آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور: تفاوت میان نسخه‌ها

== [[آمادگی برای ظهور]] مهمترین وظیفه مسلمانان ==

یکی از مهم‌ترین [[وظایف]] دوران غیبت، آمادگی دائمی و راستین است<ref> ر.ک: [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص۴۱؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۸-۲۳۳؛ [[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]، ص۲۰۹-۲۱۳؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۷۱؛ [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص۱۴۹ ـ ۱۵۳؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص۲۹ ـ ۳۳.</ref>. چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند<ref> نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۳۲۰، ح ۱۰: {{متن حدیث|"لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"}}</ref>: «هر یک از شما برای [[ظهور قائم]]{{ع}} [[ابزار جنگی]] فراهم کنید؛ اگر چه یک تیر باشد. [[امید]] است همین که کسی این [[نیت]] را داشته باشد، [[حق تعالی]] او را از [[اصحاب]] و [[یاوران]] او قرار دهد».<ref> ر. ک: خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت، ص۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران، ص۲۰۹-۲۱۳. [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۲۲۱، ۲۱۷.</ref> [[انتظار]] به معنای آماده باش است. آماده باش کامل [[فکری]] و [[اخلاقی]]، مادی و [[معنوی]]، برای [[اصلاح]] همۀ [[جهان]]. چنین تحولی قبل از هر چیز نیازمند عناصر آماده و با ارزش انسانی است که بتوانند بار سنگین چنان [[اصلاحات]] وسیعی را در جهان بدوش کشند. طبیعی است این آمادگی فقط [[آمادگی نظامی]] نیست، آمادگی در عرصه‌های [[فرهنگی]]، [[عبادی]]، [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] و... هر عرصه‌ای است که با [[مهدویت]] سازگار است. این آمادگی در گرو [[مسئولیت‌پذیری]] و عدم [[سستی]] و [[تنبلی]] است<ref>ر.ک: [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[سستی و مسئولیت‌گریزی چالشی در عصر غیبت (مقاله)|سستی و مسئولیت‌گریزی چالشی در عصر غیبت]]، ص۳۴۰ ـ ۳۴۱.</ref>.

[[منتظر واقعی]] کسی است که نه تنها در [[انتظار]] رسیدن [[زمان ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} بوده و برای ایشان [[دعا]] می‌کند، بلکه همواره در [[فکر]] [[زمینه‌سازی برای ظهور]] آن حضرت است و بنا به تعبیر [[امام صادق]]{{ع}}، کسی است که از [[گناهان]] دوری کرده و [[تقوا]] و [[اخلاق نیکو]] را در خود نهادینه می‌کند؛ منتظر واقعی است که بدون [[خودسازی]] و تقوا، در زمرۀ [[منتظران حقیقی]] وارد نمی‌شود<ref> ر.ک: [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص۱۲۲-۱۲۴.</ref>. به عبارتی دیگر منتظر واقعی آرام و قرار ندارد و همیشه باید در حرکت و پویایی باشد، همیشه باید [[منتظر]] [[فرمان]] حمله و حرکت باشد. آمادگی همیشگی، جوهرۀ اصلی انتظار است و همین امر نیز وظیفۀ اصلی [[منتظران]] در عصر غیبت است<ref>ر.ک: [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۷۱؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۲۲ ـ ۳۰.</ref>. از طرفی دیگر نیز [[ستمگران]] عالم نیز که با برخورداری از [[ثروت]]، [[قدرت]] و... درصدد نابودی اسلام هستند، برای مقابله با اینها نیز [[منتظران ظهور]] باید با استفاده از توانی بالاتر آماده باشند<ref> ر. ک: [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص۴۱. </ref>.

باید توجه داشت هر عمل، روشی دارد؛ انجام و اجرای عمل اینرا می‌طلبد که عمل کننده باید طبق آن روش آماده شده و بر اساس آن، عمل را انجام دهد و قدرت انجام عمل نیز باید در فرد انجام دهنده باشد. [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|لَا يُكلَِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا}}<ref>«خداوند به هیچ کس جز (برابر با) توانش تکلیف نمی‌کند: هر کس آنچه نیکی ورزیده به سود خود و آنچه بدی کرده است به زیان خویش است؛ پروردگارا! اگر فراموش کردیم یا لغزیدیم بر ما مگیر، پروردگارا! بر دوش ما بار گران مگذار چنان که بر دوش پیشینیان ما نهادی؛ پروردگار» سوره بقره، آیه ۲۸۶.</ref> [[انتظار ظهور امام مهدی]]{{ع}} یک عمل بسیار و در عین [[حال]] طولانی است که تمام عمر فردی و [[اجتماعی]] [[منتظر]] را، در بر می‌گیرد. بنابراین آمادگی و [[انتظار]]، محدود به وقت و [[زمان]] خاصی از [[زندگی]] وی نیست لذا [[انسان منتظر]] باید همیشه در حال انتظار باشد. آمادگی انتظار، تنها آمادگی نفسی و [[قلبی]] نیست، بلکه یک عمل ثابت و [[استوار]] است که باید مثل انجام دادن [[واجبات]] و اداء [[حقوق]] به جا آورده شود. آمادگی انتظار آن است که تمام وجود و اعضای بدن انسان منتظر، باید در حال انتظار باشند؛ یعنی از [[معاصی]] و [[گناهان]] اجتناب نماید و [[صفات رذیله]] و بد را از خود دور سازد تا اگر [[زمان ظهور]] حضرت را [[درک]] کنند مورد [[رحمت]] حضرت قرار بگیرد<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۰۳ ـ ۱۰۹؛ [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص۲۹ ـ ۳۳.</ref>.

# ایجاد تشکیلات سیاسی، نظامی، [[اقتصادی]]، [[اداری]] و اطلاعاتی<ref> ر. ک: محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا، ص۴۱. </ref>.

# انجام واجبات و ترک محرمات: بدیهی است [[منتظر واقعی]] باید به اصول تعریف شده در [[دین]] [[معتقد]] باشد و خود را مقید به انجام [[اوامر الهی]] بداند و از نواهی الهی دوری جوید<ref> ر. ک: [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص۱۲۲-۱۲۴؛ سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد، سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج، ص۲۹ ـ ۳۳.</ref> و...<ref>ر.ک: [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۷۱. </ref>.

نتیجه اینکه از [[وظایف]] مهم [[مسلمانان]] نسبت به [[امام زمان]] {{ع}} این است که در هر لحظه آماده باشند و خود را مهیا نگه دارند و این شامل [[آمادگی نظامی]]، جسمانی و... می‏‌‏شود<ref> ر. ک: [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص۴۱؛ [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۲۲۱، ۲۱۷؛ [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص۱۴۹ ـ ۱۵۳.</ref>؛ اما مهم‏تر از همه، آمادگی فکری، [[علمی]] و [[سیاسی]] در عصر غیبت است<ref>ر.ک: رحیم کارگر|کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور، ص۲۲۱، ۲۱۷.</ref> همچنین با توجه به ارتباط این نوع از آمادگی با [[انتظار فرج امام زمان]]{{ع}} [[زمینه‌سازی برای ظهور]] حضرت، از وظایف خاص مسلمانان محسوب می‌‌شود.

==[[ضرورت]] [[بسترسازی]] [[علمی]] و علمی==

از نظر [[قرآن]]، دست یابی به [[نظام ولایی]] [[سیاسی]] و [[حاکمیت]] ولایی در جغرافیایی سیاسی<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوْا وَنَصَرُوا أُولَئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهَاجِرُوا مَا لَكُمْ مِنْ وَلَايَتِهِمْ مِنْ شَيْءٍ حَتَّى يُهَاجِرُوا وَإِنِ اسْتَنْصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ}} «کسانی که ایمان آورده و هجرت گزیده‌اند و در راه خداوند با مال و جانشان جهاد کرده‌اند و کسانی که (به آنان) پناه داده و یاری رسانده‌اند دوستان یکدیگرند و کسانی که ایمان آورده و هجرت نکرده‌اند شما را با آنان هیچ پیوندی نیست تا آنکه هجرت گزینند و اگر از شما در دین یاری بجویند باید یاری کنید مگر در برابر گروهی که میان شما و آنان پیمانی است و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره انفال، آیه ۷۲.</ref> [[وظیفه]] هر [[مسلمانی]] است و می‌‌بایست در این راه [[استقامت]] ورزد و به عنوان قوامین بالقسط و [[شاهدان]] و [[گواهان]] [[الهی]] نسبت به دیگر [[مردمان]] و [[بشریت]]<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ}} «ای مؤمنان! برای خداوند بپاخیزید و با دادگری گواهی دهید و نباید دشمنی با گروهی شما را وادارد که دادگری نکنید، دادگری ورزید که به پرهیزگاری نزدیک‌تر است و از خداوند پروا کنید که خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره مائده، آیه ۸؛ {{متن قرآن|بَشِّرِ الْمُنَافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا}} «به منافقان نوید ده که عذابی دردناک خواهند داشت!» سوره نساء، آیه ۱۳۸.</ref> [[اجتماعی]] را ایجاد کنند که [[سرمشق]] دیگر [[امت‌ها]] باشد و [[خداوند]] به این [[امت]] بر دیگر امت‌های بشری [[حجت]] آورد و آنان را به این شاهدان و گواهان به [[مجازات]] برساند.<ref>{{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ}} «و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد؛ و قبله‌ای که بر سوی آن بودی بر نگرداندیم مگر بدین روی که معلوم داریم چه کسی از پیامبر پیروی می‌کند و چه کسی واپس می‌گراید، و بی‌گمان آن جز بر آنان که خداوند رهنمونشان شد، گران بود و خداوند بر آن نیست که ایمانتان را تباه گرداند که خداوند با مردم، به راستی مهربانی است بخشاینده» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref> البته از نظر [[قرآن]]، اگر کسی این گونه [[رفتار]] نکرد و به عقب بگردد و به جای تحقق [[سبک زندگی اسلامی]]، به سبک‌های دیگر رو آورد، مورد [[خشم الهی]] قرار می‌‌گیرد.

بنابراین، لازم است تا هر کسی به [[حکم]] [[وظیفه]] و [[تکلیف الهی]]، برای ایجاد [[نظام ولایی]] [[سیاسی]] چه با [[مهاجرت]] و چه [[نصرت]] [[اقدام]] کند و به عنوان [[انصار]] و [[مهاجران]] [[نظام سیاسی]] ولایی را تحقق بخشند و به [[مخالفت]] با [[خلفای الهی]] و اولیای امور نپردازند، یا [[سکوت]] و بی‌تفاوت نباشند یا به [[انتظار]] دست از عمل برندارند، چنان که در هنگام [[خلافت]] [[حضرت هارون]]{{ع}} برخی از [[امت]] [[موسی]]{{ع}} این گونه بر جریان خلاف حرکت کرده و به جای ادامه و استمرار در خط [[ولایت]] و موافقت با [[ولی الله]] با او مخالفت ورزیده و از انجام [[مسئولیت]] و [[تکالیف]] بر اساس [[آموزه‌های وحیانی]] سر باز زدند و گفتند: {{متن قرآن|قَالُوا لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عَاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَى}}<ref>«گفتند: یکسره در خدمت آن (گوساله) خواهیم بود تا موسی نزد ما باز گردد» سوره طه، آیه ۹۱.</ref>

پس کسانی که به جای حرکت در مسیری که اولیای امور از [[معصومان]] تفضلی یا اکتسابی یعنی [[ولایت فقیه]] بیان کرده و [[حاکمیت اسلام]] را تحقق می‌‌بخشند یا می‌‌خواهند ببخشند، بر خلاف آن حرکت می‌‌کنند یا دست از هر گونه فعالیت بر می‌‌دارند چنان که برخی بر این باورند، چنین افرادی به «[[حکم جاهلیت]]» بازگشته‌اند که مغضوب [[خدا]] است؛ زیرا خدا می‌‌فرماید: {{متن قرآن|أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ}}<ref>«آیا داوری (دوره) «جاهلیّت» را می‌جویند؟ و برای گروهی که یقین دارند، در داوری از خداوند بهتر کیست؟» سوره مائده، آیه ۵۰.</ref>

از نظر [[قرآن]]، چنین افرادی که به جای آنکه [[حکومت]] و [[حاکمیت اسلام]] و [[فلسفه]] و [[سبک زندگی اسلامی]] را تقویت و تثبیت کنند، با اما و اگر به مسأله برخورد می‌‌کنند، [[فکر]] و عمل [[جاهلی]] دارند، چنان که در جایی دیگر می‌‌فرماید: {{متن قرآن|ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعَاسًا يَغْشَى طَائِفَةً مِنْكُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَلْ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ مِنْ شَيْءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ مَا لَا يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ مَا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُلْ لَوْ كُنْتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ}}<ref>«آنگاه، (خداوند) پس از آن اندوه با خوابی سبک آرامشی بر شما فرو فرستاد که گروهی از شما را فرا گرفت و گروهی (دیگر) که در اندیشه جان خود بودند با پنداری جاهلی به خداوند گمان نادرست بردند؛ می‌گفتند: آیا ما در این کار (از خود) اختیاری داریم؟ بگو: بی‌گمان یکسره کار با خداوند است، (آنان) در خویش چیزی نهان می‌دارند که بر تو آشکار نمی‌کنند، می‌گویند: اگر ما در این کار اختیاری داشتیم اینجا کشته نمی‌شدیم، بگو: اگر در خانه‌هایتان (نیز) می‌بودید، آنان که کشته شدن بر آنها مقرر شده بود به سوی کشتارگاه‌های خویش بیرون می‌آمدند، و (چنین شد) تا خداوند آنچه در اندرون خود دارید بیازماید و آنچه در دل‌هایتان دارید بپالاید و خداوند به اندیشه‌ها داناست» سوره آل عمران، آیه ۱۵۴.</ref>

از نظر [[قرآن]]، [[بیماردلان]]، در [[حقانیت پیامبر]] و [[اسلام]] [[شک]] دارند؛ زیرا بر این باورند که اگر پیامبر{{صل}} حق باشد، باید هیچ کس در [[جهاد]] [[شهید]] نشود یا درهمه حال [[پیروزی]] برای آنان باشد؛ در حالی که [[سنت‌های الهی]] بر این قرار گرفته که هر کسی زمانی موفق می‌‌شود که سنت‌های [[حاکم]] بر [[جهان]] و [[جان]] و [[جامعه]] را به [[درستی]] شناخته و براساس آن عمل کرده باشد. پس اگر کسی در یک گروه باشد که [[اکثریت]] آنان [[منافق]] و [[سست ایمان]] و [[بی‌تقوا]] یا حتی [[اهل]] [[اتهام]] [[دزدی]] و [[اختلاس]] به [[پیامبر]]{{صل}} و مانند آنها باشند، به طور طبیعی گرفتار [[شکست]] و مشکلاتی از جمله [[خشکسالی]] و مانند آنها می‌‌شود.<ref>آل عمران، آیات ۱۵۴ تا ۱۶۱؛ {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ}} «و اگر مردم آن شهرها ایمان می‌آوردند و پرهیزگاری می‌ورزیدند بر آنان از آسمان و زمین برکت‌هایی می‌گشودیم اما (پیام ما را) دروغ شمردند بنابراین برای آنچه می‌کردند آنان را فرو گرفتیم» سوره اعراف، آیه ۹۶؛ {{متن قرآن|لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ}} «بی‌گمان خداوند در نبردهایی بسیار و در روز (جنگ) «حنین» شما را یاری کرده است؛ هنگامی که فزونیتان شما را به غرور واداشت اما هیچ سودی برای شما نداشت و زمین با گستردگیش بر شما تنگ شد سپس با پشت کردن (به دشمن) واپس گریختید» سوره توبه، آیه ۲۵ و آیات دیگر</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[چگونگی تحقق دولت عدل جهانی (مقاله)|چگونگی تحقق دولت عدل جهانی]].</ref>