پرش به محتوا

چرا نیابت خاصه ادامه نیافت؟ و سرنوشت شیعیان پس از پایان عصر نیابت خاص و آغاز عصر غیبت کبری به چه کسانی واگذار شده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '﴾' به ' '
جز (جایگزینی متن - '﴿' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '﴾' به ' ')
خط ۱۹: خط ۱۹:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[رحیم لطیفی]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[رحیم لطیفی]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«پرسش مذکور دوگونه پاسخ دارد:
::::::«پرسش مذکور دوگونه پاسخ دارد:
:::::*'''اول:''' از آنجا که خداوند علیم و حکیم است و تمام کارهایش دارای هدف، آینده نگری و در راستای هدایت بشریت است، پس هر آن چه بر بشر مقدر فرماید دارای حکمت و هدف است، و اگر در موردی عقل بشری از دریافت زوایای پنهان کار الهی ناتوان ماند، ضرری در حکمت آمیز بودن کار خداوند نمی‌زند<ref>صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۶۳.</ref>. بنابراین همان گونه که ارسال انبیاء و [[ائمه]] از روی حکمت و هدف بوده اصل [[غیبت]] [[امام]] {{ع}} و پایان [[نیابت]] خاصه نیز هدفمند و دارای برنامه بوده است؛ در توقیع مبارک [[امام مهدی|حضرت حجت]] در پاسخ از علت [[غیبت]] چنین آمده: ای مؤمنان از چیزهای که اگر برای شما آشکار شود بدتان می‌آید پرسش نکنید … پرسش‌های بی‌فایده نکنید، آن چه از شما نخواسته‌اند خود را به سختی نیاندازید بلکه برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید که در آن گشایش کار شما نیز است<ref>{{عربی|اندازه=120%|"وَ أَمَّا عِلَّةُ مَا وَقَعَ مِنَ الْغَيْبَةِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ {{عربی|اندازه=120%| {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَسْأَلُواْ عَنْ أَشْيَاء إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ}}}}... فَأَغْلِقُوا بَابَ السُّؤَالِ عَمَّا لَا يَعْنِيكُمْ وَ لَا تَتَكَلَّفُوا عِلْمَ مَا قَدْ كُفِيتُمْ وَ أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ"}} (شیخ صدوق، کمال‌الدین، ص ۴۸۵ باب ۴۵ توقیعات، ح۴).</ref>.
:::::*'''اول:''' از آنجا که خداوند علیم و حکیم است و تمام کارهایش دارای هدف، آینده نگری و در راستای هدایت بشریت است، پس هر آن چه بر بشر مقدر فرماید دارای حکمت و هدف است، و اگر در موردی عقل بشری از دریافت زوایای پنهان کار الهی ناتوان ماند، ضرری در حکمت آمیز بودن کار خداوند نمی‌زند<ref>صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۶۳.</ref>. بنابراین همان گونه که ارسال انبیاء و [[ائمه]] از روی حکمت و هدف بوده اصل [[غیبت]] [[امام]] {{ع}} و پایان [[نیابت]] خاصه نیز هدفمند و دارای برنامه بوده است؛ در توقیع مبارک [[امام مهدی|حضرت حجت]] در پاسخ از علت [[غیبت]] چنین آمده: ای مؤمنان از چیزهای که اگر برای شما آشکار شود بدتان می‌آید پرسش نکنید … پرسش‌های بی‌فایده نکنید، آن چه از شما نخواسته‌اند خود را به سختی نیاندازید بلکه برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید که در آن گشایش کار شما نیز است<ref>{{عربی|اندازه=120%|"وَ أَمَّا عِلَّةُ مَا وَقَعَ مِنَ الْغَيْبَةِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ {{عربی|اندازه=120%| {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَسْأَلُواْ عَنْ أَشْيَاء إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ}} }}... فَأَغْلِقُوا بَابَ السُّؤَالِ عَمَّا لَا يَعْنِيكُمْ وَ لَا تَتَكَلَّفُوا عِلْمَ مَا قَدْ كُفِيتُمْ وَ أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ"}} (شیخ صدوق، کمال‌الدین، ص ۴۸۵ باب ۴۵ توقیعات، ح۴).</ref>.
:::::*'''دوم:''' با پذیرش اینکه پایان [[نیابت]] همراه با حکمت و مصلحت بوده است، می‌توان با تحلیل و ارزیابی به برخی از مؤلفه‌ها، عوامل و یا حکمت‌های آن پی برد، که برخی آن‌ها قرار زیر است:
:::::*'''دوم:''' با پذیرش اینکه پایان [[نیابت]] همراه با حکمت و مصلحت بوده است، می‌توان با تحلیل و ارزیابی به برخی از مؤلفه‌ها، عوامل و یا حکمت‌های آن پی برد، که برخی آن‌ها قرار زیر است:
::::#[[غیبت صغری]]، مقدمه و زمینه‌ساز [[غیبت کبری]] بود، اگر [[غیبت کبری]] به یکباره واقع می‌شد سرگردانی امت، مساعد شدن زمینه انحراف و گمراهی را بدنبال داشت<ref>صدر، تاریخ الغیبة‌الصغری، ص ۶۳۱.</ref>، روی همین مشکل [[امام هادی]] و [[امام عسکری|عسکری]] {{عم}} امت را با [[غیبت]] [[امام]] عادت می‌دادند و هرچه به پایان عمر مبارک نزدیک می‌شدند، پرده‌نشینی و دوری از مردم را برمی‌گزیدند<ref>تاریخ الغیبة‌الصغری، ص ۲۰۹ و ۲۲۱ تا ۲۲۳: مسعودی در اثبات الوصیة می‌گوید: [[امام هادی]] {{ع}} پرده‌نشینی را انتخاب کردند که و تنها با عده خاصی ملاقات می‌کرد، ولی [[امام عسکری]] {{ع}} با همه از پشت پرده سخن می‌گفت.</ref>. خصومت عده‌ای و جهالت توده‌ها، کاروان جامعه اسلامی را به سوی می‌راند که هر روز بیشتر از دیروز فضا را بر رهبران الهی تنگ‌تر می‌کرد، شهادت مظلومانه [[امامان]] یکی پس از دیگری و خیره سری در برابر دوستان [[اهل بیت]] وقوع [[غیبت کبری]] را حتمی می‌ساخت، تا زمین خالی از حجت خدا نشود و گر نه اُفول آن حتمی بود.وقتی محافظت آخرین ذخیره الهی جزء با [[غیبت]] ممکن نباشد، امر [[غیبت]] حتمی می‌شود. در یک نگاه کلی می‌توان گفت، فلسفه [[غیبت صغری]] دو امر مهم بود: یکی زدودن شک و حیرت مردم درباره وجود [[امام]] مهدی و اثبات آن و اقناع مردم در این ارتباط که [[امام عسکری]] {{ع}} فرزندی دارد و اکنون [[امام]] است که بخش عمده این رسالت به دوش [[سفیر اول]] بود و به حق که خوب انجام داد و با‌اندک زمانی تمام [[شیعه]] را گرد خود جمع کرد و از سردرگمی نجات شان داد، و دیگری آماده‌سازی مردم برای پذیرش [[غیبت کبری]] که این وظیفه بیشتر به دوش [[علی بن محمد سمری]] بود و به حق که پیروز شد، چون همین که آخرین توقیع و پایان [[نیابت]] خاص را اعلام فرمود کسی مخالفت نکرد و هر کسی که ادعای [[نیابت]] خاصه را کرد رسوا شد<ref>پورسید آقایی، تاریخ عصر غیبت، و دیگران، ص ۳۱۳.</ref>. بنابراین ادامه [[غیبت صغری]] لزومی نداشت کارش مقدماتی بود وقتی ذی المقدمه و هدف نهایی محقق شد مقدمه ضرورتی ندارد.
::::#[[غیبت صغری]]، مقدمه و زمینه‌ساز [[غیبت کبری]] بود، اگر [[غیبت کبری]] به یکباره واقع می‌شد سرگردانی امت، مساعد شدن زمینه انحراف و گمراهی را بدنبال داشت<ref>صدر، تاریخ الغیبة‌الصغری، ص ۶۳۱.</ref>، روی همین مشکل [[امام هادی]] و [[امام عسکری|عسکری]] {{عم}} امت را با [[غیبت]] [[امام]] عادت می‌دادند و هرچه به پایان عمر مبارک نزدیک می‌شدند، پرده‌نشینی و دوری از مردم را برمی‌گزیدند<ref>تاریخ الغیبة‌الصغری، ص ۲۰۹ و ۲۲۱ تا ۲۲۳: مسعودی در اثبات الوصیة می‌گوید: [[امام هادی]] {{ع}} پرده‌نشینی را انتخاب کردند که و تنها با عده خاصی ملاقات می‌کرد، ولی [[امام عسکری]] {{ع}} با همه از پشت پرده سخن می‌گفت.</ref>. خصومت عده‌ای و جهالت توده‌ها، کاروان جامعه اسلامی را به سوی می‌راند که هر روز بیشتر از دیروز فضا را بر رهبران الهی تنگ‌تر می‌کرد، شهادت مظلومانه [[امامان]] یکی پس از دیگری و خیره سری در برابر دوستان [[اهل بیت]] وقوع [[غیبت کبری]] را حتمی می‌ساخت، تا زمین خالی از حجت خدا نشود و گر نه اُفول آن حتمی بود.وقتی محافظت آخرین ذخیره الهی جزء با [[غیبت]] ممکن نباشد، امر [[غیبت]] حتمی می‌شود. در یک نگاه کلی می‌توان گفت، فلسفه [[غیبت صغری]] دو امر مهم بود: یکی زدودن شک و حیرت مردم درباره وجود [[امام]] مهدی و اثبات آن و اقناع مردم در این ارتباط که [[امام عسکری]] {{ع}} فرزندی دارد و اکنون [[امام]] است که بخش عمده این رسالت به دوش [[سفیر اول]] بود و به حق که خوب انجام داد و با‌اندک زمانی تمام [[شیعه]] را گرد خود جمع کرد و از سردرگمی نجات شان داد، و دیگری آماده‌سازی مردم برای پذیرش [[غیبت کبری]] که این وظیفه بیشتر به دوش [[علی بن محمد سمری]] بود و به حق که پیروز شد، چون همین که آخرین توقیع و پایان [[نیابت]] خاص را اعلام فرمود کسی مخالفت نکرد و هر کسی که ادعای [[نیابت]] خاصه را کرد رسوا شد<ref>پورسید آقایی، تاریخ عصر غیبت، و دیگران، ص ۳۱۳.</ref>. بنابراین ادامه [[غیبت صغری]] لزومی نداشت کارش مقدماتی بود وقتی ذی المقدمه و هدف نهایی محقق شد مقدمه ضرورتی ندارد.
خط ۲۹: خط ۲۹:
::::::[[امام عسکری]] {{ع}} برای همگانی و نهادینه کردن مرجعیت علمای صالح و روشن شدن سرنوشت [[شیعه]] در روزگار [[غیبت کبری]] اقدام عملی کردند: ایشان برای برجسته کردن شخصیت علی بن بابویه قمی که جامع شرایط مرجعیت بودند خطاب می‌کنند یا شیخی (ای بزرگ من) و بار دیگر جایگاه آمریت به او می‌دهند که (وأمر شیعتی بالصبر) یعنی [[شیعیان]] را دعوت به صبر کن<ref>صدر، تاریخ الغیبه الصغری، ص ۲۲۰.</ref>.
::::::[[امام عسکری]] {{ع}} برای همگانی و نهادینه کردن مرجعیت علمای صالح و روشن شدن سرنوشت [[شیعه]] در روزگار [[غیبت کبری]] اقدام عملی کردند: ایشان برای برجسته کردن شخصیت علی بن بابویه قمی که جامع شرایط مرجعیت بودند خطاب می‌کنند یا شیخی (ای بزرگ من) و بار دیگر جایگاه آمریت به او می‌دهند که (وأمر شیعتی بالصبر) یعنی [[شیعیان]] را دعوت به صبر کن<ref>صدر، تاریخ الغیبه الصغری، ص ۲۲۰.</ref>.
:::::*'''خلاصه سخن این که:''' در آستانه [[غیبت کبری]] با تدبیر رهبری [[نهاد وکالت|نهاد]]، زمینه گذار از رهبری مباشری [[امام]] [[معصوم]] به رهبری فقهاء و دانشمندان دینی آماده شده بود، شخصیت‌های برجسته فقهی و علمی جایگاه خود را یافته بودند متون و منابع روایی که پاسخگوی نیازهای امت باشد تدوین شده بود امت یاد گرفته بودند که به چه کسانی و چگونه مراجعه کنند<ref>پور سید آقایی، تاریخ عصر غیبت، ص ۳۹۰.</ref>.
:::::*'''خلاصه سخن این که:''' در آستانه [[غیبت کبری]] با تدبیر رهبری [[نهاد وکالت|نهاد]]، زمینه گذار از رهبری مباشری [[امام]] [[معصوم]] به رهبری فقهاء و دانشمندان دینی آماده شده بود، شخصیت‌های برجسته فقهی و علمی جایگاه خود را یافته بودند متون و منابع روایی که پاسخگوی نیازهای امت باشد تدوین شده بود امت یاد گرفته بودند که به چه کسانی و چگونه مراجعه کنند<ref>پور سید آقایی، تاریخ عصر غیبت، ص ۳۹۰.</ref>.
::::::[[شیعه]] در طول ۱۴ قرن مبارزه سیاسی-فرهنگی و دینی خود را به مرحله استقرار حاکمیت [[اسلام]] و ارزش‌های الهی رسانید. و امروزه [[شیعه]] بر اساس آیات قرآنی مانند آیه مبارکه "تفقه و انذار"<ref>توبه، ۱۲۵.</ref> آیه "سوال از اهل ذکر"<ref>انبیاء، ۷.</ref> آیه "حکومت دین توسط انبیاء و علماء"<ref>مائده، ۴۴.</ref> و روایات [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} که علماء را وارثان خویش معرفی کرده است<ref>ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه.</ref> و روایات وارده از [[معصومین]] {{عم}}<ref>ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه.</ref> مبنی بر لزوم تقلید و پیروی از فقهاء جامع الشرایط قدرت و اختیار نهایی را دست ولی فقیه زمان سپرده‌اند تا زمینه ظهور منجی عالم بشریت آماده شود که به فرموده [[قرآن]] مجید: {{عربی| {{متن قرآن|أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ}}}}<ref>هود، ۱۸.</ref>، {{عربی| {{متن قرآن|أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}}}<ref>انبیاء، ۱۰۵.</ref>، {{عربی| {{متن قرآن|لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ}}}}<ref>توبه، ۳۳.</ref> صبح پیروزی صالحان و دین حق نزدیک است»<ref>[[رحیم لطیفی|لطیفی ، رحیم]]، [[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]، ص۲۵۹-۲۶۴.</ref>.
::::::[[شیعه]] در طول ۱۴ قرن مبارزه سیاسی-فرهنگی و دینی خود را به مرحله استقرار حاکمیت [[اسلام]] و ارزش‌های الهی رسانید. و امروزه [[شیعه]] بر اساس آیات قرآنی مانند آیه مبارکه "تفقه و انذار"<ref>توبه، ۱۲۵.</ref> آیه "سوال از اهل ذکر"<ref>انبیاء، ۷.</ref> آیه "حکومت دین توسط انبیاء و علماء"<ref>مائده، ۴۴.</ref> و روایات [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} که علماء را وارثان خویش معرفی کرده است<ref>ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه.</ref> و روایات وارده از [[معصومین]] {{عم}}<ref>ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه.</ref> مبنی بر لزوم تقلید و پیروی از فقهاء جامع الشرایط قدرت و اختیار نهایی را دست ولی فقیه زمان سپرده‌اند تا زمینه ظهور منجی عالم بشریت آماده شود که به فرموده [[قرآن]] مجید: {{عربی| {{متن قرآن|أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ}} }}<ref>هود، ۱۸.</ref>، {{عربی| {{متن قرآن|أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}} }}<ref>انبیاء، ۱۰۵.</ref>، {{عربی| {{متن قرآن|لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ}} }}<ref>توبه، ۳۳.</ref> صبح پیروزی صالحان و دین حق نزدیک است»<ref>[[رحیم لطیفی|لطیفی ، رحیم]]، [[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]، ص۲۵۹-۲۶۴.</ref>.


==پرسش‌های وابسته==
==پرسش‌های وابسته==