پرش به محتوا

ویژگی علم اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '﴾' به ' '
جز (جایگزینی متن - '﴿' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '﴾' به ' ')
خط ۵۸: خط ۵۸:
*[[امام باقر]]{{ع}}: "هر چه از این خانه صادر نشده باشد، باطل است"<ref>الإمام الباقر{{ع}}: {{عربی|اندازه=120%|" كُلُ‏ مَا لَمْ‏ يَخْرُجْ‏ مِنْ‏ هَذَا الْبَيْتِ‏ فَهُوَ بَاطِلٌ‏‏"}}؛ بصائر الدرجات: ص ۵۱۱ ح ۲۱، مختصر بصائر الدرجات: ص ۶۲، کلاهما عن فضیل بن یسار، مستدرک الوسائل: ج ۱۷ ص ۳۰۹ ح ۲۱۴۳۲ نقلاً عن الاختصاص نحوه، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۹۴ ح ۳۲.</ref>
*[[امام باقر]]{{ع}}: "هر چه از این خانه صادر نشده باشد، باطل است"<ref>الإمام الباقر{{ع}}: {{عربی|اندازه=120%|" كُلُ‏ مَا لَمْ‏ يَخْرُجْ‏ مِنْ‏ هَذَا الْبَيْتِ‏ فَهُوَ بَاطِلٌ‏‏"}}؛ بصائر الدرجات: ص ۵۱۱ ح ۲۱، مختصر بصائر الدرجات: ص ۶۲، کلاهما عن فضیل بن یسار، مستدرک الوسائل: ج ۱۷ ص ۳۰۹ ح ۲۱۴۳۲ نقلاً عن الاختصاص نحوه، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۹۴ ح ۳۲.</ref>
*به نقل از [[عبد اللّه بن سلیمان]]: "مردی از بصریان به نام [[عثمانِ اعمی]] در خدمت [[امام باقر]]{{ع}} بود و شنیدم که می‌گفت: [[حسن بصری]] گمان می‌کند کسانی که دانش خود را پنهان می‌دارند، دوزخیان از باد شکم آنها در آزار خواهند بود. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: بنا بر این، مؤمن خاندان فرعون، نابود شده است؛ زیرا از هنگامی که خداوند، [[حضرت نوح]]{{ع}} را بر انگیخت، دانش، پنهان بوده است. به خدا سوگند، حَسَن چه به شمال برود چه به جنوب، دانشی جز در این جا یافت نمی‌شود"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ {{ع}} يَقُولُ‏ وَعِنْدَهُ‏ رَجُلٌ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ الْبَصْرَةِ يُقَالُ‏ لَهُ‏: عُثْمَانُ الْأَعْمى‏، وَهُوَ يَقُولُ: إِنَّ الْحَسَنَ الْبَصْرِيَّ يَزْعُمُ أَنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ الْعِلْمَ يُؤْذِي رِيحُ بُطُونِهِمْ أَهْلَ النَّارِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ {{ع}}: فَهَلَكَ إِذَنْ مُؤْمِنُ آلِ فِرْعَوْنَ، مَا زَالَ الْعِلْمُ مَكْتُوماً مُنْذُ بَعَثَ اللَّهُ نُوحاً، فَلْيَذْهَبِ الْحَسَنُ يَمِيناً وَشِمَالًا، فَوَ اللَّهِ مَا يُوجَدُ الْعِلْمُ إِلَّا هاهُنَا‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۵۱ ح ۱۵، الاحتجاج: ج ۲ ص ۱۹۳ ح ۲۱۲ نحوه، بصائر الدرجات: ص ۹ ح ۱، منیة المرید: ص ۱۸۸، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۶۵ ح ۳.</ref>
*به نقل از [[عبد اللّه بن سلیمان]]: "مردی از بصریان به نام [[عثمانِ اعمی]] در خدمت [[امام باقر]]{{ع}} بود و شنیدم که می‌گفت: [[حسن بصری]] گمان می‌کند کسانی که دانش خود را پنهان می‌دارند، دوزخیان از باد شکم آنها در آزار خواهند بود. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: بنا بر این، مؤمن خاندان فرعون، نابود شده است؛ زیرا از هنگامی که خداوند، [[حضرت نوح]]{{ع}} را بر انگیخت، دانش، پنهان بوده است. به خدا سوگند، حَسَن چه به شمال برود چه به جنوب، دانشی جز در این جا یافت نمی‌شود"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ {{ع}} يَقُولُ‏ وَعِنْدَهُ‏ رَجُلٌ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ الْبَصْرَةِ يُقَالُ‏ لَهُ‏: عُثْمَانُ الْأَعْمى‏، وَهُوَ يَقُولُ: إِنَّ الْحَسَنَ الْبَصْرِيَّ يَزْعُمُ أَنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ الْعِلْمَ يُؤْذِي رِيحُ بُطُونِهِمْ أَهْلَ النَّارِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ {{ع}}: فَهَلَكَ إِذَنْ مُؤْمِنُ آلِ فِرْعَوْنَ، مَا زَالَ الْعِلْمُ مَكْتُوماً مُنْذُ بَعَثَ اللَّهُ نُوحاً، فَلْيَذْهَبِ الْحَسَنُ يَمِيناً وَشِمَالًا، فَوَ اللَّهِ مَا يُوجَدُ الْعِلْمُ إِلَّا هاهُنَا‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۵۱ ح ۱۵، الاحتجاج: ج ۲ ص ۱۹۳ ح ۲۱۲ نحوه، بصائر الدرجات: ص ۹ ح ۱، منیة المرید: ص ۱۸۸، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۶۵ ح ۳.</ref>
*به نقل از [[ابو بصیر]]: "از [[امام باقر]]{{ع}} در باره شهادت دادن زنازاده پرسش کردم که: آیا جایز است؟ فرمود: خیر. گفتم: [[حَکَم بن عتیبه]] می‌گوید جایز است. فرمود: خدایا! از گناه او در مگذر. خداوند به حَکَم نفرموده است: و این [[قرآن]] برای تو و قومت تذکّری است. حَکَم، چه به راست برود و چه به چپ، به خدا سوگند، علم به دست نمی‌آید، مگر از اهل بیتی که جبرئیل بر آنها نازل شده است"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ {{ع}}- عَنْ‏ شَهَادَةِ وَلَدِ الزِّنَا تَجُوزُ فَقَالَ لَا فَقُلْتُ إِنَّ الْحَكَمَ بْنَ عُتَيْبَةَ يَزْعُمُ أَنَّهَا تَجُوزُ فَقَالَ اللَّهُمَّ لَا تَغْفِرْ ذَنْبَهُ مَا قَالَ اللَّهُ لِلْحَكَمِ-  {{متن قرآن|إِنَّهُ‏ لَذِكْرٌ لَكَ‏ وَ لِقَوْمِكَ‏}}فَلْيَذْهَبِ الْحَكَمُ يَمِيناً وَ شِمَالًا فَوَ اللَّهِ لَا يُؤْخَذُ الْعِلْمُ إِلَّا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ نَزَلَ عَلَيْهِمْ جَبْرَئِيلُ {{ع}} ‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۴۰۰ ح ۵، بصائر الدرجات: ص ۹ ح ۳، رجال الکشّی: ج ۲ ص ۴۶۹ ح ۳۷۰، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۹۱ ح ۱۹.</ref>  
*به نقل از [[ابو بصیر]]: "از [[امام باقر]]{{ع}} در باره شهادت دادن زنازاده پرسش کردم که: آیا جایز است؟ فرمود: خیر. گفتم: [[حَکَم بن عتیبه]] می‌گوید جایز است. فرمود: خدایا! از گناه او در مگذر. خداوند به حَکَم نفرموده است: و این [[قرآن]] برای تو و قومت تذکّری است. حَکَم، چه به راست برود و چه به چپ، به خدا سوگند، علم به دست نمی‌آید، مگر از اهل بیتی که جبرئیل بر آنها نازل شده است"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ {{ع}}- عَنْ‏ شَهَادَةِ وَلَدِ الزِّنَا تَجُوزُ فَقَالَ لَا فَقُلْتُ إِنَّ الْحَكَمَ بْنَ عُتَيْبَةَ يَزْعُمُ أَنَّهَا تَجُوزُ فَقَالَ اللَّهُمَّ لَا تَغْفِرْ ذَنْبَهُ مَا قَالَ اللَّهُ لِلْحَكَمِ-  {{متن قرآن|إِنَّهُ‏ لَذِكْرٌ لَكَ‏ وَ لِقَوْمِكَ‏}} فَلْيَذْهَبِ الْحَكَمُ يَمِيناً وَ شِمَالًا فَوَ اللَّهِ لَا يُؤْخَذُ الْعِلْمُ إِلَّا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ نَزَلَ عَلَيْهِمْ جَبْرَئِيلُ {{ع}} ‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۴۰۰ ح ۵، بصائر الدرجات: ص ۹ ح ۳، رجال الکشّی: ج ۲ ص ۴۶۹ ح ۳۷۰، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۹۱ ح ۱۹.</ref>  
*[[امام صادق]]{{ع}} ـ به [[ابو بصیر]]ـ : [[حکم بن عتیبه]]، از کسانی است که خداوند در باره آنها فرموده است: برخی از مردم می‌گویند که به خدا و روز واپسین ایمان آورده ایم، در حالی که [[ایمان]] ندارند. حَکَم، چه به شرق برود چه به غرب، به خدا سوگند، به علمی دست نمی‌یابد، مگر از اهل بیتی که جبرئیل بر آنان نازل شده است<ref>{{عربی|اندازه=120%|" إِنَّ الْحَكَمَ بْنَ عُتَيْبَةَ مِمَّنْ قَالَ اللَّهُ‏  {{متن قرآن|وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ}}﴾‏ فَلْيُشَرِّقِ‏ الْحَكَمُ‏ وَ لْيُغَرِّبْ‏ أَمَا وَ اللَّهِ‏ لَا يُصِيبُ‏ الْعِلْمَ إِلَّا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ نَزَلَ عَلَيْهِمْ جَبْرَئِيلُ {{ع}} ‏"}}؛ بصائر الدرجات: ص ۹ ح ۲ عن أبی بصیر، الکافی: ج ۱ ص ۳۹۹ ح ۴ مضمرًا، رجال الکشّی: ج ۲ ص ۴۶۹ ح ۳۷۰ عن أبی بصیر عن الإمام الباقر{{ع}} نحوه، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۹۱ ح ۱۸.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} ـ به [[ابو بصیر]]ـ : [[حکم بن عتیبه]]، از کسانی است که خداوند در باره آنها فرموده است: برخی از مردم می‌گویند که به خدا و روز واپسین ایمان آورده ایم، در حالی که [[ایمان]] ندارند. حَکَم، چه به شرق برود چه به غرب، به خدا سوگند، به علمی دست نمی‌یابد، مگر از اهل بیتی که جبرئیل بر آنان نازل شده است<ref>{{عربی|اندازه=120%|" إِنَّ الْحَكَمَ بْنَ عُتَيْبَةَ مِمَّنْ قَالَ اللَّهُ‏  {{متن قرآن|وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ}} فَلْيُشَرِّقِ‏ الْحَكَمُ‏ وَ لْيُغَرِّبْ‏ أَمَا وَ اللَّهِ‏ لَا يُصِيبُ‏ الْعِلْمَ إِلَّا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ نَزَلَ عَلَيْهِمْ جَبْرَئِيلُ {{ع}} ‏"}}؛ بصائر الدرجات: ص ۹ ح ۲ عن أبی بصیر، الکافی: ج ۱ ص ۳۹۹ ح ۴ مضمرًا، رجال الکشّی: ج ۲ ص ۴۶۹ ح ۳۷۰ عن أبی بصیر عن الإمام الباقر{{ع}} نحوه، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۹۱ ح ۱۸.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}}: ای یونس! هر گاه طالب علمِ صحیح بودی، آن را از اهل بیت بستان؛ زیرا آن برای ما روایت شده است و به ما شرح حکمت و سخنِ فصل داده‌اند. خداوند، ما را برگزیده است و به ما آن داده که به هیچ یک از جهانیان نداده است<ref>{{عربی|اندازه=120%|" عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع‏ }}أَنَّهُ قَالَ لَهُ يَا يُونُسُ‏ إِذَا أَرَدْتَ‏ الْعِلْمَ‏ الصَّحِيحَ‏ فَخُذْ عَنْ‏ أَهْلِ‏ الْبَيْتِ‏ فَإِنَّا رَوَيْنَاهُ وَ أُوتِينَا شَرْحَ الْحِكْمَةِ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَانَا وَ آتَانَا  {{متن قرآن|ما لَمْ يُؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعالَمِينَ}}‏"}}؛ بحار الأنوار: ج ۲۶ ص ۱۵۸ ح ۵ نقلاً عن کتاب المحتضر، مختصر بصائر الدرجات: ص ۱۲۲، کفایة الأثر: ص ۲۵۴، الصراط المستقیم: ج ۲ ص ۱۵۷ کلّها عن یونس بن ظبیان والثلاثة الأخیرة نحوه.</ref>
*[[امام صادق]]{{ع}}: ای یونس! هر گاه طالب علمِ صحیح بودی، آن را از اهل بیت بستان؛ زیرا آن برای ما روایت شده است و به ما شرح حکمت و سخنِ فصل داده‌اند. خداوند، ما را برگزیده است و به ما آن داده که به هیچ یک از جهانیان نداده است<ref>{{عربی|اندازه=120%|" عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع‏ }}أَنَّهُ قَالَ لَهُ يَا يُونُسُ‏ إِذَا أَرَدْتَ‏ الْعِلْمَ‏ الصَّحِيحَ‏ فَخُذْ عَنْ‏ أَهْلِ‏ الْبَيْتِ‏ فَإِنَّا رَوَيْنَاهُ وَ أُوتِينَا شَرْحَ الْحِكْمَةِ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَانَا وَ آتَانَا  {{متن قرآن|ما لَمْ يُؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعالَمِينَ}} ‏"}}؛ بحار الأنوار: ج ۲۶ ص ۱۵۸ ح ۵ نقلاً عن کتاب المحتضر، مختصر بصائر الدرجات: ص ۱۲۲، کفایة الأثر: ص ۲۵۴، الصراط المستقیم: ج ۲ ص ۱۵۷ کلّها عن یونس بن ظبیان والثلاثة الأخیرة نحوه.</ref>
*[[امام صادق]]{{ع}} ـ در حالی که گروهی از کوفیان در خدمت ایشان بودند ـ: شگفت از مردمی که همه علم خود را از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} ستاندند و بدان عمل کردند و ره یافتند و گمان می‌کنند [[اهل بیت]]{{عم}} او علمش را نستانده‌اند، در حالی که ما، [[اهل بیت]] و ذرّیه او هستیم؛ [[وحی]] در خانه‌های ما فرود آمد و علم از سوی ما بدیشان صادر شد. آیا آنها گمان می‌کنند که آگاه شده‌اند و ره‌یافته‌اند؛ ولی ما نمی‌دانیم و گمراه شده ایم؟! این، محال است"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" وَ عِنْدَهُ نَاسٌ مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ عَجَباً لِلنَّاسِ‏ إِنَّهُمْ‏ أَخَذُوا عِلْمَهُمْ‏ كُلَّهُ‏ عَنْ‏ رَسُولِ‏ اللَّهِ {{صل}} فَعَمِلُوا بِهِ وَ اهْتَدَوْا وَ يَرَوْا فإنا أَنَّا أَهْلَ بَيْتِهِ وَ ذُرِّيَّتَهُ لَمْ نَأْخُذْ عِلْمَهُ وَ نَحْنُ أَهْلُ بَيْتِهِ وَ ذُرِّيَّتُهُ فِي مَنَازِلِنَا نَزَلَ الْوَحْيُ وَ مِنْ عِنْدِنَا خَرَجَ الْعِلْمُ إِلَيْهِمْ أَ فَيَرَوْنَ أَنَّهُمْ عَلِمُوا وَ اهْتَدَوْا وَ جَهِلْنَا نَحْنُ وَ ضَلَلْنَا إِنَّ هَذَا لَمُحَالٌ"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۳۹۸ ح ۱، الأمالی للمفید: ص ۱۲۲ ح ۶ نحوه، بصائر الدرجات: ص ۱۲ ح ۳ کلّها عن یحیی بن عبداللّه، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۱۷۹ ح ۲.</ref>
*[[امام صادق]]{{ع}} ـ در حالی که گروهی از کوفیان در خدمت ایشان بودند ـ: شگفت از مردمی که همه علم خود را از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} ستاندند و بدان عمل کردند و ره یافتند و گمان می‌کنند [[اهل بیت]]{{عم}} او علمش را نستانده‌اند، در حالی که ما، [[اهل بیت]] و ذرّیه او هستیم؛ [[وحی]] در خانه‌های ما فرود آمد و علم از سوی ما بدیشان صادر شد. آیا آنها گمان می‌کنند که آگاه شده‌اند و ره‌یافته‌اند؛ ولی ما نمی‌دانیم و گمراه شده ایم؟! این، محال است"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" وَ عِنْدَهُ نَاسٌ مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ عَجَباً لِلنَّاسِ‏ إِنَّهُمْ‏ أَخَذُوا عِلْمَهُمْ‏ كُلَّهُ‏ عَنْ‏ رَسُولِ‏ اللَّهِ {{صل}} فَعَمِلُوا بِهِ وَ اهْتَدَوْا وَ يَرَوْا فإنا أَنَّا أَهْلَ بَيْتِهِ وَ ذُرِّيَّتَهُ لَمْ نَأْخُذْ عِلْمَهُ وَ نَحْنُ أَهْلُ بَيْتِهِ وَ ذُرِّيَّتُهُ فِي مَنَازِلِنَا نَزَلَ الْوَحْيُ وَ مِنْ عِنْدِنَا خَرَجَ الْعِلْمُ إِلَيْهِمْ أَ فَيَرَوْنَ أَنَّهُمْ عَلِمُوا وَ اهْتَدَوْا وَ جَهِلْنَا نَحْنُ وَ ضَلَلْنَا إِنَّ هَذَا لَمُحَالٌ"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۳۹۸ ح ۱، الأمالی للمفید: ص ۱۲۲ ح ۶ نحوه، بصائر الدرجات: ص ۱۲ ح ۳ کلّها عن یحیی بن عبداللّه، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۱۷۹ ح ۲.</ref>
*[[امام رضا]]{{ع}}: خداوند، پیامبران و [[امامان]] را ـ که درودهای خداوند بر آنان باد ـ توفیق داده است و بدیشان از گنجینه علم و حکمت خود، آن بخشیده که به دیگران نبخشیده است. علم آنها، برتر از علم مردم زمانشان است در این سخن خداوند متعال: آیا آن که به سوی حق هدایت می‌کند، برای پیروی، سزاوارتر است یا کسی که هدایت نمی‌کند، مگر خود هدایت شود؟ پس شما را چه شده؟! چگونه داوری می‌کنید و این سخن خدای ـ تبارک و تعالی ـ: هر که حکمتْ داده شده، خیر فراوانی بدو داده شده است و سخن او درباره طالوت: خداوند، او را بر شما برگزیده و به دانش و توان او افزوده است و خداوند، مُلک خویش را به هر کس بخواهد، می‌بخشد و خداوند، گشایشگری داناست"<ref>الإمام الرضا{{ع}}: {{عربی|اندازه=120%|" إِنَّ الْأَنْبِيَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ {{عم}} يُوَفِّقُهُمُ‏ اللَّهُ‏ وَ يُؤْتِيهِمْ‏ مِنْ‏ مَخْزُونِ‏ عِلْمِهِ‏ وَ حِكَمِهِ‏ مَا لَا يُؤْتِيهِ غَيْرَهُمْ فَيَكُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمِ أَهْلِ الزَّمَانِ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى {{متن قرآن|‏ أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِ‏ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي‏ إِلَّا أَنْ يُهْدى‏ فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ‏}}وَ قَوْلِهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى-  {{متن قرآن|‏ وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً }}وَ قَوْلِهِ فِي طَالُوتَ‏  {{متن قرآن|‏ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ‏ ‏}}﴾‏ "}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۱، کمال الدین: ص ۶۸۰ ح ۳۱، عیون أخبار الرضا{{ع}}: ج ۱ ص ۲۲۱ ح ۱، تحف العقول: ص ۴۴۱ نحوه، الاحتجاج: ج ۲ ص ۴۴۵ ح ۳۱۰ کلّها عن عبد العزیز بن مسلم، بحار الأنوار: ج ۲۵ ص ۱۲۷ ح ۴.</ref>.
*[[امام رضا]]{{ع}}: خداوند، پیامبران و [[امامان]] را ـ که درودهای خداوند بر آنان باد ـ توفیق داده است و بدیشان از گنجینه علم و حکمت خود، آن بخشیده که به دیگران نبخشیده است. علم آنها، برتر از علم مردم زمانشان است در این سخن خداوند متعال: آیا آن که به سوی حق هدایت می‌کند، برای پیروی، سزاوارتر است یا کسی که هدایت نمی‌کند، مگر خود هدایت شود؟ پس شما را چه شده؟! چگونه داوری می‌کنید و این سخن خدای ـ تبارک و تعالی ـ: هر که حکمتْ داده شده، خیر فراوانی بدو داده شده است و سخن او درباره طالوت: خداوند، او را بر شما برگزیده و به دانش و توان او افزوده است و خداوند، مُلک خویش را به هر کس بخواهد، می‌بخشد و خداوند، گشایشگری داناست"<ref>الإمام الرضا{{ع}}: {{عربی|اندازه=120%|" إِنَّ الْأَنْبِيَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ {{عم}} يُوَفِّقُهُمُ‏ اللَّهُ‏ وَ يُؤْتِيهِمْ‏ مِنْ‏ مَخْزُونِ‏ عِلْمِهِ‏ وَ حِكَمِهِ‏ مَا لَا يُؤْتِيهِ غَيْرَهُمْ فَيَكُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمِ أَهْلِ الزَّمَانِ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى {{متن قرآن|‏ أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِ‏ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي‏ إِلَّا أَنْ يُهْدى‏ فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ‏}} وَ قَوْلِهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى-  {{متن قرآن|‏ وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً }} وَ قَوْلِهِ فِي طَالُوتَ‏  {{متن قرآن|‏ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ‏ ‏}} "}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۱، کمال الدین: ص ۶۸۰ ح ۳۱، عیون أخبار الرضا{{ع}}: ج ۱ ص ۲۲۱ ح ۱، تحف العقول: ص ۴۴۱ نحوه، الاحتجاج: ج ۲ ص ۴۴۵ ح ۳۱۰ کلّها عن عبد العزیز بن مسلم، بحار الأنوار: ج ۲۵ ص ۱۲۷ ح ۴.</ref>.


==ششم: [[راسخان در دانش]]==
==ششم: [[راسخان در دانش]]==
*[[امام علی]]{{ع}}: کجایند کسانی که گمان کرده‌اند که راسخان در دانش، آنهایند، نه ما؟ آنان دروغ می‌گویند و به [[حق]] ما تجاوز می‌کنند. خداوند، ما را بالا برده و آنها را پست کرده است و به ما بخشیده و آنها را محروم ساخته است و ما را داخل کرده و آنها را بیرون برده است. در پرتو وجود ماست که [[هدایت]]، اعطا می‌شود و پرده از نابینایی برگرفته می‌شود<ref>{{عربی|اندازه=120%|" أَيْنَ‏ الَّذِينَ‏ زَعَمُوا أَنَّهُمُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ دُونَنَا كَذِباً وَ بَغْياً عَلَيْنَا أَنْ‏ رَفَعَنَا اللَّهُ‏ وَ وَضَعَهُمْ‏ وَ أَعْطَانَا وَ حَرَمَهُمْ‏ وَ أَدْخَلَنَا وَ أَخْرَجَهُمْ‏ بِنَا يُسْتَعْطَى الْهُدَى وَ يُسْتَجْلَى الْعَمَى‏‏‏‏"}}؛ نهج البلاغة: الخطبة ۱۴۴، غرر الحکم: ج ۲ ص ۳۶۵ ح ۲۸۲۶، عیون الحکم والمواعظ: ص ۱۳۰ ح ۲۹۴۸، المناقب لابن شهرآشوب: ج ۱ ص ۲۸۵؛ بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۲۰۵ ح ۵۳.</ref>
*[[امام علی]]{{ع}}: کجایند کسانی که گمان کرده‌اند که راسخان در دانش، آنهایند، نه ما؟ آنان دروغ می‌گویند و به [[حق]] ما تجاوز می‌کنند. خداوند، ما را بالا برده و آنها را پست کرده است و به ما بخشیده و آنها را محروم ساخته است و ما را داخل کرده و آنها را بیرون برده است. در پرتو وجود ماست که [[هدایت]]، اعطا می‌شود و پرده از نابینایی برگرفته می‌شود<ref>{{عربی|اندازه=120%|" أَيْنَ‏ الَّذِينَ‏ زَعَمُوا أَنَّهُمُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ دُونَنَا كَذِباً وَ بَغْياً عَلَيْنَا أَنْ‏ رَفَعَنَا اللَّهُ‏ وَ وَضَعَهُمْ‏ وَ أَعْطَانَا وَ حَرَمَهُمْ‏ وَ أَدْخَلَنَا وَ أَخْرَجَهُمْ‏ بِنَا يُسْتَعْطَى الْهُدَى وَ يُسْتَجْلَى الْعَمَى‏‏‏‏"}}؛ نهج البلاغة: الخطبة ۱۴۴، غرر الحکم: ج ۲ ص ۳۶۵ ح ۲۸۲۶، عیون الحکم والمواعظ: ص ۱۳۰ ح ۲۹۴۸، المناقب لابن شهرآشوب: ج ۱ ص ۲۸۵؛ بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۲۰۵ ح ۵۳.</ref>
*[[امام علی]]{{ع}}: "خداوند، فرمانبری از والیان امر خود را که به [[دین]] او می‌پردازند، واجب ساخته است، چنان که فرمانبری از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}}را بر آنها واجب کرده است. خداوند می‌فرماید: خدا را اطاعت کنید و [[پیامبر]] و اولو الأمرتان را اطاعت کنید. سپس خداوند، جایگاه والیان امرش را که به تأویل کتابش علم و آگاهی دارند، روشن کرده و می‌فرماید: و اگر آن را به [[پیامبر]] و اولو الأمر خود ارجاع دهند، قطعا از میان آنان، کسانی‌اند که حقیقت آن را در می‌یابند. همه مردم، جز ایشان از شناخت کتاب او ناتوان اند؛ زیرا آنان راسخان در دانش اند و در تأویل [[قرآن]]، از خطا ایمن قرار داده شده‌اند. خداوند می‌فرماید: و تأویل آن را هیچ کس نمی‌داند، مگر خدا و راسخان در دانش"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" ثُمَّ فَرَضَ‏ عَلَى‏ الْأُمَّةِ طَاعَةَ وُلَاةِ أَمْرِهِ‏ الْقُوَّامِ‏ بِدِينِهِ‏ كَمَا فَرَضَ عَلَيْهِمْ طَاعَةَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَقَالَ‏  {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}ثُمَّ بَيَّنَ مَحَلَّ وُلَاةِ أَمْرِهِ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ بِتَأْوِيلِ كِتَابِهِ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏  {{متن قرآن|وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى‏ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ}}وَ عَجَزَ كُلُّ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ عَنْ مَعْرِفَةِ تَأْوِيلِ كِتَابِهِ غَيْرَهُمْ لِأَنَّهُمْ هُمُ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ الْمَأْمُونُونَ عَلَى تَأْوِيلِ التَّنْزِيلِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏  {{متن قرآن|وَ ما يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْم‏}}‏‏‏‏"}}؛ بحار الأنوار: ج ۶۹ ص ۷۹ ح ۲۹ و ج ۹۳ ص ۵۵ کلاهما نقلاً عن تفسیر النعمانی.</ref>
*[[امام علی]]{{ع}}: "خداوند، فرمانبری از والیان امر خود را که به [[دین]] او می‌پردازند، واجب ساخته است، چنان که فرمانبری از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}}را بر آنها واجب کرده است. خداوند می‌فرماید: خدا را اطاعت کنید و [[پیامبر]] و اولو الأمرتان را اطاعت کنید. سپس خداوند، جایگاه والیان امرش را که به تأویل کتابش علم و آگاهی دارند، روشن کرده و می‌فرماید: و اگر آن را به [[پیامبر]] و اولو الأمر خود ارجاع دهند، قطعا از میان آنان، کسانی‌اند که حقیقت آن را در می‌یابند. همه مردم، جز ایشان از شناخت کتاب او ناتوان اند؛ زیرا آنان راسخان در دانش اند و در تأویل [[قرآن]]، از خطا ایمن قرار داده شده‌اند. خداوند می‌فرماید: و تأویل آن را هیچ کس نمی‌داند، مگر خدا و راسخان در دانش"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" ثُمَّ فَرَضَ‏ عَلَى‏ الْأُمَّةِ طَاعَةَ وُلَاةِ أَمْرِهِ‏ الْقُوَّامِ‏ بِدِينِهِ‏ كَمَا فَرَضَ عَلَيْهِمْ طَاعَةَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَقَالَ‏  {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}} ثُمَّ بَيَّنَ مَحَلَّ وُلَاةِ أَمْرِهِ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ بِتَأْوِيلِ كِتَابِهِ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏  {{متن قرآن|وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى‏ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ}} وَ عَجَزَ كُلُّ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ عَنْ مَعْرِفَةِ تَأْوِيلِ كِتَابِهِ غَيْرَهُمْ لِأَنَّهُمْ هُمُ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ الْمَأْمُونُونَ عَلَى تَأْوِيلِ التَّنْزِيلِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏  {{متن قرآن|وَ ما يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْم‏}} ‏‏‏‏"}}؛ بحار الأنوار: ج ۶۹ ص ۷۹ ح ۲۹ و ج ۹۳ ص ۵۵ کلاهما نقلاً عن تفسیر النعمانی.</ref>
* به نقل از [[برید بن معاویه]]: "از [[امام باقر]]{{ع}} مفهوم این سخن خداوند را که: و تأویل آن را هیچ کس نمی‌داند، مگر خدا و راسخان در دانش جویا شدم. فرمود: یعنی: تأویل همه [[قرآن]] را نمی‌داند، مگر خدا و راسخان در دانش. پس [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}}، بالاترینِ راسخان است که خداوند متعال، هر تنزیل و تأویلی را که بر او نازل کرده، بدو آموخته است و خداوند، چیزی بر او نازل نفرموده که تأویل آن را بدو نیاموخته باشد و جانشینانِ پس از او، همه آن را می‌دانند. آنهایی که نمی‌دانند، گفتند: اینک که تأویل آن را نمی‌دانیم، چه بگوییم؟ خداوند به آنها پاسخ داد: [[راسخان در علم]] می‌گویند: ما به آن [[ایمان]] آوردیم. همه آن، از جانب پروردگار ماست. [[قرآن]]، خاص دارد و عامّی و ناسخ و منسوخی و محکم و متشابهی و راسخان در دانش، آن را می‌دانند"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" عَنْ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَوْلُ اللَّهِ‏ {{متن قرآن| وَ ما يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}﴾‏ قَالَ يَعْنِي‏ تَأْوِيلَ‏ الْقُرْآنِ‏ كُلِّهِ‏ إِلَّا اللَّهُ‏ وَ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ فَرَسُولُ اللَّهِ أَفْضَلُ الرَّاسِخِينَ قَدْ عَلَّمَهُ اللَّهُ جَمِيعَ مَا أَنْزَلَ عَلَيْهِ مِنَ التَّنْزِيلِ وَ التَّأْوِيلِ وَ مَا كَانَ اللَّهُ مُنْزِلًا عَلَيْهِ شَيْئاً لَمْ يُعَلِّمْهُ تَأْوِيلَهُ وَ أَوْصِيَاؤُهُ مِنْ بَعْدِهِ يَعْلَمُونَهُ كُلَّهُ فَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مَا نَقُولُ إِذَا لَمْ نَعْلَمْ تَأْوِيلَهُ فَأَجَابَهُمُ اللَّهُ‏  {{متن قرآن|يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا }}وَ الْقُرْآنُ لَهُ خَاصٌّ وَ عَامٌّ وَ نَاسِخٌ وَ مَنْسُوخٌ وَ مُحْكَمٌ وَ مُتَشَابِهٌ فَالرَّاسِخُونُ فِي الْعِلْمِ يَعْلَمُونَهُ‏‏‏‏"}}؛ تفسیر العیّاشی: ج ۱ ص ۱۶۴ ح ۶، الکافی: ج ۱ ص ۲۱۳ ح ۲، تأویل الآیات الظاهرة: ج ۱ ص ۱۰۰ ح ۳ ولیس فیه ذیله من «فقال الذین»، بصائر الدرجات: ص ۲۰۴ ح ۸ کلّها عن برید العجلی عن أحدهما {{عم}}، تفسیر القمّی: ج ۱ ص ۹۶ کلّها نحوه، بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۱۹۹ ح ۳۳.]</ref>
* به نقل از [[برید بن معاویه]]: "از [[امام باقر]]{{ع}} مفهوم این سخن خداوند را که: و تأویل آن را هیچ کس نمی‌داند، مگر خدا و راسخان در دانش جویا شدم. فرمود: یعنی: تأویل همه [[قرآن]] را نمی‌داند، مگر خدا و راسخان در دانش. پس [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}}، بالاترینِ راسخان است که خداوند متعال، هر تنزیل و تأویلی را که بر او نازل کرده، بدو آموخته است و خداوند، چیزی بر او نازل نفرموده که تأویل آن را بدو نیاموخته باشد و جانشینانِ پس از او، همه آن را می‌دانند. آنهایی که نمی‌دانند، گفتند: اینک که تأویل آن را نمی‌دانیم، چه بگوییم؟ خداوند به آنها پاسخ داد: [[راسخان در علم]] می‌گویند: ما به آن [[ایمان]] آوردیم. همه آن، از جانب پروردگار ماست. [[قرآن]]، خاص دارد و عامّی و ناسخ و منسوخی و محکم و متشابهی و راسخان در دانش، آن را می‌دانند"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" عَنْ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَوْلُ اللَّهِ‏ {{متن قرآن| وَ ما يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}} قَالَ يَعْنِي‏ تَأْوِيلَ‏ الْقُرْآنِ‏ كُلِّهِ‏ إِلَّا اللَّهُ‏ وَ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ فَرَسُولُ اللَّهِ أَفْضَلُ الرَّاسِخِينَ قَدْ عَلَّمَهُ اللَّهُ جَمِيعَ مَا أَنْزَلَ عَلَيْهِ مِنَ التَّنْزِيلِ وَ التَّأْوِيلِ وَ مَا كَانَ اللَّهُ مُنْزِلًا عَلَيْهِ شَيْئاً لَمْ يُعَلِّمْهُ تَأْوِيلَهُ وَ أَوْصِيَاؤُهُ مِنْ بَعْدِهِ يَعْلَمُونَهُ كُلَّهُ فَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مَا نَقُولُ إِذَا لَمْ نَعْلَمْ تَأْوِيلَهُ فَأَجَابَهُمُ اللَّهُ‏  {{متن قرآن|يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا }} وَ الْقُرْآنُ لَهُ خَاصٌّ وَ عَامٌّ وَ نَاسِخٌ وَ مَنْسُوخٌ وَ مُحْكَمٌ وَ مُتَشَابِهٌ فَالرَّاسِخُونُ فِي الْعِلْمِ يَعْلَمُونَهُ‏‏‏‏"}}؛ تفسیر العیّاشی: ج ۱ ص ۱۶۴ ح ۶، الکافی: ج ۱ ص ۲۱۳ ح ۲، تأویل الآیات الظاهرة: ج ۱ ص ۱۰۰ ح ۳ ولیس فیه ذیله من «فقال الذین»، بصائر الدرجات: ص ۲۰۴ ح ۸ کلّها عن برید العجلی عن أحدهما {{عم}}، تفسیر القمّی: ج ۱ ص ۹۶ کلّها نحوه، بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۱۹۹ ح ۳۳.]</ref>
*[[امام صادق]]{{ع}}: ما، راسخان در دانش هستیم و ما تأویل [[قرآن]] را می‌دانیم<ref>{{عربی|اندازه=120%|" نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ وَ نَحْنُ‏ نَعْلَمُ‏ تَأْوِيلَهُ‏ ‏‏‏‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۲۱۳ ح ۱، بصائر الدرجات: ص ۲۰۴ ح ۵، تفسیر العیّاشی: ج ۱ ص ۱۶۴ ح ۸، تأویل الآیات الظاهرة: ج ۱ ص ۱۰۰ ح ۲ کلّها عن أبی بصیر، بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۱۹۹ ح ۳۱.</ref>
*[[امام صادق]]{{ع}}: ما، راسخان در دانش هستیم و ما تأویل [[قرآن]] را می‌دانیم<ref>{{عربی|اندازه=120%|" نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ وَ نَحْنُ‏ نَعْلَمُ‏ تَأْوِيلَهُ‏ ‏‏‏‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۲۱۳ ح ۱، بصائر الدرجات: ص ۲۰۴ ح ۵، تفسیر العیّاشی: ج ۱ ص ۱۶۴ ح ۸، تأویل الآیات الظاهرة: ج ۱ ص ۱۰۰ ح ۲ کلّها عن أبی بصیر، بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۱۹۹ ح ۳۱.</ref>
*[[امام صادق]]{{ع}}: راسخان در دانش، [[امام علی|امیر مؤمنان]]{{ع}} و [[امامان]] پس از او هستند.<ref>{{عربی|اندازه=120%|"الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‏{{ع}} وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ‏ بَعْدِهِ‏ {{عم}}‏ ‏‏‏‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۲۱۳ ح ۳، المناقب لابن شهرآشوب: ج ۴ ص ۴۲۱ کلاهما عن عبد الرحمن بن کثیر، الصراط المستقیم: ج ۱ ص ۲۹۲ نحوه، بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۲۰۸ ح ۱۲، وراجع: تأویل الآیات الظاهرة: ج ۱ ص ۱۰۰ ح ۱.</ref>
*[[امام صادق]]{{ع}}: راسخان در دانش، [[امام علی|امیر مؤمنان]]{{ع}} و [[امامان]] پس از او هستند.<ref>{{عربی|اندازه=120%|"الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ‏{{ع}} وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ‏ بَعْدِهِ‏ {{عم}}‏ ‏‏‏‏"}}؛ الکافی: ج ۱ ص ۲۱۳ ح ۳، المناقب لابن شهرآشوب: ج ۴ ص ۴۲۱ کلاهما عن عبد الرحمن بن کثیر، الصراط المستقیم: ج ۱ ص ۲۹۲ نحوه، بحار الأنوار: ج ۲۳ ص ۲۰۸ ح ۱۲، وراجع: تأویل الآیات الظاهرة: ج ۱ ص ۱۰۰ ح ۱.</ref>