ابراهیم (پیامبر): تفاوت میان نسخه‌ها

ابراهیم (پیامبر) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۵۹

۱۸٬۰۲۸ بایت حذف‌شده ، ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۹

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابراهیم پیامبر در قرآن]] | [[ابراهیم پیامبر در حدیث]] </div>
+: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابراهیم پیامبر در قرآن]] | [[ابراهیم پیامبر در حدیث]] | [[ابراهیم پیامبر در نهج البلاغه]]</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
 : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[حضرت ابراهیم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
 <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
-* حضرت ابراهیم خلیل {{ع}} دومین [[پیامبر اولوالعزم]] و جدّ اعلای [[اعراب]] از طریق پسرش [[اسماعیل]] {{ع}} و نیای [[بنی‌اسرائیل]] از طریق [[فرزند]] دیگرش، [[اسحاق]] است. پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی، میلاد [[ابراهیم]] {{ع}} را قرن بیستم قبل از میلاد و محل تولد او را منطقه‌ای به‌نام اور که سال‌ها پیش از میلاد [[ابراهیم]] {{ع}} تا اواسط سده بیست پیش از میلاد در اوج [[قدرت]] بوده است، ذکر کرده‌اند. فرمانروای زمان [[ابراهیم]]، که [[ابراهیم]] {{ع}} در برابر او ایستاد و [[مردم]] را از [[دعوت به توحید]] کرد، [[نمرود]]، از [[فرزندان]] [[نوح]] {{ع}} است. مردمان شهر اور به [[پرستش]] اجرام آسمانی می‌پرداختند. [[قرآن کریم]] نیز به استدلال‌های [[ابراهیم]] {{ع}} بر بطلان [[پرستش]] [[ستارگان]] اشارت دارد<ref>{{متن قرآن| فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لا أُحِبُّ الآفِلِينَ فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِي رَبِّي لأكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَا أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}؛ سوره انعام؛ آیه ۷۶ – ۷۹</ref>.
-*هنگامی که [[ابراهیم]] {{ع}} [[یکتاپرستی]] گزید و [[دعوت]] خویش را به [[یکتاپرستی]] آغاز کرد، [[قوم]] او در برابرش موضع‌گیری کردند. پس از آن [[ابراهیم]] {{ع}} از دیار خویش [[هجرت]] کرد. نخستین کسی که مورد [[دعوت]] [[ابراهیم]] {{ع}} قرار گرفت آزر بود. آزر به سبب این [[دعوت]]، [[ابراهیم]] {{ع}} را از خود راند<ref>{{متن قرآن|إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لا يَسْمَعُ وَلا يُبْصِرُ وَلا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا يَا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جَاءَنِي مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ فَاتَّبِعْنِي أَهْدِكَ صِرَاطًا سَوِيًّا  يَا أَبَتِ لا تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلرَّحْمَنِ عَصِيًّا يَا أَبَتِ إِنِّي أَخَافُ أَن يَمَسَّكَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّحْمَن فَتَكُونَ لِلشَّيْطَانِ وَلِيًّا قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْرَاهِيمُ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَاهْجُرْنِي مَلِيًّا قَالَ سَلامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا وَأَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَأَدْعُو رَبِّي عَسَى أَلاَّ أَكُونَ بِدُعَاء رَبِّي شَقِيًّا فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَكُلا جَعَلْنَا نَبِيًّا }}؛ نک: مریم ۴۲ – ۴۹؛ شعراء / ۸۶</ref>.[[ابراهیم]] {{ع}} پس از [[مخالفت]] آزر در فرصتی مناسب دست به اقدامی بزرگ زد. همه بت‌ها را [[شکست]]، به‌جز بت بزرگ و از [[قوم]] خویش خواست که نام شکننده بت‌ها را از بت بزرگ بپرسند. [[قوم]] گرچه در برابر این منطق عملی [[شکست]] خوردند اما سرانجام [[ابراهیم]] {{ع}} را به [[آتش]] افکندند. [[آتش]] به [[اذن]] [[خدا]] بر [[ابراهیم]] {{ع}} سرد و ایمن شد و [[خداوند]] [[ابراهیم]] {{ع}} را [[نجات]] بخشید<ref>نک: انبیاء / ۵۶ – ۷۱</ref>. [[ابراهیم]] {{ع}} پس از [[نجات]] از [[آتش]]، برای دومین‌بار آزر را به [[یکتاپرستی]] [[دعوت]] کرد. آزر برای دومین‌بار او را از خود راند و [[ابراهیم]] {{ع}} این‌بار به [[ناحیه]] حرّان مهاجرت کرد. بنابر [[روایات اسلامی]] [[ابراهیم]] {{ع}} با ساره (سارا) که دختر فرمانروای حرّان بود [[ازدواج]] کرد. [[ابراهیم]] {{ع}} سال‌ها [[صاحب]] [[فرزند]] نشد، تا این‌که با هاجر، کنیز خود، وصلت کرد و در اثر آن وصلت [[حضرت اسماعیل]] به [[دنیا]] آمد. [[ابراهیم]] {{ع}} به [[فرمان خدا]] [[اسماعیل]] و هاجر را به سرزمین [[مکه]] آورد و خود نزد ساره بازگشت<ref>{{متن قرآن| رَّبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُواْ الصَّلاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ }}؛ سوره ابراهیم، آیه ۳۷</ref>. [[خداوند]] از طریق فرشتگانی که بر [[ابراهیم]] {{ع}} وارد شدند، به [[ابراهیم]] {{ع}} وعده [[فرزند]] دیگری از ساره داد که نام او را [[اسحاق]] گذاشتند<ref>نک: {{متن قرآن| فَلَمَّا رَأَى أَيْدِيَهُمْ لاَ تَصِلُ إِلَيْهِ نَكِرَهُمْ وَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُواْ لاَ تَخَفْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمِ لُوطٍ وَامْرَأَتُهُ قَائِمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ وَمِن وَرَاء إِسْحَاقَ يَعْقُوبَ قَالَتْ يَا وَيْلَتَى أَأَلِدُ وَأَنَاْ عَجُوزٌ وَهَذَا بَعْلِي شَيْخًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ قَالُواْ أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الرَّوْعُ وَجَاءَتْهُ الْبُشْرَى يُجَادِلُنَا فِي قَوْمِ لُوطٍ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُّنِيبٌ يَا إِبْرَاهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا إِنَّهُ قَدْ جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ وَإِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذَابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍ وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالَ هَذَا يَوْمٌ عَصِيبٌ }}؛ سوره هود، آیه ۷۰ – ۷۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 71- 73.</ref>.
-* سرگذشت [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} در [[قرآن کریم]] ۶۹ بار و در ۲۵ [[آیه]] مطرح شده است. [[ابراهیم]] {{ع}} بنابر [[روایت]] [[قرآن کریم]]، فردی است که در مواضع گوناگون مورد [[آزمایش الهی]] قرار گرفت و از آن سرافراز بیرون آمد<ref>نک: {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴</ref>. [[ابراهیم]] {{ع}} در منظر [[قرآن]] مردی [[مصلح]] بود که به [[احتجاج]] با [[قوم]] خود برای [[یکتاپرستی]] اهتمام ورزید. [[قرآن کریم]] او را فردی مهربان و صبور معرفی می‌کند که همواره برای مردمان طلب [[مغفرت]] می‌کرد<ref>نک: {{متن قرآن| إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُّنِيبٌ }}؛ سوره هود، آیه ۷۵؛ {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلاَّ عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ }}؛ سوره توبه، آیه ۱۱۴</ref>. او [[مطیع]] [[پروردگار]] بود و [[فرزندان]] خویش را به این امر سفارش می‌کرد<ref>نک: {{متن قرآن|إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ}}؛ سوره بقره، آیه ۱۳۱ – ۱۳۲</ref>.[[خداوند]] در [[قرآن کریم]] وی را حنیف، [[لقب]] [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} به‌معنای کسی‌که از [[باطل]] روی‌گردانده و به [[حق]] روی آورده است، می‌خواند<ref>نک: {{متن قرآن|شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ }}؛ سوره نحل ، آیه ۱۲۱</ref>. بنابر [[روایت]] [[قرآن کریم]]، تجدید بنای خانه [[کعبه]] به‌دست او و فرزندش [[اسماعیل]] صورت گرفت و [[مقام ابراهیم]] {{ع}} نیز در مجاورت [[کعبه]] واقع است<ref>نک: {{متن قرآن|وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۵، {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّه غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۹۷</ref>. بر مبنای [[روایات اسلامی]]، خانه [[کعبه]] به‌دست [[حضرت آدم]] {{ع}} ساخته شد، اما در توفان [[نوح]] ویران شد. [[ابراهیم]] {{ع}} با [[هدایت]] [[خداوند]] به آن‌جا [[راهنمایی]] شد و بنای [[کعبه]] را بر همان اساس پیشین از نو بنا نهاد.[[ابراهیم]] {{ع}} و [[اسماعیل]] پس از بنای [[کعبه]]، دست به [[دعا]] برداشتند تا [[خداوند]] این [[اطاعت]] را آن‌ها بپذیرد<ref>نک: {{متن قرآن|وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۷</ref>. [[خداوند]] نیز با [[ابراهیم]] {{ع}} [[عهد]] و [[میثاق]] بست تا آنان را از [[شرک]] مصون دارد<ref>نک: {{متن قرآن|وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۵</ref>.[[ابراهیم]] {{ع}} از [[خداوند]] خواست تا زنده شدن مردگان را به او بنمایاند. [[قرآن کریم]] موضوع را این‌گونه [[روایت]] می‌کند: [[ابراهیم]] گفت: ای [[پروردگار]] من، به من بنمای که مردگان را چگونه زنده می‌سازی. گفت: آیا هنوز [[ایمان]] نیاورده‌ای؟ گفت: بلی، و لکن می‌خواهم که دلم آرام یابد. گفت: چهار پرنده برگیر گوشت ‌آن‌ها را به هم بیامیز و هر جزئی از آن‌ها را بر کوهی بنه. پس آن‌ها را فراخوان. شتابان نزد تو می‌آیند؛ و بدان که [[خدا]] پیروزمند و [[حکیم]] است<ref>{{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ }}؛ سوره بقره، آیه ۲۶۰</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 71- 73.</ref>.
-*سرانجام [[ابراهیم]] {{ع}} در سن ۱۷۵ سالگی درگذشت و فرزندانش [[اسماعیل]] و [[اسحاق]] او را در مزرعه‌ای در [[فلسطین]] به [[خاک]] سپردند. [[امام علی]] {{ع}} در فرازی از [[نهج البلاغه]] از [[ابراهیم]] {{ع}} یاد می‌کند، آن‌جا که در [[احتجاج]] با [[معاویه]] با یادکرد [[آیه]] [[قرآن کریم]] به قرابتش با [[پیامبر]] و ارجحیّت خود اشاره می‌کند: آنچه از ما پراکنده بوده در [[کتاب خدا]] گرد آمده است. آن‌جا که گوید "به [[حکم]] [[کتاب خدا]] [[خویشاوندان]] به یکدیگر سزاوارترند." و نیز سخن [[حق تعالی]] که "نزدیک‌ترین کسان به [[ابراهیم]] همانا [[پیروان]] او و این [[پیامبر]] و [[مؤمنان]] هستند و [[خدا]] یاور [[مؤمنان]] است<ref>{{متن قرآن| إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ }}؛ سوره آل عمران، آیه ۶۸</ref>. ما از یک سو به سبب خویشاوندی با [[پیامبر]] به [[خلافت]] سزاواریم و از سوی دیگر به سبب [[طاعت]] و متابعت<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۸، {{متن حدیث|کِتَابُ اللَّهِ یَجْمَعُ لَنَا مَا شَذَّ عَنَّا وَ هُوَ قَوْلُهُ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَی- وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلی‏ بِبَعْضٍ فِی کِتابِ اللَّهِ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی {{متن قرآن| إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ }}؛ سوره آل عمران، آیه ۶۸،‏ فَنَحْنُ مَرَّةً أَوْلَی بِالْقَرَابَةِ وَ تَارَةً أَوْلَی بِالطَّاعَةِ}}</ref> .<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 71- 73.</ref>.
 ==[[دین حضرت ابراهیم]]{{ع}}==