پرش به محتوا

خیبر: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} را "[[فاتح خیبر]]" می‌دانند و این از افتخارات و [[فضایل]] اوست. [[خیبر]]، منطقه‌ای یهودی‌نشین و حاصلخیز در ۱۲۰ کیلومتری [[مدینه]] بود، با زمین‌های زراعی، چشمه‌های جاری و هفت قلعۀ محکم که هزاران مرد جنگجو با [[خانواده]] در آن می‌زیستند و پیرو [[فرمان]] [[رئیس]] قلعۀ قموص بودند. [[نبرد]] [[مسلمانان]] با [[یهودیان]] خیبرنشین در سال ششم یا هفتم اتفاق افتاد. [[سپاه]] [[اسلام]] قلعه‌های [[خیبر]] را محاصره کردند. در چند نوبت عملیات [[نظامی]] و ناکامی [[مسلمانان]] در گشودن قلعه‌ها، [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} [[پرچم]] را به دست [[امام علی|علی]]{{ع}} سپرد. [[امام علی|علی]]{{ع}} شجاعانه حمله کرد و قلعۀ قموص را پس از بیست روز که در محاصره بود [[فتح]] نمود و مرحب خیبری را کشت و [[یهودیان]] [[تسلیم]] شدند و مصالحه‌نامه‌ای میان آنان و [[مسلمانان]] [[امضا]] شد. [[خیبر]] امروز، فلاتی در ۱۲۰ کیلومتری شمال [[مدینه]] در وادی زیدیّه است و یک قلعۀ قدیمی و چشمه‌های [[آب]] و بیش از سه‌هزار سکنه دارد.<ref>فصلنامۀ «میقات حج» ، شماره ۳۴ ص ۱۴۰</ref> خیبرگشایی [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}}، بخصوص پس از جملۀ معروفی که [[پیامبر]] دربارۀ وی فرمود (فردا [[پرچم]] را به دست کسی خواهم داد که [[خدا]] و [[رسول]] را [[دوست]] دارد و [[خدا]] و [[رسول]] هم او را [[دوست]] دارند و او حتما پیروز خواهد شد) از [[فضایل]] برجستۀ آن [[حضرت]] به شمار می‌آید: {{عربی|لأعطینّ الرّایة غدا رجلا یحبّه اللّه و رسوله و یحبّ اللّه و رسوله، کرّارا غیر فرّار، لا یرجع حتّی یفتح اللّه علی یدیه}}.<ref>ینابیع المودّه، ص ۴۸، ارشاد، مفید، ج ۱ ص ۶۴</ref> [[حضرت]]، در سنگین قلعۀ [[خیبر]] را کند و از آن پلی برای عبور فاتحان قرار داد.<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص۲۱۵. از جمله ر. ک: «حیدر، فاتح خیبر» ، نادر فضلی،۱۳۷۶ ش</ref> تعبیر "[[فتح]] [[خیبر]]"، معمولا در مورد کارهای عظیم و دشوار به کار می‌رود. از [[امام علی]]{{ع}} به عنوان [[فاتح خیبر]]، خیبرگشا، خیبرگیر، خیبرستان هم یاد می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۵.</ref>.
*[[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} را "[[فاتح خیبر]]" می‌دانند و این از افتخارات و [[فضایل]] اوست. خیبر، منطقه‌ای یهودی‌نشین و حاصلخیز در ۱۲۰ کیلومتری [[مدینه]] بود، با زمین‌های زراعی، چشمه‌های جاری و هفت قلعۀ محکم که هزاران مرد جنگجو با [[خانواده]] در آن می‌زیستند و پیرو [[فرمان]] [[رئیس]] قلعۀ قموص بودند. [[نبرد]] [[مسلمانان]] با [[یهودیان]] خیبرنشین در سال ششم یا هفتم اتفاق افتاد. [[سپاه]] [[اسلام]] قلعه‌های خیبر را محاصره کردند. در چند نوبت عملیات [[نظامی]] و ناکامی [[مسلمانان]] در گشودن قلعه‌ها، [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} [[پرچم]] را به دست [[امام علی|علی]]{{ع}} سپرد. [[امام علی|علی]]{{ع}} شجاعانه حمله کرد و قلعۀ قموص را پس از بیست روز که در محاصره بود [[فتح]] نمود و مرحب خیبری را کشت و [[یهودیان]] [[تسلیم]] شدند و مصالحه‌نامه‌ای میان آنان و [[مسلمانان]] [[امضا]] شد. خیبر امروز، فلاتی در ۱۲۰ کیلومتری شمال [[مدینه]] در وادی زیدیّه است و یک قلعۀ قدیمی و چشمه‌های [[آب]] و بیش از سه‌هزار سکنه دارد.<ref>فصلنامۀ «میقات حج» ، شماره ۳۴ ص ۱۴۰</ref> خیبرگشایی [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}}، بخصوص پس از جملۀ معروفی که [[پیامبر]] دربارۀ وی فرمود (فردا [[پرچم]] را به دست کسی خواهم داد که [[خدا]] و [[رسول]] را [[دوست]] دارد و [[خدا]] و [[رسول]] هم او را [[دوست]] دارند و او حتما پیروز خواهد شد) از [[فضایل]] برجستۀ آن [[حضرت]] به شمار می‌آید: {{عربی|لأعطینّ الرّایة غدا رجلا یحبّه اللّه و رسوله و یحبّ اللّه و رسوله، کرّارا غیر فرّار، لا یرجع حتّی یفتح اللّه علی یدیه}}.<ref>ینابیع المودّه، ص ۴۸، ارشاد، مفید، ج ۱ ص ۶۴</ref> [[حضرت]]، در سنگین قلعۀ خیبر را کند و از آن پلی برای عبور فاتحان قرار داد.<ref>کشف الغمّه، ج ۱ ص۲۱۵. از جمله ر. ک: «حیدر، فاتح خیبر» ، نادر فضلی،۱۳۷۶ ش</ref> تعبیر "[[فتح]] خیبر"، معمولا در مورد کارهای عظیم و دشوار به کار می‌رود. از [[امام علی]]{{ع}} به عنوان [[فاتح خیبر]]، خیبرگشا، خیبرگیر، خیبرستان هم یاد می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۵.</ref>.
==تلاش سرنوشت‌ساز در جنگ خیبر==
==تلاش سرنوشت‌ساز در جنگ خیبر==
در میان نبردهای [[پیامبر خدا]]، [[نبرد]] "[[خیبر]]" از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این [[نبرد]]، [[پیامبر خدا]]، [[یهودیان]] [[خیبر]] را در هم [[شکست]] و مرکز اصلی توطئه علیه [[آیین]] و [[حکومت]] نوبنیاد [[اسلام]] را متلاشی کرد. دژهای [[یهودیان]]، در منطقه‌ای حاصلخیز در دویست کیلومتری شمال غربی مدینه- که [[خیبر]] نام داشت- قرار گرفته بودند. [[یهودیان]] ساکن این دژها که از آغازین روزهای گسترش [[رسالت پیامبر]] [[خدا]] [[کینه]] [[پیامبر]] {{صل}} و [[مؤمنان]] به [[آیین]] او را به [[دل]] گرفته بودند، از هیچ کوششی علیه ایشان باز نمی‌ایستادند و حتی [[جنگ]] بزرگ احزاب با [[پشتیبانی]] [[نظامی]] و [[مالی]] آنان علیه [[اسلام]]، شکل گرفت. بدین سان، آنان [[دشمنان]] آشتی‌ناپذیر و توطئه‌گران بدسرشت این [[آیین الهی]] و [[پیامبر خدا]] بودند.
در میان نبردهای [[پیامبر خدا]]، [[نبرد]] "خیبر" از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این [[نبرد]]، [[پیامبر خدا]]، [[یهودیان]] خیبر را در هم [[شکست]] و مرکز اصلی توطئه علیه [[آیین]] و [[حکومت]] نوبنیاد [[اسلام]] را متلاشی کرد. دژهای [[یهودیان]]، در منطقه‌ای حاصلخیز در دویست کیلومتری شمال غربی مدینه- که خیبر نام داشت- قرار گرفته بودند. [[یهودیان]] ساکن این دژها که از آغازین روزهای گسترش [[رسالت پیامبر]] [[خدا]] [[کینه]] [[پیامبر]] {{صل}} و [[مؤمنان]] به [[آیین]] او را به [[دل]] گرفته بودند، از هیچ کوششی علیه ایشان باز نمی‌ایستادند و حتی [[جنگ]] بزرگ احزاب با [[پشتیبانی]] [[نظامی]] و [[مالی]] آنان علیه [[اسلام]]، شکل گرفت. بدین سان، آنان [[دشمنان]] آشتی‌ناپذیر و توطئه‌گران بدسرشت این [[آیین الهی]] و [[پیامبر خدا]] بودند.
پس از [[صلح حدیبیه]] که [[پیامبر خدا]] بر اساس بندی از پیمانِ بسته شده در آن، از تجاوزات [[قریش]] مطمئن شد، برای گشودن این دژها و در هم شکستن مرکز توطئه، راهی [[خیبر]] شد. وجود ده هزار رزمجو، دژهای [[استوار]] و ناگشودنی، امکانات بسیارِ درون دژها، [[کین‌ورزی]] یهودیان- که آنان را در [[جنگ]] علیه [[پیامبر]] {{صل}} استوارتر می‌ساخت- و ...، نشان‌دهنده اهمیت ویژه این [[نبرد]] است.
پس از [[صلح حدیبیه]] که [[پیامبر خدا]] بر اساس بندی از پیمانِ بسته شده در آن، از تجاوزات [[قریش]] مطمئن شد، برای گشودن این دژها و در هم شکستن مرکز توطئه، راهی خیبر شد. وجود ده هزار رزمجو، دژهای [[استوار]] و ناگشودنی، امکانات بسیارِ درون دژها، [[کین‌ورزی]] یهودیان- که آنان را در [[جنگ]] علیه [[پیامبر]] {{صل}} استوارتر می‌ساخت- و ...، نشان‌دهنده اهمیت ویژه این [[نبرد]] است.
[[علی]] {{ع}}، در این [[نبرد]]، جلوه‌ای شگفت دارد و نقش آن بزرگوار در این [[فتح]] عظیم، بی‌بدیل است؛ چرا که:
[[علی]] {{ع}}، در این [[نبرد]]، جلوه‌ای شگفت دارد و نقش آن بزرگوار در این [[فتح]] عظیم، بی‌بدیل است؛ چرا که:
#مانند دیگر [[نبردها]]، [[پرچم]] [[اسلام]] در دست‌های پُرتوان [[علی]] {{ع}} بود.
#مانند دیگر [[نبردها]]، [[پرچم]] [[اسلام]] در دست‌های پُرتوان [[علی]] {{ع}} بود.
خط ۲۱: خط ۲۱:
#[[امام]] {{ع}} درِ دژ "قَموص" را به تنهایی از جا کند که تکان دادنش تنها از عهده [[چهل]] مرد بر می‌آمد.
#[[امام]] {{ع}} درِ دژ "قَموص" را به تنهایی از جا کند که تکان دادنش تنها از عهده [[چهل]] مرد بر می‌آمد.


الإرشاد- به [[نقل]] از [[عبد]] الملک بن هشام و [[محمد بن اسحاق]] و دیگر [[راویان]] تاریخ-: [[پیامبر خدا]]، [[خیبر]] را بیست و چند شب در محاصره گرفت و در این روزها [[پرچم]] به دست [[امیر مؤمنان]] بود که چشمْ دردی بر او عارض شد و از حضور در [[جنگ]] ناتوانش کرد. [[مسلمانان]] در جلوی در و کناره‌های دژهای [[یهودیان]] با آنها می‌جنگیدند تا این‌که‌ یکی‌از روزها درِ دژ را باز کردند و مرحب، پیاده برای [[جنگ]]، پیش آمد و از خندقِ گرداگرد دژ که خودشان [[کنده]] بودند، گذشت. پس [[پیامبر خدا]]، [[ابو بکر]] را فرا خواند و به او فرمود: "[[پرچم]] را بگیر!".
الإرشاد- به [[نقل]] از [[عبد]] الملک بن هشام و [[محمد بن اسحاق]] و دیگر [[راویان]] تاریخ-: [[پیامبر خدا]]، خیبر را بیست و چند شب در محاصره گرفت و در این روزها [[پرچم]] به دست [[امیر مؤمنان]] بود که چشمْ دردی بر او عارض شد و از حضور در [[جنگ]] ناتوانش کرد. [[مسلمانان]] در جلوی در و کناره‌های دژهای [[یهودیان]] با آنها می‌جنگیدند تا این‌که‌ یکی‌از روزها درِ دژ را باز کردند و مرحب، پیاده برای [[جنگ]]، پیش آمد و از خندقِ گرداگرد دژ که خودشان [[کنده]] بودند، گذشت. پس [[پیامبر خدا]]، [[ابو بکر]] را فرا خواند و به او فرمود: "[[پرچم]] را بگیر!".
آن را گرفت و با گروهی از [[مهاجران]] کوشید و کاری از پیش [[نبرد]] و بازگشت، در حالی که [او] همراهانش را [[سرزنش]] می‌کرد و همراهانش او را ملامت می‌کردند.
آن را گرفت و با گروهی از [[مهاجران]] کوشید و کاری از پیش [[نبرد]] و بازگشت، در حالی که [او] همراهانش را [[سرزنش]] می‌کرد و همراهانش او را ملامت می‌کردند.
فردای آن روز، [[عمر]] پیش آمد و اندکی پیش نرفته، بازگشت. او یارانش را بُزدل می‌خواند و یارانش او را بزدل می‌خواندند. در این‌جا [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "این [[پرچم]]، به دست آن که بایست می‌بود، نبود. [[علی بن ابی طالب]] را نزدم بیاورید".
فردای آن روز، [[عمر]] پیش آمد و اندکی پیش نرفته، بازگشت. او یارانش را بُزدل می‌خواند و یارانش او را بزدل می‌خواندند. در این‌جا [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "این [[پرچم]]، به دست آن که بایست می‌بود، نبود. [[علی بن ابی طالب]] را نزدم بیاورید".
خط ۳۳: خط ۳۳:
پس چون از دژها بازگشتند، [[امیر مؤمنان]]، آن [در] را با دست راست برگرفت و چندین ذراع پرتاب کرد، درحالی‌که آن در را بیست‌یهودی [با [[کمک]] هم‌] می‌بستند<ref>الإرشاد، ج ۱، ص ۱۲۷.</ref>.
پس چون از دژها بازگشتند، [[امیر مؤمنان]]، آن [در] را با دست راست برگرفت و چندین ذراع پرتاب کرد، درحالی‌که آن در را بیست‌یهودی [با [[کمک]] هم‌] می‌بستند<ref>الإرشاد، ج ۱، ص ۱۲۷.</ref>.


[[امام علی]] {{ع}}: به [[خدا]] [[سوگند]]، کندن درِ [[خیبر]] و ویران‌سازی دژ [[یهود]] را با [[توان]] انسانی انجام ندادم؛ بلکه با [[قدرت الهی]] بود<ref>الإمام علی {{ع}}: {{متن حدیث|وَاللهِ ما قَلَعتُ بابَ خَیبَرَ، ودَکدَکتُ حِصنَ یهودٍ بِقُوةٍ جِسمانِیةٍ، بَل بِقُوةٍ إلهِیةٍ}} (شرح نهج البلاغة، ج ۲۰، ص ۳۱۶، ح ۶۲۶).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۷۰-۷۳.</ref>.
[[امام علی]] {{ع}}: به [[خدا]] [[سوگند]]، کندن درِ خیبر و ویران‌سازی دژ [[یهود]] را با [[توان]] انسانی انجام ندادم؛ بلکه با [[قدرت الهی]] بود<ref>الإمام علی {{ع}}: {{متن حدیث|وَاللهِ ما قَلَعتُ بابَ خَیبَرَ، ودَکدَکتُ حِصنَ یهودٍ بِقُوةٍ جِسمانِیةٍ، بَل بِقُوةٍ إلهِیةٍ}} (شرح نهج البلاغة، ج ۲۰، ص ۳۱۶، ح ۶۲۶).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۷۰-۷۳.</ref>.


==جستارهای وابسته ==
==جستارهای وابسته ==
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش