پرش به محتوا

رابطه اسم اعظم با علم معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|' به '{{عربی|'
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=155%|' به '{{عربی|')
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|' به '{{عربی|')
خط ۷۰: خط ۷۰:
[[پرونده:847645352.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد تقی شاکر|شاکر]]]]
[[پرونده:847645352.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد تقی شاکر|شاکر]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[محمد تقی شاکر]]''' در مقاله ''«[[منابع علم امام در قرآن (مقاله)|منابع علم امام در قرآن]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[محمد تقی شاکر]]''' در مقاله ''«[[منابع علم امام در قرآن (مقاله)|منابع علم امام در قرآن]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::«[[اسم اعظم]] عنوانی است که برخی روایات برای بیان سرچشمه [[علم امام]] و آگاهی‌ها و توانایی‌های او به آن اشاره دارند. در روایات، یکی از ویژگی‌های [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} بهره‌مندی کامل‌تر از [[اسم اعظم]] الهی بیان شده است. روایات در این نکته مشترک‌اند که [[اسم اعظم]] پروردگار هفتاد و سه حرف دارد: {{عربی|اندازه=150%|« اسْمَ‏ اللَّهِ‏ الْأَعْظَمَ‏ ثَلَاثَةٌ وَ سَبْعُونَ‏ حَرْفا»}}<ref>کلینی، کافی، ج۱ ، ص: ۲۳۰.</ref> همچنین روایات در این مطلب مشترک‌اند که بهره‌مندی خاتم المرسلین و خاندان ایشان از [[اسم اعظم]]، کامل‌تر از سایر انبیا و اوصیاست؛ یعنی آگاهی به هفتاد و دو حرف، به ایشان عطا شده است<ref>کلینی، کافی، ج۱ ، ص: ۲۳۰؛ صفار، بصائر الدرجات، ۲۰۸، ۲۰۹ و ۲۱۲؛ طبری، دلائل الإمامه، ۲۱۹.</ref>.
::::::«[[اسم اعظم]] عنوانی است که برخی روایات برای بیان سرچشمه [[علم امام]] و آگاهی‌ها و توانایی‌های او به آن اشاره دارند. در روایات، یکی از ویژگی‌های [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} بهره‌مندی کامل‌تر از [[اسم اعظم]] الهی بیان شده است. روایات در این نکته مشترک‌اند که [[اسم اعظم]] پروردگار هفتاد و سه حرف دارد: {{عربی|« اسْمَ‏ اللَّهِ‏ الْأَعْظَمَ‏ ثَلَاثَةٌ وَ سَبْعُونَ‏ حَرْفا»}}<ref>کلینی، کافی، ج۱ ، ص: ۲۳۰.</ref> همچنین روایات در این مطلب مشترک‌اند که بهره‌مندی خاتم المرسلین و خاندان ایشان از [[اسم اعظم]]، کامل‌تر از سایر انبیا و اوصیاست؛ یعنی آگاهی به هفتاد و دو حرف، به ایشان عطا شده است<ref>کلینی، کافی، ج۱ ، ص: ۲۳۰؛ صفار، بصائر الدرجات، ۲۰۸، ۲۰۹ و ۲۱۲؛ طبری، دلائل الإمامه، ۲۱۹.</ref>.
::::::در احادیث، اعمال و رفتار خارق العاده [[عیسی بن مریم]]{{ع}} که قرآن به آن‌ها اشاره دارد و همچنین واکنش آصف به درخواست سلیمان برای احضار تخت بلقیس، ثمره و نتیجه عطا شدن [[اسم اعظم]] به ایشان دانسته شده است؛ <ref>کلینی، کافی، ج۱ ، ص: ۲۳۰؛ صفار، بصائر الدرجات، ۲۰۸، ۲۰۹ و ۲۱۲.</ref>. لذا نباید تصور کرد که مراد از [[اسم اعظم]]، صرفاً لفظ یا کلمه‌ای مانند سایر کلمات رایج باشد؛ بلکه مراد حقیقت عظمی است که حقایق متعددی را در بر می‌گیرد؛ به تعبیر دیگر، واقعیت‌های متعددی تشکیل دهنده [[اسم اعظم]] الهی هستند. [[علامه طباطبایی]] رحمه الله نیز معتقد است [[اسم اعظم]] از قبیل الفاظ و یا مفاهیمی که الفاظ بر آنها دلالت می‌کنند نیست و اعتقاد به اینکه [[اسم اعظم]] ترکیبی از حروف لفظی باشد، سخن صحیحی نمی‌باشد<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص: ۳۶۳.</ref>»<ref>[[منابع علم امام در قرآن (مقاله)|منابع علم امام در قرآن]]، [[امامت‌پژوهی (نشریه)| فصلنامه امامت‌پژوهی]]، شماره ۶ ص ۱۷۰.</ref>.
::::::در احادیث، اعمال و رفتار خارق العاده [[عیسی بن مریم]]{{ع}} که قرآن به آن‌ها اشاره دارد و همچنین واکنش آصف به درخواست سلیمان برای احضار تخت بلقیس، ثمره و نتیجه عطا شدن [[اسم اعظم]] به ایشان دانسته شده است؛ <ref>کلینی، کافی، ج۱ ، ص: ۲۳۰؛ صفار، بصائر الدرجات، ۲۰۸، ۲۰۹ و ۲۱۲.</ref>. لذا نباید تصور کرد که مراد از [[اسم اعظم]]، صرفاً لفظ یا کلمه‌ای مانند سایر کلمات رایج باشد؛ بلکه مراد حقیقت عظمی است که حقایق متعددی را در بر می‌گیرد؛ به تعبیر دیگر، واقعیت‌های متعددی تشکیل دهنده [[اسم اعظم]] الهی هستند. [[علامه طباطبایی]] رحمه الله نیز معتقد است [[اسم اعظم]] از قبیل الفاظ و یا مفاهیمی که الفاظ بر آنها دلالت می‌کنند نیست و اعتقاد به اینکه [[اسم اعظم]] ترکیبی از حروف لفظی باشد، سخن صحیحی نمی‌باشد<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص: ۳۶۳.</ref>»<ref>[[منابع علم امام در قرآن (مقاله)|منابع علم امام در قرآن]]، [[امامت‌پژوهی (نشریه)| فصلنامه امامت‌پژوهی]]، شماره ۶ ص ۱۷۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
خط ۱۲۳: خط ۱۲۳:
::::::باید توجه داشت که در روایت [[اسم اعظم]] نیامده که [[اسم اعظم]] مرکب است تا فرمایشات بزرگان قبل الذکر موردی داشته باشد چون نگفته [[اسم اعظم]] مرکب از ۷۳ حرف است بلکه گفته ۷۳ حرف است که این جمله ملازمه با ترکیب ندارد بلکه جدا جدا نیز می‌تواند باشد زیرا وقتی می‌گوئیم حروف الفبا ۲۸ حرف است معنایش این نیست که از ۲۸ حرف مرکب است.
::::::باید توجه داشت که در روایت [[اسم اعظم]] نیامده که [[اسم اعظم]] مرکب است تا فرمایشات بزرگان قبل الذکر موردی داشته باشد چون نگفته [[اسم اعظم]] مرکب از ۷۳ حرف است بلکه گفته ۷۳ حرف است که این جمله ملازمه با ترکیب ندارد بلکه جدا جدا نیز می‌تواند باشد زیرا وقتی می‌گوئیم حروف الفبا ۲۸ حرف است معنایش این نیست که از ۲۸ حرف مرکب است.
::::::[[امام عسکری|امام یازدهم]] فرمود:[[اسم اعظم]] خدا ۷۳ حرف است آصف یک حرف داشت و به زبان آورد و زمین میان او تا سبأ در یمن شکافت و تخت بلقیس را در برگرفت و به سلیمان رسانید و سپس در کمتر از چشم به هم زدن باز شد و به حال خود برگشت هفتاد دو حرف آن نزد ما است و یک حرف مخصوص خداوند است که در [[علم غیب]] آنرا ویژه خود ساخته.  
::::::[[امام عسکری|امام یازدهم]] فرمود:[[اسم اعظم]] خدا ۷۳ حرف است آصف یک حرف داشت و به زبان آورد و زمین میان او تا سبأ در یمن شکافت و تخت بلقیس را در برگرفت و به سلیمان رسانید و سپس در کمتر از چشم به هم زدن باز شد و به حال خود برگشت هفتاد دو حرف آن نزد ما است و یک حرف مخصوص خداوند است که در [[علم غیب]] آنرا ویژه خود ساخته.  
::::::با توجه به اینکه این روایات اشاره به داستان رفیق سلیمان در آیه ۴۰ سوره نمل دارد که بعضی از علم الکتاب را می‌دانست واین قدرت غیبی را داشت کسی که از همه علم الکتاب آگاهی دارد بطریق اولی از این علم غیر عادی بهره‌مند خواهد بود تعبیر {{عربی|اندازه=150%|« مُسْتَأْثِرٌ بِهِ‏ فِي‏ عِلْمِ‏ الْغَيْب‏»}} که در حدیث فوق وارد شد. دلالت آن را بر [[علم غیب]] معصومین واضح می‌کند. کتابی که آصف از بعضی علوم آن بهره‌مند بود از جنس کتب آسمانی یا [[لوح محفوظ]] است و در اینکه آن علم چه علمی‌ بوده مفسران اقوال گوناگونی عرضه داشته‌اند که بعضی گفته‌اند [[اسم اعظم]] بوده»<ref>[[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)| رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]؛ ص ۷۸ - ۸۰.</ref>.
::::::با توجه به اینکه این روایات اشاره به داستان رفیق سلیمان در آیه ۴۰ سوره نمل دارد که بعضی از علم الکتاب را می‌دانست واین قدرت غیبی را داشت کسی که از همه علم الکتاب آگاهی دارد بطریق اولی از این علم غیر عادی بهره‌مند خواهد بود تعبیر {{عربی|« مُسْتَأْثِرٌ بِهِ‏ فِي‏ عِلْمِ‏ الْغَيْب‏»}} که در حدیث فوق وارد شد. دلالت آن را بر [[علم غیب]] معصومین واضح می‌کند. کتابی که آصف از بعضی علوم آن بهره‌مند بود از جنس کتب آسمانی یا [[لوح محفوظ]] است و در اینکه آن علم چه علمی‌ بوده مفسران اقوال گوناگونی عرضه داشته‌اند که بعضی گفته‌اند [[اسم اعظم]] بوده»<ref>[[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)| رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]؛ ص ۷۸ - ۸۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:
:::::#به برخی از افراد به خصوص انبیاء مقداری از [[اسم اعظم]] اعطا شده است مثلاً به [[حضرت آدم]]{{ع}} که در بین انبیاء مشهور به علم است، تنها ۲۵ حرف داده شده و [[حضرت نوح]]{{ع}} ۱۵ حرف و [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} ٨ حرف و [[آصف بن برخیا]] یک حرف و... .
:::::#به برخی از افراد به خصوص انبیاء مقداری از [[اسم اعظم]] اعطا شده است مثلاً به [[حضرت آدم]]{{ع}} که در بین انبیاء مشهور به علم است، تنها ۲۵ حرف داده شده و [[حضرت نوح]]{{ع}} ۱۵ حرف و [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} ٨ حرف و [[آصف بن برخیا]] یک حرف و... .
:::::#٧٢ حرف از ٧٣ حرف را خداوند متعال در اختیار [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} او قرار داده است.
:::::#٧٢ حرف از ٧٣ حرف را خداوند متعال در اختیار [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} او قرار داده است.
::::::نمونه‌ای از روایات:{{عربی|اندازه=150%|" عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: إِنَّ اسْمَ اللَّهِ الْأَعْظَمَ عَلَى ثَلَاثَةٍ وَ سَبْعِينَ حَرْفاً وَ إِنَّمَا كَانَ عِنْدَ آصَفَ مِنْهَا حَرْفٌ وَاحِدٌ فَتَكَلَّمَ بِهِ فَخُسِفَ بِالْأَرْضِ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ سَرِيرِ بِلْقِيسَ ثُمَّ تَنَاوَلَ السَّرِيرَ بِيَدِهِ ثُمَّ عَادَتِ الْأَرْضُ كَمَا كَانَتْ أَسْرَعَ مِنْ طَرْفَةِ عَيْنٍ وَ عِنْدَنَا نَحْنُ مِنْ الِاسْمِ اثْنَانِ وَ سَبْعُونَ حَرْفاً وَ حَرْفٌ عِنْدَ اللَّهِ اسْتَأْثَرَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ"}}<ref>بصائر الدرجات، ص ٢٠٨، ح ١.</ref>. روایات مربوط به [[اسم اعظم]] در اصول کافی در بابی با عنوان {{عربی|اندازه=150%|"بَابُ مَا أُعْطِيَ الْأَئِمَّةُ مِنِ اسْمِ اللَّهِ الْأَعْظَم‏"}} نقل شده است<ref>کلینی، کافی، ج ١ ،ص ٢٣٠.</ref>»<ref>[[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۶۰.</ref>.
::::::نمونه‌ای از روایات:{{عربی|" عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: إِنَّ اسْمَ اللَّهِ الْأَعْظَمَ عَلَى ثَلَاثَةٍ وَ سَبْعِينَ حَرْفاً وَ إِنَّمَا كَانَ عِنْدَ آصَفَ مِنْهَا حَرْفٌ وَاحِدٌ فَتَكَلَّمَ بِهِ فَخُسِفَ بِالْأَرْضِ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ سَرِيرِ بِلْقِيسَ ثُمَّ تَنَاوَلَ السَّرِيرَ بِيَدِهِ ثُمَّ عَادَتِ الْأَرْضُ كَمَا كَانَتْ أَسْرَعَ مِنْ طَرْفَةِ عَيْنٍ وَ عِنْدَنَا نَحْنُ مِنْ الِاسْمِ اثْنَانِ وَ سَبْعُونَ حَرْفاً وَ حَرْفٌ عِنْدَ اللَّهِ اسْتَأْثَرَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ"}}<ref>بصائر الدرجات، ص ٢٠٨، ح ١.</ref>. روایات مربوط به [[اسم اعظم]] در اصول کافی در بابی با عنوان {{عربی|"بَابُ مَا أُعْطِيَ الْأَئِمَّةُ مِنِ اسْمِ اللَّهِ الْأَعْظَم‏"}} نقل شده است<ref>کلینی، کافی، ج ١ ،ص ٢٣٠.</ref>»<ref>[[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۶۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۱۷. آقای موسوی  (پژوهشگر دانشگاه قم)؛}}
{{جمع شدن|۱۷. آقای موسوی  (پژوهشگر دانشگاه قم)؛}}