حجاز: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسامی [[مکه]] است به خاطر واقع شدن در منطقه حجاز، هم یکی از نواحی شش‌گانه [[جزیرة العرب]] است. به قسمت شرقی کوه‌های [[سراة]] و حد فاصل میان ارتفاعات نجد و شرق تهامه گفته شده که به شمال [[یمن]] منتهی می‌شود. حجاز از «حَجَز» به معنای حاجز و مانع است و چون بین تهامه و نجد فاصله ایجاد کرده است، آن را حجاز گفته‌اند. در واقع بخشی از حاشیه شرقی دریای سرخ را که مکه و [[مدینه]] در آن قرار دارد حجاز می‌نامند.

 

حجاز مانند دیگر نواحی جزیرة العرب، بسیار خشک و کم آب است و تنها در برخی از وادی‌ها، آب‌های فصلی و یا چاه وجود دارد که از قدیم برخی از [[قبایل عرب]] را پیرامون خود گرد آورده است. به همین دلیل در قدیم و تا چند دهه اخیر یک‌جانشینی شهری و روستایی کمتر در حجاز وجود داشته و در [[زمان]] ظهور اسلام تنها چند ناحیه به عنوان مراکز شهری شناخته می‌شده است: مکه، [[طائف]]، یثرب، و [[خیبر]]<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۳۲.</ref>. حجاز بخش شمالی و غربی [[عربستان]] را تشکیل می‌دهد و تمام سرزمین آن، از [[فلسطین]] تا مرز یمن در کنار «بحر احمر» قرار دارد. حجاز سرزمینی کوهستانی و دارای بیابان‌های لم یزرع و سنگلاخ‌های زیادی می‌باشد.

از شهرهای مهم حجاز، مکه، مدینه و طائف می‌باشد و حجاز از سابق دارای دو بندر بوده، یکی «جده» که اهالی [[مکه]] از آن استفاده کنند و دیگری «ینبوع» که [[اهل]] [[مدینه]] قسمت مهمی از نیازهای خود را از این بندر به دست می‌آورند. این دو بندر در کنار دریای احمر واقع شده است<ref>فروغ ابدیت، سبحانی، ج۱، ص۲۷.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۳۶۴؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[وضعیت جغرافیایی و طبیعی (مقاله)|وضعیت جغرافیایی و طبیعی]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲]]، ص ۳۷۱-۳۷۲؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۶۸؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۱۶.</ref>