آیا مسئله غیبت امام مهدی و دو مرحله‌ای بودن آن توسط امامان قبلی مطرح شده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| نمایه وابسته     =  

| مدخل اصلی         = [[مهدویت]]

| موضوعات وابسته    = ۲

| پاسخ‌دهنده        =  

| پاسخ‌دهندگان      = [[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]

::::::«برخی بر بخش‌هایی از نظریه [[مهدویت]] اشکال وارد کرده و گفته‌اند: بی‌گمان، [[نعمانی]] در نیمه قرن چهارم هجری مسئله گواهی به [[غیبت کبرا]] و صغرا را پدید آورده است و مؤلفان دیگر پیش از او که کتاب‌هایی در این زمینه نوشته‌اند، تنها به یک غیبت اشاره کرده‌اند<ref>تطور الفکر السیاسی، ص ۱۹۹.</ref>. نگارنده نمی‌داند آیا این شخص که این سخن را بر زبان آورده، پیش از این، کتاب‌های نوشته‌شده در این مورد را مطالعه کرده است یا نه؟ زیرا کلینی متوفای سال ۳۲۹ ه.ق که در زمان [[غیبت صغرا]]، می‌زیسته است، حدیث دو غیبت را از عبید بن زرارة از ابا عبد الله {{ع}} نقل کرده است: امام فرمود: [[قائم]] دو غیبت دارد. در یکی از آن دو غیبت، در مراسم‌ها و مناسک حج شرکت می‌کند، او مردم را در آن حال می‌بیند اما مردم ایشان را نمی‌بینند<ref>الکافی، ج ۱، ص ۴۰۰، کتاب الحجة، باب الغیبة، ج ۱۲.</ref>.

::::::همچنین [[کلینی]] از [[اسحاق بن عمار]] نقل کرده که او گفت: ابو عبد الله {{ع}} فرمود: [[قائم]] دو غیبت دارد، یکی کوتاه مدت و دیگری طولانی مدت است. در غیبت نخست کسی جز خواص شیعیانش از محل زندگی او خبر ندارد و در غیبت دوم، تنها خواص موالی‌اش (خادمان و خاندان و فرزندان یا حواریون آن حضرت)، از جایگاه ایشان خبر دارند<ref>الکافی، ج ۱، ص ۴۰۱، کتاب الحجة، باب الغیبة، ج ۱۹.</ref>.

::::::ابا عبد الله {{ع}} در حدیث دیگری فرموده است: صاحب این امر، دو غیبت دارد؛ در یکی از آن دو، ایشان به سوی خانواده‌اش بازمی‌گردد و در دیگری، گفته می‌شود در جایی، وفات یافته است. گفتم منظور راوی است اگر این‌گونه باشد، ما چه باید بکنیم؟ گفت: اگر مدعی‌ای، ادعای آن‌را کند، از او در مورد چیزهایی سؤال کنید که‌ ایشان آن‌را پاسخ می‌دهد<ref>الکافی، ج ۱، ص ۴۰۱، کتاب الحجة، باب الغیبة، ج ۲۰.</ref>.

::::::کلینی در ذکر اینکه ایشان دو غیبت دارند، تنها نبوده است، بلکه علمای دیگر نیز این مسئله را تأیید کرده‌اند. شیخ طوسی در کتاب الغیبة با اسناد به [[ابا عبد الله]] {{ع}} نقل کرده که ایشان فرمود: صاحب این امر دو غیبت دارد و یکی از آن دو غیبت، از دیگری طولانی‌تر است، تا آنجا که در آن گفته می‌شود؛ او از دنیا رفته است یا او کشته شده است. در آن زمان، تنها شمار معدودی از یارانش، اعتقاد به زنده بودن او دارند و تنها، نماینده ایشان که اوامرشان را به جا می‌آورد، از محل زندگی و کارهای ایشان خبر دارد.

::::::[[شیخ طوسی]] در شرح این حدیث گفته است: این خبر، صراحتا باور ما را مبنی بر اینکه ایشان دو غیبت دارند، تأیید می‌کند، در غیبت اول، اخبار و احوال و مکاتبات ایشان به مردم می‌رسید و در غیبت دوم، که طولانی‌تر است، این کارها پایان یافت و تنها خواص ایشان از احوال ایشان آگاه‌اند<ref>الغیبة، الطوسی، ص ۴۱.</ref>.

::::::شیخ طوسی احادیث دو غیبت را مورد تحقیق و بررسی قرار داده و آن‌را در کتاب الغیبة خود آورده است. علاوه بر این علمای دیگر از میان شیعیان نیز به احادیثی که اشاره به دو غیبت برای ایشان داشته‌اند، ذکر کرده‌اند. بنابراین، آن‌گونه که برخی می‌گویند؛ شیخ نعمانی در این امر تنها نبوده است»<ref>[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]، ص۳۱۹.</ref>.

::::::«روایات فراوانی بر [[غیبت]] [[امام زمان]] {{ع}} دلالت می‌کنند و در تمام کتاب‌های معتبر شیعی نقل شده است.

بسیاری از اصحاب [[ائمه]] کتاب الغیبة داشته‌اند که اساساً عنوان کتاب، خبر از وقوع چنین حادثه‌ای در آینده می‌داد و نام این کتاب‌ها در کتب رجال مانند رجال نجاشی ثبت است. حتی ابن صباغ که از علمای [[اهل‌سنت]] است در کتاب الفصول المهمة می‌گوید: {{عربی|وَکَانَ الْخَبَرُ بِغَیْبَتِهِ ثَابِتاً قَبْلَ وُجُودِهِ}}<ref>ابن صباغ، الفصول المهمه، ج ۲، ص ۱۰۹۷.</ref> خبر غایب شدن [[امام دوازدهم]] قبل از ولادتش ثابت شده است. دو مرحله‌ای بودن [[غیبت]] نیز در [[روایات]] [[امامان]] گذشته مورد اشاره بوده است و در کتاب‌های روایی‌ای که قبل از ولادت امام نوشته شده، موجود است. تا مردم با [[غیبت صغرا]] برای [[غیبت کبرا]] آماده شوند. ابن صباغ نیز به این دو مرحله اشاره دارد: و له قبل قیامه [[غیبت]]ان<ref>همان.</ref> بنابراین دو مرحله‌ای بودن [[غیبت]]، از همان اول مطرح بوده است»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۲۰۰.</ref>.