علم دفعی معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
←قائلین به علم دفعی معصوم
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
*دربارۀ علم دفعی معصوم دو دیدگاه کلی وجود دارد: | *دربارۀ علم دفعی معصوم دو دیدگاه کلی وجود دارد: | ||
===قائلین به علم دفعی معصوم=== | ===قائلین به علم دفعی معصوم=== | ||
*برخی قائلند<ref>مانند علامۀ طباطبایی و ...</ref> علوم [[امامان]] {{عم}} به صورت دفعی است اگر چه معلوم آن تدریجی است یعنی علم به معلومِ تدریجی دارند نه اینکه خود علم هم تدریجی باشد. به عبارتی دیگر تعلیم آنها به صورت دفعی بوده است هر چند علم به معلومات به صورت تدریجی بوده است. تعلّم و یادگیری پیامبر دفعی بوده است چرا که در آیات قرآن آمده است: {{عربی|اندازه= | *برخی قائلند<ref>مانند علامۀ طباطبایی و ...</ref> علوم [[امامان]] {{عم}} به صورت دفعی است اگر چه معلوم آن تدریجی است یعنی علم به معلومِ تدریجی دارند نه اینکه خود علم هم تدریجی باشد. به عبارتی دیگر تعلیم آنها به صورت دفعی بوده است هر چند علم به معلومات به صورت تدریجی بوده است. تعلّم و یادگیری پیامبر دفعی بوده است چرا که در آیات قرآن آمده است: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْء}}﴾}}؛<ref>سورۀ نحل، آیۀ ۸۹</ref> "لِّكُلِّ شَيْء" یعنی همه چیز و این با تدریج سازگار نیست.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، [[در محضر علامه طباطبایی (کتاب)|در محضر علامه طباطبایی]]، ص ۲۰۱</ref> سپس در طول بیست و سه سال، [[قرآن]] با توجه به تحقق تدریجی حوادث و رخدادها و بر اساس نزول تدریجی، بر وقایع و رخدادها تطبیق داده می شد، چنین حالتی نیز در علم و معلوم [[امام]] وجود دارد. یعنی علوم ایشان دفعی است هر چند که علم آنان به معلوم تدریجی است.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، [[علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء (مقاله)|علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء]]، ص ۳۳۱</ref> از روایاتی که دربارۀ تعلیم [[رسول خدا]] {{صل}} به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} وارد شده است می‌توان دریافت تعلیم ایشان تدریجی نبوده، بلکه آن حضرت به شکل دفعی و یکباره همۀ علوم را به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} به وراثت، آموزش داده است. از جملۀ این روایات، حدیث الف باب است:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات ، ص ۳۱۳ تا ۳۱۵ و مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار ، ج ۲۲ ، ص ۴۶۱</ref> «يَفْتَحُ كُلُّ حَدِيثٍ أَلْفَ بَاب»<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، [[علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء (مقاله)|علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء]]، ص ۳۳۱</ref> | ||
===قائلین به علم دفعی و تدریجی معصوم=== | ===قائلین به علم دفعی و تدریجی معصوم=== | ||
*برخی دیگر قائلند<ref>مانند محمد جواد فاضل لنکرانی و ...</ref> چنین نیست که همۀ علوم امامان{{عم}} را دفعی بدانیم،<ref>ر.ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، سخنرانی با موضوع: تحلیل عاشورا بدون علم غیب تحلیل جامعی نیست، وبگاه خبرگزاری بین المللی قرآن؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> زیرا علم‌آموزی به شیوه‌هایی مانند وحی، الهام، شهود و عرضۀ اعمال، به طور طبیعی تدریجی بودن این علوم را می‌رساند.<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[علی کرباسی‌زاده|کرباسی‌زاده، علی]]، [[محمد جعفر رضایی|رضایی، محمد جعفر]]، [[علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان (مقاله)|علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان]]، فصلنامه نقد و نظر، ش ۶۹، ص ۱۴۱</ref> همچنین روایات ازدیاد علم در شب‌های جمعه و یا شب قدر و یا ازدیاد علم ایشان به صورت دائمی در دنیا در آخرت بیانگر تدریجی بودن علم ایشان است.<ref>ر.ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، سخنرانی با موضوع: تحلیل عاشورا بدون علم غیب تحلیل جامعی نیست، وبگاه خبرگزاری بین المللی قرآن؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> اصولاً باید توجه داشت مقتضای قابلیت عالَم مادی ظهور تدریجی علم است نه دفعی.<ref>ر.ک. [[سید محمود جزائری|جزایری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایان‌نامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت</ref> البته این بدان معنا نیست که هیچ دانشی از آنان به طور دفعی نازل نشده است طبیعی است که بخشی از دانش‌های آنان با قلمرو محدود یا گسترده، در زمان‌های خاصی به آنان عطا شده است.<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> | *برخی دیگر قائلند<ref>مانند محمد جواد فاضل لنکرانی و ...</ref> چنین نیست که همۀ علوم امامان{{عم}} را دفعی بدانیم،<ref>ر.ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، سخنرانی با موضوع: تحلیل عاشورا بدون علم غیب تحلیل جامعی نیست، وبگاه خبرگزاری بین المللی قرآن؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> زیرا علم‌آموزی به شیوه‌هایی مانند وحی، الهام، شهود و عرضۀ اعمال، به طور طبیعی تدریجی بودن این علوم را می‌رساند.<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟؛ [[علی کرباسی‌زاده|کرباسی‌زاده، علی]]، [[محمد جعفر رضایی|رضایی، محمد جعفر]]، [[علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان (مقاله)|علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان]]، فصلنامه نقد و نظر، ش ۶۹، ص ۱۴۱</ref> همچنین روایات ازدیاد علم در شب‌های جمعه و یا شب قدر و یا ازدیاد علم ایشان به صورت دائمی در دنیا در آخرت بیانگر تدریجی بودن علم ایشان است.<ref>ر.ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، سخنرانی با موضوع: تحلیل عاشورا بدون علم غیب تحلیل جامعی نیست، وبگاه خبرگزاری بین المللی قرآن؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> اصولاً باید توجه داشت مقتضای قابلیت عالَم مادی ظهور تدریجی علم است نه دفعی.<ref>ر.ک. [[سید محمود جزائری|جزایری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایان‌نامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت</ref> البته این بدان معنا نیست که هیچ دانشی از آنان به طور دفعی نازل نشده است طبیعی است که بخشی از دانش‌های آنان با قلمرو محدود یا گسترده، در زمان‌های خاصی به آنان عطا شده است.<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> | ||