لوح: تفاوت میان نسخه‌ها

==چیستی لوح==

*واژۀ "لوح" در لغت به معنای صفحه ایی است چوبین یا استخوانی پهن شده که در روزگار قدیم بر آن می نوشته اند.<ref>ر.ک. طریحی، مجمع البحرین، ج 2، ص 152</ref> و در اصطلاح دینی، مرتبه ایی است که حقایق جهان هستی را بر ان نوشته اند.<ref>ر.ک.فرهنگ شیعه، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، ص 393</ref>  

*با توجه به منابع اسلامی اعم از آیات و روایات، دو نوع لوح وجود دارد، لوحی که در آن محو و اثبات امور توسط پروردگار صورت می‌گیرد و لوحی که در آن تمامی موجودات هستی با تمام حقیقت و واقعیتشان منعکس‌اند و از این روست که اگر کسی بدین لوح دست یابد و از آن آگاه گردد، گویا بر همه چیز عالم آگاه گشته است.<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، تفسیر قرآن مهر، ج 21، ص 292 و 293؛ پارسانسب، گل افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا، ص 43</ref> به عبارتی دیگر دو نوع لوح عبارت است از، لوح محفوظ که از آن به "ام الکتاب"، "کتاب مبین" و "کتاب مکنون" هم تعبیر می شود<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، جایگاه امامت از دیدگاه اصحاب ائمه(علیهم السلام)، صفحه؟؟؟؛ رستمی، محمد زمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص 78</ref> و لوح محو و اثبات.  

*توضیح اینکه حوادث جهان هستی دو مرحله دارند، مرحلۀ قطعیت که هیچ‌گونه دگرگونی در آن راه ندارد؛ در لسان آیات و روایات حوادث این مرحله در ام الکتاب یا لوح محفوظ ثبت شده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی؛ معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، 293؛ مطهری، مجتبی، علم لدنی، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، ش 3، ص 75؛ منصورنژاد، محمد، وحی، ص 5</ref> این کتاب از دسترس انسان‌های عادی خارج است<ref>ر.ک. منصورنژاد، محمد، وحی، ص 5</ref> و بنابر برخی تفاسیر تنها برخی از اولیای خداوند به تناسب جایگاه و منزلت خود می‌توانند به آن دسترسی داشته و به علومی ویژه دست یابند که افراد عادی از آن بی‌بهره‌‌اند.<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، جایگاه امامت از دیدگاه اصحاب ائمه(علیهم السلام)، صفحه؟؟؟؛ رهبری، حسن، علم پیامبر و امام در تفسیر "من وحی القرآن"، صفحه؟؟؟</ref> و دیگر "مرحلۀ غیر قطعی" است، یا به تعبیر دیگر "مرحله مشروط"، در این مرحله شخص از علل حوادث آگاه است، اما ممکن است تمام شرائط و موانع آن نزد او روشن نباشد، و لذا نمی‌تواند به طور قطع از وقوع حوادث خبر دهد، اما به طور مشروط می‌تواند و این همان چیزی است که در لسان آیات و روایات از آن تعبیر به لوح محو و اثبات شده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی؛ غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ دیاری بیگدلی؛ محمد تقی، قاسمی، حسین، نیری، عصمت، بررسی علم غیب ائمه در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی، صفحه؟؟؟</ref> ذیل آیۀ «وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ»<ref>سورۀ زخرف، آیۀ 4</ref> امام صادق(علیه السلام) در رابطه با لوح محفوظ و علم خداوند می فرمایند: «هر امری را که خداوند اراده می‌کند، قبل از ایجاد آن در علمش موجود است. هیچ چیزی وجود پیدا نمی‌کند جز اینکه قبل از آن در علم الهی موجود بوده است.»<ref>ر.ک. معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، 293</ref> تفاوت علم خداوند با علوم انبیاء و اولیاء در اینجا ظاهر می شود، یعنی علاوه بر اینکه علم خداوند ذاتی و مستقل است و علم معصومین اکتسابی و غیرمستقل، یکی جنبه قطعیت دارد و دیگری ندارد.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی</ref>