شام در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{خرد}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; fo...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*سرزمین [[شام]] متشکل از کشورهای [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[اردن]] و [[فلسطین]] کنونی، سابقهای طولانی حدود پنجهزار سال در [[تاریخ]] [[تمدن بشری]] دارد. در طول [[تاریخ]]، [[اقوام]] متعددی در آن نواحی سکنا گزیدهاند.[[شام]] در فاصله سالهای ۱۳ تا ۱۶ هجری بهدست [[سپاه اسلام]] [[فتح]] شد. [[شامیان]] از آن پس [[آیین اسلام]] را بهعنوان [[آیین]] رسمی برگزیدند. این سرزمین بهلحاظ [[موقعیت]] سوقالجشی از اهمیت بالایی برخوردار است. [[شام]]، محل اتصال سه قاره اروپا، آسیا و آفریقاست. | *سرزمین [[شام]] متشکل از کشورهای [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[اردن]] و [[فلسطین]] کنونی، سابقهای طولانی حدود پنجهزار سال در [[تاریخ]] [[تمدن بشری]] دارد. در طول [[تاریخ]]، [[اقوام]] متعددی در آن نواحی سکنا گزیدهاند.[[شام]] در فاصله سالهای ۱۳ تا ۱۶ هجری بهدست [[سپاه اسلام]] [[فتح]] شد. [[شامیان]] از آن پس [[آیین اسلام]] را بهعنوان [[آیین]] رسمی برگزیدند. این سرزمین بهلحاظ [[موقعیت]] سوقالجشی از اهمیت بالایی برخوردار است. [[شام]]، محل اتصال سه قاره اروپا، آسیا و آفریقاست<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 480.</ref>. | ||
*ریشه لغوی [[شام]]، "ش أ م" است و بهصورت "الشَآم" و "الشَّأْم" هم تلفظ شده است. معنای آن هم "جانب چپ" است. وجه تسمیه "سرزمین [[شام]]" نیز قرار گرفتن آن در جانب چپ [[قبله]]، گفته شده است. | *ریشه لغوی [[شام]]، "ش أ م" است و بهصورت "الشَآم" و "الشَّأْم" هم تلفظ شده است. معنای آن هم "جانب چپ" است. وجه تسمیه "سرزمین [[شام]]" نیز قرار گرفتن آن در جانب چپ [[قبله]]، گفته شده است<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 480.</ref>. | ||
*[[امام علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] درباره "[[شام]]" و "[[شامیان]]" به مناسبتهای مختلف سخن گفتهاند. این مناسبتها عبارتاند از: | *[[امام علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] درباره "[[شام]]" و "[[شامیان]]" به مناسبتهای مختلف سخن گفتهاند. این مناسبتها عبارتاند از: | ||
#رد درخواست [[معاویه]] برای [[حکومت]] بیقید و شرط بر [[شام]]؛ | #رد درخواست [[معاویه]] برای [[حکومت]] بیقید و شرط بر [[شام]]؛ | ||
#بیان فریبخوردگی [[اهل شام]]؛ | #بیان فریبخوردگی [[اهل شام]]؛ | ||
#مذمت [[شامیان]] با اوصاف متعدد. | #مذمت [[شامیان]] با اوصاف متعدد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 480.</ref>. | ||
==بقای [[نامشروع]] [[معاویه]] بر [[حکومت]] [[شام]]== | ==بقای [[نامشروع]] [[معاویه]] بر [[حکومت]] [[شام]]== | ||
*[[امام]] {{ع}} در پاسخ به نامهای که [[معاویه]] در آن، برای دومین بار، [[حکومت]] بیقید و شرط بر شما را طلب کرده است، میفرماید: و امّا اینکه از من [[شام]] را خواستی، پس من پیش از این، آن را از تو نگرفته و باز نداشته بودم تا امروز آن را به تو ببخشم<ref>نهج البلاغه، نامه ۱۷</ref>. | *[[امام]] {{ع}} در پاسخ به نامهای که [[معاویه]] در آن، برای دومین بار، [[حکومت]] بیقید و شرط بر شما را طلب کرده است، میفرماید: و امّا اینکه از من [[شام]] را خواستی، پس من پیش از این، آن را از تو نگرفته و باز نداشته بودم تا امروز آن را به تو ببخشم<ref>نهج البلاغه، نامه ۱۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 480.</ref>. | ||
==[[فریفتگی]] [[اهل شام]]== | ==[[فریفتگی]] [[اهل شام]]== | ||
*[[امام]] در خطبهای در مورد [[عمرو بن عاص]] میفرماید: میگوید به [[مردم]] [[شام]] [به] [[دروغ]]، که من مردی شوخ و بسیار بازیگوشم و به شوخی و بازی ممارست دارم؛ نادرست سخن گفته و به این گفتار گناهکار است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸۴</ref>. نیز در نامهای به [[معاویه]] میفرماید: گروه بسیاری از [[مردم]] را تباه ساختی، ایشان را به [[گمراهی]] خود فریفتی و در موج دریای ([[نفاق]] و دورویی) خویش انداختی...<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۲</ref>. | *[[امام]] در خطبهای در مورد [[عمرو بن عاص]] میفرماید: میگوید به [[مردم]] [[شام]] [به] [[دروغ]]، که من مردی شوخ و بسیار بازیگوشم و به شوخی و بازی ممارست دارم؛ نادرست سخن گفته و به این گفتار گناهکار است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۸۴</ref>. نیز در نامهای به [[معاویه]] میفرماید: گروه بسیاری از [[مردم]] را تباه ساختی، ایشان را به [[گمراهی]] خود فریفتی و در موج دریای ([[نفاق]] و دورویی) خویش انداختی...<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 480.</ref>. | ||
==[[وصف]] حال [[اهل شام]]== | ==[[وصف]] حال [[اهل شام]]== | ||
*در [[خطبهها]] و نامههای متعدد، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} اوصافی را برای [[اهل شام]] ذکر فرمودهاند. البته باید توجه داشت که در غالب موارد، مراد [[حضرت]] از "[[اهل شام]]"، [[لشکریان]] [[معاویه]] در [[نبرد]] با حضرتاند. برخی از این اوصاف، عبارتاند از: [[دشمن]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳۴ و نامه ۴۲</ref>؛ [[اهل بغی]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۷</ref>؛ [[ستمگر]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۲</ref>؛ [[سنگدل]] رذل<ref>نهج البلاغه، خطبههای ۱۰۷ و ۲۳۸</ref>؛ [[عرب]] بادیهنشین<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰۷</ref>؛ زیردست [[پست]]؛ دارای اصل و [[نسب]] نامعلوم؛ [[نادان]] و سزاوار [[آموزش]] و [[تربیت]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۸</ref>؛ کوردل؛ کر و کور؛ جوینده [[حق]] از [[باطل]]؛ معصیتکننده [[خالق]] با [[اطاعت]] مخلوق<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۳</ref>؛ حریص بر [[دنیا]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۱۳</ref>؛ سرعتگیرنده بهسوی [[باطل]]؛ [[مطیع]] [[حاکم]] معصیتکار<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص | *در [[خطبهها]] و نامههای متعدد، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} اوصافی را برای [[اهل شام]] ذکر فرمودهاند. البته باید توجه داشت که در غالب موارد، مراد [[حضرت]] از "[[اهل شام]]"، [[لشکریان]] [[معاویه]] در [[نبرد]] با حضرتاند. برخی از این اوصاف، عبارتاند از: [[دشمن]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳۴ و نامه ۴۲</ref>؛ [[اهل بغی]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۷</ref>؛ [[ستمگر]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۲</ref>؛ [[سنگدل]] رذل<ref>نهج البلاغه، خطبههای ۱۰۷ و ۲۳۸</ref>؛ [[عرب]] بادیهنشین<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰۷</ref>؛ زیردست [[پست]]؛ دارای اصل و [[نسب]] نامعلوم؛ [[نادان]] و سزاوار [[آموزش]] و [[تربیت]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۸</ref>؛ کوردل؛ کر و کور؛ جوینده [[حق]] از [[باطل]]؛ معصیتکننده [[خالق]] با [[اطاعت]] مخلوق<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۳</ref>؛ حریص بر [[دنیا]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۱۳</ref>؛ سرعتگیرنده بهسوی [[باطل]]؛ [[مطیع]] [[حاکم]] معصیتکار<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 481.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |