پرش به محتوا

نسب نفس زکیه چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|' به '{{عربی|'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|' به '{{عربی|')
خط ۲۷: خط ۲۷:
::::::حجت الاسلام و المسلمین [[نصرت‌الله آیتی]] در کتاب ''«[[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]»'' در اين باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین [[نصرت‌الله آیتی]] در کتاب ''«[[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]»'' در اين باره گفته است:
:::::*«‌روایات به چند صورت از نسب [[نفس زکیه]] سخن گفته‌اند:
:::::*«‌روایات به چند صورت از نسب [[نفس زکیه]] سخن گفته‌اند:
::::#'''از خاندان قریش:''' [[امام علی]] {{ع}} فرموده‌اند: {{عربی|اندازه=150%|" أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِآخِرِ مُلْكِ بَنِي فُلَانٍ قُلْنَا بَلَى يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ قَتْلُ نَفْسٍ حَرَامٍ فِي يَوْمٍ حَرَامٍ فِي بَلَدٍ حَرَامٍ عَنْ قَوْمٍ مِنْ قُرَيْش‏"}}<ref>آیا شما را از زمان به پایان رسیدن حکومت فلان خبر ندهم؟ گفتیم آری یا [[امیرالمؤمنین]]. حضرت فرمود هنگام کشته شدن نفسی حرام در روزی حرام در شهری حرام از تیره قریش؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۶۶، باب۱۴، ح۱۷.</ref>؛
::::#'''از خاندان قریش:''' [[امام علی]] {{ع}} فرموده‌اند: {{عربی|" أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِآخِرِ مُلْكِ بَنِي فُلَانٍ قُلْنَا بَلَى يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ قَتْلُ نَفْسٍ حَرَامٍ فِي يَوْمٍ حَرَامٍ فِي بَلَدٍ حَرَامٍ عَنْ قَوْمٍ مِنْ قُرَيْش‏"}}<ref>آیا شما را از زمان به پایان رسیدن حکومت فلان خبر ندهم؟ گفتیم آری یا [[امیرالمؤمنین]]. حضرت فرمود هنگام کشته شدن نفسی حرام در روزی حرام در شهری حرام از تیره قریش؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۶۶، باب۱۴، ح۱۷.</ref>؛
::::#'''از خاندان [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و فرزند [[امام حسن|حسن]]:''' [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" وَ قَتْلُ غُلَامٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ "}}<ref>کمال‌الدین، ص۳۳۰، باب۳۲، ح۱۶.</ref>. این روایت از [[امام صادق]] {{ع}}<ref>معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۴۹۳، ح۱۰۶۳.</ref> و [[سفیان بن ابراهیم الجریری]]<ref>الغیبة للطوسی، ص۴۶۴، ح۴۸۰.</ref> از اصحاب [[امام باقر]] {{ع}} نیز نقل شده است. از این سه روایت استفاده می‌شود که [[نفس زکیه]] از خاندان [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} است، اما درباره [[محمد بن حسن]] دو احتمال وجود دارد:
::::#'''از خاندان [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و فرزند [[امام حسن|حسن]]:''' [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: {{عربی|" وَ قَتْلُ غُلَامٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ "}}<ref>کمال‌الدین، ص۳۳۰، باب۳۲، ح۱۶.</ref>. این روایت از [[امام صادق]] {{ع}}<ref>معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۴۹۳، ح۱۰۶۳.</ref> و [[سفیان بن ابراهیم الجریری]]<ref>الغیبة للطوسی، ص۴۶۴، ح۴۸۰.</ref> از اصحاب [[امام باقر]] {{ع}} نیز نقل شده است. از این سه روایت استفاده می‌شود که [[نفس زکیه]] از خاندان [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} است، اما درباره [[محمد بن حسن]] دو احتمال وجود دارد:
::::##منظور از حسن، [[امام حسن|امام حسن مجتبی]] {{ع}} است؛
::::##منظور از حسن، [[امام حسن|امام حسن مجتبی]] {{ع}} است؛
::::##منظور از حسن، پدر حقیقی و بدون واسطه اوست. بر این اساس، از این روایات نمی‌توان حسنی بودن (انتساب [[نفس زکیه]] به خاندان [[امام حسن|امام حسن مجتبی]] {{ع}}) را استفاده کرد. البته احتمال این‌که نام پدر حقیقی [[نفس زکیه]] حسن باشد، بسیار بعید می‌نماید؛ چرا که در روایات برای پدر [[نفس زکیه]] موقعیت مهم یا فعالیت خاصی بیان نشده است. وی شخصیتی عادی و معمولی خواهد داشت. از این‌رو، ذکر نام وی در روایات و تأکید بر این‌که [[نفس زکیه]] فرزند چنین پدری است، توجیه معقول و منطقی ندارد.
::::##منظور از حسن، پدر حقیقی و بدون واسطه اوست. بر این اساس، از این روایات نمی‌توان حسنی بودن (انتساب [[نفس زکیه]] به خاندان [[امام حسن|امام حسن مجتبی]] {{ع}}) را استفاده کرد. البته احتمال این‌که نام پدر حقیقی [[نفس زکیه]] حسن باشد، بسیار بعید می‌نماید؛ چرا که در روایات برای پدر [[نفس زکیه]] موقعیت مهم یا فعالیت خاصی بیان نشده است. وی شخصیتی عادی و معمولی خواهد داشت. از این‌رو، ذکر نام وی در روایات و تأکید بر این‌که [[نفس زکیه]] فرزند چنین پدری است، توجیه معقول و منطقی ندارد.
::::#'''از خاندان [[امام حسین]] {{ع}}:''' [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" وَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْن‏"}}<ref>و [[نفس زکیه]] از فرزندان [[امام حسین|حسین]] {{ع}} است؛ تفسیر العیاشی، ج۱، ص۶۵، ح۱۱۷.</ref>. روایت یاد شده را عیاشی در تفسیر خود از [[امام باقر]] {{ع}} نقل مرسل کرده است. این روایت، با الفاظی مشابه به سند معتبر در کتاب غیبت [[نعمانی]]<ref>ص۲۸۸، باب۱۴، ح۶۷.</ref> نیز وجود دارد. مقایسه فقرات این دو روایت و نقل شدن آن دو از جابر جعفی، از [[امام باقر]] {{ع}} نشان می‌دهد این دو حدیث جز یک حدیث نیستند. اما از آن‌جا که جمله {{عربی|اندازه=150%|"وَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْن"}}؛ در کتاب غیبت [[نعمانی]] که سند معتبری دارد، نیامده است، از این‌رو، به روایتی که [[نفس زکیه]] را از فرزندان [[امام حسین]] {{ع}} می‌داند نیز به دلیل ضعف سند و هم به دلیل فقدان این فقره در نقل دیگر همان روایت، نمی‌توان اعتماد کرد.
::::#'''از خاندان [[امام حسین]] {{ع}}:''' [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: {{عربی|" وَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْن‏"}}<ref>و [[نفس زکیه]] از فرزندان [[امام حسین|حسین]] {{ع}} است؛ تفسیر العیاشی، ج۱، ص۶۵، ح۱۱۷.</ref>. روایت یاد شده را عیاشی در تفسیر خود از [[امام باقر]] {{ع}} نقل مرسل کرده است. این روایت، با الفاظی مشابه به سند معتبر در کتاب غیبت [[نعمانی]]<ref>ص۲۸۸، باب۱۴، ح۶۷.</ref> نیز وجود دارد. مقایسه فقرات این دو روایت و نقل شدن آن دو از جابر جعفی، از [[امام باقر]] {{ع}} نشان می‌دهد این دو حدیث جز یک حدیث نیستند. اما از آن‌جا که جمله {{عربی|"وَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْن"}}؛ در کتاب غیبت [[نعمانی]] که سند معتبری دارد، نیامده است، از این‌رو، به روایتی که [[نفس زکیه]] را از فرزندان [[امام حسین]] {{ع}} می‌داند نیز به دلیل ضعف سند و هم به دلیل فقدان این فقره در نقل دیگر همان روایت، نمی‌توان اعتماد کرد.
:::::*بنابراین، به دلیل ضعف سند روایات یاد شده درباره نسب [[نفس زکیه]] نمی‌توان قاطعانه قضاوت کرد. البته در کتاب شریف کافی در روایت صحیحی از کشته شدن شخصی حسنی، اندکی پیش از [[ظهور]] گزارش شده، اما از آن‌جا که دلیل قاطعانه‌ای بر یکی بودن حسنی یاد شده با [[نفس زکیه]] وجود ندارد، نمی‌توان آن را بر انتساب [[نفس زکیه]] به خاندان [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} دلیل دانست، گرچه احتمال آن وجود دارد. {{عربی|اندازه=150%|" وَ يَسْتَأْذِنَ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ فَيَأْتِي الْحَسَنِيَّ فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ فَيَبْتَدِرُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ "}}<ref>و [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} از خداوند درباره [[ظهور]]ش اجازه می‌خواهد. پس یکی از موالیان آن حضرت از این موضوع آگاه می‌شود و نزد حسنی می‌آید و او را از این خبر آگاه می‌کند و حسنی در قیام بر آن حضرت پیش‌دستی می‌کند، پس مردم [[مکه]] بر او می‌شورند و او را به قتل می‌رسانند و سرش را نزد شامی می‌فرستند. در این هنگام صاحب این امر [[ظهور]] می‌کند؛ الکافی، ج۸ ، ص۲۲۴، ح۲۸۵. (درباره اعتبار این حدیث، نک: [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۰۷)</ref>. این احتمال را روایتی تأیید می‌کند که [[قتل نفس زکیه|کشته شدن نفس زکیه]] را به فرمان [[سفیانی]] می‌داند<ref>منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر {{ع}}، ج۳، ص۹۲، ح۱۰۳۸.</ref>، هم‌چنان‌که طبق روایات بالا، فرستاده شدن سر [[نفس زکیه]] برای شامی کشته شدن وی را به دستور [[سفیانی]] نشان می‌دهد»<ref>[[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ - ۲۳۴.</ref>.
:::::*بنابراین، به دلیل ضعف سند روایات یاد شده درباره نسب [[نفس زکیه]] نمی‌توان قاطعانه قضاوت کرد. البته در کتاب شریف کافی در روایت صحیحی از کشته شدن شخصی حسنی، اندکی پیش از [[ظهور]] گزارش شده، اما از آن‌جا که دلیل قاطعانه‌ای بر یکی بودن حسنی یاد شده با [[نفس زکیه]] وجود ندارد، نمی‌توان آن را بر انتساب [[نفس زکیه]] به خاندان [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} دلیل دانست، گرچه احتمال آن وجود دارد. {{عربی|" وَ يَسْتَأْذِنَ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ فَيَأْتِي الْحَسَنِيَّ فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ فَيَبْتَدِرُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ "}}<ref>و [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} از خداوند درباره [[ظهور]]ش اجازه می‌خواهد. پس یکی از موالیان آن حضرت از این موضوع آگاه می‌شود و نزد حسنی می‌آید و او را از این خبر آگاه می‌کند و حسنی در قیام بر آن حضرت پیش‌دستی می‌کند، پس مردم [[مکه]] بر او می‌شورند و او را به قتل می‌رسانند و سرش را نزد شامی می‌فرستند. در این هنگام صاحب این امر [[ظهور]] می‌کند؛ الکافی، ج۸ ، ص۲۲۴، ح۲۸۵. (درباره اعتبار این حدیث، نک: [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۰۷)</ref>. این احتمال را روایتی تأیید می‌کند که [[قتل نفس زکیه|کشته شدن نفس زکیه]] را به فرمان [[سفیانی]] می‌داند<ref>منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر {{ع}}، ج۳، ص۹۲، ح۱۰۳۸.</ref>، هم‌چنان‌که طبق روایات بالا، فرستاده شدن سر [[نفس زکیه]] برای شامی کشته شدن وی را به دستور [[سفیانی]] نشان می‌دهد»<ref>[[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ - ۲۳۴.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}  
{{پایان جمع شدن}}