انتظار فرج در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

در این معنا [[انتظار]] به معنای چشم به راه بودن آینده‌ای با تمام ویژگی‌های یک [[جامعه]] مورد [[رضایت]] خداوندی است که یگانه مصداق آن دوران [[حاکمیت]] آخرین ذخیره الهی، وجود [[مقدس]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} است. انتظار فرج و [[آرزو]] و [[امید]] و دل بستن به [[آینده]] دو گونه است: انتظاری که سازنده و نگهدارنده است، تعهدآور است، نیرو آفرین و تحرک‌بخش است، به گونه‌ای است که می‌تواند نوعی [[عبادت]] و حق‌پرستی شمرده شود؛ و انتظاری که [[گناه]] است، ویرانگر است، [[اسارت]] بخش است، فلج کننده است و نوعی [[اباحی‌گری]] باید محسوب گردد. این دو نوع انتظار فرج، معلول دو نوع برداشت از ظهور عظیم [[مهدی موعود]]{{ع}} است؛ و این دو نوع برداشت به نوبه خود از دو نوع [[بینش]] درباره تحول‌ها و انقلاب‌های [[تاریخی]] ناشی می‌شود<ref>مجموعه آثار (قیام و انقلاب مهدی{{ع}})، ج۲۴، ص۴۰۶.</ref>. مراد از انتظار فرج در [[روایت‌ها]]، [[انتظار سازنده]] است و در تبیین این معنا از انتظار روایت‌ها متعددی هست از آن جمله [[روایت]] [[ابوبصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} است که فرمود: هر آینه باید هر یک از شما هر چند با آماده کردن یک تیر برای [[خروج قائم]]{{ع}} آماده بشود<ref>کتاب الغیبة، نعمانی، ص۳۲۰.</ref>. در روایت‌ها انتظار فرج به عنوان برترین عمل [[امت اسلام]]<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۴۴.</ref>، [[برترین]] اعمال شیعیان<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۷؛ کفایة الأثر، ص۲۸۱. </ref> محبوب‌ترین [[اعمال]] نزد [[خداوند]]<ref>الأمالی، صدوق، ص۳۹۵.</ref> جزو دین ائمه{{عم}}<ref>الخصال، ج۲، ص۴۷۹.</ref> برترین عمل [[مؤمن]]<ref>تحف العقول، ص۱۱۱.</ref> بر‌ترین عبادت بعد [[شناخت]] و [[معرفت]]<ref>تحف العقول، ص۴۰۳.</ref> شمرده شده است.

[[امام رضا]]{{ع}} به نقل از [[رسول خدا]]{{صل}} انتظار فرج از جانب [[خدای عزوجل]] را برترین اعمال [[امت]] عنوان می‌کنند<ref>کمال الدین و تمام النعمة. ج۲، ص۶۴۴؛ عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۳۶.</ref> و در جای دیگر وقتی انتظار فرج را مطرح می‌کند آن را [[نیکو]] معرفی می‌نماید و می‌فرماید: چقدر [[صبر]] و انتظار فرج نیکوست<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۴۵.</ref>. ایشان خود [[انتظار فرج]] را جزئی از [[فرج]] و [[گشایش]] در کار می‌داند. [[حسن بن جهم]] می‌گوید از [[امام رضا]]{{ع}} در مورد فرج و گشایش سؤال کردم [[امام]] فرمود: آیا نمی‌دانی که انتظار فرج خود از فرج و گشایش به حساب می‌آید<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۴۵۹.</ref>. از منظر [[امام هشتم]]{{ع}}: کسی که [[منتظر]] قیام قائم آل محمد{{صل}} باشد اگر وی را [[درک]] کرد مانند کسی است که با [[پیامبر]]{{صل}} در [[جنگ بدر]] حاضر بوده است و اگر [[حضرت مهدی]]{{ع}} را درک نکرد همانند کسی است که با [[قائم]]{{ع}} در خیمه‌اش باشد<ref>الکافی، ج۴، ص۲۶۰.</ref>. امام رضا{{ع}} علاوه بر آنکه نفس انتظار فرج را جزئی از گشایش در امور معرفی می‌کند<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۴۵۹.</ref>. اصل [[انتظار فرج امام زمان]]{{ع}} را باعث [[خودسازی]] و [[امتحان]] و پاکسازی معرفی می‌نماید و می‌فرماید: [[سوگند]] به [[خدا]] آنچه که [[انتظار]] آن را می‌کشید و گردن‌هایتان را به سوی آن دراز می‌کنید واقع نمی‌شود مگر بعد از آنکه امتحان شوید و پاکسازی شود و از شما جز عده اندکی باقی نماند<ref>کتاب الغیبة، نعمانی، ص۲۰۸.</ref>.

[[منتظران]] در عصر غیبت وظایفی دارند که برخی از آنها با استناد به روایت‌های رسیده از امام رضا{{ع}} بدین شرح است.

# یاد و محبت امام: [[محمد بن فضیل]] گوید: از امام رضا{{ع}} معنای [[آیه]] ۵۸ [[سوره یونس]]: {{متن قرآن|قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ}}<ref>«بگو: به بخشش خداوند و به بخشایش وی- آری، به آن- باید شاد گردند، این از آنچه فراهم می‌آورند بهتر است» سوره یونس، آیه ۵۸.</ref> را پرسیدم. امام فرمود: «مقصود این است که به دوستی پیامبر{{صل}} و [[خاندان]] او باید شادمان باشند که آن بهتر است از [[دنیایی]] که آنها جمع کنند»<ref>تفسیر نور الثقلین، ج۲، ص۳۰۷، ۳۰۸.</ref>. حضرت [[ثامن الحجج]]{{ع}} از [[امیرمؤمنان]]{{ع}} نقل می‌کند که: «هر کس [[دوست]] دارد خدای را [[ملاقات]] کند در حالی که ایمانش کامل و اسلامش [[نیکو]] باشد، [[محبت]] [[حجت]] [[منتظر]] [[صاحب الزمان]]{{ع}} را پیشه خود قرار دهد که او و دیگر [[پیشوایان]]، چراغ‌های روشن در تاریکی‌های [[زندگی]] و [[امامان]] [[هدایت]] و نشانه‌های تقوایند: من برای هر که آنان را دوست بدارد و ولایتشان را دارا شود، از سوی [[خدای تعالی]] [[بهشت]] را ضمانت می‌کنم»<ref>بحار الأنوار، ج۳۶، ص۲۹۶.</ref>.

 

امام رضا{{ع}} درباره این امتحانات و آثار آنها در عصر غیبت به [[معمر بن خلاد]] می‌فرماید: «آنچه در انتظار آن لحظه شماری می‌کنید، واقع نخواهد شد مگر بعد از آنکه [[آزمایش]] و [[امتحان]] شوید و از بوته امتحان جز افراد بسیار اندک پیروزمندانه بیرون نمی‌آیند، چنان که [[خداوند تبارک و تعالی]] می‌فرماید: {{متن قرآن|أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ}}<ref>«آیا مردم پنداشته‌اند همان بگویند ایمان آورده‌ایم وانهاده می‌شوند و آنان را نمی‌آزمایند؟» سوره عنکبوت، آیه ۲.</ref>، سپس به معمر بن خلاد فرمود: می‌دانی [[فتنه]] چیست؟ گفت: جانم به فدای شما، آنچه می‌دانیم این است که امتحانی در [[دین]] واقع می‌شود. حضرت فرمود: چون طلا گداخته می‌شوید و مانند طلای ناب از ناخالصی‌ها [[پاک]] می‌گردید<ref>بحار الأنوار، ج۵، ص۲۱۹.</ref>.<ref>[[محمد رضا نصوری|نصوری، محمد رضا]]، [[انتظار - نصوری (مقاله)|مقاله «انتظار»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]]، ص۵۸۹.</ref>