پرش به محتوا

مقصود از آخرالزمان چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی'
جز (جایگزینی متن - ' بطور ' به ' به‌طور ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی')
خط ۳۲: خط ۳۲:
::::::واژه آخر الزمان در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما مطالب گوناگونی در باره آن، از آیات قابل استفاده است. [[قرآن کریم]] به طور کلّی، جهانیان را به دو بخش پیشینیان و پسینیان تقسیم کرده‏ و برای هریک ویژگی‌‏هایی بیان نموده است. به نظر می‌‏رسد بتوان پسینیان را بخشی از انسان‏‌های آخر الزمان دانست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>..
::::::واژه آخر الزمان در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما مطالب گوناگونی در باره آن، از آیات قابل استفاده است. [[قرآن کریم]] به طور کلّی، جهانیان را به دو بخش پیشینیان و پسینیان تقسیم کرده‏ و برای هریک ویژگی‌‏هایی بیان نموده است. به نظر می‌‏رسد بتوان پسینیان را بخشی از انسان‏‌های آخر الزمان دانست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>..
::::::درباره آغاز شکل‌‏گیری و چگونگی انجام جهان، سخن روشنی در آیات و روایات به چشم نمی‌‏خورد؛ اما آن‏گاه که سخن از دوران آخر الزمان به میان می‌‏آید، همواره به دو پدیده بسیار مهم و بزرگ اشاره می‌‏شود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>:
::::::درباره آغاز شکل‌‏گیری و چگونگی انجام جهان، سخن روشنی در آیات و روایات به چشم نمی‌‏خورد؛ اما آن‏گاه که سخن از دوران آخر الزمان به میان می‌‏آید، همواره به دو پدیده بسیار مهم و بزرگ اشاره می‌‏شود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>:
#ولادت و برانگیخته شدن [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در جایگاه واپسین فرستاده الهی<ref> {{عربی|اندازه=120%|" إِنَّهُ‏ يَأْتِي‏ فِي‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ نَبِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏"}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱۹۹، ح ۱۲؛ همچنین ر. ک: محمد بن احمد قرطبی، تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۳۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج ۱، ص ۵۵۷</ref>؛  
#ولادت و برانگیخته شدن [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در جایگاه واپسین فرستاده الهی<ref> {{عربی|" إِنَّهُ‏ يَأْتِي‏ فِي‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ نَبِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏"}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱۹۹، ح ۱۲؛ همچنین ر. ک: محمد بن احمد قرطبی، تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۳۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج ۱، ص ۵۵۷</ref>؛  
#ظهور و قیام موعود نجات‌‏بخش، [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>.
#ظهور و قیام موعود نجات‌‏بخش، [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>.
::::::از این‌‏رو شکی نیست اینک ما در دوران "آخر الزمان" به سر می‏‌بریم. این دوران، دارای دو ویژگی مهمّ و اساسی است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>:
::::::از این‌‏رو شکی نیست اینک ما در دوران "آخر الزمان" به سر می‏‌بریم. این دوران، دارای دو ویژگی مهمّ و اساسی است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>:
خط ۴۲: خط ۴۲:
::::::[[شیعه]] دوازده ‏امامی، با بهره‌‏گیری از آموزه‌‏های پیشوایان معصوم{{عم}} [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را موعود امت‏ها و حکومت ایشان را نیکوترین فرجام زندگانی انسان‏ها بر زمین می‌‏داند. در این نگاه، با ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، افزون بر بهره‌‏مندی مردمان آن دوران، برخی از نیک‏ترین و صالح‏ترین و نیز بدترین و تبه‏کارترین انسان‏ها که پیشتر از دنیا رفته‏‌اند، به دنیا بازمی‌‏گردند، تا شایستگان، از برپایی حکومت عدل و قسط شادمان، و تبهکاران، از آن عدل جهانی آزرده ‏خاطر گردند<ref>  ر.ک: نگارنده، بازگشت به دنیا در پایان تاریخ</ref>. و دنیا، همچنان بر مدار دادگری خواهد گشت، تا زندگی دنیایی پایان یابد.
::::::[[شیعه]] دوازده ‏امامی، با بهره‌‏گیری از آموزه‌‏های پیشوایان معصوم{{عم}} [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را موعود امت‏ها و حکومت ایشان را نیکوترین فرجام زندگانی انسان‏ها بر زمین می‌‏داند. در این نگاه، با ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، افزون بر بهره‌‏مندی مردمان آن دوران، برخی از نیک‏ترین و صالح‏ترین و نیز بدترین و تبه‏کارترین انسان‏ها که پیشتر از دنیا رفته‏‌اند، به دنیا بازمی‌‏گردند، تا شایستگان، از برپایی حکومت عدل و قسط شادمان، و تبهکاران، از آن عدل جهانی آزرده ‏خاطر گردند<ref>  ر.ک: نگارنده، بازگشت به دنیا در پایان تاریخ</ref>. و دنیا، همچنان بر مدار دادگری خواهد گشت، تا زندگی دنیایی پایان یابد.
::::::پیشوایان معصوم{{عم}}، با [[الهام]] از [[وحی]] الهی و سرچشمه‏‌های آن، پیوند مهدویت و آخر الزمان را به روشنی بیان کرده‏‌اند:
::::::پیشوایان معصوم{{عم}}، با [[الهام]] از [[وحی]] الهی و سرچشمه‏‌های آن، پیوند مهدویت و آخر الزمان را به روشنی بیان کرده‏‌اند:
::::::[[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} فرمود: "دنیا به انجام نمی‌‏رسد؛ مگر این که امت مرا مردی رهبری کند که از [[اهل بیت]] من است و به او [[امام مهدی|مهدی]] گفته می‌‏شود"<ref> {{عربی|اندازه=120%|" لَا تَذْهَبُ‏ الدُّنْيَا حَتَّى‏ يَلِيَ‏ أُمَّتِي‏ رَجُلٌ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ يُقَالُ‏ لَهُ‏ الْمَهْدِيُ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏"}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۸۲، ح ۱۴۱</ref> نیز ر. ک: سنن ترمذی، ج ۴، ص ۵۰۵؛ مسند احمد، ج ۱، ص ۳۷۷؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۱۵، ح ۱۹۴۸۴</ref>.
::::::[[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} فرمود: "دنیا به انجام نمی‌‏رسد؛ مگر این که امت مرا مردی رهبری کند که از [[اهل بیت]] من است و به او [[امام مهدی|مهدی]] گفته می‌‏شود"<ref> {{عربی|" لَا تَذْهَبُ‏ الدُّنْيَا حَتَّى‏ يَلِيَ‏ أُمَّتِي‏ رَجُلٌ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ يُقَالُ‏ لَهُ‏ الْمَهْدِيُ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏"}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۸۲، ح ۱۴۱</ref> نیز ر. ک: سنن ترمذی، ج ۴، ص ۵۰۵؛ مسند احمد، ج ۱، ص ۳۷۷؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۱۵، ح ۱۹۴۸۴</ref>.
::::::[[امام علی|امیر مؤمنان علی]]{{ع}} نیز بر منبر مسجد کوفه فرمود: "اگر از دنیا بیش از یک روز باقی نماند، خداوند سبحانه و تعالی آن روز را چنان طولانی خواهد کرد، تا این که مردی از خاندانم برانگیخته شود" <ref>{{عربی|اندازه=120%|" لَوْ لَمْ‏ يَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ‏ اللَّهُ‏ ذَلِكَ‏ الْيَوْمَ‏ حَتَّى‏ يَبْعَثَ‏ اللَّهُ‏ رَجُلًا مِنِّي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏"}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۶</ref> نیز ر.ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۷، ح ۴؛ ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۲، ص ۲۲۷؛ سنن ابی داود، ج ۴، کتاب المهدی، ح ۴۲۸۲</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>.
::::::[[امام علی|امیر مؤمنان علی]]{{ع}} نیز بر منبر مسجد کوفه فرمود: "اگر از دنیا بیش از یک روز باقی نماند، خداوند سبحانه و تعالی آن روز را چنان طولانی خواهد کرد، تا این که مردی از خاندانم برانگیخته شود" <ref>{{عربی|" لَوْ لَمْ‏ يَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ‏ اللَّهُ‏ ذَلِكَ‏ الْيَوْمَ‏ حَتَّى‏ يَبْعَثَ‏ اللَّهُ‏ رَجُلًا مِنِّي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏"}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۶</ref> نیز ر.ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۷، ح ۴؛ ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۲، ص ۲۲۷؛ سنن ابی داود، ج ۴، کتاب المهدی، ح ۴۲۸۲</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۱۵ - ۲۳.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


خط ۵۲: خط ۵۲:
::::#دوره [[پیامبر خاتم]]{{صل}} که از بعثت آن حضرت تا قیامت را شامل می‌شود. در این صورت، [[آخر الزمان]]، به این معنا است که بعد از آن بزرگوار، [[پیامبر]] و شریعت دیگری نخواهد آمد و این دوره، دوره آخرین شریعت است<ref>کافی، ج ۸، ص ۱۳۸؛  بحارالانوار، ج ۲۱، ص ۳۱۷ وج ۱۲، ص ۲۸۱.</ref>.
::::#دوره [[پیامبر خاتم]]{{صل}} که از بعثت آن حضرت تا قیامت را شامل می‌شود. در این صورت، [[آخر الزمان]]، به این معنا است که بعد از آن بزرگوار، [[پیامبر]] و شریعت دیگری نخواهد آمد و این دوره، دوره آخرین شریعت است<ref>کافی، ج ۸، ص ۱۳۸؛  بحارالانوار، ج ۲۱، ص ۳۱۷ وج ۱۲، ص ۲۸۱.</ref>.
::::#دوره [[غیبت]] و سال‌های پیش از ظهور که [[آخر الزمان]] طبق این معنا، پایان دوره ظلم‌ها و فساد‌ها و حکومت‌های غیر الهی است و با ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، همه مظاهر شرک و ظلم و فساد از بین می‌رود.
::::#دوره [[غیبت]] و سال‌های پیش از ظهور که [[آخر الزمان]] طبق این معنا، پایان دوره ظلم‌ها و فساد‌ها و حکومت‌های غیر الهی است و با ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، همه مظاهر شرک و ظلم و فساد از بین می‌رود.
::::#دوران ظهور و زمان تشکیل دولت عدل الهی که این حاکمیت، تا آخر عمر دنیا برقرار می‌ماند و دیگر از بین نمی‌رود. در روایتی [[پیامبر]]{{صل}} به دختر بزرگوارش فرمود: "وقتی دنیا هرج و مرج شود و فتنه‌ها آشکار گردد و راه‌ها بسته شود و عده‌ای، عده دیگر را فریب دهند، خداوند کسی را که دژهای گمراهی را فتح می‌کند، برمی‌انگیزد و او، در [[آخر الزمان]]، [[دین]] را برپا می‌کند.<ref>{{عربی|اندازه=120%|" إِذَا صَارَتِ‏ الدُّنْيَا هَرْجاً وَ مَرْجاً وَ تَظَاهَرَتِ‏ الْفِتَنُ‏ وَ تَقَطَّعَتِ‏ السُّبُلُ‏ وَ أَغَارَ بَعْضُهُمْ‏ عَلَى‏ بَعْض‏ ... فَيَبْعَثُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَ ذَلِكَ‏ مَهْدِيَّنَا التَّاسِعَ‏ مِنْ‏ صُلْبِ‏ الْحُسَيْن‏ ... يَفْتَحُ حُصُونَ الضَّلَالَةِ ... َ يَقُومُ بِالدِّينِ فِي آخِرِ الزَّمَان‏‏ "}}؛ بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۳۰۸.</ref>.
::::#دوران ظهور و زمان تشکیل دولت عدل الهی که این حاکمیت، تا آخر عمر دنیا برقرار می‌ماند و دیگر از بین نمی‌رود. در روایتی [[پیامبر]]{{صل}} به دختر بزرگوارش فرمود: "وقتی دنیا هرج و مرج شود و فتنه‌ها آشکار گردد و راه‌ها بسته شود و عده‌ای، عده دیگر را فریب دهند، خداوند کسی را که دژهای گمراهی را فتح می‌کند، برمی‌انگیزد و او، در [[آخر الزمان]]، [[دین]] را برپا می‌کند.<ref>{{عربی|" إِذَا صَارَتِ‏ الدُّنْيَا هَرْجاً وَ مَرْجاً وَ تَظَاهَرَتِ‏ الْفِتَنُ‏ وَ تَقَطَّعَتِ‏ السُّبُلُ‏ وَ أَغَارَ بَعْضُهُمْ‏ عَلَى‏ بَعْض‏ ... فَيَبْعَثُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَ ذَلِكَ‏ مَهْدِيَّنَا التَّاسِعَ‏ مِنْ‏ صُلْبِ‏ الْحُسَيْن‏ ... يَفْتَحُ حُصُونَ الضَّلَالَةِ ... َ يَقُومُ بِالدِّينِ فِي آخِرِ الزَّمَان‏‏ "}}؛ بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۳۰۸.</ref>.
:::::::::::با مراجعه به روایات، معلوم می‌شود یکی از معانی [[آخر الزمان]]، دوران [[غیبت]] [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} است؛ به ویژه سال‌های پیش از ظهور آن حضرت که فتنه‌ها و مشکلات، به اوج خود می‌رسد.<ref>از روایات فراوانی که از قیام [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در [[آخر الزمان]] خبر می‌دهد، نیز روایاتی که در وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۲۴۴ و بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۲۵ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۲۶۷ آمده است، می‌توان این نکته را فهمید.</ref>. در روایتی، با صراحت، به دوران غیبت اشاره شده است: "ای علی! عجیب‌ترین مردم در [[ایمان]] و بزرگ‌ترین آنان در یقین، گروهی هستند که در [[آخر الزمان]] هستند، [[پیامبر]] را ندیده‌اند، [[امام]] آنان نیز در [[غیبت]] است و آنان به نوشته‌ای [[ایمان]] می‌آورند.<ref>{{عربی|اندازه=120%|" يَا عَلِيُ‏ أَعْجَبُ‏ النَّاسِ‏ إِيمَاناً وَ أَعْظَمُهُمْ‏ يَقِيناً قَوْمٌ يَكُونُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَ حُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ عَلَى بَيَاض‏‏‏ "}}؛ بحارالانوار، ج۷۴، ص۵۶.</ref>
:::::::::::با مراجعه به روایات، معلوم می‌شود یکی از معانی [[آخر الزمان]]، دوران [[غیبت]] [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} است؛ به ویژه سال‌های پیش از ظهور آن حضرت که فتنه‌ها و مشکلات، به اوج خود می‌رسد.<ref>از روایات فراوانی که از قیام [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در [[آخر الزمان]] خبر می‌دهد، نیز روایاتی که در وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۲۴۴ و بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۲۵ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۲۶۷ آمده است، می‌توان این نکته را فهمید.</ref>. در روایتی، با صراحت، به دوران غیبت اشاره شده است: "ای علی! عجیب‌ترین مردم در [[ایمان]] و بزرگ‌ترین آنان در یقین، گروهی هستند که در [[آخر الزمان]] هستند، [[پیامبر]] را ندیده‌اند، [[امام]] آنان نیز در [[غیبت]] است و آنان به نوشته‌ای [[ایمان]] می‌آورند.<ref>{{عربی|" يَا عَلِيُ‏ أَعْجَبُ‏ النَّاسِ‏ إِيمَاناً وَ أَعْظَمُهُمْ‏ يَقِيناً قَوْمٌ يَكُونُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَ حُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ عَلَى بَيَاض‏‏‏ "}}؛ بحارالانوار، ج۷۴، ص۵۶.</ref>
:::::::::::با توجه به این روایات می‌توان گفت روایاتی هم که نشانه‌های مختلفی برای [[آخر الزمان]] بیان کرده است، به دوران [[غیبت]] و ما قبل ظهور اشاره دارد؛ مانند روایتی که می‌فرماید: "در [[آخر الزمان]]، مردم، امر به معروف و نهی از منکر را ترک می‌کنند و اهل ریا می‌شوند و نماز و روزه شان ظاهری است."<ref>کافی، ج ۵، باب الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، ح۱، ص ۵۵.</ref> یا "[[آخر الزمان]]، زمان بدی است. زنان، بی‌حجاب و بزک کرده ظاهر می‌شوند"<ref>من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۳۹۰، ح۴۳۷۴. بعضی از ویژگی‌های این دوره چنین است: - وضع [[حکومت]]‌ها: افراد، فاسد و ظالم و [[حکومت]]‌ها، ضعیف، استبدادی، زود گذر و متزلزل هستند. - وضع [[دین]]: از [[اسلام]] و [[قرآن]]، فقط اسمی‌ می‌ماند و مساجد، زیبا؛ امّا بدون جمعیّت است و مردم از [[دین]] خارج می‌شوند. - وضع اخلاق: عواطف انسانی ضعیف می‌شود و ترحم به یک دیگر وجود ندارد. انواع فسادهای اخلاقی، علنی و بدون نهی و جلوگیری در جامعه انجام می‌شود. - وضع امنیت: ترس و اضطراب، فراگیر و راه‌ها نا امن است. جنایت‌های هولناک صورت می‌گیرد و مردم، آرزوی مرگ می‌کنند. مرگ‌های ناگهانی، زلزله، جنگ، فتنه، بیماری و مرگ زیاد می‌شود. - وضع اقتصاد: باران و محصولات کشاورزی کم می‌گردد و رودها و چشمه‌ها خشک می‌شوند. گرانی، فقر، گرسنگی و عدم رونق تجارت و بازار، غوغا می‌کند. (برای آگاهی بیشتر: ر، ک: نجم الدین طبسی، نشانه هایی از دولت موعود.)</ref>
:::::::::::با توجه به این روایات می‌توان گفت روایاتی هم که نشانه‌های مختلفی برای [[آخر الزمان]] بیان کرده است، به دوران [[غیبت]] و ما قبل ظهور اشاره دارد؛ مانند روایتی که می‌فرماید: "در [[آخر الزمان]]، مردم، امر به معروف و نهی از منکر را ترک می‌کنند و اهل ریا می‌شوند و نماز و روزه شان ظاهری است."<ref>کافی، ج ۵، باب الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، ح۱، ص ۵۵.</ref> یا "[[آخر الزمان]]، زمان بدی است. زنان، بی‌حجاب و بزک کرده ظاهر می‌شوند"<ref>من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۳۹۰، ح۴۳۷۴. بعضی از ویژگی‌های این دوره چنین است: - وضع [[حکومت]]‌ها: افراد، فاسد و ظالم و [[حکومت]]‌ها، ضعیف، استبدادی، زود گذر و متزلزل هستند. - وضع [[دین]]: از [[اسلام]] و [[قرآن]]، فقط اسمی‌ می‌ماند و مساجد، زیبا؛ امّا بدون جمعیّت است و مردم از [[دین]] خارج می‌شوند. - وضع اخلاق: عواطف انسانی ضعیف می‌شود و ترحم به یک دیگر وجود ندارد. انواع فسادهای اخلاقی، علنی و بدون نهی و جلوگیری در جامعه انجام می‌شود. - وضع امنیت: ترس و اضطراب، فراگیر و راه‌ها نا امن است. جنایت‌های هولناک صورت می‌گیرد و مردم، آرزوی مرگ می‌کنند. مرگ‌های ناگهانی، زلزله، جنگ، فتنه، بیماری و مرگ زیاد می‌شود. - وضع اقتصاد: باران و محصولات کشاورزی کم می‌گردد و رودها و چشمه‌ها خشک می‌شوند. گرانی، فقر، گرسنگی و عدم رونق تجارت و بازار، غوغا می‌کند. (برای آگاهی بیشتر: ر، ک: نجم الدین طبسی، نشانه هایی از دولت موعود.)</ref>
:::::::::::چون در روایات، دوران [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} "[[آخر الزمان]]" نامید شده است، می‌توان گفت ما در [[آخر الزمان]] هستیم؛ به ویژه این که بعضی از علائم یاد شده، در زمان ما وجود دارد؛ اما اگر کسی منظور از [[آخر الزمان]] را فقط چند سال پیش از ظهور حضرت در نظر بگیرد، چون وقت ظهور مشخص نیست، نمی‌توان گفت در [[آخر الزمان]] هستیم یا نه.<ref>البته چون امر ظهور، به عملکرد و خواست مردم نیز بستگی دارد _ بدین معنا که هر زمان آنان آماده ظهور بودند، ظهور تحقق می‌یابد _ هر زمان می‌تواند آخر الزمان باشد و زمان ظهور فرا برسد.</ref>»<ref>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۱۶۱-۱۶۴.</ref>.
:::::::::::چون در روایات، دوران [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} "[[آخر الزمان]]" نامید شده است، می‌توان گفت ما در [[آخر الزمان]] هستیم؛ به ویژه این که بعضی از علائم یاد شده، در زمان ما وجود دارد؛ اما اگر کسی منظور از [[آخر الزمان]] را فقط چند سال پیش از ظهور حضرت در نظر بگیرد، چون وقت ظهور مشخص نیست، نمی‌توان گفت در [[آخر الزمان]] هستیم یا نه.<ref>البته چون امر ظهور، به عملکرد و خواست مردم نیز بستگی دارد _ بدین معنا که هر زمان آنان آماده ظهور بودند، ظهور تحقق می‌یابد _ هر زمان می‌تواند آخر الزمان باشد و زمان ظهور فرا برسد.</ref>»<ref>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۱۶۱-۱۶۴.</ref>.