پرش به محتوا

آیا خسف بیدا در قرآن ذکر شده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ':{{عربی|﴿' به ': {{عربی|﴿'
جز (حذف پیوند از عنوان منبع‌شناسی جامع مهدویت توسط ربات)
جز (جایگزینی متن - ':{{عربی|﴿' به ': {{عربی|﴿')
خط ۱۸: خط ۱۸:
[[پرونده:151879.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[نصرت‌الله آیتی]]]]
[[پرونده:151879.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[نصرت‌الله آیتی]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین [[نصرت‌الله آیتی]] در کتاب ''«[[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]»'' در اين باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین [[نصرت‌الله آیتی]] در کتاب ''«[[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]»'' در اين باره گفته است:
:::::*«واژه [[خسف]] و مشتقات آن هشت‌بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است. در این هشت مورد، یک‌بار آن به صورت اخباری از فرو رفتن قارون در زمین سخن گفته شده است: {{عربی|﴿{{متن قرآن|فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ}}﴾}}<ref>آن‌گاه قارون را با خانه‏اش در زمین فرو بردیم، و گروهی نداشت که در برابر [عذابِ] خدا او را یاری کنند و خود نیز نتوانست از خود دفاع کند؛ سوره قصص، آیه ۸۱.</ref>. و در چندین مورد کفار و مشرکان به فرو رفتن در زمین و عذاب‌های مشابه تهدید شده‌اند:{{عربی|﴿{{متن قرآن| أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾}}<ref>آیا کسانی که تدبیرهای بد می‏اندیشند، ایمن شدند از این‌که خدا آنان را در زمین فرو ببرد، یا از جایی که حدس نمی‏زنند عذاب برایشان بیاید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.</ref>؛ {{عربی|﴿{{متن قرآن| أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ وَكِيلاً }}﴾}}<ref>مگر ایمن شدید از این‌که شما را در کنار خشکی در زمین فرو برد یا بر شما طوفانی از سنگ‌ریزه‏ها بفرستد، سپس برای خود نگاهبانی نیابید؟؛سوره اسراء، آیه ۶۸.</ref>. تهدید به [[خسف]] در زمین و عملی شدن آن درباره قارون در گذشته تاریخ، استبعاد احتمالی تحقق این پدیده را در آینده به کلی برطرف می‌کند. افزون بر این، [[معصومان|پیشوایان معصوم]] چهار آیه از آیات [[قرآن کریم]] را به حادثه [[خسف بیداء]] تأویل کرده‌اند. البته آیات دیگری نیز وجود دارند که به این موضوع تأویل شده‌اند<ref>سوره انعام، آیه ۶۵؛ سوره هود، آیه ۸۳.</ref>. لکن این آیات به مطلق [[خسف]] تأویل شده‌اند و در آن‌ها نامی از [[بیداء]] نیست و چنان‌که خواهد آمد، [[خسف]]ی که در [[آخرالزمان]] رخ می‌دهد منحصر به [[خسف بیداء]] نیست. بنابراین، چه‌بسا این روایات به [[خسف]]‌هایی غیر از [[خسف بیداء]] نظر داشته باشند. چهار آیه یاد شده از شمار زیر است:
:::::*«واژه [[خسف]] و مشتقات آن هشت‌بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است. در این هشت مورد، یک‌بار آن به صورت اخباری از فرو رفتن قارون در زمین سخن گفته شده است: {{عربی|﴿{{متن قرآن|فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ}}﴾}}<ref>آن‌گاه قارون را با خانه‏اش در زمین فرو بردیم، و گروهی نداشت که در برابر [عذابِ] خدا او را یاری کنند و خود نیز نتوانست از خود دفاع کند؛ سوره قصص، آیه ۸۱.</ref>. و در چندین مورد کفار و مشرکان به فرو رفتن در زمین و عذاب‌های مشابه تهدید شده‌اند: {{عربی|﴿{{متن قرآن| أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾}}<ref>آیا کسانی که تدبیرهای بد می‏اندیشند، ایمن شدند از این‌که خدا آنان را در زمین فرو ببرد، یا از جایی که حدس نمی‏زنند عذاب برایشان بیاید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.</ref>؛ {{عربی|﴿{{متن قرآن| أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ وَكِيلاً }}﴾}}<ref>مگر ایمن شدید از این‌که شما را در کنار خشکی در زمین فرو برد یا بر شما طوفانی از سنگ‌ریزه‏ها بفرستد، سپس برای خود نگاهبانی نیابید؟؛سوره اسراء، آیه ۶۸.</ref>. تهدید به [[خسف]] در زمین و عملی شدن آن درباره قارون در گذشته تاریخ، استبعاد احتمالی تحقق این پدیده را در آینده به کلی برطرف می‌کند. افزون بر این، [[معصومان|پیشوایان معصوم]] چهار آیه از آیات [[قرآن کریم]] را به حادثه [[خسف بیداء]] تأویل کرده‌اند. البته آیات دیگری نیز وجود دارند که به این موضوع تأویل شده‌اند<ref>سوره انعام، آیه ۶۵؛ سوره هود، آیه ۸۳.</ref>. لکن این آیات به مطلق [[خسف]] تأویل شده‌اند و در آن‌ها نامی از [[بیداء]] نیست و چنان‌که خواهد آمد، [[خسف]]ی که در [[آخرالزمان]] رخ می‌دهد منحصر به [[خسف بیداء]] نیست. بنابراین، چه‌بسا این روایات به [[خسف]]‌هایی غیر از [[خسف بیداء]] نظر داشته باشند. چهار آیه یاد شده از شمار زیر است:
::::#{{عربی|﴿{{متن قرآن|أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾}}<ref>آیا کسانی که تدبیرهای بد می‏اندیشند، ایمن شدند از این‌که خدا آنان را در زمین فرو ببرد، یا از جایی که حدس نمی‏زنند عذاب برایشان بیاید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.</ref>. از [[امام صادق]] {{ع}} درباره این آیه چنین روایت شده است: {{عربی|"فَإِذَا خَرَجَ رَجُلٌ مِنْهُمْ مَعَهُ ثَلَاثُمِائَةِ رَجُلٍ وَ مَعَهُ رَايَةُ رَسُولِ اللَّهِ ص عَامِداً إِلَى الْمَدِينَةِ حَتَّى يَمُرَّ بِالْبَيْدَاءِ فَيَقُولَ هَذَا مَكَانُ الْقَوْمِ الَّذِينَ خُسِفَ بِهِمْ وَ هِيَ الْآيَةُ الَّتِي قَالَ اللَّهُ {{متن قرآن|أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾"}}<ref>پس چون یکی از فرزندان حسین خروج کرد که همراهش سیصد و اندی مرد بودند و با او پرچم پیامبر خدا بود و قصد [[مدینه]] را داشت تا این‌که به [[بیداء]] می‌رسد و می‌گوید: این‌جا مکان گروهی است که در زمین فرو می‌روند و این ‌همان سخن خداوند است که می‌فرماید: "آیا کسانی که تدبیرهای بد می‏اندیشند، ایمن شدند از این‌که خدا آنان را در زمین فرو ببرد، یا از جایی که حدس نمی‏زنند عذاب برایشان بیاید؟ آیا در حال رفت و آمدشان [گریبان] آنان را بگیرد، و کاری از دستشان برنیاید؟"؛ تفسیر العیاشی، ج۱، ص۶۵.</ref>.
::::#{{عربی|﴿{{متن قرآن|أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾}}<ref>آیا کسانی که تدبیرهای بد می‏اندیشند، ایمن شدند از این‌که خدا آنان را در زمین فرو ببرد، یا از جایی که حدس نمی‏زنند عذاب برایشان بیاید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.</ref>. از [[امام صادق]] {{ع}} درباره این آیه چنین روایت شده است: {{عربی|"فَإِذَا خَرَجَ رَجُلٌ مِنْهُمْ مَعَهُ ثَلَاثُمِائَةِ رَجُلٍ وَ مَعَهُ رَايَةُ رَسُولِ اللَّهِ ص عَامِداً إِلَى الْمَدِينَةِ حَتَّى يَمُرَّ بِالْبَيْدَاءِ فَيَقُولَ هَذَا مَكَانُ الْقَوْمِ الَّذِينَ خُسِفَ بِهِمْ وَ هِيَ الْآيَةُ الَّتِي قَالَ اللَّهُ {{متن قرآن|أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾"}}<ref>پس چون یکی از فرزندان حسین خروج کرد که همراهش سیصد و اندی مرد بودند و با او پرچم پیامبر خدا بود و قصد [[مدینه]] را داشت تا این‌که به [[بیداء]] می‌رسد و می‌گوید: این‌جا مکان گروهی است که در زمین فرو می‌روند و این ‌همان سخن خداوند است که می‌فرماید: "آیا کسانی که تدبیرهای بد می‏اندیشند، ایمن شدند از این‌که خدا آنان را در زمین فرو ببرد، یا از جایی که حدس نمی‏زنند عذاب برایشان بیاید؟ آیا در حال رفت و آمدشان [گریبان] آنان را بگیرد، و کاری از دستشان برنیاید؟"؛ تفسیر العیاشی، ج۱، ص۶۵.</ref>.
::::#{{عربی|﴿{{متن قرآن| وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ}}﴾}}<ref> و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند؛ سوره سبأ، آیه: ۵۱.</ref>. این آیه در روایات متعددی هم در منابع [[شیعه]] و هم در منابع [[اهل سنت]] به [[خسف بیداء]] تأویل شده است. از جمله [[امام علی]] {{ع}} در این‌باره می‌فرماید: {{عربی|"وَ يَأْتِي الْمَدِينَةَ بِجَيْشٍ جَرَّارٍ حَتَّى إِذَا انْتَهَى إِلَى بَيْدَاءِ الْمَدِينَةِ خَسَفَ اللَّهُ بِهِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كِتَابِهِ ﴿{{متن قرآن| وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ}}﴾"}}<ref>[[سفیانی]] با سپاهی بزرگ به [[مدینه]] می‌آید. چون به [[بیداء]] [[مدینه]] می‌رسد خداوند او را در زمین فرو می‌برد و این همان سخن خداوند بلندمرتبه است که می‌فرماید: "و ای کاش می‏دیدی هنگامی را که کافران وحشت‏زده‏اند آن‌جا که راهِ گریزی نمانده است و از جایی نزدیک گرفتار آمده‏‌اند."الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶.</ref>. و در منابع [[اهل سنت]] از [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} چنین روایت شده است: {{عربی|"وَ يَحُلُّ الْجَيْشُ الثَّانِي بِالْمَدِينَةِ فَيَنْتَهِبُونَهَا ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ بِلَيَالِيهَا ثُمَّ يَخْرُجُونَ مُتَوَجِّهِينَ إِلَى مَكَّةَ حَتَّى إِذَا كَانُوا بِالْبَيْدَاءِ بَعَثَ اللَّهُ جَبْرَئِيلَ‏ فَيَقُولُ يَا جَبْرَئِيلُ اذْهَبْ فَأَبِدْهُمْ فَيَضْرِبُهَا بِرِجْلِهِ ضَرْبَةً يَخْسِفُ اللَّهُ بِهِمْ عِنْدَهَا وَ لَا يُفْلِتُ مِنْهَا إِلَّا رَجُلَانِ مِنْ جُهَيْنَةَ فَلِذَلِكَ جَاءَ الْقَوْلُ وَ عِنْدَ جُهَيْنَةَ الْخَبَرُ الْيَقِينُ- فَذَلِكَ قَوْلُهُ ﴿{{متن قرآن| وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ}}﴾"}}<ref>و [[سفیانی]] سپاه دیگرش را در [[مدینه]] رها می‌کند و آن‌ها سه شبانه‌روز آن‌جا را غارت می‌‌کنند. سپس به سوی [[مکه]] حرکت می‌کنند و چون به بیدا می‌رسند خداوند [[جبرئیل]] را می‌فرستد و به او می‌فرماید: ای [[جبرئیل]]، برو و آن‌ها را نابود کن! پس او با پا ضربه‌ای به زمین می‌زند و خداوند آن‌ها را در دل زمین فرو می‌برد و این همان سخن خداوند در سوره سبأ است که می‌فرماید: "و ای کاش می‏دیدی هنگامی را که [کافران] وحشت‏زده‏اند [آن‌جا که راهِ] گریزی نمانده است"؛ جامع‌البیان، ج۲۲، ص۱۲۹.</ref>.
::::#{{عربی|﴿{{متن قرآن| وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ}}﴾}}<ref> و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند؛ سوره سبأ، آیه: ۵۱.</ref>. این آیه در روایات متعددی هم در منابع [[شیعه]] و هم در منابع [[اهل سنت]] به [[خسف بیداء]] تأویل شده است. از جمله [[امام علی]] {{ع}} در این‌باره می‌فرماید: {{عربی|"وَ يَأْتِي الْمَدِينَةَ بِجَيْشٍ جَرَّارٍ حَتَّى إِذَا انْتَهَى إِلَى بَيْدَاءِ الْمَدِينَةِ خَسَفَ اللَّهُ بِهِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كِتَابِهِ ﴿{{متن قرآن| وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ}}﴾"}}<ref>[[سفیانی]] با سپاهی بزرگ به [[مدینه]] می‌آید. چون به [[بیداء]] [[مدینه]] می‌رسد خداوند او را در زمین فرو می‌برد و این همان سخن خداوند بلندمرتبه است که می‌فرماید: "و ای کاش می‏دیدی هنگامی را که کافران وحشت‏زده‏اند آن‌جا که راهِ گریزی نمانده است و از جایی نزدیک گرفتار آمده‏‌اند."الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶.</ref>. و در منابع [[اهل سنت]] از [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} چنین روایت شده است: {{عربی|"وَ يَحُلُّ الْجَيْشُ الثَّانِي بِالْمَدِينَةِ فَيَنْتَهِبُونَهَا ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ بِلَيَالِيهَا ثُمَّ يَخْرُجُونَ مُتَوَجِّهِينَ إِلَى مَكَّةَ حَتَّى إِذَا كَانُوا بِالْبَيْدَاءِ بَعَثَ اللَّهُ جَبْرَئِيلَ‏ فَيَقُولُ يَا جَبْرَئِيلُ اذْهَبْ فَأَبِدْهُمْ فَيَضْرِبُهَا بِرِجْلِهِ ضَرْبَةً يَخْسِفُ اللَّهُ بِهِمْ عِنْدَهَا وَ لَا يُفْلِتُ مِنْهَا إِلَّا رَجُلَانِ مِنْ جُهَيْنَةَ فَلِذَلِكَ جَاءَ الْقَوْلُ وَ عِنْدَ جُهَيْنَةَ الْخَبَرُ الْيَقِينُ- فَذَلِكَ قَوْلُهُ ﴿{{متن قرآن| وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ}}﴾"}}<ref>و [[سفیانی]] سپاه دیگرش را در [[مدینه]] رها می‌کند و آن‌ها سه شبانه‌روز آن‌جا را غارت می‌‌کنند. سپس به سوی [[مکه]] حرکت می‌کنند و چون به بیدا می‌رسند خداوند [[جبرئیل]] را می‌فرستد و به او می‌فرماید: ای [[جبرئیل]]، برو و آن‌ها را نابود کن! پس او با پا ضربه‌ای به زمین می‌زند و خداوند آن‌ها را در دل زمین فرو می‌برد و این همان سخن خداوند در سوره سبأ است که می‌فرماید: "و ای کاش می‏دیدی هنگامی را که [کافران] وحشت‏زده‏اند [آن‌جا که راهِ] گریزی نمانده است"؛ جامع‌البیان، ج۲۲، ص۱۲۹.</ref>.
۲۱۸٬۱۴۸

ویرایش