امامت امام مهدی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←دلایل امامت امام مهدی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== [[دلایل]] [[امامت امام مهدی]] == | == [[دلایل]] [[امامت امام مهدی]] == | ||
[[دلایل]] فراوانی از طریق [[نقل]] و [[عقل]]، بر [[اثبات امامت امام مهدی]] {{ع}} وجود دارد و در منابع [[کلامی]] وحدیثی، تفصیلاً بیان شده است. [[فریقین]] از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به طور [[متواتر]] [[احادیث]] دال بر [[ضرورت وجود امام]] و [[خلیفه]] بعد از [[پیامبر]] {{صل}} را [[نقل]] کرده‌اند، نظیر [[حدیث]]: {{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۱، ص۱۵۴، ابن بابویه، علی بن الحسین، الامامة والتبصرة، ص۳۲.</ref>، {{متن حدیث| مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَكُنْ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ مَاتَ مِيتَةَ الجَاهِلِيَّةِ}}<ref>نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۶، ص۲۲؛ شریف مرتضی، علی بن الحسین، الفصول المختاره، ص۲۴۵.</ref>؛ هر کس بمیرد در حالی که امامی ندارد و یا بیعتی از [[امام]] حقی در گردن نداشته باشد، او با [[مرگ جاهلیت]] از [[دنیا]] رفته است. بر اساس این [[احادیث]]، اصل ضروری بودن [[امام]] و [[جانشین پیامبر]] {{صل}} در هر دوره و زمانی، [[مورد اتفاق]] همه [[فرق اسلامی]] اعم از [[شیعه]] و [[سنی]] است | [[دلایل]] فراوانی از طریق [[نقل]] و [[عقل]]، بر [[اثبات امامت امام مهدی]] {{ع}} وجود دارد و در منابع [[کلامی]] وحدیثی، تفصیلاً بیان شده است. [[فریقین]] از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به طور [[متواتر]] [[احادیث]] دال بر [[ضرورت وجود امام]] و [[خلیفه]] بعد از [[پیامبر]] {{صل}} را [[نقل]] کرده‌اند، نظیر [[حدیث]]: {{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۱، ص۱۵۴، ابن بابویه، علی بن الحسین، الامامة والتبصرة، ص۳۲.</ref>، {{متن حدیث| مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَكُنْ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ مَاتَ مِيتَةَ الجَاهِلِيَّةِ}}<ref>نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۶، ص۲۲؛ شریف مرتضی، علی بن الحسین، الفصول المختاره، ص۲۴۵.</ref>؛ هر کس بمیرد در حالی که امامی ندارد و یا بیعتی از [[امام]] حقی در گردن نداشته باشد، او با [[مرگ جاهلیت]] از [[دنیا]] رفته است. بر اساس این [[احادیث]]، اصل ضروری بودن [[امام]] و [[جانشین پیامبر]] {{صل}} در هر دوره و زمانی، [[مورد اتفاق]] همه [[فرق اسلامی]] اعم از [[شیعه]] و [[سنی]] است. | ||
در [[احادیث]] دیگر، [[پیامبر]] {{صل}} از بیان [[مصادیق امامت]] و [[خلافت]] سخن به میان آورده و در موارد فراوانی [[امامان]] و [[جانشینان]] بعد از خود را معرفی کرده است. در این نوع [[احادیث]]، [[تعداد امامان]] و [[جانشینان پیامبر]] {{صل}} [[دوازده نفر]] و آخرین آنان [[امام مهدی]] {{ع}} ذکر شده است، نظیر [[حدیث]]: "[[امامان]] بعد از من دوازده نفرند نخستین آنان [[علی بن ابی طالب]] و آخرین آنان [[قائم]] [[امام مهدی]] {{ع}} است، اینها [[جانشینان]] و اوصیای من و [[حجت‌های الهی]] بر [[امت]] من بعد از من‌اند. هر کس به [[امامت]] آنان اعتراف کند [[مؤمن]] است و هر کس [[امامت]] آنان را [[انکار]] نماید [[کافر]] است<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ هُمْ خُلَفَائِي وَ أَوْصِيَائِي وَ أَوْلِيَائِي وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى أُمَّتِي بَعْدِي الْمُقِرُّ بِهِمْ مُؤْمِنٌ وَ الْمُنْكِرُ لَهُمْ كَافِرٌ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۵۹؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۲۳؛ ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴.</ref>. در برخی موارد، تک تک [[امامان دوازده‌گانه]] با خصوصیات اسمی آنان ذکر شده است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، ص۷۳۸؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ص۸۷.</ref> و در بیشتر موارد این گونه آمده است: {{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ}}<ref>ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۳۹.</ref>. در تعداد دیگری از این نوع [[احادیث]]، [[عصمت]] و [[طهارت]] [[امامان]] و [[جانشینان پیامبر]] {{صل}} نیز بیان شده است، مثل [[حدیث نبوی]]: {{متن حدیث|يُخْرِجُ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تِسْعَةً مِنَ الْأَئِمَّةِ مَعْصُومُونَ مُطَهَّرُونَ وَ مِنْهُمْ مَهْدِيُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ الَّذِي يَقُومُ بِالدِّينِ فِي آخِرِ الزَّمَانِ}}<ref>خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۱۳۵؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۲، ص۵.</ref>. در این [[احادیث نبوی]]، ضمن اینکه [[تعداد امامان]] و اوصاف آنان، مورد اشاره قرار گرفته، [[امام مهدی]] {{ع}} به عنوان [[آخرین امام]] و [[جانشین پیامبر]] {{صل}} ذکر شده است. | در [[احادیث]] دیگر، [[پیامبر]] {{صل}} از بیان [[مصادیق امامت]] و [[خلافت]] سخن به میان آورده و در موارد فراوانی [[امامان]] و [[جانشینان]] بعد از خود را معرفی کرده است. در این نوع [[احادیث]]، [[تعداد امامان]] و [[جانشینان پیامبر]] {{صل}} [[دوازده نفر]] و آخرین آنان [[امام مهدی]] {{ع}} ذکر شده است، نظیر [[حدیث]]: "[[امامان]] بعد از من دوازده نفرند نخستین آنان [[علی بن ابی طالب]] و آخرین آنان [[قائم]] [[امام مهدی]] {{ع}} است، اینها [[جانشینان]] و اوصیای من و [[حجت‌های الهی]] بر [[امت]] من بعد از من‌اند. هر کس به [[امامت]] آنان اعتراف کند [[مؤمن]] است و هر کس [[امامت]] آنان را [[انکار]] نماید [[کافر]] است<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ هُمْ خُلَفَائِي وَ أَوْصِيَائِي وَ أَوْلِيَائِي وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى أُمَّتِي بَعْدِي الْمُقِرُّ بِهِمْ مُؤْمِنٌ وَ الْمُنْكِرُ لَهُمْ كَافِرٌ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۵۹؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۲۳؛ ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴.</ref>. در برخی موارد، تک تک [[امامان دوازده‌گانه]] با خصوصیات اسمی آنان ذکر شده است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، ص۷۳۸؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ص۸۷.</ref> و در بیشتر موارد این گونه آمده است: {{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ}}<ref>ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابوطالب، ج۱، ص۲۵۴؛ خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۳۹.</ref>. در تعداد دیگری از این نوع [[احادیث]]، [[عصمت]] و [[طهارت]] [[امامان]] و [[جانشینان پیامبر]] {{صل}} نیز بیان شده است، مثل [[حدیث نبوی]]: {{متن حدیث|يُخْرِجُ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ تِسْعَةً مِنَ الْأَئِمَّةِ مَعْصُومُونَ مُطَهَّرُونَ وَ مِنْهُمْ مَهْدِيُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ الَّذِي يَقُومُ بِالدِّينِ فِي آخِرِ الزَّمَانِ}}<ref>خزاز قمی، علی بن محمد بن علی، کفایة الأثر، ص۱۳۵؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۲، ص۵.</ref>. در این [[احادیث نبوی]]، ضمن اینکه [[تعداد امامان]] و اوصاف آنان، مورد اشاره قرار گرفته، [[امام مهدی]] {{ع}} به عنوان [[آخرین امام]] و [[جانشین پیامبر]] {{صل}} ذکر شده است. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
علاوه بر [[احادیث نبوی]]، [[احادیث]] زیادی از [[امیرمؤمنان]] {{ع}} و سایر [[امامان معصوم]] {{عم}} [[نقل]] شده است که هر کدام در موارد متعددی [[امام مهدی]] را به عنوان [[دوازدهمین امام]] و آخرین [[وصی پیامبر]] {{صل}} معرفی کرده‌اند<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، باب ۲۶، ص۲۸۸؛ آل طه، سید حسن، جامع الاثر، باب ششم، ص۴۳۵.</ref> از جمله خود [[امام حسن عسکری]] {{ع}} بارها فرزندش [[مهدی]] {{ع}} را [[آخرین امام]] و [[جانشین]] بعد از خود ذکر کرده است. [[عثمان بن سعید عمری]]، [[نماینده]] ویژه [[امام عسکری]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که ما در حضور [[امام حسن عسکری]] {{ع}} بودیم، از [[حضرت]] سؤال شد که یا ابن [[رسول الله]]! چه کسی بعد از شما [[امام]] و [[حجت الهی]] است؟ [[حضرت]] پاسخ داد: {{متن حدیث|ابْنِي مُحَمَّدٌ هُوَ الْإِمَامُ وَ الْحُجَّةُ بَعْدِي مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۴۰۹؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۴۶.</ref>؛ فرزندم [[محمد]] - نام اصلی [[حضرت حجت]] - او [[امام]] و [[حجت]] بعد از من است، هر کس بمیرد، در حالی که او را به عنوان [[امام]] نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است. | علاوه بر [[احادیث نبوی]]، [[احادیث]] زیادی از [[امیرمؤمنان]] {{ع}} و سایر [[امامان معصوم]] {{عم}} [[نقل]] شده است که هر کدام در موارد متعددی [[امام مهدی]] را به عنوان [[دوازدهمین امام]] و آخرین [[وصی پیامبر]] {{صل}} معرفی کرده‌اند<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، باب ۲۶، ص۲۸۸؛ آل طه، سید حسن، جامع الاثر، باب ششم، ص۴۳۵.</ref> از جمله خود [[امام حسن عسکری]] {{ع}} بارها فرزندش [[مهدی]] {{ع}} را [[آخرین امام]] و [[جانشین]] بعد از خود ذکر کرده است. [[عثمان بن سعید عمری]]، [[نماینده]] ویژه [[امام عسکری]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که ما در حضور [[امام حسن عسکری]] {{ع}} بودیم، از [[حضرت]] سؤال شد که یا ابن [[رسول الله]]! چه کسی بعد از شما [[امام]] و [[حجت الهی]] است؟ [[حضرت]] پاسخ داد: {{متن حدیث|ابْنِي مُحَمَّدٌ هُوَ الْإِمَامُ وَ الْحُجَّةُ بَعْدِي مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۴۰۹؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۴۶.</ref>؛ فرزندم [[محمد]] - نام اصلی [[حضرت حجت]] - او [[امام]] و [[حجت]] بعد از من است، هر کس بمیرد، در حالی که او را به عنوان [[امام]] نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است. | ||
[[امام مهدی]] {{ع}}، گرچه به [[دلیل]] [[خوف]] و خفقان به وجود آمده از سوی دستگاه [[خلافت]] وقت که منجر به [[پنهان زیستی]] و [[غیبت]] [[حضرت]] از انظار عمومی شد، جلسات مباحثه و [[مناظره]] [[علمی]] با کسی نداشته است، با این حال، بعد از [[شهادت امام حسن عسکری]] {{ع}} [[شیعیان]] از طریق [[نواب خاص امام عصر]] {{ع}}، پرسش‌های شرعی و [[شبهات اعتقادی]] خود را از محضر [[امام]] {{ع}} [[استفتا]] می‌نموده و پاسخ خود را کتباً از [[ناحیه]] [[حضرت]] دریافت می‌کرده‌اند، که اصطلاحاً به آن [[توقیع]] گفته می‌شود. در برخی از این [[توقیعات]] پرسش‌های [[اعتقادی]] و [[کلامی]] [[شیعیان]] پاسخ داده شده است، مسائلی چون: [[توحید در خالقیت]]، تأکید بر [[مقام عبودیت]] [[ائمه]] {{عم}} و نفی [[غلو]] در مورد [[امامان معصوم]]<ref>طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۲، ص۲۸۵ و ۲۸۹.</ref>، [[ضرورت]] وجود [[حجت الهی]] در [[زمین]]، [[قضا و قدر]]، انتصابی بودن [[مقام امامت]]<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۵۱۱.</ref>، نقش [[امام]] در عالم [[خلقت]]<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۲۸۵.</ref>، [[جایگاه امامت]] و اوصاف و [[ویژگی‌های امام]]<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۲۸۸.</ref>، رد منکران [[امامت]] [[امام عصر]] {{ع}}، [[فلسفه غیبت]]، فواید [[امام غائب]]<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۴۱۰.</ref> و... از جمله موضوعاتی است که در این [[توقیعات]]، [[حضرت]] به آن پرداخته است <ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[امامت امام مهدی (مقاله)|امامت امام مهدی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، | [[امام مهدی]] {{ع}}، گرچه به [[دلیل]] [[خوف]] و خفقان به وجود آمده از سوی دستگاه [[خلافت]] وقت که منجر به [[پنهان زیستی]] و [[غیبت]] [[حضرت]] از انظار عمومی شد، جلسات مباحثه و [[مناظره]] [[علمی]] با کسی نداشته است، با این حال، بعد از [[شهادت امام حسن عسکری]] {{ع}} [[شیعیان]] از طریق [[نواب خاص امام عصر]] {{ع}}، پرسش‌های شرعی و [[شبهات اعتقادی]] خود را از محضر [[امام]] {{ع}} [[استفتا]] می‌نموده و پاسخ خود را کتباً از [[ناحیه]] [[حضرت]] دریافت می‌کرده‌اند، که اصطلاحاً به آن [[توقیع]] گفته می‌شود. در برخی از این [[توقیعات]] پرسش‌های [[اعتقادی]] و [[کلامی]] [[شیعیان]] پاسخ داده شده است، مسائلی چون: [[توحید در خالقیت]]، تأکید بر [[مقام عبودیت]] [[ائمه]] {{عم}} و نفی [[غلو]] در مورد [[امامان معصوم]]<ref>طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۲، ص۲۸۵ و ۲۸۹.</ref>، [[ضرورت]] وجود [[حجت الهی]] در [[زمین]]، [[قضا و قدر]]، انتصابی بودن [[مقام امامت]]<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۵۱۱.</ref>، نقش [[امام]] در عالم [[خلقت]]<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۲۸۵.</ref>، [[جایگاه امامت]] و اوصاف و [[ویژگی‌های امام]]<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، ص۲۸۸.</ref>، رد منکران [[امامت]] [[امام عصر]] {{ع}}، [[فلسفه غیبت]]، فواید [[امام غائب]]<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۴۱۰.</ref> و... از جمله موضوعاتی است که در این [[توقیعات]]، [[حضرت]] به آن پرداخته است<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[امامت امام مهدی (مقاله)|امامت امام مهدی]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص۴۶۷-۴۷۰.</ref>. | ||
== دیدگاه [[ابن قبه]] درباره [[امامت امام مهدی]] == | == دیدگاه [[ابن قبه]] درباره [[امامت امام مهدی]] == | ||