تفاوت علم خدا و معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::در مورد سوم در کتاب، شر یف کافی آمده است از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدند آیا [[امام]] دارای [[علم غیب]] است؟ [[امام]] در پاسخ فرمودند:  خیر؛ اما [[امام]] هرگاه بخواهد برچیزی آگاهی یابد خداوند او را به آن آگاه می‌کند<ref>{{عربی|اندازه=120%|"وَ لَكِنْ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَعْلَمَ الشَّيْ‏ءَ أَعْلَمَهُ‏ اللَّهُ‏ ذَلِكَ‏‏"}}؛ کافی، ج۱، ص۲۵۷.</ref>. بدیهی است این موضوع با بیان {{عربی|"سَلُونِي‏ قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِي‏"}} سازگار است. زیرا اگر از [[امام علی|امام امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب]]{{ع}} و یا هر یک از [[ائمه]]{{عم}} چیزی پرسیده می‌شد، اگر جواب نزدشان بود، بلافاصله پاسخ می‌دادند و گرنه با یک لحظه مکث، پاسخ دقیق را مطرح می‌کردند»<ref>[[رضوان معارف (کتاب)|رضوان معارف]]، ص۷۱.</ref>.

::::::«بحث علم خدا با علم دیگران فرق دارد. ذات ما چیزی و علم ما چیزی دیگر است؛ یعنی علم ما از ذات ما جداست. ما در یک سری موارد علم داریم و در یک سری موارد دیگر علم نداریم. علم ما محدود است و بر ذات ما افزوده شده است. حتی [[پیامبر اکرم]]{{صل}} با آن عظمت، به خداوند عرضه داشتند: {{متن قرآن|رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا }}<ref> بر دانش من بیفزای!؛ سوره طه، آیه: ۱۱۴.</ref>. اما این مسائل در مورد خداوند صدق نمی‌کند. حتی شاید بیان این عبارت که "خداوند علم دارد" نادرست باشد، زیرا خدا با آن معنای مستجمع جمیع صفت کمال جدای از علم نیست. علم او بی‌حد و حصر و بی‌نهایت است، بنابراین علم خدا، با ذات او یکی است؛ نه اینکه بر ذات خدا افزوده شده یا چیزی جزء ذات اوست. علم و قدرت خدا، خود خداست؛ ولی چون ذهن ما محدود است، وقتی می‌خواهیم جنت خدا را در ذهنمان ترسیم و تحلیل کنیم، می‌گویم خدا عالم، بصیر، رئوف و لطیف است، اما علم خدا، قدرت خدا و همه صفات الهی مساوی با خود خداست؛ حد و مرزی بین خدا و علم او وجود ندارد<ref>{{عربی|اندازه=120%|" لَيْسَ‏ بَيْنَ‏ اللَّهِ‏ وَ بَيْنَ‏ عِلْمِهِ‏ حَدٌّ‏"}}؛ شیخ صدوق، توحید، ص ۱۳.</ref>»<ref>[[مقامات اولیاء ج۱ (کتاب)|مقامات اولیاء]]، ص۹.</ref>.

::::::نخست باید گفت که: علم خداوند، ذاتی و اصیل است و [[پیامبر]]{{صل}} در هر رتبه و مکانتی که باشد، فقرِ محض است و با تمامی وجود خویش، محتاج درگاه الهی است و خود نیز به این حقیقت؟ اعتراف و اذعان داشته است. برخی از آیات قرآنی که نفی علم و قدرت از [[پیامبر]]{{صل}} کرده، نظر به استقلالی بودن آنها دارد. نیز بنابر پاره‏ای از احادیث و سخن‏های بزرگان، [[رسول خدا]]{{صل}} علم به ذات الهی ندارد. در روایتی آمده است: خداوند، دارای دو علم است: علمی که احدی را نسبت به آن آگاه ننموده، و علمی که آن را به ملائکه و رسولان خویش واگذار کرده است. آنچه به فرشتگان و رسولان خویش واگذار کرده، قطعاً به ما [[اهل‌ بیت[[ رسیده است<ref>{{عربی|اندازه=120%|" إِنَّ لِلَّهِ عِلْمَيْنِ عِلْمٌ عِنْدَهُ لَمْ يُطْلِعْ عَلَيْهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِهِ وَ عِلْمٌ نَبَذَهُ‏ إِلَى‏ مَلَائِكَتِهِ‏ وَ رُسُلِهِ فَمَا نَبَذَهُ‏ إِلَى‏ مَلَائِكَتِهِ‏ فَقَدِ انْتَهَى إِلَيْنَا‏‏‏"}}؛ کلینی، کافی، ج۱، ص ۲۵۵.</ref>. در روایت دیگری، [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: خدای عزّوجلّ دو علم دارد: علمی که جز او کسی نداند، و علمی که آن را به فرشتگان و رسولان خویش تعلیم داده است. علمی را که به ملائکه و رسولانش تعلیم داده، ما هم می‌‏دانیم<ref>{{عربی|اندازه=120%|" إِنَّ لِلَّهِ عِلْمَيْنِ عِلْمٌ‏ لَا يَعْلَمُهُ‏ إِلَّا هُوَ وَ عِلْمٌ عَلَّمَهُ مَلَائِكَتَهُ وَ رُسُلَهُ فَمَا عَلَّمَهُ مَلَائِكَتَهُ وَ رُسُلَهُ فَنَحْنُ نَعْلَمُهُ‏‏ ‏‏‏"}}؛ کلینی، کافی، ج۱، ص ۲۵۶.</ref>. ظاهراً این علمی که از [[پیامبر]]{{صل}} و بالتّبع از [[ائمه]]{{عم}} مخفی مانده، علم هفتاد و سومین حرف از حروف ۷۳ گانه [[اسم اعظم]] است. ناگفته نماند که در روایات فراوانی از صادقین{{عم}} نقل شده که: "[[اسم اعظم]] ۷۳ حرف است؛ به [[حضرت آدم]] ۲۵ حرف داده شد، به [[حضرت نوح]] ۲۵ حرف و... و به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} ۷۲ حرف. و یک حرف آن نزد پروردگار، مخزون و مکنون است و احدی از مخلوقات آن را نمی‌‏داند"<ref>علی نمازی، اثبات ولایت، ص۹۹.</ref>.