پرش به محتوا

خبر واحد: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۰۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
#وجود حدیث در کتابی که بر معصوم {{ع}} عرضه شده و [[امام]] آن را ثنا نموده باشد؛ نظیر کتاب [[عبیدالله حلبی]] که بر [[امام صادق]] {{ع}} عرضه نمود؛  
#وجود حدیث در کتابی که بر معصوم {{ع}} عرضه شده و [[امام]] آن را ثنا نموده باشد؛ نظیر کتاب [[عبیدالله حلبی]] که بر [[امام صادق]] {{ع}} عرضه نمود؛  
#وجود حدیث در کتب مورد [[اعتماد]] [[شیعه]]؛ مانند: کتاب [[علی بن مهزیار]]؛  
#وجود حدیث در کتب مورد [[اعتماد]] [[شیعه]]؛ مانند: کتاب [[علی بن مهزیار]]؛  
#موافقت حدیث با [[ادله]] عقلیه، [[نص کتاب]]، [[سنت]] قطعیه، [[اجماع]] [[علمای شیعه]].<ref>درسنامه علم الدرایه، سیدرضا مودب، ص۴۶؛ علم الحدیث و درایه الحدیث، کاظم مدیر شانه چی، ص۱۴۶؛ جهت بررسی تفصیلی آن به کتاب‌های اصولی مراجعه گردد.</ref>
#موافقت حدیث با [[ادله]] عقلیه، [[نص کتاب]]، [[سنت]] قطعیه، [[اجماع]] [[علمای شیعه]].<ref>درسنامه علم الدرایه، سیدرضا مودب، ص۴۶؛ علم الحدیث و درایه الحدیث، کاظم مدیر شانه چی، ص۱۴۶؛ جهت بررسی تفصیلی آن به کتاب‌های اصولی مراجعه گردد.</ref>.<ref>[[علی رضا کمالی|کمالی، علی رضا]]، [[اصطلاحات حدیثی ۲ (مقاله)|اصطلاحات حدیثی]]</ref>


==تقسیمات خبر واحد==
==تقسیمات خبر واحد==
خط ۱۹: خط ۱۹:
# خبر [[غریب]] «روایتی است که راویان آن در هر طبقه یک نفر یا در طبقه اول یک نفر باشد». برای خبر غریب اقسامی برشمرده‌اند؛ از جمله:  
# خبر [[غریب]] «روایتی است که راویان آن در هر طبقه یک نفر یا در طبقه اول یک نفر باشد». برای خبر غریب اقسامی برشمرده‌اند؛ از جمله:  
## غریب در سند: «[[حدیثی]] که در تمامی طبقات، تنها یک نفر از یک نفر تا آخر سند، آن را نقل می‌‌‌‌کند».  
## غریب در سند: «[[حدیثی]] که در تمامی طبقات، تنها یک نفر از یک نفر تا آخر سند، آن را نقل می‌‌‌‌کند».  
## غریب در متن: «حدیثی که متن آن در طبقه اول تنها توسط یک [[راوی]] نقل شده و سپس در طبقات بعدی متن آن توسط جمع زیادی از راویان [[شهرت]] پیدا کرده باشد». از این نوع [[حدیث]] به غریب مشهور نیز تعبیر می‌‌‌‌شود؛ زیرا در یک طرف غرابت و در طرف دیگر شهرت پیدا کرده است.<ref>درسنامه علم الدرایه، ص۵۰.</ref> مثلاً حدیث {{متن حدیث|انَّما الاَعمالُ بِالنِیّات}} را از طبقه [[صحابه]] تنها یک نفر نقل کرده است اما بعدا مشهور شده تا جایی که گفته‌اند بیش از یکصد تن آن را از [[یحیی بن سعید]] [[روایت]] کرده‌اند.<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۲۲۹.</ref>
## غریب در متن: «حدیثی که متن آن در طبقه اول تنها توسط یک [[راوی]] نقل شده و سپس در طبقات بعدی متن آن توسط جمع زیادی از راویان [[شهرت]] پیدا کرده باشد». از این نوع [[حدیث]] به غریب مشهور نیز تعبیر می‌‌‌‌شود؛ زیرا در یک طرف غرابت و در طرف دیگر شهرت پیدا کرده است.<ref>درسنامه علم الدرایه، ص۵۰.</ref> مثلاً حدیث {{متن حدیث|انَّما الاَعمالُ بِالنِیّات}} را از طبقه [[صحابه]] تنها یک نفر نقل کرده است اما بعدا مشهور شده تا جایی که گفته‌اند بیش از یکصد تن آن را از [[یحیی بن سعید]] [[روایت]] کرده‌اند.<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۲۲۹.</ref>.<ref>[[علی رضا کمالی|کمالی، علی رضا]]، [[اصطلاحات حدیثی ۲ (مقاله)|اصطلاحات حدیثی]]</ref>


===خبر واحد از نظر حالات راویان===
===خبر واحد از نظر حالات راویان===
خط ۳۲: خط ۳۲:
#حسن «روایتی است که واجد تمام شرایط [[روایت]] صحیح است به جز آنکه در میان سلسله راویان نسبت به یک یا چند [[راوی]] در [[منابع رجالی]] تصریح به عدالت نشده و تنها به [[مدح]] و [[ستایش]] او اکتفا شده باشد».<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۶۰ و ۱۶۱؛ الرعایه فی علم الدرایه، ص۳۰.</ref> بنابر این اتصال سند، امامی بودن و [[ممدوح]] بودن (و عدم تصریح به عدالت برخی راویان) ارکان روایت حسن می‌‌‌‌باشد. مقصود از ممدوح بودن مدحی است که در اعتبار راوی دخالت داشته باشد. مانند: [[صالح]]، [[خیّر]]، صادق الوعد، عین، وجه، شیخ و مشیخه، [[صدوق]]. ولی تعابیری چون: [[فهیم]]، مشکور، [[فاضل]]، [[قاری]] و مانند آن دخالتی در اعتبار سند ندارد.<ref>جهت اطلاع بیشتر از الفاظ مدح ر. ک: مقباس الهدایه، ج۲، ص۱۲۹ به بعد (الالفاظ المستعمله فی التعدیل. </ref><ref> وصول الاخیار، حسین بن عبدالصمد عاملی، ص۱۸۷.</ref> به عنوان نمونه در روایتی که نام ابراهیم بن‌هاشم آمده باشد از نگاه شماری از [[محدثان]] حسن است زیرا نسبت به ابراهیم بن‌هاشم به رغم مشهور بودن و شناخته شده بودن، در [[کتب رجالی]] تصریح به عدالت نشده و تنها به مدح و [[ستایش]] او اکتفا شده است.<ref>فهرست طوسی، ص۳۶؛ رجال کشی، ص۱۶.</ref>
#حسن «روایتی است که واجد تمام شرایط [[روایت]] صحیح است به جز آنکه در میان سلسله راویان نسبت به یک یا چند [[راوی]] در [[منابع رجالی]] تصریح به عدالت نشده و تنها به [[مدح]] و [[ستایش]] او اکتفا شده باشد».<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۶۰ و ۱۶۱؛ الرعایه فی علم الدرایه، ص۳۰.</ref> بنابر این اتصال سند، امامی بودن و [[ممدوح]] بودن (و عدم تصریح به عدالت برخی راویان) ارکان روایت حسن می‌‌‌‌باشد. مقصود از ممدوح بودن مدحی است که در اعتبار راوی دخالت داشته باشد. مانند: [[صالح]]، [[خیّر]]، صادق الوعد، عین، وجه، شیخ و مشیخه، [[صدوق]]. ولی تعابیری چون: [[فهیم]]، مشکور، [[فاضل]]، [[قاری]] و مانند آن دخالتی در اعتبار سند ندارد.<ref>جهت اطلاع بیشتر از الفاظ مدح ر. ک: مقباس الهدایه، ج۲، ص۱۲۹ به بعد (الالفاظ المستعمله فی التعدیل. </ref><ref> وصول الاخیار، حسین بن عبدالصمد عاملی، ص۱۸۷.</ref> به عنوان نمونه در روایتی که نام ابراهیم بن‌هاشم آمده باشد از نگاه شماری از [[محدثان]] حسن است زیرا نسبت به ابراهیم بن‌هاشم به رغم مشهور بودن و شناخته شده بودن، در [[کتب رجالی]] تصریح به عدالت نشده و تنها به مدح و [[ستایش]] او اکتفا شده است.<ref>فهرست طوسی، ص۳۶؛ رجال کشی، ص۱۶.</ref>
#[[موثق]] «روایتی است که به رغم برخورداری از [[اتصال سند]] به [[معصوم]] و نیز [[عدالت]] یا وثاقتِ [[راویان]] در تمام طبقات، یک یا چند [[راوی]] آن غیر امامی باشند».<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۶۸؛ الرعایه فی علم الدرایه، ص۲۳.</ref> مثلا [[علی بن فضال]] گرچه امامی نیست ولی در [[رجال شیعه]] [[توثیق]] شده است.  
#[[موثق]] «روایتی است که به رغم برخورداری از [[اتصال سند]] به [[معصوم]] و نیز [[عدالت]] یا وثاقتِ [[راویان]] در تمام طبقات، یک یا چند [[راوی]] آن غیر امامی باشند».<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۶۸؛ الرعایه فی علم الدرایه، ص۲۳.</ref> مثلا [[علی بن فضال]] گرچه امامی نیست ولی در [[رجال شیعه]] [[توثیق]] شده است.  
#[[ضعیف]] «روایتی است که هیچ یک از شرایط تعاریف پیش گفته در باره [[حدیث صحیح]]، حسن و موثق را نداشته باشد».<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۷۷.</ref> مانند اینکه راویان آن به [[کذب]]، [[جعل]]، کثرت [[خطا]]، [[غفلت]]، [[فسق]]، و مانند آن متهم باشند یا سند آن از اتصال برخوردار نباشد.  
#[[ضعیف]] «روایتی است که هیچ یک از شرایط تعاریف پیش گفته در باره [[حدیث صحیح]]، حسن و موثق را نداشته باشد».<ref>مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۷۷.</ref> مانند اینکه راویان آن به [[کذب]]، [[جعل]]، کثرت [[خطا]]، [[غفلت]]، [[فسق]]، و مانند آن متهم باشند یا سند آن از اتصال برخوردار نباشد..<ref>زرکلی، خیرالدین، اعلام، ج۵، ص ۲۳۹؛ محمد الذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص ۳۱۴.</ref>.<ref>[[علی رضا کمالی|کمالی، علی رضا]]، [[اصطلاحات حدیثی ۲ (مقاله)|اصطلاحات حدیثی]]</ref>
 


== منابع ==
== منابع ==
۷۴٬۱۶۴

ویرایش