پرش به محتوا

حجت: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۱۹۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ اوت ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '''']]؛' به '''']]')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


'''[[حجت]]''' [[دلیل]] و برهانی که با آن مدّعا اثبات می‌شود و آورنده آن بر شخص دیگر [[احتجاج]] می‌کند<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>.  
'''حجت''' [[دلیل]] و برهانی که با آن مدّعا اثبات می‌شود و آورنده آن بر شخص دیگر [[احتجاج]] می‌کند<ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.</ref>.  


==واژه‌شناسی لغوی==
==واژه‌شناسی لغوی==
خط ۳۶: خط ۳۶:
*از [[امام هادی|امام علی النقی]] {{ع}} پرسیده شد که چگونه [[جانشین]] بعد از [[جانشین]] شما را یاد کنیم‌؟ حضرت فرمود "بگویید حجة [[آل محمد]] {{عم}}"<ref>نجم الثاقب، باب دوم.</ref>. در [[آیات]] متعددی از [[قرآن کریم]] کلمه "[[حجّت]]" به کار رفته است مانند: {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}<ref>سوره نساء، ۱۶۵.</ref> و یا [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاء لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>سوره انعام، ۱۴۹.</ref>.  
*از [[امام هادی|امام علی النقی]] {{ع}} پرسیده شد که چگونه [[جانشین]] بعد از [[جانشین]] شما را یاد کنیم‌؟ حضرت فرمود "بگویید حجة [[آل محمد]] {{عم}}"<ref>نجم الثاقب، باب دوم.</ref>. در [[آیات]] متعددی از [[قرآن کریم]] کلمه "[[حجّت]]" به کار رفته است مانند: {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}<ref>سوره نساء، ۱۶۵.</ref> و یا [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاء لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>سوره انعام، ۱۴۹.</ref>.  
*در [[روایات]] نیز، "[[حجّت]]" [[جایگاه]] خاصی دارد، تا آن‌جا که مرحوم کلینی در الکافی، بخشی با عنوان "کتاب الحجّة" آورده که در آن با بیان ده‌ها [[روایت]]، ابعاد مختلف این موضوع روشن گردیده است.
*در [[روایات]] نیز، "[[حجّت]]" [[جایگاه]] خاصی دارد، تا آن‌جا که مرحوم کلینی در الکافی، بخشی با عنوان "کتاب الحجّة" آورده که در آن با بیان ده‌ها [[روایت]]، ابعاد مختلف این موضوع روشن گردیده است.
*[[حضرت علی]] {{ع}} در بیان [[ضرورت]] وجود حجّت‌های الهی می‌فرماید: {{عربی|"لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ..."}}<ref>نهج البلاغه، کلمات قصار، ص ۱۴۷.</ref>؛ [[زمین]]، از کسی که [[حجّت]] خداست خالی نمی‌ماند. [[امام هادی]] {{ع}} نیز می‌فرماید: {{عربی|"إِنَّ الْأَرْضَ لَاتَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ، وَ أَنَا وَ اللَّهِ ذلِكَ الْحُجَّةُ"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۱۷۹.</ref>؛ [[زمین]] هرگز از [[حجت]] خالی نمی‌ماند و به [[خدا]] قسم من آن [[حجّت]] هستم. در دعاهایی که از [[ائمه]] علیهم السلام وارد شده نیز به دفعات به واژه [[حجّت]] بر می‌خوریم: {{عربی|"اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي‏"}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۱۲.</ref>. حال که با [[جایگاه]] [[حجّت]] در [[معارف]] [[شیعی]] آشنا شدیم، باید به [[وظایف]] خود در قبال [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، به‌عنوان "[[حجّت]] حی‌ [[خداوند]]" بیشتر بیندیشیم<ref>شناخت زندگی‌بخش، ابراهیم شفیعی سروستانی، ص ۸۲.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۶۸.</ref>.
*[[حضرت علی]] {{ع}} در بیان [[ضرورت]] وجود حجّت‌های الهی می‌فرماید: {{عربی|"لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ..."}}<ref>نهج البلاغه، کلمات قصار، ص ۱۴۷.</ref>؛ [[زمین]]، از کسی که [[حجّت]] خداست خالی نمی‌ماند. [[امام هادی]] {{ع}} نیز می‌فرماید: {{عربی|"إِنَّ الْأَرْضَ لَاتَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ، وَ أَنَا وَ اللَّهِ ذلِكَ الْحُجَّةُ"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۱۷۹.</ref>؛ [[زمین]] هرگز از حجت خالی نمی‌ماند و به [[خدا]] قسم من آن [[حجّت]] هستم. در دعاهایی که از [[ائمه]] علیهم السلام وارد شده نیز به دفعات به واژه [[حجّت]] بر می‌خوریم: {{عربی|"اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي‏"}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۱۲.</ref>. حال که با [[جایگاه]] [[حجّت]] در [[معارف]] [[شیعی]] آشنا شدیم، باید به [[وظایف]] خود در قبال [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، به‌عنوان "[[حجّت]] حی‌ [[خداوند]]" بیشتر بیندیشیم<ref>شناخت زندگی‌بخش، ابراهیم شفیعی سروستانی، ص ۸۲.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۶۸.</ref>.
 
==حجت در درسنامه==
*"حجت" از نظر لغت، به معنای [[برهان]] و [[دلیل]] است که با آن حریف را قانع یا دفع کنند و جمع آن حجج و [[حجاج]] است<ref>ر.ک: لسان العرب، ج ۲، ص ۲۲۸.</ref>. این کلمه در [[قرآن مجید]] در موارد مختلفی به کار رفته است؛ از جمله: {{متن قرآن|لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}<ref>«پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۶۵.</ref>. و نیز {{متن قرآن|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«بگو: برهان رسا از آن خداوند است، اگر می‌خواست شما همگان را رهنمایی می‌کردسوره انعام، آیه ۱۴۹.</ref>. [[امام کاظم]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|"إِنَّ لِلَّهِ عَلَى اَلنَّاسِ حُجَّتَيْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا اَلظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ اَلْأَنْبِيَاءُ وَ اَلْأَئِمَّةُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ وَ أَمَّا اَلْبَاطِنَةُ فَالْعُقُولُ"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۱۵.</ref>؛ "[[خداوند]] را بر [[مردم]] دو حجت است: یکی ظاهر که آن عبارت است از [[پیامبران]] و [[رهبران]] [[دینی]] و دیگری [[باطن]] که آن [[عقول]] [[مردم]] است".
*[[پیامبران]] و اوصیای آنان{{عم}} از این جهت "حجت" نامیده شده‌اند که [[خداوند]] به وجود ایشان، بر [[بندگان]] خود [[احتجاج]] کند. آنان همچنین [[دلیل]] بر وجود [[خدا]] هستند و گفتار و کردارشان [[دلیل]] بر [[نیاز]] [[مردم]] به [[قانون]] آسمانی است. براساس [[روایات]] فراوانی، هرگز [[زمین]] خالی از حجت نیست؛ چنان‌که از [[امام رضا]]{{ع}} پرسیده شد: آیا [[زمین]] از حجت خالی می‌ماند؟ [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|"لَوْ بَقِيَتْ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ"}}<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۹۸.</ref>؛ "اگر [[زمین]] به اندازه چشم برهم زدنی از حجت خالی باشد، اهلش را فرو می‌برد".
*از دیدگاه [[شیعه]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} به عنوان [[آخرین حجت الهی]] است؛ ازاین‌رو به [[حجة بن الحسن العسکری]]{{عم}} شهرت دارد<ref>بحار الانوار، ج ۲۵، ح ۶ و ج ۹۷، ص ۳۴۳.</ref>. [[داود بن قاسم]] گوید: از [[امام دهم]]{{ع}} شنیدم که می‌فرمود: {{متن حدیث|"اَلْخَلَفُ مِنْ بَعْدِي اَلْحَسَنُ فَكَيْفَ لَكُمْ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِ اَلْخَلَفِ فَقُلْتُ وَ لِمَ جَعَلَنِيَ اَللَّهُ فِدَاكَ فَقَالَ إِنَّكُمْ لاَ تَرَوْنَ شَخْصَهُ وَ لاَ يَحِلُّ لَكُمْ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ فَقُلْتُ فَكَيْفَ نَذْكُرُهُ قَالَ قُولُوا اَلْحُجَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ"}}<ref>کتاب الغیبة، ص ۲۰۲، ح ۱۶۹؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱۳.</ref>؛ "[[جانشین]] من، پسرم [[حسن]] است. شما نسبت به [[جانشین]] پس از [[جانشین]] من چه حالی خواهید داشت؟ عرض کردم: [[خداوند]] مرا قربانت کند؛ چرا؟ فرمود: برای آنکه شخص او را نمی‌توانید ببینید و ذکر او به نام مخصوصش روا نیست. عرض کردم: پس چطور او را یاد کنیم؟ فرمود: بگویید حجت از [[خاندان محمد]]{{صل}}". در بیشتر [[روایات]] این [[لقب]] به صورت "[[الحجة]] من [[آل محمد]]" به کار رفته است<ref>ر.ک: کتاب الغیبة، ص ۲۰۲، ح ۱۶۹؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱۳؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۵؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۸.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۱-۲۲۳.</ref>.
 
==پرسش مستقیم==
==پرسش مستقیم==
* [[آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)]]
* [[آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)]]
خط ۴۸: خط ۵۴:
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
* [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']].


==پانویس==
==پانویس==
۱۹٬۴۱۸

ویرایش