آثار قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::«روایات مختلفی درباره روز قیام [[حضرت مهدی]]{{ع}} وجود دارد. در برخی، از نوروز به عنوان روز آغاز قیام، یاد شده است. برخی احادیث دیگر روز عاشورا را روز آغاز قیام ذکر کرده است. در تعدادی از روایات روز شنبه ودر تعدادی دیگر، جمعه، روز قیام تعیین شده است. در هم زمانی نوروز، با عاشورا اشکالی به نظر نمی‌رسد؛ زیرا نوروز طبق سال شمسی وعاشورا بر اساس سال قمری محاسبه می‌شود ویکی شدن این دو روز امکان پذیر است وهم زمانی این دو روز با جمعه یا شنبه نیز ممکن است. آن چه مشکل و متعارض به نظر می‌رسد، ذکر دو روز از هفته به عنوان روز قیام است؛ ولی می‌توان این دسته از روایات را نیز توجیه کرد؛ زیرا اگر سند این روایات صحیح باشد، در این صورت احادیثی که جمعه را روز ظهور حضرت، تعیین کرده است، بر روز قیام وظهور حمل می‌شود وروایاتی که شنبه را روز قیام می‌داند، بر استقرار وتثبیت نظام الهی ونابودی مخالفان تفسیر شود. باید توجه داشت که روایاتی که شنبه را روز قیام می‌داند، از نظر سند مورد تأمّل است؛ ولی روایاتی که جمعه را ذکر کرده است، از این نظر ایرادی ندارد. اینک به روایاتی در این باره توجه فرمایید: [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "قائم ما [[اهل بیت]]، در روز جمعه ظهور می‌کند"<ref>اثبات الهداة، ص ۴۹۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹</ref>، [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "گویا حضرت قائم را می‌بینم که در روز عاشورا، روز شنبه، میان رکن و مقام ایستاده و جبرئیل نیز جلوی حضرتش ایستاده است و مردم را به بیعت بااو فرا می‌خواند"<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ کشف الغمّه، ج ۳، ص ۲۵۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰</ref>، [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} روز شنبه که روز عاشور است، قیام می‌کند؛ روزی که [[امام حسین]]{{ع}} شهید شد"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۵۳؛ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴، التهذیب، ج ۴، ص ۳۳۳؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵</ref>. نیز آن حضرت می‌فرماید: "آیا می‌دانید که این روز -عاشورا- چه روزی است؟ همان روزی است که خداوند توبه آدم وحوّا را پذیرفت؛ روزی است که خداوند دریا را برای بنی اسرائیل شکافت وفرعون وپیروانش را غرق کرد وموسی بر فرعون پیروز شده؛ روزی است که [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} متولد شد؛ روزی است که خداوند توبه قوم یونس را پذیرفت؛ روز تولد [[حضرت عیسی]] است وروزی است که [[امام مهدی|حضرت قائم]] در آن روز قیام می‌کند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵</ref>. روایت دیگری نیز به همین مضمون از [[امام باقر]]{{ع}}<ref>التهذیب، ج ۴، ص ۳۰۰؛ ابن طاووس، اقبال، ص ۵۵۸؛ خرائج، ج ۳، ص ۱۱۵۹؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۸؛ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۱۶</ref> نقل شده است؛ ولی در این روایت وثاقت ابن بطائنی که در سلسله سند آن است، مورد بحث است. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "در شب بیست وسوم، به نام [[حضرت مهدی]]{{ع}} ندا داده می‌شود ودر روز عاشورا، روز شهادت [[امام حسین|حسین بن علی]]{{ع}}، قیام می‌کند"<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰</ref> هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "روز نوروز همان روزی است که قائم ما [[اهل بیت]] در آن روز ظهور می‌کند"<ref>المهذب البارع، ج ۱، ص ۱۹۴؛ خاتون آبادی، اربعین، ص ۱۸۷؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۲۸؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۸</ref>

:::::*'''اعلان ظهور:''' ظهور [[حضرت مهدی]]{{ع}}، ابتدا به وسیله منادی آسمانی اعلام می‌گردد، آن گاه حضرت در حالی که پشت به کعبه داده است، با دعوت به حق، ظهور خود را اعلام می‌کند. [[امام علی|امیرمؤمنان]]{{ع}} می‌فرماید: "هنگامی‌ که منادی از آسمان ندا می‌دهد: حق از آنِ آل محمد است، شما اگر طالب هدایت وسعادت هستید، به دامان آل محمد{{صل}} چنگ زنید، حضرت [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} ظهور می‌کند"<ref>الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴</ref> نیز [[امام باقر]]{{ع}} در این زمینه می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]]{{ع}} در مکه به هنگام نماز عشا ظهور می‌کند؛ در حالی که پرچم وپیراهن وشمشیر [[پیامبر]]{{صل}} را همراه دارد وچون نماز عشا را خواند، فریاد بر می‌آورد:‌ای مردم! شما را به ذکر خدا وبه ایستادنتان در برابر خدا (در روز قیامت) متذکر می‌شوم؛ در حالی که حجّتش را (در دنیا) بر شما تمام کرده است وپیامبران را مبعوث نموده و [[قرآن]] را فرو فرستاده است. خداوند به شما فرمان می‌دهد که به او شرک نورزید وفرمانبر او وپیامبرانش باشید. آن چه را [[قرآن]] امر به احیای آن کرده است، احیا وزنده کنید وآن چه را که امر به نابودی آن کرده است، نابود سازید و یاوران راه هدایت باشید و بر [[تقوا]] و پرهیزگاری همکاری نمایید؛ زیرا دنیا، فنا وزوالش فرا رسیده ونفخه وداع سر داده است. من شما را به سوی خدا و رسولش و عمل به کتاب او ونابودی باطل واحیا وزنده ساختن سیره [[پیامبر]]{{صل}} دعوت می‌کنم. آن گاه در میان سی صد وسیزده نفر از یارانش ظهور می‌کند"<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ عقد الدرر، ص ۱۴۵؛ سفارینی، لوائح، ج ۲، ص ۱۱؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ صراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۶۲</ref>

:::::*'''خرسندی جهانیان از قیام:''' از روایات فهمیده می‌شود که قیام [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} موجب خرسندی انسان‌ها می‌شود. این شادی ورضایت به اشکال گوناگونی بیان شده است. در بعضی روایات، سخن از شادی اهل زمین وآسمان است ودر برخی دیگر از شادی مردگان سخن به میان آمده است. در روایتی، از استقبال مردم از قیام بحث شده است ودر روایت دیگر از آرزوی مردم برای زنده شدن مردگانشان پرده بر می‌دارد. در این جا با ذکر چند روایت، نمونه‌هایی از آن را بازگو می‌کنیم: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: "همه اهل آسمان وزمین، پرندگان، حیوانات درنده وماهیان دریا، از ظهور [[حضرت مهدی]]{{ع}} شاد وخرسند می‌شوند"<ref>عقدالدرر، ص ۸۴، ۱۴۹؛ البیان، ص ۱۱۸؛ حاکم، مستدرک، ج ۴، ص ۴۳۱؛ الدر المنثور، ج ۶، ص ۵۰؛ نور الابصار، ص ۱۷۰؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۲؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱۵۰</ref> [[امام علی|امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در این باره می‌فرماید: "هنگامی‌ که حضرت [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} ظهور می‌کند، نام مبارکش بر سر زبان‌ها خواهد بود ووجود مردم سرشار از عشق به مهدی است؛ به گونه‌ای که جز نام او، هیچ نامی‌ در یاد و زبان آنان نیست و با دوستی او، روح خود را سیراب می‌کنند"<ref>الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴</ref> در روایت تعبیر {{عربی|"یشربون حبّه"}}<ref>محبتش را می‌نوشند</ref>»، آمده است که در آن، علاقه به جضرت را به آب یا مایع نوشیدنی گوارایی تشبیه کرده است که مردم با کمال میل آن را می‌نوشند وعشق به مهدی در وجودشان نفوذ می‌کند. [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} ضمن بر شمردن حوادث تلخ وفتنه‌های پیش از ظهور، درباره گشایش وفَرَج پس از ظهور می‌فرماید: "در آن هنگام فَرَج وگشایش بر مردم می‌رسد؛ به طوری که مردگان آرزوی زندگی دوباره می‌کنند"<ref>خرائج، ج ۳، ص ۱۱۶۹؛ طوسی، غیبة، ص ۲۶۸</ref> [[امام صادق]]{{ع}} نیز در این باره می‌فرماید: "گویا [[امام مهدی|قائم]]{{ع}} را می‌بینم که بر فراز منبر کوفه نشسته است وزره [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} را بر تن دارد". آن گاه برخی از حالات حضرتش را بازگو کرد ودر ادامه فرمود: "هیچ مؤمنی در قبر نمی‌ماند، مگر آن که آن شادی وسرور در قبرش وارد می‌شود؛ به گونه‌ای که مردگان به دیدار یک دیگر می‌روند وظهور حضرتش را به هم دیگر تبریک می‌گویند". در برخی از روایات عبارت "تلک الفرجة آمده است؛ یعنی گشایشی در امور" برزخیان نیز به برکت ظهور حضرت پدید می‌آید وطبق این نقل، عظمت نهضت ورهبری قیام به اندازه‌ای است که بر ارواح نیز تأثیر می‌گذارد <ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۳۰</ref>

:::::*'''نجات محرومان:''' شکی نیست که قیام [[حضرت مهدی]]{{ع}} موجب برقراری [[عدالت]] و ریشه کن شدن همه محرومیت‌ها از جامعه بشری می‌گردد؛ در این قسمت به اقداماتی که حضرت به هنگام قیام برای ستمدیدگان ومحرومان انجام می‌دهد، به گونه‌ای که باعث پناه آوردن محرومان به او می‌شود خواهیم پرداخت. [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی ‌اسلام]]{{صل}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} از امّت من، ظهور می‌کند؛ خداوند او را به عنوان فریاد رس انسان‌ها می‌فرستد. آن زمان مردم در نعمت به سر خواهند برد"<ref>عقد الدرر، ص ۱۶۷</ref> [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} فریادرسی را محدود به طایفه یا ملیت خاصی نکرده است؛ بلکه باتعبیر کلمه ناس (مردم)، آن حضرت را رهایی بخش همه انسان‌ها می‌داند. از این رو، پیش از ظهورش، شرایط به گونه‌ای می‌شود که همه انسان‌های جهان آرزوی ظهورش را دارند. جابر می‌گوید: [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "[[حضرت مهدی]] در مکه ظهور می‌کند... خداوند سرزمین حجاز را (به دست او) می‌گشاید و حضرت زندانیان بنی هاشم را از زندان آزادمی‌سازد"<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ الفتاوی الحدیثیه، ص ۳۱؛ القول المختصر، ص ۲۳</ref> [[ابو ارطات]] می‌گوید: [[حضرت مهدی]] (از [[مکه]]) عازم [[مدینه]] می‌شود وزندانیان بنی هاشم را رهایی می‌بخشد. آن گاه به کوفه می‌رود وزندانیان بنی هاشم را آزاد می‌سازد<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۸۳؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۷؛ متقی هندی، برهان، ص ۱۱۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴</ref> [[شعرانی]] می‌گوید: هنگامی‌ که [[حضرت مهدی]]{{ع}} به مغرب زمین می‌رسد، مردم اندلس به سوی او رفته، می‌گویند:‌ای ولی الله (وحجّت خدا)! جزیره اندلس را یاری کن که خود ومردمش هلاک شده‌اند<ref>قرطبی، مختصر تذکره، ص ۱۲۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۲۶۰</ref>»<ref>[[نجم‌الدین طبسی|طبسی؛ نجم‌الدین]]، [[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۵۱ -۵۴.</ref>.