۳۳٬۷۴۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} }}' به '}}') |
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی') |
||
خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
::::::«رخدادها و پدیدههای اجتماعی، نیازمند مقدمه و آمادهسازی است و باید شرایط را به گونهای فراهم کرد که قابل تحمل و پذیرش عموم مردم شود. پدیده [[غیبت]] نیز در همین راستا قابل بررسی است. شیعیانی که در دوران گذشته هرگاه میخواستند [[امام]] خود را ملاقات کنند، محضر او شرفیاب شده و از وجودش بهره میبردند، اینک [[امام]] و مقتدای خود را در پس پرده [[غیبت]] میبینند. این حادثه، بدون زمینهسازی، مشکل و غیره منتظره بود؛ از این رو [[امامان]] قبلی آرام آرام، شیعیان را با این پدیده آشنا کردند. | ::::::«رخدادها و پدیدههای اجتماعی، نیازمند مقدمه و آمادهسازی است و باید شرایط را به گونهای فراهم کرد که قابل تحمل و پذیرش عموم مردم شود. پدیده [[غیبت]] نیز در همین راستا قابل بررسی است. شیعیانی که در دوران گذشته هرگاه میخواستند [[امام]] خود را ملاقات کنند، محضر او شرفیاب شده و از وجودش بهره میبردند، اینک [[امام]] و مقتدای خود را در پس پرده [[غیبت]] میبینند. این حادثه، بدون زمینهسازی، مشکل و غیره منتظره بود؛ از این رو [[امامان]] قبلی آرام آرام، شیعیان را با این پدیده آشنا کردند. | ||
:::::*از زمان [[امام جواد]]{{ع}} به بعد به صورتهای مختلفی مانند توجه به نهاد وکالت که از زمان [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} شکل گرفته بود، انجام ملاقاتهای پشت پرده، برقرار کردن ارتباط از طریق نایب خاص، مسأله غایب شدن [[امام]] به شکل جدیتری مطرح شد، تا طبیعی جلوه کند. این کارها، پذیرش و قبول مسأله [[غیبت]] را بین شیعیان تقویت میکرد؛ لذا آنان دیگر با یک پدیده غریب رو به رو نمیشدند. از این رو دوران غیبت در دو مرحله صورت گرفت: | :::::*از زمان [[امام جواد]]{{ع}} به بعد به صورتهای مختلفی مانند توجه به نهاد وکالت که از زمان [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} شکل گرفته بود، انجام ملاقاتهای پشت پرده، برقرار کردن ارتباط از طریق نایب خاص، مسأله غایب شدن [[امام]] به شکل جدیتری مطرح شد، تا طبیعی جلوه کند. این کارها، پذیرش و قبول مسأله [[غیبت]] را بین شیعیان تقویت میکرد؛ لذا آنان دیگر با یک پدیده غریب رو به رو نمیشدند. از این رو دوران غیبت در دو مرحله صورت گرفت: | ||
:::::*'''[[غیبت صغرا]]'''؛ [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} امر هدایت و رهبری را مدت ۶۹ سال، از طریق نایبان خاص انجام میداد. این گونه اداره کردن امور، '''اولاً''' موقتی و جهت آماده سازی مردم برای [[غیبت]] کامل بود، '''ثانیاً''' برای تثبیت وجود و حقانیت [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بود و '''ثالثاً''' تعلیم مردم به رجوع به عالمان دین بود.<ref>[[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} فرمود: {{عربی | :::::*'''[[غیبت صغرا]]'''؛ [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} امر هدایت و رهبری را مدت ۶۹ سال، از طریق نایبان خاص انجام میداد. این گونه اداره کردن امور، '''اولاً''' موقتی و جهت آماده سازی مردم برای [[غیبت]] کامل بود، '''ثانیاً''' برای تثبیت وجود و حقانیت [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بود و '''ثالثاً''' تعلیم مردم به رجوع به عالمان دین بود.<ref>[[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|" أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم "}}؛ اما در حوادثی که پیش میآید، به راویان حدیث ما مراجعه کنید؛ زیرا آنان حجت من بر شمایند..»، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۸۱.</ref> | ||
:::::*بنابراین از جمله دلایل مرحله [[غیبت صغرا]] میتواند موارد زیر باشد: | :::::*بنابراین از جمله دلایل مرحله [[غیبت صغرا]] میتواند موارد زیر باشد: | ||
::::#اثبات وجود حضرت "با توجه به ولادت مخفیانه ایشان". | ::::#اثبات وجود حضرت "با توجه به ولادت مخفیانه ایشان". | ||
خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
::::##[[علی بن محمد سمری]]؛ وی در سال ۳۲۹ ق از دنیا رفت و با مرگ او دوران [[غیبت صغرا]] پایان گرفت. نایبان خاص همگی توسط [[امام عکسری]]{{ع}} و [[امام مهدی]]{{ع}} انتخاب گردیده، به مردم معرفی میشدند. [[شیخ طوسی]] در کتاب الغیبه خود روایت کرده است که روزی چهل نفر از شیعیان همراه [[عثمان بن سعید]] (نایب اول) به حضور [[امام عسکری]]{{ع}} رسیدند. [[امام]]{{ع}}، فرزند خود را به آنها نشان داد و فرمود: "پس از من، این فرزند [[امام]] شماست. از او اطاعت کنید... بدانید که پس از امروز او را نخواهید دید، تا عمر او به کمال برسد. پس در [[غیبت]] او آنچه [[عثمان بن سعید]] میگوید، بپذیرید و از او فرمان برید که او جانشین [[امام]] شماست و کارها به دست اوست.<ref>غیبت طوسی، ح ۳۱۹، ص ۳۵۷.</ref> در روایتی دیگر [[امام عسکری]]{{ع}} به نیابت [[محمد بن عثمان]] (نایب دوم) از [[امام مهدی]]{{ع}} نیز تصریح فرموده است.<ref>غیبت طوسی، فصل ۶، ح ۳۱۷، ص ۳۵۵.</ref> اینها مربوط به دوران [[غیبت]] [[امام مهدی]]{{ع}} بود و در طول [[غیبت صغرا]] نیز هر یک از نایبان، پیش از مرگ خود، نائب بعدی را که از سوی [[امام مهدی]]{{ع}} انتخاب شده بود، به مردم معرفی میکردند. این مردان بزرگ به سبب برخورداری از صفات و ویژگیهایی، برای نیابت خاص [[امام مهدی|ولی عصر]]{{ع}} شایستگی یافتند. امانتداری، پاکدامنی، عدالت در گفتار، رازداری و پنهان کاری و پوشاندنِ اسرار [[اهل بیت]] در شرایط ویژه [[غیبت]] از خصوصیات مهم آنها بود. ایشان مورد اعتماد و اطمینان [[امام]] و پرورش یافتگان مکتب خاندان پاک [[پیامبر]] بودند. در کنار همه این صفات زیبا، آنان از توان مدیریت و رهبری شیعیان برخوردار بودند و با فهم و آگاهی کامل و درک حسّاسیت زمان و بهرهگیری از امکانات موجود، جامعه [[شیعه]] را در صراط مستقیم الهی هدایت کردند و آنان را از گذرگاه [[غیبت صغرا]] به سلامت عبور دادند. مطالعه دقیق دروه [[غیبت صغرا]] و نقش مهم نوّاب اربعه در ایجاد ارتباط بین امت و [[امام]] به خوبی اهمیت این دوره از حیات [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} را نشان میدهد. وجود این ارتباطهاو نیز راه یافتن برخی از شیعیان به محضر [[امام]] خویش در طول دوران [[غیبت صغرا]] تأثیر فراوانی در اثبات ولادت [[امام مهدی|امام دوازدهم]] و آخرین حجّت پروردگار داشت. این دستاورد مهم، درست در زمانی بود که دشمنان میکوشیدند تا شیعیان را در برابر تولّد فرزندی برای [[امام عسکری]]{{ع}} دچار شک و تردید کنند. | ::::##[[علی بن محمد سمری]]؛ وی در سال ۳۲۹ ق از دنیا رفت و با مرگ او دوران [[غیبت صغرا]] پایان گرفت. نایبان خاص همگی توسط [[امام عکسری]]{{ع}} و [[امام مهدی]]{{ع}} انتخاب گردیده، به مردم معرفی میشدند. [[شیخ طوسی]] در کتاب الغیبه خود روایت کرده است که روزی چهل نفر از شیعیان همراه [[عثمان بن سعید]] (نایب اول) به حضور [[امام عسکری]]{{ع}} رسیدند. [[امام]]{{ع}}، فرزند خود را به آنها نشان داد و فرمود: "پس از من، این فرزند [[امام]] شماست. از او اطاعت کنید... بدانید که پس از امروز او را نخواهید دید، تا عمر او به کمال برسد. پس در [[غیبت]] او آنچه [[عثمان بن سعید]] میگوید، بپذیرید و از او فرمان برید که او جانشین [[امام]] شماست و کارها به دست اوست.<ref>غیبت طوسی، ح ۳۱۹، ص ۳۵۷.</ref> در روایتی دیگر [[امام عسکری]]{{ع}} به نیابت [[محمد بن عثمان]] (نایب دوم) از [[امام مهدی]]{{ع}} نیز تصریح فرموده است.<ref>غیبت طوسی، فصل ۶، ح ۳۱۷، ص ۳۵۵.</ref> اینها مربوط به دوران [[غیبت]] [[امام مهدی]]{{ع}} بود و در طول [[غیبت صغرا]] نیز هر یک از نایبان، پیش از مرگ خود، نائب بعدی را که از سوی [[امام مهدی]]{{ع}} انتخاب شده بود، به مردم معرفی میکردند. این مردان بزرگ به سبب برخورداری از صفات و ویژگیهایی، برای نیابت خاص [[امام مهدی|ولی عصر]]{{ع}} شایستگی یافتند. امانتداری، پاکدامنی، عدالت در گفتار، رازداری و پنهان کاری و پوشاندنِ اسرار [[اهل بیت]] در شرایط ویژه [[غیبت]] از خصوصیات مهم آنها بود. ایشان مورد اعتماد و اطمینان [[امام]] و پرورش یافتگان مکتب خاندان پاک [[پیامبر]] بودند. در کنار همه این صفات زیبا، آنان از توان مدیریت و رهبری شیعیان برخوردار بودند و با فهم و آگاهی کامل و درک حسّاسیت زمان و بهرهگیری از امکانات موجود، جامعه [[شیعه]] را در صراط مستقیم الهی هدایت کردند و آنان را از گذرگاه [[غیبت صغرا]] به سلامت عبور دادند. مطالعه دقیق دروه [[غیبت صغرا]] و نقش مهم نوّاب اربعه در ایجاد ارتباط بین امت و [[امام]] به خوبی اهمیت این دوره از حیات [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} را نشان میدهد. وجود این ارتباطهاو نیز راه یافتن برخی از شیعیان به محضر [[امام]] خویش در طول دوران [[غیبت صغرا]] تأثیر فراوانی در اثبات ولادت [[امام مهدی|امام دوازدهم]] و آخرین حجّت پروردگار داشت. این دستاورد مهم، درست در زمانی بود که دشمنان میکوشیدند تا شیعیان را در برابر تولّد فرزندی برای [[امام عسکری]]{{ع}} دچار شک و تردید کنند. | ||
::::#'''[[غیبت]] بلند مدّت:''' در آخرین روزهای عمر نایب چهارم [[امام مهدی]]{{ع}} در نامهای خطاب به او چنین نگاشت: "بسم الله الرحمن الرحیم. ای [[علی بن محمد سمری]]! خداوند در مصیبت وفات تو، به برادران دینیات، پاداش بزرگ و کرامت فرماید؛ چرا که تو تا شش روز دیگر به سرای باقی خواهی رفت. به کارهایت رسیدگی کن و درباره جانشین پس از خود به کسی وصیت مکن؛ زیرا دوره [[غیبت]] کامل و طولانی فرا رسیده است. از این پس ظهوری برای من نخواهد بود، مگر پس از فرمان الهی و آن پس از گذشت مدتی دراز خواهد بود که دلها را سختی و قساوت فراگیرد و زمین از ظلم و ستم پر شود...".<ref>یبت طوسی، فصل ۶، ح ۳۶۵، ص ۳۹۵.</ref> بنابراین با وفات آخرین نایب خاص [[امام مهدی|امام دوازدهم]] در سال ۳۲۹ ق دوره [[غیبت]] طولانی که به "[[غیبت کبرا]]" معروف است، آغاز شد. این دوران، همچنان ادامه دارد تا روزی که به خواست خداوند، ابرهای غیبت، کنار رود و جهان از پرتو مستقیم خورشید فروزان ولایت، بهره مند شود. | ::::#'''[[غیبت]] بلند مدّت:''' در آخرین روزهای عمر نایب چهارم [[امام مهدی]]{{ع}} در نامهای خطاب به او چنین نگاشت: "بسم الله الرحمن الرحیم. ای [[علی بن محمد سمری]]! خداوند در مصیبت وفات تو، به برادران دینیات، پاداش بزرگ و کرامت فرماید؛ چرا که تو تا شش روز دیگر به سرای باقی خواهی رفت. به کارهایت رسیدگی کن و درباره جانشین پس از خود به کسی وصیت مکن؛ زیرا دوره [[غیبت]] کامل و طولانی فرا رسیده است. از این پس ظهوری برای من نخواهد بود، مگر پس از فرمان الهی و آن پس از گذشت مدتی دراز خواهد بود که دلها را سختی و قساوت فراگیرد و زمین از ظلم و ستم پر شود...".<ref>یبت طوسی، فصل ۶، ح ۳۶۵، ص ۳۹۵.</ref> بنابراین با وفات آخرین نایب خاص [[امام مهدی|امام دوازدهم]] در سال ۳۲۹ ق دوره [[غیبت]] طولانی که به "[[غیبت کبرا]]" معروف است، آغاز شد. این دوران، همچنان ادامه دارد تا روزی که به خواست خداوند، ابرهای غیبت، کنار رود و جهان از پرتو مستقیم خورشید فروزان ولایت، بهره مند شود. | ||
:::::*همان گونه که گذشت، در دوره [[غیبت صغرا]]، شیعیان به وسیله نایبان خاص با [[امام]] خود رابطه داشتند و با تکالیف الهی خود آشنا میشدند؛ ولی در دوران [[غیبت کبرا]] این نوع ارتباط قطع شده، مردم مؤمن برای شناخت وظایف دینی خود تنها به نایبان عام آن حضرت که همان عالمان دینی وارسته و مراجع بزرگ تقلید هستند، مراجعه میکنند. این جریان، مسیر روشنی است که [[امام مهدی]]{{ع}} خود در نامهای به یکی از چهرههای مورد اعتماد [[شیعه]]، ترسیم فرمود. در فرازی از این نامه که توسّط دومین نایب خاص [[امام]] ابلاغ شد، چنین آمده است: "و اما در مورد رویدادهایی که در آینده رخ خواهد داد به راویان حدیث ما فقها رجوع کنید؛ زیرا آنها حجّت من بر شما هستند و من حجّت خدا بر آنان هستم...".<ref>{{عربی | :::::*همان گونه که گذشت، در دوره [[غیبت صغرا]]، شیعیان به وسیله نایبان خاص با [[امام]] خود رابطه داشتند و با تکالیف الهی خود آشنا میشدند؛ ولی در دوران [[غیبت کبرا]] این نوع ارتباط قطع شده، مردم مؤمن برای شناخت وظایف دینی خود تنها به نایبان عام آن حضرت که همان عالمان دینی وارسته و مراجع بزرگ تقلید هستند، مراجعه میکنند. این جریان، مسیر روشنی است که [[امام مهدی]]{{ع}} خود در نامهای به یکی از چهرههای مورد اعتماد [[شیعه]]، ترسیم فرمود. در فرازی از این نامه که توسّط دومین نایب خاص [[امام]] ابلاغ شد، چنین آمده است: "و اما در مورد رویدادهایی که در آینده رخ خواهد داد به راویان حدیث ما فقها رجوع کنید؛ زیرا آنها حجّت من بر شما هستند و من حجّت خدا بر آنان هستم...".<ref>{{عربی|" وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۵، ح ۳، ص۲۳۶.</ref> [[امام هادی]]{{ع}} در بیان نقش علمای دینی در زمان [[غیبت]] فرمود: "اگر نبودند عالمانی که پس از [[غیبت]] امام مهدی {{ع}} مردم را به سوی آن حضرت بخوانند و آنها را به سوی امامشان هدایت کنند و با حجتها و دلیل های محکم الهی از دین او که دین خداست حمایت کنند و اگر نبودند آن عالمان هوشیار که بندگان خدا را از دامهای شیطان و شیطان صفتان و از دشمنیهای دشمنان [[اهل بیت]] نجات دهند، هیچ کس نمیداند، مگر اینکه از دین خدا بیرون میرفت؛ ولی ایشان هستند که سررشته دلها و افکار و عقاید شیعیان را با استواری در دست دارند؛ آنچنان که کشتی بان، سکّان کِشتی را به دست میگیرد. آن عالمان، برترین بندگان نزد خداوند متعال هستند <ref>احتجاج، ج ۱، ح ۱۱، ص ۱۵.</ref>»<ref>[[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائریپور|حائریپور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۱۰۱ - ۱۰۵.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||