بنی شکامة بن شبیب: تفاوت میان نسخه‌ها
←بنی شکامه و تعامل با حکام اموی
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==بنی شکامه و تعامل با [[حکام اموی]]== | ==بنی شکامه و تعامل با [[حکام اموی]]== | ||
شکامی‌ها در کنار دیگر [[رجال]] بنی سکون ارتباط وثیق و عمیقی با [[دولت]] [[بنی امیه]] در تمام ادوار آن داشتند. چندان که علاوه بر [[همکاری]] با [[معاویة بن ابوسفیان]] در رو در رویی با [[دولت علوی]]{{ع}} - که پیش از این، به شرح آن پرداخته شد، - [[یاری رساندن]] به [[یزید بن معاویه]] در [[خلق]] حوادث بزرگی چون [[شهادت]] [[اباعبدالله الحسین]]{{ع}} و یارانش در [[واقعه عظیم عاشورا]] و نیز در هم کوبیدن [[قیام مردم مدینه]] در [[حره]] و تخریب [[کعبه معظمه]] را می‌‌توان از مهمترین جلوه‌های همکاری [[مردم]] این قوم با امرای [[دولت اموی]] است. بی‌گمان چهره برجسته بنی شکامه در این حوادث، حصین بن نمیر است. وی در جریان مقابله [[عبیدالله بن زیاد]] با [[مسلم بن عقیل]]، از سوی وی عهده دار [[رییس]] پلیسی [[کوفه]] شد و از سوی او، [[مسئول]] جستجوی [[خانه]] به خانه کوفه جهت یافتن وی شد. حضور در میدان [[کربلا]] هم، از دیگر مواقعی است که نامی از [[حصین بن نمیر سکونی]] در آن به ثبت و ضبط رسیده است. نقل است که پس از فرود آمدن [[امام]] در کربلا و رسیدن [[عمر بن سعد]] به این [[سرزمین]]، عبیدالله بن زیاد به درخواست او، [[نیروی نظامی]] فراوانی را به [[یاری]] [[عمر بن سعد]] گسیل داشت. او از حصین بن نمیر نیز خواست تا با افراد تحت [[فرماندهی]] خود به کربلا برود و تحت فرماندهی عمر بن سعد قرار گیرد. حصین بن نمیر در [[روز عاشورا]]، فرماندهی چهار هزار نفر از [[لشکریان عمر بن سعد]] را بر عهده داشت. گفته شده که اندکی پس از [[حمله]] ناموفق [[عمرو بن حجاج زبیدی]] و [[شمر بن ذی الجوشن]] به جناحین [[لشکر]] امام{{ع}} در این [[روز]]، [[سپاه کوفه]]، هجومی همه جانبه را علیه [[سپاه امام]]{{ع}} آغاز کرد و از هر سو به [[امام حسین]]{{ع}} و یارانش حمله برد. در پی این حمله، [[یاران امام]]{{ع}} به مقابله برخاسته، به شدّت با آنان درگیر شدند. در این حمله، [[سواره‌نظام]] سپاه امام{{ع}} با وجود اینکه اندک بودند و تعدادشان از سی و دو نفر فراتر نمیرفت به قدری از خود [[رشادت]] نشان دادند که [[سپاه]] عظیم کوفه را به ستوه در آوردند؛ به گونهای که عزرة بن قیس - [[فرمانده]] سواره‌نظام [[لشکر عمر بن سعد]] - مجبور گردید که از عمر بن سعد کمک بطلبد. عمر بن سعد، حصین بن نمیر را فرا خواند و او را همراه با سوارانی که اسبانشان [[زره]] داشتند و نیز همراه با پانصد [[تیرانداز]]، نزد عزرة بن قیس فرستاد. آنان چون به نزدیک سپاه امام{{ع}} و یارانش رسیدند، به تیر [[باران]] یاران امام{{ع}} پرداختند. چیزی نگذشت که اسبهای [[سپاه امام]]{{ع}} از پا درآمدند و سوارانشان مجروح گردیدند؛ پس آنان از اسبها پیاده شده ساعتی [[جنگ]] [[سختی]] کردند. | شکامی‌ها در کنار دیگر [[رجال]] بنی سکون ارتباط وثیق و عمیقی با [[دولت]] [[بنی امیه]] در تمام ادوار آن داشتند. چندان که علاوه بر [[همکاری]] با [[معاویة بن ابوسفیان]] در رو در رویی با [[دولت علوی]]{{ع}} - که پیش از این، به شرح آن پرداخته شد، - [[یاری رساندن]] به [[یزید بن معاویه]] در [[خلق]] حوادث بزرگی چون [[شهادت]] [[اباعبدالله الحسین]]{{ع}} و یارانش در [[واقعه عظیم عاشورا]] و نیز در هم کوبیدن [[قیام مردم مدینه]] در [[حره]] و تخریب [[کعبه معظمه]] را می‌‌توان از مهمترین جلوه‌های همکاری [[مردم]] این قوم با امرای [[دولت اموی]] است. بی‌گمان چهره برجسته بنی شکامه در این حوادث، حصین بن نمیر است. وی در جریان مقابله [[عبیدالله بن زیاد]] با [[مسلم بن عقیل]]، از سوی وی عهده دار [[رییس]] پلیسی [[کوفه]] شد و از سوی او، [[مسئول]] جستجوی [[خانه]] به خانه کوفه جهت یافتن وی شد.<ref>عبیدالله بن زیاد پس از شکست نهضت مسلم بن عقیل به حصین بن نمیر گفت: «ای حصین! مادرت به عزایت بنشیند اگر کوچه‌های شهر را محافظت نکنی و مسلم امشب از کوفه بگریزد. اینک من تو را بر خانه‌های کوفه مسلط کردم و داروغه‌گری شهر را به تو سپردم». (ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۵۲)</ref> حضور در میدان [[کربلا]] هم، از دیگر مواقعی است که نامی از [[حصین بن نمیر سکونی]] در آن به ثبت و ضبط رسیده است. نقل است که پس از فرود آمدن [[امام]] در کربلا و رسیدن [[عمر بن سعد]] به این [[سرزمین]]، عبیدالله بن زیاد به درخواست او، [[نیروی نظامی]] فراوانی را به [[یاری]] [[عمر بن سعد]] گسیل داشت. او از حصین بن نمیر نیز خواست تا با افراد تحت [[فرماندهی]] خود به کربلا برود و تحت فرماندهی عمر بن سعد قرار گیرد.<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ص۲۵۸.</ref> حصین بن نمیر در [[روز عاشورا]]، فرماندهی چهار هزار نفر از [[لشکریان عمر بن سعد]] را بر عهده داشت.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۸۹.</ref> گفته شده که اندکی پس از [[حمله]] ناموفق [[عمرو بن حجاج زبیدی]] و [[شمر بن ذی الجوشن]] به جناحین [[لشکر]] امام{{ع}} در این [[روز]]،<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۴۳۶؛ شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۱۰۴.</ref> [[سپاه کوفه]]، هجومی همه جانبه را علیه [[سپاه امام]]{{ع}} آغاز کرد و از هر سو به [[امام حسین]]{{ع}} و یارانش حمله برد. در پی این حمله، [[یاران امام]]{{ع}} به مقابله برخاسته، به شدّت با آنان درگیر شدند. در این حمله، [[سواره‌نظام]] سپاه امام{{ع}} با وجود اینکه اندک بودند و تعدادشان از سی و دو نفر فراتر نمیرفت به قدری از خود [[رشادت]] نشان دادند که [[سپاه]] عظیم کوفه را به ستوه در آوردند؛ به گونهای که عزرة بن قیس - [[فرمانده]] سواره‌نظام [[لشکر عمر بن سعد]] - مجبور گردید که از عمر بن سعد کمک بطلبد.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۴۳۷-۴۳۶؛ شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۱۰۴. با اختلاف در بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۴.</ref> عمر بن سعد، حصین بن نمیر را فرا خواند و او را همراه با سوارانی که اسبانشان [[زره]] داشتند و نیز همراه با پانصد [[تیرانداز]]، نزد عزرة بن قیس فرستاد. آنان چون به نزدیک سپاه امام{{ع}} و یارانش رسیدند، به تیر [[باران]] یاران امام{{ع}} پرداختند. چیزی نگذشت که اسبهای [[سپاه امام]]{{ع}} از پا درآمدند و سوارانشان مجروح گردیدند؛ پس آنان از اسبها پیاده شده ساعتی [[جنگ]] [[سختی]] کردند.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۴۳۷-۴۳۶؛ شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۱۰۴. با اختلاف در بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۴. در روز یازدهم محرم، عمر بن سعد دستور داد سرهای شهدا را بر نیزه زنند و پیشاپیش کاروان اسرا به سوی کوفه حرکت کنند. هفده سر را قبیله تمیم به رهبری حصین بن نمیر همراه خود بردند.(محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۵۰۳، ۵۳۵-۵۳۶.)</ref>.<ref>اخبار متعدد دیگری هم از حصین بن نمیر در این واقعه عظیم به دست ما رسیده است. در این اخبار و گزارشات که غالباً از وی با عنوان "حصین بن تمیم" یاد شده، این شائبه را که او فردی جدای از حصین بن نمیر سکونی باشد را تقویت می‌‌کند. مضاف بر این که قرائن و شواهدی –از جمله سکونت حصین بن نمیر سکونی در مصر و شام (ر.ک: نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، ص۱۲۸) و نیز سپردن ۱۷ سر از سرهای شهدای کربلا به او به عنوان بزرگ بنی تمیم و ارسال آنها به کوفه(دینوری، الاخبار الطوال، ص۲۵۹) - این احتمال را تقویت می‌‌کند. نظر حقیر بر این است که این حصین بن نمیر حاضر در کربلا و کوفه، نه حصین بن نمیر سکونی، بلکه حصین بن تمیم (نمیر) تمیمی است که به اشتباه، برخی مورخین از او با نسبت "سکونی" یاد کرده‌اند. دلیل ما بر این ادعا همان‌گونه که اشاره شد سکونت حصین بن نمیر همراه با طایفه خود پس از فتوحات در مصر است. (ر.ک: نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، ص۱۲۸) به نظر می‌‌رسد او در دوران حکومت معاویه به شام رفت و در آنجا رحل اقامت افکند. اعزام حصین به همراه سپاهی به ریاست مسلم بن عقبه از شام از سوی یزید به عنوان فرمانده مردم حمص در جریان واقعه حره (بلاذری، انساب الشراف، ج۵، ص۳۲۶؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه ج۹، ص۲۱۸) نیز قرینه دیگری است که بیان از سکونت او در شام دارد. با این حال، در این مختصر، به نقل برخی حوادث قیام امام حسین{{ع}} که مورخین بر نام حصین بن نمیر سکونی تأکید داشتند، ذکری به میان آوردیم و از مواردی که به نام حصین بن تمیم پرداخته شده بود، اجتناب کردیم.</ref> | ||
حضور در [[واقعه حره]] نیز از دیگر [[مواقف]] [[تاریخ]] است که در آن از بنی شکامه و برخی از [[رجال]] نامدارش سخن به میان آمده است. در پی [[شورش مردم مدینه]] در [[سال ۶۳ هجری]]، یزید، سپاهی را به [[فرماندهی]] «[[مسلم بن عقبه مری]]» به [[مدینه]] اعزام نمود. یزید پیش از اعزام این [[سپاه]]، در توصیه‌های خود به فرمانده سپاه، به او تأکید کرد چنانچه ایشان بر [[مردم مدینه]] فائق آمدند، [[جان]] و [[مال]] و [[ناموس]] [[مردم]] آن [[شهر]] را بر [[شامیان]] [[حلال]] کنند. در این [[مأموریت]]، برخی از مردم بنی شکامه نیز شرکت داشتند که [[حصین بن نمیر سکونی]] از جمله ایشان بود. حصین در این جنگ علاوه بر فرماندهی اهالی «[[حمص]]»، [[جانشینی]] مسلم بن عقبه در فرماندهی کل سپاه را نیز برعهده داشت. مسلم بن عقبه پس از [[فراغت]] از [[شورش]] مدینه، جهت [[سرکوب]] [[شورش عبدالله بن زبیر]] رهسپار [[مکه]] گردید؛ اما در میانه راه [[بیمار]] شد و چون مرگش را نزدیک دید، سران سپاه را نزد خود خواند و حصین بن نمیر سکونی را بنا بر توصیه یزید، [[جانشین]] خویش اعلام کرد. پس از [[دفن]] مسلم بن عقبه در «مشلّل»، حصین بن نمیر با سپاهش به سوی مکه ادامه مسیر داد و پس از رسیدن به این شهر، شصت و چهار [[روز]] [[ابن زبیر]] را در محاصره خود گرفت و با منجنیق شهر را در هم کوبید. در حالی که جنگ به اوج خود رسیده بود، در اول ربیع‌الاخر سال ۶۳ هجری، خبر [[مرگ یزید]] در رسید و جنگ متوقف گردید. حصین که از امرای رده نخست نظامی [[امویان]] بود، دریافت که با مرگ یزید، اوضاع به نفع [[ابن‌زبیر]] [[تغییر]] خواهد کرد. از این رو به ابن‌زبیر پیشنهاد داد تا همراه او به [[دمشق]] برود و برای او [[بیعت]] بگیرد؛ به طوری که دو نفر هم با او [[مخالفت]] نکنند. اما [[ابن‌زبیر]] با [[درک]] [[وفاداری]] [[شامیان]] به [[بنی امیه]]، پیشنهاد حصین را رد کرد. حصین نیز بعد از این واقعه، از محاصره [[مکه]] دست کشید و به [[دمشق]] بازگشت. | حضور در [[واقعه حره]] نیز از دیگر [[مواقف]] [[تاریخ]] است که در آن از بنی شکامه و برخی از [[رجال]] نامدارش سخن به میان آمده است. در پی [[شورش مردم مدینه]] در [[سال ۶۳ هجری]]، یزید، سپاهی را به [[فرماندهی]] «[[مسلم بن عقبه مری]]» به [[مدینه]] اعزام نمود. یزید پیش از اعزام این [[سپاه]]، در توصیه‌های خود به فرمانده سپاه، به او تأکید کرد چنانچه ایشان بر [[مردم مدینه]] فائق آمدند، [[جان]] و [[مال]] و [[ناموس]] [[مردم]] آن [[شهر]] را بر [[شامیان]] [[حلال]] کنند.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۸۴؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۵، ص۳۲۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۱۲.</ref> در این [[مأموریت]]، برخی از مردم بنی شکامه نیز شرکت داشتند که [[حصین بن نمیر سکونی]] از جمله ایشان بود. حصین در این جنگ علاوه بر فرماندهی اهالی «[[حمص]]»،<ref>بلاذری، انساب الشراف، ج۵، ص۳۲۶؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۱۸.</ref> [[جانشینی]] مسلم بن عقبه در فرماندهی کل سپاه را نیز برعهده داشت.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۸۴؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۵، ص۳۲۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۱۲.</ref> مسلم بن عقبه پس از [[فراغت]] از [[شورش]] مدینه، جهت [[سرکوب]] [[شورش عبدالله بن زبیر]] رهسپار [[مکه]] گردید؛ اما در میانه راه [[بیمار]] شد و چون مرگش را نزدیک دید، سران سپاه را نزد خود خواند و حصین بن نمیر سکونی را بنا بر توصیه یزید، [[جانشین]] خویش اعلام کرد.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۹۶؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۲۴.</ref> پس از [[دفن]] مسلم بن عقبه در «مشلّل»، حصین بن نمیر با سپاهش به سوی مکه ادامه مسیر داد و پس از رسیدن به این شهر، شصت و چهار [[روز]] [[ابن زبیر]] را در محاصره خود گرفت و با منجنیق شهر را در هم کوبید. در حالی که جنگ به اوج خود رسیده بود، در اول ربیع‌الاخر سال ۶۳ هجری، خبر [[مرگ یزید]] در رسید و جنگ متوقف گردید. حصین که از امرای رده نخست نظامی [[امویان]] بود، دریافت که با مرگ یزید، اوضاع به نفع [[ابن‌زبیر]] [[تغییر]] خواهد کرد. از این رو به ابن‌زبیر پیشنهاد داد تا همراه او به [[دمشق]] برود و برای او [[بیعت]] بگیرد؛ به طوری که دو نفر هم با او [[مخالفت]] نکنند. اما [[ابن‌زبیر]] با [[درک]] [[وفاداری]] [[شامیان]] به [[بنی امیه]]، پیشنهاد حصین را رد کرد.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۹۶-۵۰۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۲۳- ۱۲۴و۱۲۹- ۱۳۰.</ref> حصین نیز بعد از این واقعه، از محاصره [[مکه]] دست کشید و به [[دمشق]] بازگشت.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۲۶.</ref> | ||
اموری چون بیعت با [[مروان بن حکم]] در [[سال ۶۴ هجری]] و مشارکت در [[استحکام]] [[دولت]] او هم، از دیگر عملکردهای مهم بنی شکامه در قبال دولت بنی امیه به شمار رفته است. شکامی‌ها و در رأس شان [[حصین بن نمیر]]، پس از [[مرگ]] [[معاویة بن یزید]] در [[سال ۶۵ هجری]] همراه با برخی دیگر از [[رجال]] بزرگ [[اموی]] نظیر [[عبیدالله بن زیاد]] به [[حمایت]] از مروان بن حکم پرداختند. پس از رسیدن [[مروان]] به [[حکومت]]، حصین بن نمیر از جمله شکامی‌ها و کندی‌هایی بود که با وی در الجابیه بیعت کرد و سپس همراه با او، جهت [[نبرد]] با حامیان حکومت [[عبدالله بن زبیر]] و در رأس شان [[ضحاک بن قیس فهری]] و [[نعمان بن بشیر انصاری]] به سوی دمشق [[حرکت]] کردند. سکونی‌ها - که بنی شکامه از شاخه‌های آن محسوب می‌‌شد، - در نبرد [[سرنوشت]] ساز [[مرج]] راهط، در کنار [[قبایل]] کلب و [[غسان]] و سکاسک عمده [[یاران]] مروان را تشکیل می‌‌دادند. در این [[پیکار]]، حصین بن نمیر [[فرماندهی]] [[سواره‌نظام]] [[لشکر شام]] بر عهده داشت. | اموری چون بیعت با [[مروان بن حکم]] در [[سال ۶۴ هجری]] و مشارکت در [[استحکام]] [[دولت]] او هم، از دیگر عملکردهای مهم بنی شکامه در قبال دولت بنی امیه به شمار رفته است. شکامی‌ها و در رأس شان [[حصین بن نمیر]]، پس از [[مرگ]] [[معاویة بن یزید]] در [[سال ۶۵ هجری]] همراه با برخی دیگر از [[رجال]] بزرگ [[اموی]] نظیر [[عبیدالله بن زیاد]] به [[حمایت]] از مروان بن حکم پرداختند.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۳۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۲۷۲.</ref> پس از رسیدن [[مروان]] به [[حکومت]]، حصین بن نمیر از جمله شکامی‌ها و کندی‌هایی بود که با وی در الجابیه بیعت کرد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۳۶-۵۳۷؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۲۵۹؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۵، ص۳۸۴.</ref> و سپس همراه با او، جهت [[نبرد]] با حامیان حکومت [[عبدالله بن زبیر]] و در رأس شان [[ضحاک بن قیس فهری]] و [[نعمان بن بشیر انصاری]] به سوی دمشق [[حرکت]] کردند. سکونی‌ها - که بنی شکامه از شاخه‌های آن محسوب می‌‌شد، - در نبرد [[سرنوشت]] ساز [[مرج]] راهط، در کنار [[قبایل]] کلب و [[غسان]] و سکاسک عمده [[یاران]] مروان را تشکیل می‌‌دادند.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۳۷؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۴۹.</ref> در این [[پیکار]]، حصین بن نمیر [[فرماندهی]] [[سواره‌نظام]] [[لشکر شام]] بر عهده داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۲۷۲. اما طبری از حصین بن نمیر به عنوان حامی مروان و از مالک بن هبیره به عنوان حامی خلافت بنی یزید بن معاویه نام برده از گفتگو و مجادله آنان در این باب گزارشی را نقل کرده است. (محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۳۵-۵۳۶)</ref> | ||
قلع و قمع [[جنبش توابین]] نیز از دیگر [[مواقف]] [[تاریخ صدر اسلام]] است که نام برخی از بنی شکامه ای‌ها - به‌ویژه حصین بن نمیر - در آن به ثبت و ضبط رسیده است. [[عبدالملک بن مروان]] در بدو رسیدن به [[قدرت]]، با دریافت خبر [[قیام توابین]] به [[رهبری]] [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، عبیدالله بن زیاد را [[مأمور]] [[سرکوب]] این [[جنبش]] در [[عراق]] کرد. عبیدالله نیز در رأس سپاهی ۳۰۰۰۰ نفری متوجه آنها شد. وی در «[[رقه]]»، پیش‌قراولان [[سپاه]] خود را به فرماندهی [[پنج تن]] از [[امراء]] سپاه خود که [[حصین بن نمیر]] [[سکونی]] از جمله ایشان بود، به سوی آنها فرستاد. این گروه در «[[عین الورده]]» با [[سپاه توابین]] رو به رو شد. در [[جنگی]] که بین آنها در گرفت، بر اساس [[نقلی]]، [[سلیمان بن صرد]] با تیر [[یزید بن حصین بن نمیر]] به [[شهادت]] رسید و به تبع گروه [[توابین]] نیز در هم شکسته شدند و جز عده ای معدود، بقیه به شهادت رسیدند. حصین بن نمیر همچنین، در سپاهی که [[عبدالملک بن مروان]] [[خلیفه اموی]] در [[سال ۶۶ هجری]] به [[فرماندهی]] [[عبیدالله بن زیاد]] جهت [[سرکوب]] قیام [[مختار بن ابی‌عبیده ثقفی]] [[تدارک]] دیده بود، حضور داشت. مختار نیز سپاهی را به سرداری [[ابراهیم اشتر]] [[تجهیز]] نمود و به مقابله آنان فرستاد. دو [[سپاه]] در منطقه‌ای به نام «خازر» در نزدیکی [[موصل]] به هم رسیدند و با هم به [[نبرد]] پرداختند. در این درگیری، [[لشکر شام]] هزیمت شد و ابن‌زیاد و تنی چند از بزرگان [[شام]] از جمله حصین بن نمیر که فرماندهی جناح راست [[سپاه شام]] را در این [[پیکار]] بر عهده داشت، به [[هلاکت]] رسیدند. ابراهیم بن اشتر سر عبیدالله، حصین بن نمیر، [[شرحبیل بن ذی‌الکلاع]] و جمعی از [[فرماندهان]] شامی را از تن جدا کرد و برای مختار فرستاد و بدن آنان را سوزاند. | قلع و قمع [[جنبش توابین]] نیز از دیگر [[مواقف]] [[تاریخ صدر اسلام]] است که نام برخی از بنی شکامه ای‌ها - به‌ویژه حصین بن نمیر - در آن به ثبت و ضبط رسیده است. [[عبدالملک بن مروان]] در بدو رسیدن به [[قدرت]]، با دریافت خبر [[قیام توابین]] به [[رهبری]] [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، عبیدالله بن زیاد را [[مأمور]] [[سرکوب]] این [[جنبش]] در [[عراق]] کرد. عبیدالله نیز در رأس سپاهی ۳۰۰۰۰ نفری متوجه آنها شد. وی در «[[رقه]]»، پیش‌قراولان [[سپاه]] خود را به فرماندهی [[پنج تن]] از [[امراء]] سپاه خود که [[حصین بن نمیر]] [[سکونی]] از جمله ایشان بود، به سوی آنها فرستاد. این گروه در «[[عین الورده]]» با [[سپاه توابین]] رو به رو شد.<ref>مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۹۴. نیز ر.ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۹۸-۶۰۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۸۰-۱۸۵.</ref> در [[جنگی]] که بین آنها در گرفت، بر اساس [[نقلی]]، [[سلیمان بن صرد]] با تیر [[یزید بن حصین بن نمیر]] به [[شهادت]] رسید<ref>مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۹۴.</ref> و به تبع گروه [[توابین]] نیز در هم شکسته شدند و جز عده ای معدود، بقیه به شهادت رسیدند.<ref>مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۹۴. نیز ر.ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۹۸-۶۰۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۸۰-۱۸۵.</ref> حصین بن نمیر همچنین، در سپاهی که [[عبدالملک بن مروان]] [[خلیفه اموی]] در [[سال ۶۶ هجری]] به [[فرماندهی]] [[عبیدالله بن زیاد]] جهت [[سرکوب]] قیام [[مختار بن ابی‌عبیده ثقفی]] [[تدارک]] دیده بود، حضور داشت. مختار نیز سپاهی را به سرداری [[ابراهیم اشتر]] [[تجهیز]] نمود و به مقابله آنان فرستاد. دو [[سپاه]] در منطقه‌ای به نام «خازر» در نزدیکی [[موصل]] به هم رسیدند و با هم به [[نبرد]] پرداختند. در این درگیری، [[لشکر شام]] هزیمت شد و ابن‌زیاد و تنی چند از بزرگان [[شام]] از جمله حصین بن نمیر<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۸۷-۹۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۴۲۳-۴۲۶؛ ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۲، ص۲۷۷-۲۸۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۶۱-۲۶۴.</ref> که فرماندهی جناح راست [[سپاه شام]] را در این [[پیکار]] بر عهده داشت،<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۸۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۴۲۵؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۶۲. ابن اعثم کوفی او را فرمانده قلب سپاه ذکر کرده است. (ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۶، ص۲۷۸)</ref> به [[هلاکت]] رسیدند. ابراهیم بن اشتر سر عبیدالله، حصین بن نمیر، [[شرحبیل بن ذی‌الکلاع]] و جمعی از [[فرماندهان]] شامی را از تن جدا کرد و برای مختار فرستاد<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۶، ص۲۷۸.</ref> و بدن آنان را سوزاند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۵۹.</ref> | ||
علاوه بر حصین بن نمیر، [[فرزندان]] و فرزندزادگان او نیز، ید طولایی در [[یاری]] و [[خدمت]] به [[دولت]] [[بنی امیه]] داشتند چندان که از یزید بن حصین بن نمیر و پسرش [[معاویة بن یزید]]، به عنوان [[کارگزاران دولت]] [[اموی]] و از [[والیان]] [[حمص]] در ادوار مختلف یاد شده است.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | علاوه بر حصین بن نمیر، [[فرزندان]] و فرزندزادگان او نیز، ید طولایی در [[یاری]] و [[خدمت]] به [[دولت]] [[بنی امیه]] داشتند چندان که از یزید بن حصین بن نمیر<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۱۸۸؛ زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۱۸۱.</ref> و پسرش [[معاویة بن یزید]]،<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۱۸۸.</ref> به عنوان [[کارگزاران دولت]] [[اموی]] و از [[والیان]] [[حمص]] در ادوار مختلف یاد شده است.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||