پرش به محتوا

بیعت در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - '<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳</ref>' به '<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳</ref>')
خط ۱۲: خط ۱۲:
*بیعت به معنای [[عهد]] و [[پیمان]]، از اصولی است که پای‌بند به آن در [[نظام]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[مسلمانان]] امری مؤکد بوده است. مطابق با [[فرهنگ]] [[حاکم]] بر [[نظام]]، اگر فردی بیعتی را بر گردن می‌گرفت و دست در دست [[خلیفه]] می‌نهاد، [[تعهد]] بر [[عهد]] خویش را همچون [[عهد]] با [[خدا]] تلقّی می‌کرد و بر آن ثابت‌قدم بود. از این‌رو [[امام]] {{ع}} درباره [[بیعت‌شکنی]] [[زبیر]] می‌فرماید: [[زبیر]] خیال کرد با دست بیعت کرده و با [[قلب]] بیعت نکرده و می‌تواند [[مخالفت]] کند، اما باید به بیعت خود [[وفادار]] باشد. از این‌رو اگر فردی با مدیر خود به نشانی بیعت دست داد، ضروری است که به بیعت خود [[وفادار]] باشد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸</ref>.
*بیعت به معنای [[عهد]] و [[پیمان]]، از اصولی است که پای‌بند به آن در [[نظام]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[مسلمانان]] امری مؤکد بوده است. مطابق با [[فرهنگ]] [[حاکم]] بر [[نظام]]، اگر فردی بیعتی را بر گردن می‌گرفت و دست در دست [[خلیفه]] می‌نهاد، [[تعهد]] بر [[عهد]] خویش را همچون [[عهد]] با [[خدا]] تلقّی می‌کرد و بر آن ثابت‌قدم بود. از این‌رو [[امام]] {{ع}} درباره [[بیعت‌شکنی]] [[زبیر]] می‌فرماید: [[زبیر]] خیال کرد با دست بیعت کرده و با [[قلب]] بیعت نکرده و می‌تواند [[مخالفت]] کند، اما باید به بیعت خود [[وفادار]] باشد. از این‌رو اگر فردی با مدیر خود به نشانی بیعت دست داد، ضروری است که به بیعت خود [[وفادار]] باشد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸</ref>.
==[[ویژگی‌های بیعت]]==
==[[ویژگی‌های بیعت]]==
*در منظر [[امام علی]] {{ع}} بیعت باید همگانی باشد. به عبارت دیگر، [[مردم]] با [[امیر]] خود، نه تنها در قالب گروه یا حزب، بلکه به‌صورت همگانی بیعت می‌کنند. [[امام]] {{ع}} درباره بیعت [[مردم]] با خود این‌گونه بیان می‌دارد که بیعت [[مردم]] با ایشان، بیعتی همگانی بوده و وقتی [[حاکم]] [[انتخاب]] شد، تجدید نظر در آن راه ندارد <ref>نهج البلاغه، نامه ۷</ref> افزون بر این، برای بیعت، ویژگی‌ آزادی‌های فردی در [[انتخاب]] نیز مفروض است.[[امام]] در فرازی از سخنان خویش، با تأکید بر همگانی بودن بیعت، بر بیعت آزادانه و انتخابی مردمان تأکید می‌ورزد<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۴</ref>. از این‌رو با توجه به شرایط پیش‌آمده، کسانی که بیعت خویش را شکستند مورد [[نکوهش]] ایشان قرار گرفتند و مسئله [[آزادی]] و [[اختیار]] آن‌ها در هنگام بیعت به آنان گوشزد شد<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۴</ref>. [[امام]] درباره [[طلحه]] و [[زبیر]] که بیعت شکستند، فرمود: شما دو نفر ([[طلحه]] و [[زبیر]]) نیز با من بیعت کردید و بعد از اقرار به بیعت، بر دیگران [[برتری]] ندارید<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۴</ref>.
 
==[[بیعت مردم با امام علی]] {{ع}} ==
==[[بیعت مردم با امام علی]] {{ع}} ==
*[[امام]] قبل از بیعت، بارها از پذیرش این [[مقام]] و [[مسئولیت]] سرباز زد، چنان‌که فرمود: مرا واگذارید و دیگری را [[انتخاب]] کنید، زیرا ما به استقبال چیزی می‌رویم که چهره‌های مختلف دارد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۲</ref>. با این‌که [[امام]] خود را کنار می‌کشید، اما [[مردم]] بر بیعت با ایشان اصرار ورزیدند، آزادانه با ایشان بیعت کردند و در این زمینه سرسختی نشان دادند. [[امام]]، خود، درباره چگونگی بیعت [[مردم]] می‌فرماید: شما در روز بیعت چونان شتران و گوسفندانی که به سوی [[فرزندان]] خود بشتابند به من روی آوردید و فریاد بیعت بیعت سردادید. دست خود را بازپس بردم، آن را کشیدید و از دستتان کشیدم، به خود برگرداندید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۷</ref>.
*[[امام]] قبل از بیعت، بارها از پذیرش این [[مقام]] و [[مسئولیت]] سرباز زد، چنان‌که فرمود: مرا واگذارید و دیگری را [[انتخاب]] کنید، زیرا ما به استقبال چیزی می‌رویم که چهره‌های مختلف دارد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۲</ref>. با این‌که [[امام]] خود را کنار می‌کشید، اما [[مردم]] بر بیعت با ایشان اصرار ورزیدند، آزادانه با ایشان بیعت کردند و در این زمینه سرسختی نشان دادند. [[امام]]، خود، درباره چگونگی بیعت [[مردم]] می‌فرماید: شما در روز بیعت چونان شتران و گوسفندانی که به سوی [[فرزندان]] خود بشتابند به من روی آوردید و فریاد بیعت بیعت سردادید. دست خود را بازپس بردم، آن را کشیدید و از دستتان کشیدم، به خود برگرداندید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۷</ref>.
۲۱۸٬۱۰۷

ویرایش