پرش به محتوا

راه تعیین امام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:
یکی از طرق رایج در میان [[اهل سنت]] در [[تعیین امام]]، بیعت است که از دو راه برای [[انتخاب]] یک [[خلیفه]] منعقد می‌شود:
یکی از طرق رایج در میان [[اهل سنت]] در [[تعیین امام]]، بیعت است که از دو راه برای [[انتخاب]] یک [[خلیفه]] منعقد می‌شود:
===== [[بیعت مسلمین]] =====
===== [[بیعت مسلمین]] =====
گاهی مقصود از [[بیعت]]، بیعت همه [[مسلمانان]] با [[امام]] و خلیفه است. البته چنین بیعتی در مورد [[شیخین]] و [[عثمان]] صورت نگرفت. بدین جهت گفته‌اند در [[انعقاد خلافت]]، چنین [[اجماعی]] شرط نیست<ref>{{عربی|ولم یشترطوا اجتماع مَن فی المدینة فضلاً عن اجتماع الأمّة. هذا ولم ینکر علیه أحد، وعلیه انطوت الأعصار إلی وقتنا هذا}}، المواقف فی علم الکلام، ج۳، ص۵۹۱.</ref>. در میان [[خلفای راشدین]] این‌گونه بیعت جز برای [[امیرمؤمنان]] {{ع}} برای خلفای دیگر صورت نگرفت<ref>تاریخ اهل سنت در باره بیعت همگانی با امیرمؤمنان {{ع}} آورده است که بعد از قتل عثمان مردم سراغ آن حضرت رفتند و گفتند: هیچ کسی را امروز سزاوارتر از شما برای خلافت نمی‌بینیم. حضرت نمی‌پذیرفت، چندین مرتبه نزد حضرت رفت وآمد کردند. حضرت فرمود: بیعت باید به صورت علنی در مسجد صورت گیرد؛ لذا مهاجران و انصار در مسجد حضور یافتند و بیعت کردند: {{عربی|فقالوا: ما نختار غیرک، وترددوا إلیه مراراً. وقالوا: إنا لا نعلم أحداً أحق بالأمر منک، ولا أقدمٍ منک سابقة ولا أقرب من رسول الله صلی الله علیه وسلم، فقال: أکون وزیراً خیر من أنْ أکون أمیراً. فأتوا علیه، فأتی المسجد، فبایعوه}}، ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی أخبار البشر، ج۱، ص۱۱۷؛ نه تنها ساکنان مدینه، بلکه مردم شهرهای دیگر نیز با امیرمؤمنان بیعت کردند. به عنوان مثال، امیرمؤمنان برای والی یمن نامه فرستاد که از مردم آن سامان بیعت بگیرد و ده تن از عقلاء، فصحاء و معتمدان آنجا را نزدش برای بیعت بفرستد. در میان آنها عبد الرحمن بن ملجم نیز بود و این افراد در مدینه با آن حضرت بیعت کردند: {{عربی|فإذا ورد علیک کتابی هذا فاقرأه علی من قبلک من أهل الیمن، وخذ لی البیعة علی من حضرک من المسلمین فإذا بایع القوم مثل بیعة الرضوان فامکث فی عملک، وأنفذ إلی منهم عشرة یکونون من عقلائهم وفصحائهم وثقاتهم، ممن یکون أشدهم عونا من أهل الفهم والشجاعة عارفین بالله، عالمین بأدیانهم، وما لهم وما علیهم وأجودهم رأیا}}، مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج۴۲، ص۲۶۰.</ref>.
گاهی مقصود از [[بیعت]]، بیعت همه [[مسلمانان]] با [[امام]] و خلیفه است. البته چنین بیعتی در مورد [[شیخین]] و [[عثمان]] صورت نگرفت. بدین جهت گفته‌اند در انعقاد خلافت، چنین [[اجماعی]] شرط نیست<ref>{{عربی|ولم یشترطوا اجتماع مَن فی المدینة فضلاً عن اجتماع الأمّة. هذا ولم ینکر علیه أحد، وعلیه انطوت الأعصار إلی وقتنا هذا}}، المواقف فی علم الکلام، ج۳، ص۵۹۱.</ref>. در میان [[خلفای راشدین]] این‌گونه بیعت جز برای [[امیرمؤمنان]] {{ع}} برای خلفای دیگر صورت نگرفت<ref>تاریخ اهل سنت در باره بیعت همگانی با امیرمؤمنان {{ع}} آورده است که بعد از قتل عثمان مردم سراغ آن حضرت رفتند و گفتند: هیچ کسی را امروز سزاوارتر از شما برای خلافت نمی‌بینیم. حضرت نمی‌پذیرفت، چندین مرتبه نزد حضرت رفت وآمد کردند. حضرت فرمود: بیعت باید به صورت علنی در مسجد صورت گیرد؛ لذا مهاجران و انصار در مسجد حضور یافتند و بیعت کردند: {{عربی|فقالوا: ما نختار غیرک، وترددوا إلیه مراراً. وقالوا: إنا لا نعلم أحداً أحق بالأمر منک، ولا أقدمٍ منک سابقة ولا أقرب من رسول الله صلی الله علیه وسلم، فقال: أکون وزیراً خیر من أنْ أکون أمیراً. فأتوا علیه، فأتی المسجد، فبایعوه}}، ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی أخبار البشر، ج۱، ص۱۱۷؛ نه تنها ساکنان مدینه، بلکه مردم شهرهای دیگر نیز با امیرمؤمنان بیعت کردند. به عنوان مثال، امیرمؤمنان برای والی یمن نامه فرستاد که از مردم آن سامان بیعت بگیرد و ده تن از عقلاء، فصحاء و معتمدان آنجا را نزدش برای بیعت بفرستد. در میان آنها عبد الرحمن بن ملجم نیز بود و این افراد در مدینه با آن حضرت بیعت کردند: {{عربی|فإذا ورد علیک کتابی هذا فاقرأه علی من قبلک من أهل الیمن، وخذ لی البیعة علی من حضرک من المسلمین فإذا بایع القوم مثل بیعة الرضوان فامکث فی عملک، وأنفذ إلی منهم عشرة یکونون من عقلائهم وفصحائهم وثقاتهم، ممن یکون أشدهم عونا من أهل الفهم والشجاعة عارفین بالله، عالمین بأدیانهم، وما لهم وما علیهم وأجودهم رأیا}}، مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج۴۲، ص۲۶۰.</ref>.


===== [[بیعت اهل حل و عقد]] =====
===== [[بیعت اهل حل و عقد]] =====
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش