سیره نظامی امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
←رأفت با توبه کنندگان
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
درباره سیره رفتاری [[امام مهدی]] {{ع}} نسبت به پذیرش یا نپذیرفتن توبه انسان‌های [[کافر]] و [[گمراه]] و بازگشت آنان از راه [[انحراف]]، [[روایات]] مختلف است؛ برخی بر پذیرش توبه و دسته‌ای دیگر بر عدم پذیرش توبه دلالت دارد. | درباره سیره رفتاری [[امام مهدی]] {{ع}} نسبت به پذیرش یا نپذیرفتن توبه انسان‌های [[کافر]] و [[گمراه]] و بازگشت آنان از راه [[انحراف]]، [[روایات]] مختلف است؛ برخی بر پذیرش توبه و دسته‌ای دیگر بر عدم پذیرش توبه دلالت دارد. | ||
بر اساس برخی روایات، در | بر اساس برخی روایات، در عصر ظهور باب توبه باز است و امام مهدی {{ع}} توبه آنانی را که از مسیر [[باطل]] بازگشته‌اند می‌پذیرد. [[عبد الحمید واسطی]] می‌گوید محضر [[امام باقر]] {{ع}} عرض کردم: "این گروه [[مرجئه]] می‌گویند بر ما از ناحیه اعتقاداتمان باکی نیست و چون آن چه شما می‌گویید رخ داد، ما و شما یک سان خواهیم بود. امام باقر {{ع}} فرمود: ای عبدالحمید راست می‌گویند. کسی که توبه کند خداوند توبه‌اش را می‌پذیرد و کسی که نفاقش را پنهان سازد، تنها بینی او به [[خاک]] مالیده می‌شود"<ref>{{متن حدیث|قُلْتُ أَصْلَحَكَ اللَّهُ إِنَّ هَؤُلَاءِ الْمُرْجِئَةَ يَقُولُونَ مَا عَلَيْنَا أَنْ نَكُونَ عَلَى الَّذِي نَحْنُ عَلَيْهِ حَتَّى إِذَا جَاءَ مَا تَقُولُونَ كُنَّا نَحْنُ وَ أَنْتُمْ سَوَاءً فَقَالَ يَا عَبْدَ الْحَمِيدِ صَدَقُوا مَنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ مَنْ أَسَرَّ نِفَاقاً فَلَا يُرْغِمُ اللَّهُ إِلَّا بِأَنْفِهِ}}؛ الکافی، ج۸، ص۸.</ref>. | ||
[[بشیر بن أبی أراکه نبال]] [[روایت]] کرده است: در [[مدینه]] به [[منزل]] [[امام باقر]] {{ع}} که رسیدم با استر آن حضرت روبرو شدم که زین شده و بر در [[خانه]] آماده بود، پس جلوی خانه نشستم؛ آن حضرت از [[منزل]] بیرون آمد، من به او [[سلام]] کردم. حضرت از استر پیاده شده و به سوی من آمد و فرمود: از کجائی؟ گفتم: از [[مردم]] [[عراق]] هستم. فرمود: از کجای آن؟ گفتم: از [[اهل کوفه]] هستم. فرمود: چه کسی در این راه همدم و همراه تو بود؟ گفتم: گروهی از [[محدثه]]. فرمود: محدثه کدام است؟ عرض کردم: همان [[مرجئه]]. سپس فرمود: "وای بر این مرجئه! فردا که [[قائم]] ما [[قیام]] کند به که [[پناه]] خواهند برد؟ عرض کردم: آنها می‌گویند اگر چنین واقعه‌ای رخ دهد ما و شما در [[میزان]] [[عدالت]] یک سان خواهیم بود. حضرت فرمود: هرکس [[توبه]] کند، [[خداوند]] توبه‌اش را می‌پذیرد و هر که نفاقش را پنهان سازد، خداوند تنها او را از [[رحمت]] خود دور سازد"<ref>{{متن حدیث|وَيْحَ هَذِهِ الْمُرْجِئَةِ إِلَى مَنْ يَلْجَئُونَ غَداً إِذَا قَامَ قَائِمُنَا قُلْتُ إِنَّهُمْ يَقُولُونَ لَوْ قَدْ كَانَ ذَلِكَ كُنَّا وَ أَنْتُمْ فِي الْعَدْلِ سَوَاءٌ فَقَالَ مَنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ مَنْ أَسَرَّ نِفَاقاً فَلَا يُبْعِدُ اللَّهُ غَيْرَهُ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص۲۸۳؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۵۷.</ref>. | [[بشیر بن أبی أراکه نبال]] [[روایت]] کرده است: در [[مدینه]] به [[منزل]] [[امام باقر]] {{ع}} که رسیدم با استر آن حضرت روبرو شدم که زین شده و بر در [[خانه]] آماده بود، پس جلوی خانه نشستم؛ آن حضرت از [[منزل]] بیرون آمد، من به او [[سلام]] کردم. حضرت از استر پیاده شده و به سوی من آمد و فرمود: از کجائی؟ گفتم: از [[مردم]] [[عراق]] هستم. فرمود: از کجای آن؟ گفتم: از [[اهل کوفه]] هستم. فرمود: چه کسی در این راه همدم و همراه تو بود؟ گفتم: گروهی از [[محدثه]]. فرمود: محدثه کدام است؟ عرض کردم: همان [[مرجئه]]. سپس فرمود: "وای بر این مرجئه! فردا که [[قائم]] ما [[قیام]] کند به که [[پناه]] خواهند برد؟ عرض کردم: آنها می‌گویند اگر چنین واقعه‌ای رخ دهد ما و شما در [[میزان]] [[عدالت]] یک سان خواهیم بود. حضرت فرمود: هرکس [[توبه]] کند، [[خداوند]] توبه‌اش را می‌پذیرد و هر که نفاقش را پنهان سازد، خداوند تنها او را از [[رحمت]] خود دور سازد"<ref>{{متن حدیث|وَيْحَ هَذِهِ الْمُرْجِئَةِ إِلَى مَنْ يَلْجَئُونَ غَداً إِذَا قَامَ قَائِمُنَا قُلْتُ إِنَّهُمْ يَقُولُونَ لَوْ قَدْ كَانَ ذَلِكَ كُنَّا وَ أَنْتُمْ فِي الْعَدْلِ سَوَاءٌ فَقَالَ مَنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ مَنْ أَسَرَّ نِفَاقاً فَلَا يُبْعِدُ اللَّهُ غَيْرَهُ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص۲۸۳؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۵۷.</ref>. | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
اگرچه سفیانی پس از پذیرش بیعت در اثر تحریک همراهانش، [[اقدام]] به [[بیعت شکنی]] می‌کند و در نتیجه پس از اعلام [[جنگ]] [[اسیر]] شده و به [[قتل]] می‌رسد. اما وقتی [[حضرت مهدی]] {{ع}} از سفیانی که سرسخت‌ترین [[دشمنان]] و [[رهبر]] منسجم‌ترین و گسترده‌ترین جبهه بر ضد آن حضرت است، [[دعوت]] می‌کند، چگونه می‌توان [[باور]] کرد بر میلیون‌ها [[انسان]] بی‌گناهی که [[انحراف]] شان بر اثر موانع ناخواسته است، راه [[سعادت]] بسته باشد و امام مهدی {{ع}} از آنها دعوت نکند و یا [[توبه]] آنان را نپذیرد؟ بنابراین همگانی بودن دعوت امام مهدی {{ع}} و منحصر نبودن فراخوان عمومی آن حضرت، نشان می‌دهد که باب توبه و بازگشت، برای [[مردم]] بسته نخواهد بود. | اگرچه سفیانی پس از پذیرش بیعت در اثر تحریک همراهانش، [[اقدام]] به [[بیعت شکنی]] می‌کند و در نتیجه پس از اعلام [[جنگ]] [[اسیر]] شده و به [[قتل]] می‌رسد. اما وقتی [[حضرت مهدی]] {{ع}} از سفیانی که سرسخت‌ترین [[دشمنان]] و [[رهبر]] منسجم‌ترین و گسترده‌ترین جبهه بر ضد آن حضرت است، [[دعوت]] می‌کند، چگونه می‌توان [[باور]] کرد بر میلیون‌ها [[انسان]] بی‌گناهی که [[انحراف]] شان بر اثر موانع ناخواسته است، راه [[سعادت]] بسته باشد و امام مهدی {{ع}} از آنها دعوت نکند و یا [[توبه]] آنان را نپذیرد؟ بنابراین همگانی بودن دعوت امام مهدی {{ع}} و منحصر نبودن فراخوان عمومی آن حضرت، نشان می‌دهد که باب توبه و بازگشت، برای [[مردم]] بسته نخواهد بود. | ||
بر اساس گزارش "ابی عبیده حذّاء"، [[امام باقر]] {{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«همان کسان که از فرستاده پیام‌آور درس ناخوانده پیروی می‌کنند، همان که (نام) او را نزد خویش در تورات و انجیل نوشته می‌یابند؛ آنان را به نیکی فرمان می‌دهد و از بدی باز می‌دارد و چیزهای پاکیزه را بر آنان حلال و چیزهای ناپاک را بر آنان حرام می‌گرداند و بار (تکلیف)های گران و بندهایی را که بر آنها (بسته) بود از آنان برمی‌دارد، پس کسانی که به او ایمان آورده و او را بزرگ داشته و بدو یاری رسانده‌اند و از نوری که همراه وی فرو فرستاده شده است پیروی کرده‌اند رستگارند» سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref>؛ مهم‌ترین [[مأموریت]] [[حضرت قائم]] {{ع}} را چنین بیان فرموده است: "او را نزد خود در [[تورات]] و [[انجیل]] نوشته می‌یابند» یعنی [[پیامبر]]، [[وصی]] و [[قائم]] را؛ قائم چون [[قیام]] کرد «آنان را به کار [[پسندیده]] [[فرمان]] می‌دهد و از [[کار ناپسند]] باز می‌دارد» و کار ناپسند [[انکار]] فضل [[امام]] است «و برای آنان چیزهای [[پاکیزه]] را [[حلال]] می‌گرداند» ؛یعنی گرفتن [[علم]] از اهلش را «و چیزهای [[ناپاک]] را بر ایشان [[حرام]] می‌گرداند»؛ یعنی سخن | بر اساس گزارش "ابی عبیده حذّاء"، [[امام باقر]] {{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«همان کسان که از فرستاده پیام‌آور درس ناخوانده پیروی می‌کنند، همان که (نام) او را نزد خویش در تورات و انجیل نوشته می‌یابند؛ آنان را به نیکی فرمان می‌دهد و از بدی باز می‌دارد و چیزهای پاکیزه را بر آنان حلال و چیزهای ناپاک را بر آنان حرام می‌گرداند و بار (تکلیف)های گران و بندهایی را که بر آنها (بسته) بود از آنان برمی‌دارد، پس کسانی که به او ایمان آورده و او را بزرگ داشته و بدو یاری رسانده‌اند و از نوری که همراه وی فرو فرستاده شده است پیروی کرده‌اند رستگارند» سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref>؛ مهم‌ترین [[مأموریت]] [[حضرت قائم]] {{ع}} را چنین بیان فرموده است: "او را نزد خود در [[تورات]] و [[انجیل]] نوشته می‌یابند» یعنی [[پیامبر]]، [[وصی]] و [[قائم]] را؛ قائم چون [[قیام]] کرد «آنان را به کار [[پسندیده]] [[فرمان]] می‌دهد و از [[کار ناپسند]] باز می‌دارد» و کار ناپسند [[انکار]] فضل [[امام]] است «و برای آنان چیزهای [[پاکیزه]] را [[حلال]] می‌گرداند» ؛یعنی گرفتن [[علم]] از اهلش را «و چیزهای [[ناپاک]] را بر ایشان [[حرام]] می‌گرداند»؛ یعنی سخن مخالفان را «و از [دوش] آنان قید را برمی‌دارد»؛ یعنی گناهانی که پیش از [[شناخت]] فضل [[امام]] مرتکب شده بودند «و بندهایی که بر ایشان بوده است»، بندها همان [[اعتقادات]] آنهاست که بدانها امر نشده بودند، یعنی ترک فضل امام. پس چون به فضل امام [[معرفت]] یافتند، بندها را از دوش آنها بر می‌دارد و منظور از بند، همان [[گناهان]] است. سپس آنها را توصیف کرده فرمود: «کسانی که به او [[ایمان]] آوردند و بزرگش داشتند و یاری‌اش کردند و نوری را که با او نازل شده است [[پیروی]] کردند، آنان همان رستگارانند"<ref>{{متن حدیث|ثُمَّ قَالَ {{متن قرآن|يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ}} يَعْنِي النَّبِيَّ {{صل}} وَ الْوَصِيَّ وَ الْقَائِمَ {{متن قرآن|يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ}} إِذَا قَامَ {{متن قرآن|وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ}} وَ الْمُنْكَرُ مَنْ أَنْكَرَ فَضْلَ الْإِمَامِ وَ جَحَدَهُ- {{متن قرآن|وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ}} أَخْذَ الْعِلْمِ مِنْ أَهْلِهِ- {{متن قرآن|وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ}} وَ الْخَبَائِثُ قَوْلُ مَنْ خَالَفَ- {{متن قرآن|وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ}} وَ هِيَ الذُّنُوبُ الَّتِي كَانُوا فِيهَا قَبْلَ مَعْرِفَتِهِمْ فَضْلَ الْإِمَامِ- {{متن قرآن|وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ}} وَ الْأَغْلَالُ مَا كَانُوا يَقُولُونَ مِمَّا لَمْ يَكُونُوا أُمِرُوا بِهِ مِنْ تَرْكِ فَضْلِ الْإِمَامِ فَلَمَّا عَرَفُوا فَضْلَ الْإِمَامِ وَضَعَ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْإِصْرُ الذَّنْبُ وَ هِيَ الْآصَارُ ثُمَّ نَسَبَهُمْ فَقَالَ {{متن قرآن|فَالَّذِينَ آمَنُوا}} يَعْنِي بِالْإِمَامِ {{متن قرآن|وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}}}؛ الکافی، ج۱، ص۴۲۹.</ref>. | ||
چنان‌که ظاهر سخن [[امام صادق]] {{ع}} که از ورود شبه [[ستاره پرستان]] در [[دین اسلام]] خبر داده است، به وضوح بر باز بودن باب [[توبه]] در [[عصر ظهور]] دلالت دارد: "چون [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، از این [[عقیده]] کسانی که [[گمان]] می‌رفت [[اهل]] آنند خارج می‌شوند و کسانی هم چون پرستندگان [[خورشید و ماه]] به آن می‌گروند"<ref>{{متن حدیث|إِذَا خَرَجَ الْقَائِمُ {{ع}} خَرَجَ مِنْ هَذَا الْأَمْرِ مَنْ كَانَ يَرَى أَنَّهُ مِنْ أَهْلِهِ وَ دَخَلَ فِيهِ شِبْهُ عَبَدَةِ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص۳۱۷.</ref>. | چنان‌که ظاهر سخن [[امام صادق]] {{ع}} که از ورود شبه [[ستاره پرستان]] در [[دین اسلام]] خبر داده است، به وضوح بر باز بودن باب [[توبه]] در [[عصر ظهور]] دلالت دارد: "چون [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، از این [[عقیده]] کسانی که [[گمان]] می‌رفت [[اهل]] آنند خارج می‌شوند و کسانی هم چون پرستندگان [[خورشید و ماه]] به آن می‌گروند"<ref>{{متن حدیث|إِذَا خَرَجَ الْقَائِمُ {{ع}} خَرَجَ مِنْ هَذَا الْأَمْرِ مَنْ كَانَ يَرَى أَنَّهُ مِنْ أَهْلِهِ وَ دَخَلَ فِيهِ شِبْهُ عَبَدَةِ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص۳۱۷.</ref>. | ||