پیامبر خاتم در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←بعثت تا هجرت
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
سرانجام در ۲۷ [[رجب]] (۱۳ سال پیش از [[هجرت]]/ ۶۱۰ م.) [[جبرئیل]] {{ع}} بر او ظاهر شد و نخستین [[آیات قرآن]] را به ایشان [[ابلاغ]] کرد و بدینسان، [[رسالت]] [[حضرت محمد]] {{صل}} آغاز گشت<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۶-۱۷۷؛ [[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)| معارف و عقاید ۱]]، ص۲۱۱ - ۲۲۰</ref>. [[نبوّت]] [[پیامبر خاتم]] اگرچه به ظاهر ـ و از نظر زمان ـ بعد از همه [[پیامبران الهی]] است ولی در [[حقیقت]] پیش از همۀ آنها بوده است و نسبت به پیامبران پیشین [[برتری]] دارد. [[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیثی]] به این مسأله اشاره دارند. [[علی]] بن معمّر میگوید از [[امام صادق]] {{ع}} دربارۀ [[آیه]] {{متن قرآن|هَذَا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولَى}}<ref>«این (پیامبر)، بیمدهندهای از همان بیمدهندگان نخستین است» سوره نجم، آیه ۵۶.</ref> سؤال کردم، حضرت فرمود: «مقصود از او [[محمّد]] {{صل}} است آنگاه که آنها را به [[اقرار]] به [[خدا]] در ذرّ اوّل خواند. او نخستین کسی است که به [[ربوبیّت]] [[پروردگار]] عالم [[اقرار]] کرد<ref>{{متن حدیث|سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی (هذا نَذِیرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولی) قَالَ یَعْنِی بِهِ مُحَمَّداً حَیْثُ دَعَاهُمْ إِلَی الْإِقْرَارِ بِاللَّهِ فِی الذَّرِّ الْأَوَّلِ}}؛ بحارالانوار، ج۵، ص۲۵۰.</ref> و در جواب [[قریش]] که از ایشان درباره پیشی گرفتنش بر [[پیامبران]] دیگر سؤال کرده بودند؛ فرمود: همانا من اوّلین کسی بودم که به پروردگارم [[اقرار]] کردم و اوّلین کسی بودم که [[اجابت]] کردم آنگاه که از [[پیامبران]] [[پیمان]] گرفت و آنان را بر نفس خویش [[شاهد]] ساخت «آیا من [[پروردگار]] شمانیستم گفتند: چرا» پس من نخستین [[پیامبری]] بودم که «بلی» گفتم. پس در [[اقرار]] به [[خدای تعالی]] بر آنها پیشی گرفتم»<ref>{{متن حدیث|إِنِّی کُنْتُ أَوَّلَ مَنْ أَقَرَّ بِرَبِّی جَلَّ جَلَالُهُ وَ أَوَّلَ مَنْ أَجَابَ حَیْثُ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلی فَکُنْتُ أَوَّلَ نَبِیٍّ قَالَ بَلَی فَسَبَقْتُهُمْ إِلَی الْإِقْرَارِ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ علل الشرایع، ج۱، ص۱۲۴.</ref>. | سرانجام در ۲۷ [[رجب]] (۱۳ سال پیش از [[هجرت]]/ ۶۱۰ م.) [[جبرئیل]] {{ع}} بر او ظاهر شد و نخستین [[آیات قرآن]] را به ایشان [[ابلاغ]] کرد و بدینسان، [[رسالت]] [[حضرت محمد]] {{صل}} آغاز گشت<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۶-۱۷۷؛ [[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)| معارف و عقاید ۱]]، ص۲۱۱ - ۲۲۰</ref>. [[نبوّت]] [[پیامبر خاتم]] اگرچه به ظاهر ـ و از نظر زمان ـ بعد از همه [[پیامبران الهی]] است ولی در [[حقیقت]] پیش از همۀ آنها بوده است و نسبت به پیامبران پیشین [[برتری]] دارد. [[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیثی]] به این مسأله اشاره دارند. [[علی]] بن معمّر میگوید از [[امام صادق]] {{ع}} دربارۀ [[آیه]] {{متن قرآن|هَذَا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولَى}}<ref>«این (پیامبر)، بیمدهندهای از همان بیمدهندگان نخستین است» سوره نجم، آیه ۵۶.</ref> سؤال کردم، حضرت فرمود: «مقصود از او [[محمّد]] {{صل}} است آنگاه که آنها را به [[اقرار]] به [[خدا]] در ذرّ اوّل خواند. او نخستین کسی است که به [[ربوبیّت]] [[پروردگار]] عالم [[اقرار]] کرد<ref>{{متن حدیث|سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی (هذا نَذِیرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولی) قَالَ یَعْنِی بِهِ مُحَمَّداً حَیْثُ دَعَاهُمْ إِلَی الْإِقْرَارِ بِاللَّهِ فِی الذَّرِّ الْأَوَّلِ}}؛ بحارالانوار، ج۵، ص۲۵۰.</ref> و در جواب [[قریش]] که از ایشان درباره پیشی گرفتنش بر [[پیامبران]] دیگر سؤال کرده بودند؛ فرمود: همانا من اوّلین کسی بودم که به پروردگارم [[اقرار]] کردم و اوّلین کسی بودم که [[اجابت]] کردم آنگاه که از [[پیامبران]] [[پیمان]] گرفت و آنان را بر نفس خویش [[شاهد]] ساخت «آیا من [[پروردگار]] شمانیستم گفتند: چرا» پس من نخستین [[پیامبری]] بودم که «بلی» گفتم. پس در [[اقرار]] به [[خدای تعالی]] بر آنها پیشی گرفتم»<ref>{{متن حدیث|إِنِّی کُنْتُ أَوَّلَ مَنْ أَقَرَّ بِرَبِّی جَلَّ جَلَالُهُ وَ أَوَّلَ مَنْ أَجَابَ حَیْثُ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلی فَکُنْتُ أَوَّلَ نَبِیٍّ قَالَ بَلَی فَسَبَقْتُهُمْ إِلَی الْإِقْرَارِ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ علل الشرایع، ج۱، ص۱۲۴.</ref>. | ||
[[بهترین]] ابزار و راه شناخت صدق ادّعای [[نبوّت]] [[پیامبران]]؛ [[عقل]] و [[خرد]] [[انسانی]] است که [[حجّت]] [[باطنی]] [[خداوند متعال]] است که این امر در مورد [[پیامبر گرامی اسلام]] صادق است. اما به طور کلی، [[پیامبری پیامبران]]، از سه راه قابل [[اثبات]] است: یکی از راه آشنایی با [[منش]] ایشان و استفاده از قرائن [[اطمینان]] بخش، دوم از راه [[پیشگویی]] پیامبران پیشین و سوم راه ارائه [[معجزه]]؛ در مورد [[پیامبر اسلام]] | [[بهترین]] ابزار و راه شناخت صدق ادّعای [[نبوّت]] [[پیامبران]]؛ [[عقل]] و [[خرد]] [[انسانی]] است که [[حجّت]] [[باطنی]] [[خداوند متعال]] است که این امر در مورد [[پیامبر گرامی اسلام]] صادق است. اما به طور کلی، [[پیامبری پیامبران]]، از سه راه قابل [[اثبات]] است: یکی از راه آشنایی با [[منش]] ایشان و استفاده از قرائن [[اطمینان]] بخش، دوم از راه [[پیشگویی]] پیامبران پیشین و سوم راه ارائه [[معجزه]]؛ در مورد [[پیامبر اسلام]] {{صل}} هر سه راه، وجود داشت. از سویی [[مردم]] [[مکه]]، [[چهل]] [[سال]] [[زندگی]] پرافتخار آن حضرت را از نزدیک دیده بودند که کوچکترین نقطه [[تاریکی]] در آن، یافت نمیشد و آنچنان او را به [[راستگویی]] و درست کرداری شناخته بودند که [[لقب]] «[[امین]]» به آن حضرت داده بودند. و طبعاً در مورد چنین شخصی احتمال [[دروغ]] و ادّعای [[کذب]]، داده نمیشد. از سوی دیگر، پیامبران پیشین، [[بشارت]] [[بعثت]] آن حضرت را داده بودند<ref>سوره صف، آیه ۶.</ref> و گروهی از [[اهل کتاب]]، [[انتظار ظهور]] او را میکشیدند و نشانههای روشن و گویایی از وی در دست داشتند<ref>سوره اعراف، آیه ۱۵۷، سوره بقره، آیه ۱۴۶، سوره انعام، آیه ۲۰.</ref> و حتی به [[مشرکان]] [[عرب]] میگفتند که از میان فرزندان حضرت [[اسماعیل]] {{ع}} (که قبایلی از [[عرب]] را تشکیل میدادند) کسی [[مبعوث]] به [[رسالت]] خواهد شد که پیامبران پیشین و [[ادیان توحیدی]] را تصدیق خواهد کرد<ref>سوره بقره، آیه ۸۹.</ref> و بعضی از [[دانشمندان یهود]] و [[نصاری]]، با استناد به همان [[پیشگوییها]]، به آن حضرت [[ایمان]] آوردند<ref>سوره مائده، آیه ۸۳، سوره احقاف، آیه ۱۰.</ref> هر چند بعضی دیگر در اثر انگیزههای [[نفسانی]] و [[شیطانی]] از پذیرفتن [[دین اسلام]] سرباز زدند. راه سوم برای شناخت صدق و [[راستی]] [[نبوّت]] [[پیامبران]] [[معجزات]] است. از [[پیامبر اکرم]] ({{صل}} و سلّم) [[معجزات]] فراوانی ظاهر گشت که در کتب [[تاریخ]] و [[حدیث]]، ضبط شده و [[نقل]] بسیاری از آنها به حد تواتر رسیده است<ref>بحارالانوار، ج ۱۷، ص ۲۲۵.</ref>. | ||
[[دعوت]] [[رسول اکرم]] {{صل}} دعوتی فراگیر و جهانشمول است که تمام آفاق و ادوار را در برمیگیرد<ref>{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}«و تو را جز مژدهبخش و بیمدهنده برای همه مردم نفرستادهایم اما بیشتر مردم نمیدانند» سوره سبأ، آیه ۲۸ و {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا}}«بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیمدهنده باشد» سوره فرقان، آیه ۱.</ref>. در میان [[پیامبران]] [[حق]]، کمتر [[پیامبری]] را میتوان یافت که [[بعثت]] او جهانی باشد. اگر چه در روایتی درباره [[پیامبران اولوالعزم]] آمده است که آنان بر شرق و [[غرب]]، و جنّ و [[انس]] [[مبعوث]] شده بودند. ولی این امر درباره [[حضرت نوح]] و [[عیسی]] {{ع}} مورد [[اختلاف]] است. اما به تصریح [[قرآن کریم]] و به دلالت روایات اهل بیت {{ع}} [[رسالت پیامبر]] خاتم جهانی است. از [[سوره]] جنّ بر میآید که آنان نیز در حیطۀ [[هدایت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] قرار دارند. [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی [[رسالت پیامبر]] خاتم بر همه [[انسانها]] و جنّها را بیان کرده است: «همانا [[خداوند متعال]] [[محمّد]] را [[شرایع]] [[نوح]] و [[ابراهیم]] و [[موسی]] و [[عیسی]] عطا کرد... و او را بر همه سفید و سیاه و جنّ و [[انس]] فرستاد»<ref>{{متن حدیث|إنّ اللهَ تَبَارَکَ وَتعالی أعطی مُحَمَّدآ شَرَایِعَ نوُح وَإبْرَاهِیم وَمُوسَی وَعِیسَی... وَأرْسَلَهُ کَافَّةً إلَی الأبْیَضِ وَالأسْوَد وَالْجِنّ وَالإنس}}؛ کافی، ج۲، ص۱۷.</ref>. | [[دعوت]] [[رسول اکرم]] {{صل}} دعوتی فراگیر و جهانشمول است که تمام آفاق و ادوار را در برمیگیرد<ref>{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}«و تو را جز مژدهبخش و بیمدهنده برای همه مردم نفرستادهایم اما بیشتر مردم نمیدانند» سوره سبأ، آیه ۲۸ و {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا}}«بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیمدهنده باشد» سوره فرقان، آیه ۱.</ref>. در میان [[پیامبران]] [[حق]]، کمتر [[پیامبری]] را میتوان یافت که [[بعثت]] او جهانی باشد. اگر چه در روایتی درباره [[پیامبران اولوالعزم]] آمده است که آنان بر شرق و [[غرب]]، و جنّ و [[انس]] [[مبعوث]] شده بودند. ولی این امر درباره [[حضرت نوح]] و [[عیسی]] {{ع}} مورد [[اختلاف]] است. اما به تصریح [[قرآن کریم]] و به دلالت روایات اهل بیت {{ع}} [[رسالت پیامبر]] خاتم جهانی است. از [[سوره]] جنّ بر میآید که آنان نیز در حیطۀ [[هدایت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] قرار دارند. [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی [[رسالت پیامبر]] خاتم بر همه [[انسانها]] و جنّها را بیان کرده است: «همانا [[خداوند متعال]] [[محمّد]] را [[شرایع]] [[نوح]] و [[ابراهیم]] و [[موسی]] و [[عیسی]] عطا کرد... و او را بر همه سفید و سیاه و جنّ و [[انس]] فرستاد»<ref>{{متن حدیث|إنّ اللهَ تَبَارَکَ وَتعالی أعطی مُحَمَّدآ شَرَایِعَ نوُح وَإبْرَاهِیم وَمُوسَی وَعِیسَی... وَأرْسَلَهُ کَافَّةً إلَی الأبْیَضِ وَالأسْوَد وَالْجِنّ وَالإنس}}؛ کافی، ج۲، ص۱۷.</ref>. |