←پیامدهای منفی اسراف
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
== پیامدهای منفی [[اسراف]] == | == پیامدهای منفی [[اسراف]] == | ||
اسراف دارای پیامدهای منفی متعددی است که به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم: | اسراف دارای پیامدهای منفی متعددی است که به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم: | ||
#'''[[فساد]] و خلاف''': اسراف معمولاً با فساد و [[طغیان]] همراه است. یکی از مشخصه‌هایی که [[قرآن]] برای [[ثروتمندان]] بیان کرده، این است که خود را چون | #'''[[فساد]] و خلاف''': اسراف معمولاً با فساد و [[طغیان]] همراه است. یکی از مشخصه‌هایی که [[قرآن]] برای [[ثروتمندان]] بیان کرده، این است که خود را چون بی‌نیاز فرض می‌کنند. دست به طغیان و فساد می‌زنند<ref>{{متن قرآن|كَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَى * أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى}} «حاشا؛ انسان سرکشی می‌ورزد * چون خود را بی‌نیاز بیند» سوره علق، آیه ۶-۷.</ref>. فساد در [[روایات]] وقتی مربوط به [[مال]] باشد<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۱۶۷: {{متن حدیث|مِنَ الْفَسَادِ قَطْعُ الدِّرْهَمِ وَ الدِّينَارِ وَ طَرْحُ النَّوَى}}.</ref> یا در برابر [[اقتصاد]] و [[میانه‌روی]] قرار گیرد<ref>محمدتقی مجلسی، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، ج۱۳، ص۶۸.</ref>، به معنای اسراف است. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌گوید: فساد (و اسراف) مال زیاد را از بین می‌برد و اقتصاد و میانه‌روی باعث [[رشد]] و افزایش آن می‌گردد<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۹۱: {{متن حدیث|الْفَسَادُ يُبِيرُ الْكَثِيرَ وَ الِاقْتِصَادُ يُنْمِي الْيَسِيرَ}}.</ref>. همان‌گونه که در معنای [[تبذیر]] گفته شد، تبذیر [[مصرف]] مال در [[گناه]] و [[معصیت الهی]] است و این همان فساد است؛ ازاین‌رو وقتی از [[حضرت علی]]{{ع}} خواسته شد، [[اموال]] [[بیت‌المال]] را به‌طور مساوی بین [[مردم]] تقسیم نکند و به اشراف سهم بیشتری بدهد، حضرت نپذیرفت و فرمود: اگر مال شخصی من باشد، باز این‌گونه عمل می‌کنم. حضرت مصرف مال را در غیر مورد آن، تبذیر و اسراف دانست و افراد را از [[فساد مالی]] و اسراف بر حذر داشت و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كَانَ فِيكُمْ لَهُ مَالٌ فَإِيَّاهُ وَ الْفَسَادَ؛ فَإِنَّ إِعْطَاءَهُ فِي غَيْرِ حَقِّهِ تَبْذِيرٌ وَ إِسْرَافٌ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۳۱.</ref>: «هر کس [[مالی]] دارد، از فساد بر حذر باشد؛ زیرا دادن مال در غیر مورد [[حق]] آن، تبذیر و اسراف است». | ||
#'''نابودی اموال''': از پیامدهای منفی و روشن اسراف ازدست‌دادن مال است. [[امام سجاد]]{{ع}} در خبری نسبتاً مفصل، به بیان مواردی می‌پردازد که باعث [[تغییر]] [[نعمت]] می‌شود. از جمله مواردی که بر می‌شمرد، [[اسراف]] در | #'''نابودی اموال''': از پیامدهای منفی و روشن اسراف ازدست‌دادن مال است. [[امام سجاد]]{{ع}} در خبری نسبتاً مفصل، به بیان مواردی می‌پردازد که باعث [[تغییر]] [[نعمت]] می‌شود. از جمله مواردی که بر می‌شمرد، [[اسراف]] در انفاق در راه باطل است<ref>شیخ صدوق، معانی الأخبار، ص۲۷۰: {{متن حدیث|الذُّنُوبَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ... وَ الْإِسْرَافُ فِي النَّفَقَةِ عَلَى الْبَاطِلِ}}.</ref>؛ زیرا [[مسرف]] باعث نابودی [[اموال]] خود می‌شود و کسی که در ناز و نعمت بوده، دچار [[فقر]] و فلاکت می‌گردد. | ||
#'''اجابت‌نشدن [[دعا]]''': شخص مسرف با [[اعمال]] خود و [[مصرف]] نابجای [[مال]] و هدردادن آن، دچار فقر و نکبت می‌شود و زمانی که نیازمند شد، دیگر دعای او برای داشتن مال [[اجابت]] نمی‌شود و به او گفته می‌شود: مگر به تو مال ندادیم چرا دست به [[فساد]] و اسراف زدی و آن را از بین بردی؟ بنابراین اجابت‌نشدن دعا یکی از پیامدهای اسراف و بی‌مورد مصرف‌کردن مال است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۵۱۰.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: چهار گروه هستند که دعای آنان اجابت نمی‌نشود؛ یکی از آنان کسی است که دارای مال و [[ثروت]] بوده و آن را از بین برده است. وقتی می‌گوید: خدایا به من روزی [[عنایت]] فرما، [[خداوند]] پاسخ می‌دهد: مگر من تو را به [[میانه‌روی]] دستور نداده بودم؟<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۵۶: {{متن حدیث|أَرْبَعَةٌ لَا يُسْتَجَابُ لَهُمْ أَحَدُهُمْ كَانَ لَهُ مَالٌ فَأَفْسَدَهُ فَيَقُولُ يَا رَبِّ ارْزُقْنِي فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَ لَمْ آمُرْكَ بِالاقْتِصَادِ}}.</ref> تو با عملکرد نادرست و بی‌توجهی به [[مالی]] که داشتی، آن را از بین بردی و با اسراف و [[تبذیر]]، خود را دچار فقر و فلاکت کردی<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۵۴.</ref>. | #'''اجابت‌نشدن [[دعا]]''': شخص مسرف با [[اعمال]] خود و [[مصرف]] نابجای [[مال]] و هدردادن آن، دچار فقر و نکبت می‌شود و زمانی که نیازمند شد، دیگر دعای او برای داشتن مال [[اجابت]] نمی‌شود و به او گفته می‌شود: مگر به تو مال ندادیم چرا دست به [[فساد]] و اسراف زدی و آن را از بین بردی؟ بنابراین اجابت‌نشدن دعا یکی از پیامدهای اسراف و بی‌مورد مصرف‌کردن مال است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۲، ص۵۱۰.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: چهار گروه هستند که دعای آنان اجابت نمی‌نشود؛ یکی از آنان کسی است که دارای مال و [[ثروت]] بوده و آن را از بین برده است. وقتی می‌گوید: خدایا به من روزی [[عنایت]] فرما، [[خداوند]] پاسخ می‌دهد: مگر من تو را به [[میانه‌روی]] دستور نداده بودم؟<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۴، ص۵۶: {{متن حدیث|أَرْبَعَةٌ لَا يُسْتَجَابُ لَهُمْ أَحَدُهُمْ كَانَ لَهُ مَالٌ فَأَفْسَدَهُ فَيَقُولُ يَا رَبِّ ارْزُقْنِي فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَ لَمْ آمُرْكَ بِالاقْتِصَادِ}}.</ref> تو با عملکرد نادرست و بی‌توجهی به [[مالی]] که داشتی، آن را از بین بردی و با اسراف و [[تبذیر]]، خود را دچار فقر و فلاکت کردی<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره اقتصادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۵۴.</ref>. | ||