پرش به محتوا

خشوع در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{خرد}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; fo...» ایجاد کرد)
 
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*خشوع به‌معنای [[فروتنی]]، از روی [[خواری]] و [[زاری]] سر به [[اطاعت]] فرود آوردن و در فرهنگ‌های لغت [[عرب]] به‌معنای پایین‌آوردن و خم‌کردن سر و نگاه را به [[زمین]] دوختن است. [[فضیلت]] خشوع، امری عقلایی است و در برابر آن [[رذیلت]] [[غرور]] و [[تکبر]] قرار دارد. [[قرآن کریم]] در هفده مورد موضوع خشوع را مطرح کرده است. بگو: چه به آن [[ایمان]] بیاورید یا نیاورید، بی‌گمان کسانی که پیش از [[[نزول]]] آن [[دانش]] یافته‌اند، چون [این کتاب] بر آنان خوانده شود سجده‌کنان به روی درمی‌افتند و می‌گویند: "منزّه است [[پروردگار]] ما، که [[وعده]] [[پروردگار]] ما قطعاً انجام شدنی است." و روی [[زمین]] می‌افتند و می‌گریند و بر [[فروتنی]] آن‌ها می‌افزاید<ref>{{متن قرآن| قُلْ آمِنُواْ بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُواْ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدًا وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولاً  وَيَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا }}؛ سوره اسراء، آیه ۱۰۷ – ۱۰۹.</ref>.
*خشوع به‌معنای [[فروتنی]]، از روی [[خواری]] و [[زاری]] سر به [[اطاعت]] فرود آوردن و در فرهنگ‌های لغت [[عرب]] به‌معنای پایین‌آوردن و خم‌کردن سر و نگاه را به [[زمین]] دوختن است. [[فضیلت]] خشوع، امری عقلایی است و در برابر آن [[رذیلت]] [[غرور]] و [[تکبر]] قرار دارد. [[قرآن کریم]] در هفده مورد موضوع خشوع را مطرح کرده است. بگو: چه به آن [[ایمان]] بیاورید یا نیاورید، بی‌گمان کسانی که پیش از [[نزول]] آن [[دانش]] یافته‌اند، چون این کتاب بر آنان خوانده شود سجده‌کنان به روی درمی‌افتند و می‌گویند: "منزّه است [[پروردگار]] ما، که [[وعده]] [[پروردگار]] ما قطعاً انجام شدنی است." و روی [[زمین]] می‌افتند و می‌گریند و بر [[فروتنی]] آن‌ها می‌افزاید<ref>{{متن قرآن| قُلْ آمِنُواْ بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُواْ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدًا وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولاً  وَيَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا }}؛ سوره اسراء، آیه ۱۰۷ – ۱۰۹.</ref>.
*[[انسان]] در سایه [[فضیلت]] خشوع، [[قلب]] خویش را نسبت به حق‌پذیری و دریافت [[عظمت]] [[خداوند]] آماده می‌کند. در [[تعالیم]] [[دینی]] اگر [[آدمی]] [[فضیلت]] خشوع را در وجود خود نپروراند، دچار [[رذیلت]] [[قساوت]] می‌شود. [[قرآن کریم]] خشوع را از صفات [[انسان]] [[مؤمن]] برمی‌شمرد: آیا برای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اند، هنگام آن نرسیده که دل‌هایشان به [[یاد خدا]] و آن حقیقتی که نازل شده نرم [و فروتن] شود...<ref>{{متن قرآن|أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ}}؛ سوره حدید، آیه ۱۶</ref>.
*[[انسان]] در سایه [[فضیلت]] خشوع، [[قلب]] خویش را نسبت به حق‌پذیری و دریافت [[عظمت]] [[خداوند]] آماده می‌کند. در [[تعالیم]] [[دینی]] اگر [[آدمی]] [[فضیلت]] خشوع را در وجود خود نپروراند، دچار [[رذیلت]] [[قساوت]] می‌شود. [[قرآن کریم]] خشوع را از صفات [[انسان]] [[مؤمن]] برمی‌شمرد: آیا برای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اند، هنگام آن نرسیده که دل‌هایشان به [[یاد خدا]] و آن حقیقتی که نازل شده نرم [و فروتن] شود...<ref>{{متن قرآن|أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ}}؛ سوره حدید، آیه ۱۶</ref>.
*خشوع در صورتی [[فضیلت]] شمرده می‌شود که تنها در برابر [[خداوند]] صورت گیرد. از این‌رو [[قرآن کریم]] می‌فرماید: و البته از میان [[اهل کتاب]] کسانی هستند که به [[خدا]] و بدانچه به‌سوی شما نازل شده و به آنچه به‌سوی خودشان فرود آمده [[ایمان]] دارند، در حالی‌که در برابر [[خدا]] خاشع‌اند، و [[آیات]] [[خدا]] را به [[بهایی]] ناچیز نمی‌فروشند. اینان‌اند که نزد پروردگارشان [[پاداش]] خود را خواهند داشت. آری! [[خدا]] روزشمار است<ref>{{متن قرآن| وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لاَ يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلاً أُوْلَئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ }}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹۹</ref>. از این‌رو [[امام علی]] {{ع}} یکی از شرایط [[سجود]] حقیقی را خشوع در [[دل]] می‌شمارد<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۰۷</ref> و نیز می‌فرماید: به [[خداوند سبحان]] به‌وسیله [[سجود]]، [[رکوع]]، [[خضوع]]، خشوع و افتادگی در باربر [[عظمت]] و بزرگی او نزدیک شوید<ref>غررالحکم، ۱ / ۳۷۹</ref>. [[امام]] {{ع}} خشوع را یکی از صفاتی می‌داند که [[خداوند]] به‌وسیله آن [[فرشتگان]] را [[یاری]] رسانده است: آنان ([[فرشتگان]]) را [[یاری]] کرد و دل‌هایشان را به [[تواضع]] آشنا ساخت و خشوع و [[آرامش]] بخشید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۰</ref>.
*خشوع در صورتی [[فضیلت]] شمرده می‌شود که تنها در برابر [[خداوند]] صورت گیرد. از این‌رو [[قرآن کریم]] می‌فرماید: و البته از میان [[اهل کتاب]] کسانی هستند که به [[خدا]] و بدانچه به‌سوی شما نازل شده و به آنچه به‌سوی خودشان فرود آمده [[ایمان]] دارند، در حالی‌که در برابر [[خدا]] خاشع‌اند، و [[آیات]] [[خدا]] را به [[بهایی]] ناچیز نمی‌فروشند. اینان‌اند که نزد پروردگارشان [[پاداش]] خود را خواهند داشت. آری! [[خدا]] روزشمار است<ref>{{متن قرآن| وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لاَ يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلاً أُوْلَئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ }}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹۹</ref>. از این‌رو [[امام علی]] {{ع}} یکی از شرایط [[سجود]] حقیقی را خشوع در [[دل]] می‌شمارد<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۰۷</ref> و نیز می‌فرماید: به [[خداوند سبحان]] به‌وسیله [[سجود]]، [[رکوع]]، [[خضوع]]، خشوع و افتادگی در باربر [[عظمت]] و بزرگی او نزدیک شوید<ref>غررالحکم، ۱ / ۳۷۹</ref>. [[امام]] {{ع}} خشوع را یکی از صفاتی می‌داند که [[خداوند]] به‌وسیله آن [[فرشتگان]] را [[یاری]] رسانده است: آنان ([[فرشتگان]]) را [[یاری]] کرد و دل‌هایشان را به [[تواضع]] آشنا ساخت و خشوع و [[آرامش]] بخشید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۰</ref>.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش