پرش به محتوا

مظلومیت علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|' به '{{عربی|'
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|' به '{{عربی|')
خط ۱۱: خط ۱۱:
==مقدمه==
==مقدمه==
*از ابعاد شخصیتی [[امام علی]] {{ع}} نه تنها قدرشناسی نشد، بلکه دوستان جاهل و دشمنان آگاه با بی‌مهری با ایشان رفتار کرده تا آنجا که در زمان حیات و پس از شهادت، مظلوم‌ترین فرد تاریخ اسلام بود<ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]] صفحه ۱۰۷ تا۱۰۹.</ref>
*از ابعاد شخصیتی [[امام علی]] {{ع}} نه تنها قدرشناسی نشد، بلکه دوستان جاهل و دشمنان آگاه با بی‌مهری با ایشان رفتار کرده تا آنجا که در زمان حیات و پس از شهادت، مظلوم‌ترین فرد تاریخ اسلام بود<ref>[[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت]] صفحه ۱۰۷ تا۱۰۹.</ref>
*چون [[حق]] [[امام علی|علی]]{{ع}} را در مورد [[امامت]] و [[خلافت]] غصب کردند، هم به آن حضرت ستم شد، هم به امّت اسلامی. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} خطاب به [[امام علی|امیر المؤمنین]] فرمود: {{عربی|اندازه=150%| يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ ظَلَمَكَ وَ اعْتَدَى عَلَيْكَ }}<ref>یا علی، پس از من تو مظلوم می‌شوی، پس وای بر آنکه به تو ستم و تعدّی کند؛ عیون اخبار الرضا، ج ۱ ص ۳۰۳</ref> خود [[امام علی]]{{ع}} نیز به مظلومیت خویش تصریح کرده است: {{عربی|اندازه=150%|َ مَا زِلْتُ مَظْلُوماً مُنْذُ قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}}}<ref>از آن دم که رسول خدا وفات یافت، من پیوسته مظلوم بوده‌ام؛ امالی، شیخ طوسی، ص ۷۲۶</ref> و مکرّر این حقیقت را در منبر و مواقع دیگر بیان می‌کرد. در زیارتنامۀ آن حضرت نیز که از [[امام هادی]]{{ع}} روایت شده است، از وی به عنوان "اولین مظلوم" یاد شده که حقش را غصب کردند: {{عربی|اندازه=150%|يَا وَلِيَّ اللَّهِ، أَنْتَ أَوَّلُ مَظْلُومٍ، وَ أَوَّلُ مَنْ غُصِبَ حَقُّه‏}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت پنجم امیرالمؤمنین</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۵۴۸.</ref>.
*چون [[حق]] [[امام علی|علی]]{{ع}} را در مورد [[امامت]] و [[خلافت]] غصب کردند، هم به آن حضرت ستم شد، هم به امّت اسلامی. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} خطاب به [[امام علی|امیر المؤمنین]] فرمود: {{عربی| يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ ظَلَمَكَ وَ اعْتَدَى عَلَيْكَ }}<ref>یا علی، پس از من تو مظلوم می‌شوی، پس وای بر آنکه به تو ستم و تعدّی کند؛ عیون اخبار الرضا، ج ۱ ص ۳۰۳</ref> خود [[امام علی]]{{ع}} نیز به مظلومیت خویش تصریح کرده است: {{عربی|َ مَا زِلْتُ مَظْلُوماً مُنْذُ قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}}}<ref>از آن دم که رسول خدا وفات یافت، من پیوسته مظلوم بوده‌ام؛ امالی، شیخ طوسی، ص ۷۲۶</ref> و مکرّر این حقیقت را در منبر و مواقع دیگر بیان می‌کرد. در زیارتنامۀ آن حضرت نیز که از [[امام هادی]]{{ع}} روایت شده است، از وی به عنوان "اولین مظلوم" یاد شده که حقش را غصب کردند: {{عربی|يَا وَلِيَّ اللَّهِ، أَنْتَ أَوَّلُ مَظْلُومٍ، وَ أَوَّلُ مَنْ غُصِبَ حَقُّه‏}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت پنجم امیرالمؤمنین</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۵۴۸.</ref>.


==تنهایی [[امام علی|علی]]==
==تنهایی [[امام علی|علی]]==
خط ۳۱: خط ۳۱:
#'''غصب [[خلافت]]:''' خود آن حضرت در [[خطبه شقشقیه]] به آن اشاره فرموده و خود را شایسته‌ترین فرد برای آن دانسته که دیگران به ناحق، جامۀ خلافت را به بر کردند و میراث [[نبوت]] را غارت نمودند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳</ref> در خطبۀ دیگری نیز به تعدّی قریش به حق آن حضرت و وارونه ساختن کار بر ضدّ او و منازعه بر سر حق مسلّم وی، اشاره دارد.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۷</ref>
#'''غصب [[خلافت]]:''' خود آن حضرت در [[خطبه شقشقیه]] به آن اشاره فرموده و خود را شایسته‌ترین فرد برای آن دانسته که دیگران به ناحق، جامۀ خلافت را به بر کردند و میراث [[نبوت]] را غارت نمودند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳</ref> در خطبۀ دیگری نیز به تعدّی قریش به حق آن حضرت و وارونه ساختن کار بر ضدّ او و منازعه بر سر حق مسلّم وی، اشاره دارد.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۷</ref>
#'''غصب فدک:''' [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} در نامه به [[عثمان بن حنیف]]، اشاره به این ظلم دارد که دیگران در آن طمع کرده، از [[اهل بیت]] غصب کردند<ref>نهج البلاغه، نامه:۴۵.</ref> هدفشان از بین بردن پشتوانۀ مالی خاندان [[پیامبر]] و ضربۀ اقتصادی به [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''غصب فدک:''' [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} در نامه به [[عثمان بن حنیف]]، اشاره به این ظلم دارد که دیگران در آن طمع کرده، از [[اهل بیت]] غصب کردند<ref>نهج البلاغه، نامه:۴۵.</ref> هدفشان از بین بردن پشتوانۀ مالی خاندان [[پیامبر]] و ضربۀ اقتصادی به [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''شهادت همسر جوان:''' پس از وفات [[پیامبر]]، هواداران جریان شوم [[سقیفه]] به قصد درهم کوبیدن پایگاه مقاومت در برابر غصب [[خلافت]]، به خانۀ [[فاطمه زهرا]]{{س}} ریختند، در را آتش زدند، [[فاطمه زهرا]]{{س}} آسیب دید، فرزندش سقط شد و بر سر قضیّۀ فدک، کتک خورد و آسیب‌های فراوان جسمی و روحی آن بانوی بزرگ را شهید کرد و [[امام علی|علی]]{{ع}} با شهادت همسر جوانش، بزرگترین مایۀ دلگرمی و همدم خویش را از دست داد. در سوگ زهرای اطهر، سخنان [[امام علی|علی]]{{ع}} نشان از شدّت اندوه او بر این ظلم دارد: {{عربی|اندازه=150%|َ قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي وَ رَقَّ عَنْهَا تَجَلُّدِي‏...}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲</ref> کتک زدن همسری چون فاطمه در برابر شوهری چون علی، از بزرگترین مصیبت‌های [[اهل بیت]] و مظلومیت‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''شهادت همسر جوان:''' پس از وفات [[پیامبر]]، هواداران جریان شوم [[سقیفه]] به قصد درهم کوبیدن پایگاه مقاومت در برابر غصب [[خلافت]]، به خانۀ [[فاطمه زهرا]]{{س}} ریختند، در را آتش زدند، [[فاطمه زهرا]]{{س}} آسیب دید، فرزندش سقط شد و بر سر قضیّۀ فدک، کتک خورد و آسیب‌های فراوان جسمی و روحی آن بانوی بزرگ را شهید کرد و [[امام علی|علی]]{{ع}} با شهادت همسر جوانش، بزرگترین مایۀ دلگرمی و همدم خویش را از دست داد. در سوگ زهرای اطهر، سخنان [[امام علی|علی]]{{ع}} نشان از شدّت اندوه او بر این ظلم دارد: {{عربی|َ قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي وَ رَقَّ عَنْهَا تَجَلُّدِي‏...}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۲</ref> کتک زدن همسری چون فاطمه در برابر شوهری چون علی، از بزرگترین مصیبت‌های [[اهل بیت]] و مظلومیت‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} بود.
#'''[[لعن امام علی|لعن علی]]{{ع}}:''' سال‌های سال با تبلیغات امویان و به دستور معاویه، [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را در خطبه‌ها و منبرها لعن می‌کردند و هواداران آن حضرت را دستگیر کرده و وامی‌داشتند که به او ناسزا بگویند. حتی در حضور [[امام حسن|امام حسن مجتبی]]{{ع}} نیز خطبای وابسته، [[امام علی]]{{ع}} را سبّ و لعن می‌کردند. [[معاویه]] می‌کوشید تا لعن بر [[امام علی|علی]]{{ع}} را وارد فرهنگ عمومی جامعه سازد و کودکان را هم با این مرام بارآورد.<ref>الغدیر، ج ۲ ص ۱۰۲</ref> این پدیدۀ شوم، تا زمان عمر بن عبد العزیز، به مدّت هشتاد سال ادامه داشت.<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۲۲۰، ۵۸، ۵۹</ref>
#'''[[لعن امام علی|لعن علی]]{{ع}}:''' سال‌های سال با تبلیغات امویان و به دستور معاویه، [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را در خطبه‌ها و منبرها لعن می‌کردند و هواداران آن حضرت را دستگیر کرده و وامی‌داشتند که به او ناسزا بگویند. حتی در حضور [[امام حسن|امام حسن مجتبی]]{{ع}} نیز خطبای وابسته، [[امام علی]]{{ع}} را سبّ و لعن می‌کردند. [[معاویه]] می‌کوشید تا لعن بر [[امام علی|علی]]{{ع}} را وارد فرهنگ عمومی جامعه سازد و کودکان را هم با این مرام بارآورد.<ref>الغدیر، ج ۲ ص ۱۰۲</ref> این پدیدۀ شوم، تا زمان عمر بن عبد العزیز، به مدّت هشتاد سال ادامه داشت.<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۲۲۰، ۵۸، ۵۹</ref>
#'''جلوگیری از نشر [[فضایل علی]]{{ع}}:''' امویان و مروانیان، سال‌ها جلوی بیان و نشر فضایل [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را گرفتند. علاقه‌مندان جرأت نقل احادیثی را که در منقبت او بود نداشتند.
#'''جلوگیری از نشر [[فضایل علی]]{{ع}}:''' امویان و مروانیان، سال‌ها جلوی بیان و نشر فضایل [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را گرفتند. علاقه‌مندان جرأت نقل احادیثی را که در منقبت او بود نداشتند.
خط ۳۷: خط ۳۷:
#ت'''خلّف و نافرمانی یاران و سربازان:''' خون دل خوردن‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} از دست مسلمانان و امّت تحت فرمان بسیار بود و بیعت‌شکنی عده‌ای و رودررو شدن عده‌ای دیگر با او و جهالت گروهی دیگر از پیروان و بی‌اعتنایی به دستورهای او برای جنگ با دشمن و تنها گذاشتن حضرت، نمونه‌هایی از این مظلومیّت است که حضرت را به ستوه آورد.<ref> از جمله، ر.ک: خطبه ۲۷، ۳، ۲۵، ۱۸۲ و ۷۰ از «نهج البلاغه» صبحی صالح</ref>
#ت'''خلّف و نافرمانی یاران و سربازان:''' خون دل خوردن‌های [[امام علی|علی]]{{ع}} از دست مسلمانان و امّت تحت فرمان بسیار بود و بیعت‌شکنی عده‌ای و رودررو شدن عده‌ای دیگر با او و جهالت گروهی دیگر از پیروان و بی‌اعتنایی به دستورهای او برای جنگ با دشمن و تنها گذاشتن حضرت، نمونه‌هایی از این مظلومیّت است که حضرت را به ستوه آورد.<ref> از جمله، ر.ک: خطبه ۲۷، ۳، ۲۵، ۱۸۲ و ۷۰ از «نهج البلاغه» صبحی صالح</ref>
#'''شهادت مظلومانه و قبر پنهان:''' کیفیّت شهادت آن امام در محراب عبادت و دفن شبانه و مخفیانۀ او در بیرون کوفه (نجف) و مخفی بودن قبر آن حضرت از بیم نبش قبر و توهین از سوی خوارج و امویان تا زمان هارون الرشید، از نمونه‌های دیگر مظلومیّت اوست<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۸۲</ref>.
#'''شهادت مظلومانه و قبر پنهان:''' کیفیّت شهادت آن امام در محراب عبادت و دفن شبانه و مخفیانۀ او در بیرون کوفه (نجف) و مخفی بودن قبر آن حضرت از بیم نبش قبر و توهین از سوی خوارج و امویان تا زمان هارون الرشید، از نمونه‌های دیگر مظلومیّت اوست<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۴ ص ۸۲</ref>.
*این مظلومیّت‌ها برای خاندان [[پیامبر]]{{عم}} سابقۀ دیرینه دارد و [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} بارها به [[امام علی|علی]]{{ع}} نسبت به حوادث آینده و ناجوانمردی‌ها، بی‌وفایی‌ها و ستم‌های امّت خبر داده بود و آن حضرت هم خود را به سلاح "صبر" مجهز ساخته بود<ref>در زمینه مظلومیت علی، از جمله ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۹ ص ۴۰۸ تا ۴۱۹، نیز کتابی در زندگینامه آن حضرت به نام «علی{{ع}} اولین مظلوم تاریخ»، عطایی خراسانی، «مظلومی گمشده در سقیفه»، شهید پاک نژاد، «علی، ابرمرد مظلوم»، محمدتقی رهبر، «بر علی چه گذشت؟»، سید حسین حسینی</ref> مظلومیت [[امام علی|علی]]{{ع}}، هم در زمان [[پیامبر خدا]] بود، هم با رحلت او شدّت یافت. شهید پاک‌نژاد می‌نویسد: بگویید: اگر به [[سقیفه]] خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ رحلت نبیّ گرامی شنیده شد [[خلافت]] بوده و امروز روز رحلت علی است، نه روز رحلت محمّد، آیا سقیفه چه می‌کرد و دربارۀ [[امام علی|علی]] چه می‌گفت؟ اگر به سقیفه خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ رحلت نبیّ گرامی شنیده شد خلاف بوده و نبیّ گرامی در یک ضعف شدیدی بوده که  اینک خارج شده‌اند، آیا سقیفه چه می‌کرد؟<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۱۹</ref> علی به همین جهت "مظلومی گمشده در سقیفه" است که باید همه اقرار به اعلمیّتش کنند، امّا نه کسی را بتوانند به در خانه‌اش برسانند و نه کسی به سراغش برود، و نه وی بتواند به میان اجتماع و به متن اجتماع افتد... مظلومی گمشده در سقیفه که ۲۳ سال همه‌جا همچون سایۀ [[پیامبر]] بود و اینک ۲۵ سال باید در سایۀ ستون کج سقیفه بنشیند. مظلومی گمشده در سقیفه که باید اوّل مسلمان و اقرب به محمّد و {{عربی|اندازه=150%|أولی بأنفسهم}} و... باشد و آخر منتخب از سقیفه. فرزند رسول خدا خطاب شود و مطرود سقیفه. برادر نبیّ گرامی در جنگ خندق خوانده شود و جانشین عثمان در سقیفه. وزیر و شریک نبوّت معرفی گردد و مردود در شورای شمشیری. گنجی از شجاعت و هدایت باشد در ۲۳ سال ارتباط آسمان با مسلمانان، و کنجی به عزلت باشد در زمان ارتباط سقیفه با مسلمانان...<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۳۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۵۴۸.</ref>.
*این مظلومیّت‌ها برای خاندان [[پیامبر]]{{عم}} سابقۀ دیرینه دارد و [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} بارها به [[امام علی|علی]]{{ع}} نسبت به حوادث آینده و ناجوانمردی‌ها، بی‌وفایی‌ها و ستم‌های امّت خبر داده بود و آن حضرت هم خود را به سلاح "صبر" مجهز ساخته بود<ref>در زمینه مظلومیت علی، از جمله ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۹ ص ۴۰۸ تا ۴۱۹، نیز کتابی در زندگینامه آن حضرت به نام «علی{{ع}} اولین مظلوم تاریخ»، عطایی خراسانی، «مظلومی گمشده در سقیفه»، شهید پاک نژاد، «علی، ابرمرد مظلوم»، محمدتقی رهبر، «بر علی چه گذشت؟»، سید حسین حسینی</ref> مظلومیت [[امام علی|علی]]{{ع}}، هم در زمان [[پیامبر خدا]] بود، هم با رحلت او شدّت یافت. شهید پاک‌نژاد می‌نویسد: بگویید: اگر به [[سقیفه]] خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ رحلت نبیّ گرامی شنیده شد [[خلافت]] بوده و امروز روز رحلت علی است، نه روز رحلت محمّد، آیا سقیفه چه می‌کرد و دربارۀ [[امام علی|علی]] چه می‌گفت؟ اگر به سقیفه خبر می‌آوردند که آنچه دربارۀ رحلت نبیّ گرامی شنیده شد خلاف بوده و نبیّ گرامی در یک ضعف شدیدی بوده که  اینک خارج شده‌اند، آیا سقیفه چه می‌کرد؟<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۱۹</ref> علی به همین جهت "مظلومی گمشده در سقیفه" است که باید همه اقرار به اعلمیّتش کنند، امّا نه کسی را بتوانند به در خانه‌اش برسانند و نه کسی به سراغش برود، و نه وی بتواند به میان اجتماع و به متن اجتماع افتد... مظلومی گمشده در سقیفه که ۲۳ سال همه‌جا همچون سایۀ [[پیامبر]] بود و اینک ۲۵ سال باید در سایۀ ستون کج سقیفه بنشیند. مظلومی گمشده در سقیفه که باید اوّل مسلمان و اقرب به محمّد و {{عربی|أولی بأنفسهم}} و... باشد و آخر منتخب از سقیفه. فرزند رسول خدا خطاب شود و مطرود سقیفه. برادر نبیّ گرامی در جنگ خندق خوانده شود و جانشین عثمان در سقیفه. وزیر و شریک نبوّت معرفی گردد و مردود در شورای شمشیری. گنجی از شجاعت و هدایت باشد در ۲۳ سال ارتباط آسمان با مسلمانان، و کنجی به عزلت باشد در زمان ارتباط سقیفه با مسلمانان...<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ص ۳۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۵۴۸.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==