پرش به محتوا

نماز جماعت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

 
خط ۱۲: خط ۱۲:
[[نماز]] عبادتی است که در [[ادیان آسمانی]] سابقه داشته است. [[ابراهیم]]{{ع}} و [[موسی]]{{ع}} به نماز می‌ایستادند.<ref>هاکس، قاموس کتاب مقدس، ۸۸۷–۸۸۹.</ref> در [[آیین زرتشت]] نماز با تشریفات خاص انجام می‌شد.<ref>رضایی، تاریخ ادیان جهان، ۳/۲۹۷.</ref> در [[قرآن کریم]] نیز [[لقمان]]{{ع}} و [[عیسی]]{{ع}} به نماز سفارش شده‌اند {{متن قرآن|يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ}}<ref>«پسرکم! نماز را بپا دار و به کار شایسته فرمان ده و از کار ناشایست باز دار  و در آنچه بر سرت آید شکیب کن؛ بی‌گمان این از کارهایی است که آهنگ آن می‌کنند» سوره لقمان، آیه ۱۷.</ref>،  {{متن قرآن|وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا}}<ref>«و هر جا باشم مرا خجسته گردانیده و تا زنده‌ام به نماز و زکاتم سفارش فرموده است» سوره مریم، آیه ۳۱.</ref>؛ چنان‌که [[اسماعیل]]{{ع}} [[اهل]] خود را به آن سفارش می‌کرد {{متن قرآن|وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا}}<ref>«و خانواده خود را به نماز و زکات فرمان می‌داد و نزد پروردگار خویش پسندیده بود» سوره مریم، آیه ۵۵.</ref> در [[آیین یهود]] نوعی [[نماز جماعت]] وجود دارد و از شرایط آن حضور ده [[مرد]] [[یهودی]] است.<ref>یدیدیا و حیان، شرعیات یهود، ۲۲ و ۲۵؛ سلیمانی و قاسمی، نماز در آئین یهود، ۱۲۹، ۱۳۴؛ اشتاین سالتز، سیری در تلمود، ۱۵۹.</ref> در [[روایات]] از نماز [[مسیحیان]] در کلیسا یاد شده است<ref>متقی هندی، کنز العمال، ۷/۴۸۵.</ref> برخی از [[مفسران]] از [[دستور خداوند]] به [[حضرت مریم]]{{س}} در [[آیه]] {{متن قرآن|وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«ای مریم! پروردگارت را به فروتنی فرمان بر و سجده کن و با نمازگزاران نماز بگزار» سوره آل عمران، آیه ۴۳.</ref> چنین برداشت کرده‌اند که نماز جماعت و عبادتِ جمعی، پیش از [[اسلام]] نیز وجود داشته است<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۴/۳۲۰؛ قرطبی، الجامع، ۴/۸۵؛ قرائتی، ۱/۵۱۱.</ref>.
[[نماز]] عبادتی است که در [[ادیان آسمانی]] سابقه داشته است. [[ابراهیم]]{{ع}} و [[موسی]]{{ع}} به نماز می‌ایستادند.<ref>هاکس، قاموس کتاب مقدس، ۸۸۷–۸۸۹.</ref> در [[آیین زرتشت]] نماز با تشریفات خاص انجام می‌شد.<ref>رضایی، تاریخ ادیان جهان، ۳/۲۹۷.</ref> در [[قرآن کریم]] نیز [[لقمان]]{{ع}} و [[عیسی]]{{ع}} به نماز سفارش شده‌اند {{متن قرآن|يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ}}<ref>«پسرکم! نماز را بپا دار و به کار شایسته فرمان ده و از کار ناشایست باز دار  و در آنچه بر سرت آید شکیب کن؛ بی‌گمان این از کارهایی است که آهنگ آن می‌کنند» سوره لقمان، آیه ۱۷.</ref>،  {{متن قرآن|وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا}}<ref>«و هر جا باشم مرا خجسته گردانیده و تا زنده‌ام به نماز و زکاتم سفارش فرموده است» سوره مریم، آیه ۳۱.</ref>؛ چنان‌که [[اسماعیل]]{{ع}} [[اهل]] خود را به آن سفارش می‌کرد {{متن قرآن|وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا}}<ref>«و خانواده خود را به نماز و زکات فرمان می‌داد و نزد پروردگار خویش پسندیده بود» سوره مریم، آیه ۵۵.</ref> در [[آیین یهود]] نوعی [[نماز جماعت]] وجود دارد و از شرایط آن حضور ده [[مرد]] [[یهودی]] است.<ref>یدیدیا و حیان، شرعیات یهود، ۲۲ و ۲۵؛ سلیمانی و قاسمی، نماز در آئین یهود، ۱۲۹، ۱۳۴؛ اشتاین سالتز، سیری در تلمود، ۱۵۹.</ref> در [[روایات]] از نماز [[مسیحیان]] در کلیسا یاد شده است<ref>متقی هندی، کنز العمال، ۷/۴۸۵.</ref> برخی از [[مفسران]] از [[دستور خداوند]] به [[حضرت مریم]]{{س}} در [[آیه]] {{متن قرآن|وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«ای مریم! پروردگارت را به فروتنی فرمان بر و سجده کن و با نمازگزاران نماز بگزار» سوره آل عمران، آیه ۴۳.</ref> چنین برداشت کرده‌اند که نماز جماعت و عبادتِ جمعی، پیش از [[اسلام]] نیز وجود داشته است<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۴/۳۲۰؛ قرطبی، الجامع، ۴/۸۵؛ قرائتی، ۱/۵۱۱.</ref>.


در اسلام [[تشریع]] نماز در [[مکه]] و با جماعت همراه بوده و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} نماز را به جماعت برپا کرده‌اند و آیه {{متن قرآن|وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و با نمازگزاران نماز بگزارید» سوره بقره، آیه ۴۳.</ref> نیز دراین‌ باره نازل شده است.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱/۱۱۱.</ref> پس از آن افزون بر [[علی]]{{ع}}، [[خدیجه]] و [[زید بن‌ حارثه]] و [[جعفر بن‌ ابی‌ طالب]] نیز همراه پیامبر اکرم{{صل}} نماز را به جماعت به‌جای می‌آوردند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۸/۱۸۰–۱۸۴.</ref> [[پیامبر]]{{صل}} پس از [[هجرت به مدینه]] نماز را با جمع [[مسلمانان]] و به جماعت برپا می‌کرد<ref>ابن‌سیدالناس، عیون الاثر، ۱/۲۲۵.</ref> و کسانی را که در نماز جماعت شرکت نمی‌کردند [[سرزنش]] و به [[کیفری]] شدید [[تهدید]] می‌کرد.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۳/۲۵.</ref> روایات بسیاری از پیامبر اکرم{{صل}} و [[امامان]]{{ع}} دربارهٔ اهمیت نماز جماعت و [[ثواب]] و [[فضیلت]] آن آمده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۸/۲۸۹–۲۹۰.</ref> [[فقیهان]] [[شیعه]] ازجمله [[امام خمینی]] در کتاب‌های [[فقهی]] خود بخشی از «کتاب الصلاة» را به [[نماز جماعت]] و [[احکام]] مرتبط با آن از قبیل اهمیت، [[شرایط امام]] جماعت و برخی از مسائل دیگر اختصاص داده‌اند<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>.
در اسلام [[تشریع]] نماز در [[مکه]] و با جماعت همراه بوده و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} نماز را به جماعت برپا کرده‌اند و آیه {{متن قرآن|وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و با نمازگزاران نماز بگزارید» سوره بقره، آیه ۴۳.</ref> نیز دراین‌ باره نازل شده است.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱/۱۱۱.</ref> پس از آن افزون بر [[علی]]{{ع}}، [[خدیجه]] و [[زید بن‌ حارثه]] و [[جعفر بن‌ ابی‌ طالب]] نیز همراه پیامبر اکرم{{صل}} نماز را به جماعت به‌جای می‌آوردند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۸/۱۸۰–۱۸۴.</ref> [[پیامبر]]{{صل}} پس از [[هجرت به مدینه]] نماز را با جمع [[مسلمانان]] و به جماعت برپا می‌کرد<ref>ابن‌سیدالناس، عیون الاثر، ۱/۲۲۵.</ref> و کسانی را که در نماز جماعت شرکت نمی‌کردند [[سرزنش]] و به کیفری شدید [[تهدید]] می‌کرد.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۳/۲۵.</ref> روایات بسیاری از پیامبر اکرم{{صل}} و [[امامان]]{{ع}} دربارهٔ اهمیت نماز جماعت و [[ثواب]] و [[فضیلت]] آن آمده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۸/۲۸۹–۲۹۰.</ref> [[فقیهان]] [[شیعه]] ازجمله [[امام خمینی]] در کتاب‌های [[فقهی]] خود بخشی از «کتاب الصلاة» را به [[نماز جماعت]] و [[احکام]] مرتبط با آن از قبیل اهمیت، [[شرایط امام]] جماعت و برخی از مسائل دیگر اختصاص داده‌اند<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>.


== [[فلسفه]] [[تشریع]] ==
== [[فلسفه]] [[تشریع]] ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش