آیا علم غیب در شب جمعه نازل میشود؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص'
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن') |
جز (جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص') |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
[[پرونده:39587474.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علامه طباطبایی]]]] | [[پرونده:39587474.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علامه طباطبایی]]]] | ||
::::::'''[[علامه طباطبایی]]''' در دو کتاب ''«[[در محضر علامه طباطبایی (کتاب)| در محضر علامه طباطبایی]]»'' و ''«[[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]]»'' در این باره گفته است: | ::::::'''[[علامه طباطبایی]]''' در دو کتاب ''«[[در محضر علامه طباطبایی (کتاب)| در محضر علامه طباطبایی]]»'' و ''«[[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]]»'' در این باره گفته است: | ||
::::::*«'''سؤال''': آیا این مطلب که در کتاب "بصائر الدرجات" در روایات متعدد آمده که ارواح [[ائمه]]{{عم}} شبهای جمعه بالا میرود از آن جمله در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است: شب جمعهای نیست مگر اینکه اولیای خدا سرور ویژهای در آن دارند. هنگامی که شب جمعه فرا میرسد، رسول خدا{{صل}} با عرش ارتباط برقرار میکند، و من نیز همراه با او با عرش تماس حاصل میکنم و در نتیجه با علمی که از آنجا بهره بردهام باز میگردم. و اگر این نبود، قطعاً آنچه در نزد ما است پایان میپذیرفت<ref>{{عربی|اندازه=120%|«مَا مِنْ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ إِلَّا وَ لِأَوْلِيَاءِ اللَّهِ فِيهَا سُرُورٌ قُلْتُ كَيْفَ ذَاكَ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ إِذَا كَانَتْ لَيْلَةُ الْجُمُعَةِ وَافَى رَسُولُ اللَّهِ الْعَرْشَ وَ وَافَى الْأَئِمَّةُ الْعَرْشَ وَ وَافَيْتُ مَعَهُمْ فَمَا أَرْجِعُ إِلَّا بِعِلْمٍ مُسْتَفَادٍ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَفِدَ مَا عِنْدَنَا»}}؛ بحار الانوار، ج۲۲، ص۵۵۲، ح۹، و ج۲۶، ص۹۰، ح۹؛ بصائر الدرجات، ج۱، ص | ::::::*«'''سؤال''': آیا این مطلب که در کتاب "بصائر الدرجات" در روایات متعدد آمده که ارواح [[ائمه]]{{عم}} شبهای جمعه بالا میرود از آن جمله در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است: شب جمعهای نیست مگر اینکه اولیای خدا سرور ویژهای در آن دارند. هنگامی که شب جمعه فرا میرسد، رسول خدا{{صل}} با عرش ارتباط برقرار میکند، و من نیز همراه با او با عرش تماس حاصل میکنم و در نتیجه با علمی که از آنجا بهره بردهام باز میگردم. و اگر این نبود، قطعاً آنچه در نزد ما است پایان میپذیرفت<ref>{{عربی|اندازه=120%|«مَا مِنْ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ إِلَّا وَ لِأَوْلِيَاءِ اللَّهِ فِيهَا سُرُورٌ قُلْتُ كَيْفَ ذَاكَ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ إِذَا كَانَتْ لَيْلَةُ الْجُمُعَةِ وَافَى رَسُولُ اللَّهِ الْعَرْشَ وَ وَافَى الْأَئِمَّةُ الْعَرْشَ وَ وَافَيْتُ مَعَهُمْ فَمَا أَرْجِعُ إِلَّا بِعِلْمٍ مُسْتَفَادٍ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَفِدَ مَا عِنْدَنَا»}}؛ بحار الانوار، ج۲۲، ص۵۵۲، ح۹، و ج۲۶، ص۹۰، ح۹؛ بصائر الدرجات، ج۱، ص ۱۳۱، ح۵.</ref>. با روایات گذشته {{عربی|اندازه=150%|«إذا شاؤُوا عَلِمُوا»}}<ref>«اگر بخواهند خواهند دانست»</ref> منافات ندارد؟ '''جواب''': اشکال ندارد که {{عربی|اندازه=155%|«إذا شاؤُوا عَلِمُوا»}}<ref>«اگر بخواهند خواهند دانست»</ref> از راه صعود ارواح آنها در شبهای جمعه باشد. | ||
::::::*'''سؤال''': آیا از این دسته روایت "روایات افزایش علم [[ائمه]]{{عم}} در شبهای جمعه" و روایات عَرضِ اعمال <ref>بحار الانوار، ج۲۳، ص۳۳۳، روایات باب۲۰.</ref> به دست نمیآید که علوم آنان تدریجی است، نه اینکه دفعی باشد و به یکبارگی از [[حضرت رسول]]{{صل}} دریافته باشند؟ '''جواب''': علوم آنان دفعی است، گرچه معلوم تدریجی باشد، پس علم به معلوم تدریجی دارند، نه اینکه خود علم تدریجی باشد. تعلیم [[رسول الله]]{{صل}} به [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} مثل تعلیم رایج در میان ما تدریجی نبوده، بلکه دفعةً واحدةً بوده است. چنانچه تعلّم [[حضرت رسول]]{{صل}} نیز دفعی بوده است. خداوند متعال میفرماید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ}}﴾}} <ref> و بر تو این قرآن را فرو فرستادیم که بیانگر هر چیز؛ سوره نحل، آیه: ۸۹.</ref> زیرا کلمه {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|لِّكُلِّ شَيْءٍ}}﴾}} یعنی همه چیز، با تدریج سازگار نیست. به طور کلی باید توجّه داشت که روز مبعث، روز رسالت است و از سوره {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|اقْرَأْ بِاسْمِ}}﴾}}<ref>سوره علق، آیه:۱.</ref> که سیاق آیاتش بیانگر آن است که نخستین سورهای است که بر [[رسول خدا]]{{صل}} نازل شده، نیز برمیآید که نبوت قبل از رسالت بوده است، و از آیات دیگر استفاده میشود که قرآن دفعةً واحدةً و یکباره در شب ۱۹ یا ۲۱ یا ۲۳ ماه همان سال نازل گردیده است. خداوند متعال میفرماید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ}}﴾}}<ref>بی گمان ما قرآن را در شب خجستهای فرو فرستادیم؛ سوره دخان، آیه۳.</ref> و میفرماید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ}}﴾}}<ref>مسلّماً ما قرآن را در شب قدر فرو فرستادیم؛ سوره قدر، آیه۱.</ref> سپس در طول بیست و سه سال تدریجاً نازل شده و سوره حمد به خصوص دو مرتبه نازل شده است. | ::::::*'''سؤال''': آیا از این دسته روایت "روایات افزایش علم [[ائمه]]{{عم}} در شبهای جمعه" و روایات عَرضِ اعمال <ref>بحار الانوار، ج۲۳، ص۳۳۳، روایات باب۲۰.</ref> به دست نمیآید که علوم آنان تدریجی است، نه اینکه دفعی باشد و به یکبارگی از [[حضرت رسول]]{{صل}} دریافته باشند؟ '''جواب''': علوم آنان دفعی است، گرچه معلوم تدریجی باشد، پس علم به معلوم تدریجی دارند، نه اینکه خود علم تدریجی باشد. تعلیم [[رسول الله]]{{صل}} به [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} مثل تعلیم رایج در میان ما تدریجی نبوده، بلکه دفعةً واحدةً بوده است. چنانچه تعلّم [[حضرت رسول]]{{صل}} نیز دفعی بوده است. خداوند متعال میفرماید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ}}﴾}} <ref> و بر تو این قرآن را فرو فرستادیم که بیانگر هر چیز؛ سوره نحل، آیه: ۸۹.</ref> زیرا کلمه {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|لِّكُلِّ شَيْءٍ}}﴾}} یعنی همه چیز، با تدریج سازگار نیست. به طور کلی باید توجّه داشت که روز مبعث، روز رسالت است و از سوره {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|اقْرَأْ بِاسْمِ}}﴾}}<ref>سوره علق، آیه:۱.</ref> که سیاق آیاتش بیانگر آن است که نخستین سورهای است که بر [[رسول خدا]]{{صل}} نازل شده، نیز برمیآید که نبوت قبل از رسالت بوده است، و از آیات دیگر استفاده میشود که قرآن دفعةً واحدةً و یکباره در شب ۱۹ یا ۲۱ یا ۲۳ ماه همان سال نازل گردیده است. خداوند متعال میفرماید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ}}﴾}}<ref>بی گمان ما قرآن را در شب خجستهای فرو فرستادیم؛ سوره دخان، آیه۳.</ref> و میفرماید: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ}}﴾}}<ref>مسلّماً ما قرآن را در شب قدر فرو فرستادیم؛ سوره قدر، آیه۱.</ref> سپس در طول بیست و سه سال تدریجاً نازل شده و سوره حمد به خصوص دو مرتبه نازل شده است. | ||
::::::*'''سؤال''': در روایات آمده است: ارواح انبیا و اوصیا و [[ائمه]]{{عم}} شبهای جمعه به عرش بالا میروند و از آنجا علومی استفاده میکنند<ref>در بصائر الدرجات، ص۱۳۱ ضمن حدیثی از امام صادق{{ع}} آمده است: "به ارواح انبیا و اوصیانی که از دنیا رفتهاند، و نیز به روح وصیای که در میان شما زندگی میکند، اجازه داده میشود که به آسمان صعود کنند تا اینکه به عرش پروردگار برسند... آنگاه انبیاء و اوصیاء در حالی که سرشار از شادمانی هستند، و وصیای که در میان شما زندگی میکند بسیار به علمش افزوده میگردد.»</ref> آیا این روایات درست هستند؟ '''جواب''': درباره [[ائمه]]{{عم}} چنین وارد شده است؛ ولی درباره [[انبیاء]]{{عم}} ندیدهام، چه مانعی دارد که علومی به ایشان اعطا شود؟! | ::::::*'''سؤال''': در روایات آمده است: ارواح انبیا و اوصیا و [[ائمه]]{{عم}} شبهای جمعه به عرش بالا میروند و از آنجا علومی استفاده میکنند<ref>در بصائر الدرجات، ص۱۳۱ ضمن حدیثی از امام صادق{{ع}} آمده است: "به ارواح انبیا و اوصیانی که از دنیا رفتهاند، و نیز به روح وصیای که در میان شما زندگی میکند، اجازه داده میشود که به آسمان صعود کنند تا اینکه به عرش پروردگار برسند... آنگاه انبیاء و اوصیاء در حالی که سرشار از شادمانی هستند، و وصیای که در میان شما زندگی میکند بسیار به علمش افزوده میگردد.»</ref> آیا این روایات درست هستند؟ '''جواب''': درباره [[ائمه]]{{عم}} چنین وارد شده است؛ ولی درباره [[انبیاء]]{{عم}} ندیدهام، چه مانعی دارد که علومی به ایشان اعطا شود؟! |