پرش به محتوا

آیا امام مهدی ازدواج کرده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی'
جز (جایگزینی متن - ' بطور ' به ' به‌طور ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی')
خط ۵۱: خط ۵۱:
:::::*مهمّترین روایاتی را که در این بخش ارائه می‌نمایند از این قرار است:
:::::*مهمّترین روایاتی را که در این بخش ارائه می‌نمایند از این قرار است:
:::::*یکی از نویسندگان معاصر در این باره نوشته است: درباره همسر و یا همسران [[امام مهدی|حضرت بقیة اللّه]]{{ع}} فقط یک سر نخ وجود دارد و آن روایتی است که مرحوم "[[کفعمی]]" در مصباح نقل کرده است. بر اساس این روایت: "همسر [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} از نسل [[عبد العزی]] "پسر [[عبد المطلب]]" می‌باشد". آنگاه گویی با قاطعیت تمام همسردار بودن آن حضرت ثابت شده، در پی اثبات فرزندان می‌رود و می‌نویسد: اما درباره اولاد آن حضرت روایاتی هست که وجود آنها را به روشنی اثبات می‌کند<ref> ناجی نجار، جزیره خضراء، و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ترجمه: علی اکبر مهدیپور، ص ۳۸.</ref>.
:::::*یکی از نویسندگان معاصر در این باره نوشته است: درباره همسر و یا همسران [[امام مهدی|حضرت بقیة اللّه]]{{ع}} فقط یک سر نخ وجود دارد و آن روایتی است که مرحوم "[[کفعمی]]" در مصباح نقل کرده است. بر اساس این روایت: "همسر [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} از نسل [[عبد العزی]] "پسر [[عبد المطلب]]" می‌باشد". آنگاه گویی با قاطعیت تمام همسردار بودن آن حضرت ثابت شده، در پی اثبات فرزندان می‌رود و می‌نویسد: اما درباره اولاد آن حضرت روایاتی هست که وجود آنها را به روشنی اثبات می‌کند<ref> ناجی نجار، جزیره خضراء، و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ترجمه: علی اکبر مهدیپور، ص ۳۸.</ref>.
:::::*اما ادله‌ای که بر فرزنددار بودن آن حضرت بیان شده همراه با نقد آنها بدین قرار است: [[شیخ طوسی]] از [[مفضل بن عمر]] نقل کرده که [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "برای صاحب این امر دو غیبت است که یکی از آنها به اندازه‌ای طولانی می‌شود که برخی از مردم گویند: از دنیا رفته، برخی گویند: کشته شده و برخی گویند: آمده و رفته، جز تعداد اندکی از شیعیان بر باور خود استوار نماند. و کسی از اقامتگاه او آگاه نمی‌شود، از فرزندانش و نه از غیر او. به جز کسی که متصدی امور اوست"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" إِنَ‏ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ‏ إِحْدَاهُمَا تَطُولُ‏ حَتَّى‏ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ مَاتَ‏ وَ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ قُتِلَ‏ وَ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ ذَهَبَ‏ حَتَّى‏ لَا يَبْقَى‏ عَلَى‏ أَمْرِهِ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِهِ‏ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ لَا يَطَّلِعُ‏ عَلَى‏ مَوْضِعِه‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۱۶۱.</ref>. برخی از این روایت استفاده کرده‌اند که آن حضرت در دوران غیبت دارای فرزند است. چرا که اگر فرزند نداشت این روایت بی‌معنا می‌شد.
:::::*اما ادله‌ای که بر فرزنددار بودن آن حضرت بیان شده همراه با نقد آنها بدین قرار است: [[شیخ طوسی]] از [[مفضل بن عمر]] نقل کرده که [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "برای صاحب این امر دو غیبت است که یکی از آنها به اندازه‌ای طولانی می‌شود که برخی از مردم گویند: از دنیا رفته، برخی گویند: کشته شده و برخی گویند: آمده و رفته، جز تعداد اندکی از شیعیان بر باور خود استوار نماند. و کسی از اقامتگاه او آگاه نمی‌شود، از فرزندانش و نه از غیر او. به جز کسی که متصدی امور اوست"<ref>{{عربی|" إِنَ‏ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ‏ إِحْدَاهُمَا تَطُولُ‏ حَتَّى‏ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ مَاتَ‏ وَ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ قُتِلَ‏ وَ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ ذَهَبَ‏ حَتَّى‏ لَا يَبْقَى‏ عَلَى‏ أَمْرِهِ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِهِ‏ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ لَا يَطَّلِعُ‏ عَلَى‏ مَوْضِعِه‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۱۶۱.</ref>. برخی از این روایت استفاده کرده‌اند که آن حضرت در دوران غیبت دارای فرزند است. چرا که اگر فرزند نداشت این روایت بی‌معنا می‌شد.
:::::*'''نقد و بررسی کوتاه:'''
:::::*'''نقد و بررسی کوتاه:'''
:::::*[[نعمانی]] همین روایت را نقل کرده در حالی که به جای "من ولده" "من ولی" <ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۷۲.</ref> آورده است. با توجه به اینکه کتاب "الغیبه" نعمانی به مراتب بر "کتاب الغیبه" [[شیخ طوسی]] مقدم بوده و بخشی از سند هر دو کتاب مشترک است و نیز بین کلمه "ولی" و "ولد" از نگاه نوشتار نزدیکی وجود دارد، احتمال تصحیف بسیار قوی می‌نماید. و بنابراین استدلال، به این روایت بی‌اعتبار خواهد شد.
:::::*[[نعمانی]] همین روایت را نقل کرده در حالی که به جای "من ولده" "من ولی" <ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۷۲.</ref> آورده است. با توجه به اینکه کتاب "الغیبه" نعمانی به مراتب بر "کتاب الغیبه" [[شیخ طوسی]] مقدم بوده و بخشی از سند هر دو کتاب مشترک است و نیز بین کلمه "ولی" و "ولد" از نگاه نوشتار نزدیکی وجود دارد، احتمال تصحیف بسیار قوی می‌نماید. و بنابراین استدلال، به این روایت بی‌اعتبار خواهد شد.
:::::*آیت اللّه [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]]، یکی از مراجع تقلید معاصر، پس از ذکر هر دو روایت می‌نویسد: "با وجود این اختلاف، استناد به نقل "غیبت شیخ" اطمینان بخش نیست؛ بلکه نقل "غیبت نعمانی" از برخی جهات، مانند علوّ سند و لفظ حدیث، معتبرتر به نظر می‌رسد<ref> لطف اللّه صافی گلپایگانی، پاسخ ده پرسش، ص ۵۴.</ref>
:::::*آیت اللّه [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]]، یکی از مراجع تقلید معاصر، پس از ذکر هر دو روایت می‌نویسد: "با وجود این اختلاف، استناد به نقل "غیبت شیخ" اطمینان بخش نیست؛ بلکه نقل "غیبت نعمانی" از برخی جهات، مانند علوّ سند و لفظ حدیث، معتبرتر به نظر می‌رسد<ref> لطف اللّه صافی گلپایگانی، پاسخ ده پرسش، ص ۵۴.</ref>
:::::*روایت جزیره خضراء که سخن از فرزندان حضرت در جزیره‌ای دور دست دارد.  
:::::*روایت جزیره خضراء که سخن از فرزندان حضرت در جزیره‌ای دور دست دارد.  
:::::*[[علامه مجلسی]] می‌گوید مؤلف کتاب مزار کبیر به اسناد خود از [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل کرده که آن حضرت فرمود: "گویا می‌بینم فرود آمدن قائم را در مسجد سهله با اهل و عیالش"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" كَأَنِّي‏ أَرَى‏ نُزُولَ‏ الْقَائِمِ‏ فِي‏ مَسْجِدِ السَّهْلَةِ بِأَهْلِهِ‏ وَ عِيَالِهِ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ محمّد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۸۱، باب ۲۷.</ref>. اگرچه این روایت برای آن حضرت همسر و فرزند اثبات کرده ولی هیچ دلالتی ندارد در دوران غیبت نیز دارای زن و فرزند است، چرا که احتمال دارد این زن و فرزند پس از ظهور برای ایشان حاصل آید.
:::::*[[علامه مجلسی]] می‌گوید مؤلف کتاب مزار کبیر به اسناد خود از [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل کرده که آن حضرت فرمود: "گویا می‌بینم فرود آمدن قائم را در مسجد سهله با اهل و عیالش"<ref>{{عربی|" كَأَنِّي‏ أَرَى‏ نُزُولَ‏ الْقَائِمِ‏ فِي‏ مَسْجِدِ السَّهْلَةِ بِأَهْلِهِ‏ وَ عِيَالِهِ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ محمّد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۸۱، باب ۲۷.</ref>. اگرچه این روایت برای آن حضرت همسر و فرزند اثبات کرده ولی هیچ دلالتی ندارد در دوران غیبت نیز دارای زن و فرزند است، چرا که احتمال دارد این زن و فرزند پس از ظهور برای ایشان حاصل آید.
:::::*البته به روایات دیگری نیز استدلال شده که به نظر می‌رسد آنچه ذکر شد از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و آن هم که ملاحظه شد قابلیت استدلال بر این موضوع را ندارند.
:::::*البته به روایات دیگری نیز استدلال شده که به نظر می‌رسد آنچه ذکر شد از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و آن هم که ملاحظه شد قابلیت استدلال بر این موضوع را ندارند.
:::::*افزون بر روایات به برخی از ادعیه و زیارت نامه‌ها نیز استدلال شده که در آنها نیز استدلال ناتمام است. :::::*زیرا استناد قطعی آنها به معصوم{{ع}} مورد تردید است.
:::::*افزون بر روایات به برخی از ادعیه و زیارت نامه‌ها نیز استدلال شده که در آنها نیز استدلال ناتمام است. :::::*زیرا استناد قطعی آنها به معصوم{{ع}} مورد تردید است.
خط ۶۳: خط ۶۳:
:::::'''۳) ازدواج نکرده است:''' به طور اساسی همسر اختیار کردن برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با فلسفه غیبت در تعارض است. و بسیار بعید است آن حضرت ازدواج کرده باشد. اگرچه وقتی ادله قائلین به اثبات زن و فرزند داشتن حضرت ناکافی دانسته شد، نیازی به آوردن دلیل بر زن و فرزند نداشتن نخواهد بود؛ لکن کسانی که احتمال سوم را مطرح کرده‌اند، به ادله‌ای نیز تمسک کرده‌اند. که از جمله آنهاست:
:::::'''۳) ازدواج نکرده است:''' به طور اساسی همسر اختیار کردن برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با فلسفه غیبت در تعارض است. و بسیار بعید است آن حضرت ازدواج کرده باشد. اگرچه وقتی ادله قائلین به اثبات زن و فرزند داشتن حضرت ناکافی دانسته شد، نیازی به آوردن دلیل بر زن و فرزند نداشتن نخواهد بود؛ لکن کسانی که احتمال سوم را مطرح کرده‌اند، به ادله‌ای نیز تمسک کرده‌اند. که از جمله آنهاست:
::::#[[مسعودی]] در "اثبات الوصیه" نقل کرده در محضر [[امام رضا]]{{ع}} [[علی بن حمزه]] و [[ابن سراج]] و [[ابن ابی سعید مکاوی]] وارد شدند. [[علی بن ابی حمزه]] آغاز به سخن کرده گفت: برای ما از پدرانتان نقل شده که تمام وظائف [[امام]] پس از رحلت به امامی مانند او منتقل می‌شود. [[امام رضا]]{{ع}} به او فرمود: خبر بده مرا از [[حسین بن علی]]{{ع}} [[امام]] بود یا نه؟ گفت: [[امام]] بود. حضرت فرمود: پس چه کسی جانشین او شد؟ عرض کرد: [[علی بن حسین]]{{ع}}. این پرسش و پاسخ ادامه یافت تا اینکه [[ابن ابی حمزه]] گفت: برای ما روایت شده که [[امام]] در نخواهد گذشت تا اینکه جانشین و نسل خود را ببیند. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: آیا در این روایت بیش از چیزی برای شما گفته نشده؟. گفت: نه. حضرت فرمود: بله به خدا سوگند برایتان روایت شده مگر قائم  [[ابی حمزه]] با حالتی شبیه اعتراض گفت: این قسمت در حدیث است؟! [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: وای بر تو چگونه جرأت کردی به چیزی که بخشی از آن را نادیده گرفته‌ای بر من احتجاج کنی"<ref> ابو الحسن علی بن حسین مسعودی رحمه اللّه، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب علیه السّلام، ص ۲۰۸.</ref>. افزون بر [[مسعودی]]، [[کشی]] در رجال خود<ref> محمّد بن عمر کشی، رجال کشی، ص ۴۶۵.</ref> و [[شیخ طوسی]] در "اختیار معرفه الرجال"<ref> شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۷۶۴.</ref> نیز این روایت را با اندک تفاوتی آورده‌اند. روشن است که این روایت نه فقط داشتن فرزند برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت منتفی می‌داند، بلکه در تمامی عمر آن حضرت چنین می‌داند.
::::#[[مسعودی]] در "اثبات الوصیه" نقل کرده در محضر [[امام رضا]]{{ع}} [[علی بن حمزه]] و [[ابن سراج]] و [[ابن ابی سعید مکاوی]] وارد شدند. [[علی بن ابی حمزه]] آغاز به سخن کرده گفت: برای ما از پدرانتان نقل شده که تمام وظائف [[امام]] پس از رحلت به امامی مانند او منتقل می‌شود. [[امام رضا]]{{ع}} به او فرمود: خبر بده مرا از [[حسین بن علی]]{{ع}} [[امام]] بود یا نه؟ گفت: [[امام]] بود. حضرت فرمود: پس چه کسی جانشین او شد؟ عرض کرد: [[علی بن حسین]]{{ع}}. این پرسش و پاسخ ادامه یافت تا اینکه [[ابن ابی حمزه]] گفت: برای ما روایت شده که [[امام]] در نخواهد گذشت تا اینکه جانشین و نسل خود را ببیند. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: آیا در این روایت بیش از چیزی برای شما گفته نشده؟. گفت: نه. حضرت فرمود: بله به خدا سوگند برایتان روایت شده مگر قائم  [[ابی حمزه]] با حالتی شبیه اعتراض گفت: این قسمت در حدیث است؟! [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: وای بر تو چگونه جرأت کردی به چیزی که بخشی از آن را نادیده گرفته‌ای بر من احتجاج کنی"<ref> ابو الحسن علی بن حسین مسعودی رحمه اللّه، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب علیه السّلام، ص ۲۰۸.</ref>. افزون بر [[مسعودی]]، [[کشی]] در رجال خود<ref> محمّد بن عمر کشی، رجال کشی، ص ۴۶۵.</ref> و [[شیخ طوسی]] در "اختیار معرفه الرجال"<ref> شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۷۶۴.</ref> نیز این روایت را با اندک تفاوتی آورده‌اند. روشن است که این روایت نه فقط داشتن فرزند برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت منتفی می‌داند، بلکه در تمامی عمر آن حضرت چنین می‌داند.
::::#[[شیخ طوسی]] در کتاب الغیبه نزدیک به همین مضمون را در روایتی دیگر آورده است. [[حسن بن علی خزاز]] گفت [[علی بن ابی حمزه]] وارد بر [[امام رضا]]{{ع}} شد. پرسید آیا شما [[امام]] هستی؟ حضرت فرمود: آری. [[علی بن ابی حمزه]] گفت: از پدر بزرگ شما [[جعفر بن محمّد]] شنیدم که: امامی نیست مگر اینکه فرزندی دارد. [[امام]] فرمود: آیا فراموش کردی یا خود را به فراموشی زدی؟ اینچنین که گفتی نفرمود. بلکه ایشان فرمود: امامی نیست مگر اینکه فرزندی داشته باشد مگر امامی که [[حسین بن علی]] برای او خارج می‌شود "رجعت می‌کند" پس همانا او فرزندی نخواهد داشت. [[علی بن ابی حمزه]] گفت راست فرمودی اینچنین فرمود جد بزرگوار شما<ref>{{عربی|اندازه=120%|" يَكُونُ‏ الْإِمَامُ‏ إِلَّا وَ لَهُ‏ عَقِبٌ‏ إِلَّا الْإِمَامُ‏ الَّذِي‏ يَخْرُجُ‏ عَلَيْهِ‏ الْحُسَيْنُ‏ بْنُ‏ عَلِيٍ‏ {{ع}} فَإِنَّهُ لَا عَقِبَ لَهُ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۲۲۴.</ref>
::::#[[شیخ طوسی]] در کتاب الغیبه نزدیک به همین مضمون را در روایتی دیگر آورده است. [[حسن بن علی خزاز]] گفت [[علی بن ابی حمزه]] وارد بر [[امام رضا]]{{ع}} شد. پرسید آیا شما [[امام]] هستی؟ حضرت فرمود: آری. [[علی بن ابی حمزه]] گفت: از پدر بزرگ شما [[جعفر بن محمّد]] شنیدم که: امامی نیست مگر اینکه فرزندی دارد. [[امام]] فرمود: آیا فراموش کردی یا خود را به فراموشی زدی؟ اینچنین که گفتی نفرمود. بلکه ایشان فرمود: امامی نیست مگر اینکه فرزندی داشته باشد مگر امامی که [[حسین بن علی]] برای او خارج می‌شود "رجعت می‌کند" پس همانا او فرزندی نخواهد داشت. [[علی بن ابی حمزه]] گفت راست فرمودی اینچنین فرمود جد بزرگوار شما<ref>{{عربی|" يَكُونُ‏ الْإِمَامُ‏ إِلَّا وَ لَهُ‏ عَقِبٌ‏ إِلَّا الْإِمَامُ‏ الَّذِي‏ يَخْرُجُ‏ عَلَيْهِ‏ الْحُسَيْنُ‏ بْنُ‏ عَلِيٍ‏ {{ع}} فَإِنَّهُ لَا عَقِبَ لَهُ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۲۲۴.</ref>
::::#روایاتی [[حضرت خضر]] را به عنوان کسی معرفی کرده که وحشت تنهایی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت برطرف می‌سازد و در حالی که اگر آن حضرت زن و فرزند داشت، نیازی به ملازم و همراه نبود. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: "[[حضرت خضر]]{{ع}} از آب حیات نوشید و او زنده است ... ، خداوند به واسطه او تنهایی قائم ما را در دوران غیبتش به انس تبدیل کند و غربت و تنهایی‌اش را با او مرتفع سازد"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" يإِنَ‏ الْخَضِرَ شَرِبَ‏ مِنْ‏ مَاءِ الْحَيَاةِ فَهُوَ حَيٌ‏ لَا يَمُوتُ‏ حَتَّى يُنْفَخَ فِي الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَيَحْضُرُ الْمَوْسِمَ كُلَّ سَنَةٍ وَ يَقِفُ بِعَرَفَةَ فَيُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَيُونِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِي غَيْبَتِهِ وَ يَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۵، ح ۱.</ref>
::::#روایاتی [[حضرت خضر]] را به عنوان کسی معرفی کرده که وحشت تنهایی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت برطرف می‌سازد و در حالی که اگر آن حضرت زن و فرزند داشت، نیازی به ملازم و همراه نبود. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: "[[حضرت خضر]]{{ع}} از آب حیات نوشید و او زنده است ... ، خداوند به واسطه او تنهایی قائم ما را در دوران غیبتش به انس تبدیل کند و غربت و تنهایی‌اش را با او مرتفع سازد"<ref>{{عربی|" يإِنَ‏ الْخَضِرَ شَرِبَ‏ مِنْ‏ مَاءِ الْحَيَاةِ فَهُوَ حَيٌ‏ لَا يَمُوتُ‏ حَتَّى يُنْفَخَ فِي الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَيَحْضُرُ الْمَوْسِمَ كُلَّ سَنَةٍ وَ يَقِفُ بِعَرَفَةَ فَيُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَيُونِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِي غَيْبَتِهِ وَ يَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۵، ح ۱.</ref>
::::#در روایات فراوانی از آن حضرت با القاب فرید "تک" و وحید "یگانه" یاد شده است و این با زن و فرزند داشتن منافات دارد<ref> پیشین، باب ۲۶، ح ۱۳.</ref>
::::#در روایات فراوانی از آن حضرت با القاب فرید "تک" و وحید "یگانه" یاد شده است و این با زن و فرزند داشتن منافات دارد<ref> پیشین، باب ۲۶، ح ۱۳.</ref>
::::#دست‌های از روایات، ملازمان حضرتش را در دوران غیبت فقط سی تن از یاران خاصّ آن حضرت ذکر کرده است. و سخنی از همراهی زن و فرزند ایشان با وی ننموده است.
::::#دست‌های از روایات، ملازمان حضرتش را در دوران غیبت فقط سی تن از یاران خاصّ آن حضرت ذکر کرده است. و سخنی از همراهی زن و فرزند ایشان با وی ننموده است.
:::::*[[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرمود: "صاحب این امر، از غیبتی ناگزیر است و در غیبت خود ناچار از گوشه‌گیری و کناره‌جویی از دیگران است و طیبه "مدینه" خوش منزلی است و با وجود سی تن "یا به همراهی سی نفر" در آنجا وحشت و ترسی نیست"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" لَا بُدَّ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ‏ غَيْبَةٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ‏ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ مِنْ‏ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ‏ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلَاثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ کلینی رحمه اللّه، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۶، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲؛ محمّد بن ابراهیم نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۸.</ref>
:::::*[[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرمود: "صاحب این امر، از غیبتی ناگزیر است و در غیبت خود ناچار از گوشه‌گیری و کناره‌جویی از دیگران است و طیبه "مدینه" خوش منزلی است و با وجود سی تن "یا به همراهی سی نفر" در آنجا وحشت و ترسی نیست"<ref>{{عربی|" لَا بُدَّ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ‏ غَيْبَةٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ‏ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ مِنْ‏ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ‏ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلَاثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ کلینی رحمه اللّه، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۶، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲؛ محمّد بن ابراهیم نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۸.</ref>
:::::*علامه [[محمد تقی شوشتری]] درباره فرزنددار بودن [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} نوشته است: "باید گفت: در هیچ خبری وارد نشده است که آن حضرت پیش از ظهور فرزند داشته باشد، و در خصوص فرزنددار شدن آن [[امام]] پس از ظهور هم اختلاف است"<ref> جزیره خضراء افسانه یا واقعیت؟، ص ۲۲۶، به نقل از: الاخبار الدخیلة، ج ۲، ص ۷۲.</ref>
:::::*علامه [[محمد تقی شوشتری]] درباره فرزنددار بودن [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} نوشته است: "باید گفت: در هیچ خبری وارد نشده است که آن حضرت پیش از ظهور فرزند داشته باشد، و در خصوص فرزنددار شدن آن [[امام]] پس از ظهور هم اختلاف است"<ref> جزیره خضراء افسانه یا واقعیت؟، ص ۲۲۶، به نقل از: الاخبار الدخیلة، ج ۲، ص ۷۲.</ref>
:::::*بنابراین به نظر می‌رسد ادله کسانی که برای آن حضرت اثبات زن و فرزند می‌نمایند ناتمام است. و خداوند آگاه‌تر است»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۱۹-۱۲۷.</ref>.
:::::*بنابراین به نظر می‌رسد ادله کسانی که برای آن حضرت اثبات زن و فرزند می‌نمایند ناتمام است. و خداوند آگاه‌تر است»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۱۹-۱۲۷.</ref>.
خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:
::::::اگر '''احتمال اول''' را بپذیریم، لازمه‌اش این است که [[امام]]{{ع}} یکی از سنت‌های مهم اسلامی را ترک کرده باشد و این با شأن [[امام]] سازگار نیست. اما از طرفی دیگر چون مسأله [[غیبت ]]، اهم است و ازدواج مهم، ترک ازدواج، باتوجه به آن امر مهم‌تر، اشکالی را ایجاد نمی‌کند و گاهی برای مصلحت بالاتر، لازم و واجب نیز هست.
::::::اگر '''احتمال اول''' را بپذیریم، لازمه‌اش این است که [[امام]]{{ع}} یکی از سنت‌های مهم اسلامی را ترک کرده باشد و این با شأن [[امام]] سازگار نیست. اما از طرفی دیگر چون مسأله [[غیبت ]]، اهم است و ازدواج مهم، ترک ازدواج، باتوجه به آن امر مهم‌تر، اشکالی را ایجاد نمی‌کند و گاهی برای مصلحت بالاتر، لازم و واجب نیز هست.
::::::اما '''احتمال دوم''' که اصل ازدواج را بپذیریم بدون داشتن اولاد، جمع می‌کند بین انجام سنت اسلامی و عدم انتشار مکان و موقعیت حضرت. اما باز این اشکال باقی است که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به عنوان همسر برگزیند، یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانی است که بر این امر دلیلی نداریم، یا این‌که بگوییم مدتی با حضرت زندگی کرده و از دنیا رفته است که در این صورت، حضرت به سنت حسنه ازدواج عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون زن و فرزند زندگی را ادامه می‌دهد.
::::::اما '''احتمال دوم''' که اصل ازدواج را بپذیریم بدون داشتن اولاد، جمع می‌کند بین انجام سنت اسلامی و عدم انتشار مکان و موقعیت حضرت. اما باز این اشکال باقی است که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به عنوان همسر برگزیند، یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانی است که بر این امر دلیلی نداریم، یا این‌که بگوییم مدتی با حضرت زندگی کرده و از دنیا رفته است که در این صورت، حضرت به سنت حسنه ازدواج عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون زن و فرزند زندگی را ادامه می‌دهد.
::::::'''احتمال سوم''' آن است که آن حضرت ازدواج کرده و دارای اولاد نیز هست و اولاد آن حضرت نیز فرزندانی دارند. این مسأله، افزون برآن که دلیل محکمی ندارد، اشکال اساسی آن این است که این همه اولاد و اعقاب، بالاخره روزی در جست‌وجوی اصل خویش می‌افتند و همین کنجکاوی و جست‌وجو، مسأله را به جایی باریک می‌کشاند که‌ با [[فلسفه غیبت]] حضرت، نمی‌سازد. البته برخی خواسته‌اند از روایات و بعضی از ادعیه، بر این احتمال اقامه دلیل کنند که اشاره‌ای به ادله آنان می‌کنیم: [[مفضل بن عمر]] گوید از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم که فرمود: "[[امام مهدی|صاحب الزمان]]{{ع}} را دو [[غیبت ]] است: یکی از آن‌دو، به اندازه‌ای طولانی شود که بعضی گویند آن حضرت از دنیا رفته و برخی گویند کشته شده است و بعضی نیز بر این باور باشند که جز اندکی از یاران بر [[امامت]] وی ماندگار نماندند و کسی هم از مکان و جایگاه زندگی آن حضرت، آگاه نیست نه از فرزندان و نه دیگری، جز آن کسی که امور وی را پی‌می‌گیرد"<ref>{{عربی|اندازه=120%|"إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا أَطْوَلُ مِنَ الْأُخْرَى حَتَّى يُقَالَ مَاتَ وَ بَعْضٌ يَقُولُ قُتِلَ فَلَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ لَا يَطَّلِعُ أَحَدٌ عَلَى مَوْضِعِهِ وَ أَمْرِهِ وَ لَا غَيْرِهِ إِلَّا الْمَوْلَى الَّذِي يَلِي أَمْرَهُ"}}؛ کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ۱۶۲.</ref>»<ref>[[ابوالقاسم یعقوبی|یعقوبی، ابوالقاسم]]، [[نگاهی به تولد و زندگی امام زمان (مقاله)|نگاهی به تولد و زندگی امام زمان]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۵۲ - ۳۵۳.</ref>.
::::::'''احتمال سوم''' آن است که آن حضرت ازدواج کرده و دارای اولاد نیز هست و اولاد آن حضرت نیز فرزندانی دارند. این مسأله، افزون برآن که دلیل محکمی ندارد، اشکال اساسی آن این است که این همه اولاد و اعقاب، بالاخره روزی در جست‌وجوی اصل خویش می‌افتند و همین کنجکاوی و جست‌وجو، مسأله را به جایی باریک می‌کشاند که‌ با [[فلسفه غیبت]] حضرت، نمی‌سازد. البته برخی خواسته‌اند از روایات و بعضی از ادعیه، بر این احتمال اقامه دلیل کنند که اشاره‌ای به ادله آنان می‌کنیم: [[مفضل بن عمر]] گوید از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم که فرمود: "[[امام مهدی|صاحب الزمان]]{{ع}} را دو [[غیبت ]] است: یکی از آن‌دو، به اندازه‌ای طولانی شود که بعضی گویند آن حضرت از دنیا رفته و برخی گویند کشته شده است و بعضی نیز بر این باور باشند که جز اندکی از یاران بر [[امامت]] وی ماندگار نماندند و کسی هم از مکان و جایگاه زندگی آن حضرت، آگاه نیست نه از فرزندان و نه دیگری، جز آن کسی که امور وی را پی‌می‌گیرد"<ref>{{عربی|"إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا أَطْوَلُ مِنَ الْأُخْرَى حَتَّى يُقَالَ مَاتَ وَ بَعْضٌ يَقُولُ قُتِلَ فَلَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ لَا يَطَّلِعُ أَحَدٌ عَلَى مَوْضِعِهِ وَ أَمْرِهِ وَ لَا غَيْرِهِ إِلَّا الْمَوْلَى الَّذِي يَلِي أَمْرَهُ"}}؛ کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ۱۶۲.</ref>»<ref>[[ابوالقاسم یعقوبی|یعقوبی، ابوالقاسم]]، [[نگاهی به تولد و زندگی امام زمان (مقاله)|نگاهی به تولد و زندگی امام زمان]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۳۵۲ - ۳۵۳.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}