امام باقر: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ه. ' به 'ﻫ. '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - ' ه. ' به 'ﻫ. ') |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*نام مبارکش [[محمد]] و [[فرزند]] [[امام چهارم]] و هفتمین تن از [[چهارده معصوم]]{{ع}} است. در اول [[رجب]] یا سوم صفر سال | *نام مبارکش [[محمد]] و [[فرزند]] [[امام چهارم]] و هفتمین تن از [[چهارده معصوم]]{{ع}} است. در اول [[رجب]] یا سوم صفر سال ۵۷ﻫ. در [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد و پنجاه و هفت سال [[زندگی]] کرد. جد والامقام امام باقر{{ع}}، [[حضرت]] [[حسین بن علی]]{{ع}} و پدرش [[حضرت]] زینالعابدین{{ع}} و [[مادر]] ارجمندش، [[فاطمه]]- دختر [[امام حسن مجتبی]]{{ع}}- است. بدینسان، امام باقر{{ع}} از [[پدر]] و [[مادر]] به [[خاندان]] [[عصمت]] پیوسته است. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} بدو [[لقب]] "باقرالعلوم" را ارزانی فرمود به معنای [[شکافنده علوم]]. از دیگر [[القاب]] [[شریف]] او است: شاکر، [[امین]] و شبیه (به [[پیامبر]]). [[کنیه]] گرامیاش، [[ابوجعفر]] است<ref>مصنفات شیخ مفید، ۱۱/ ۱۵۹- ۱۵۵.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 106.</ref>. | ||
==[[فضائل]] و [[مناقب]]== | ==[[فضائل]] و [[مناقب]]== | ||
*امام باقر{{ع}} را آیینه تمام نمای [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]] پیشین دانستهاند. در روایتی که [[پیامبر]] برای [[جابر بن عبدالله انصاری]] نام یکایک [[امامان معصوم]]{{عم}} را باز میگوید، آمده است که چون [[پیامبر]] به امام باقر{{ع}} میرسد، به [[جابر]] [[فرمان]] میدهد که [[سلام]] مرا بدو برسان<ref>حلیة الابرار، ۳/ ۳۶۱.</ref>. | *امام باقر{{ع}} را آیینه تمام نمای [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]] پیشین دانستهاند. در روایتی که [[پیامبر]] برای [[جابر بن عبدالله انصاری]] نام یکایک [[امامان معصوم]]{{عم}} را باز میگوید، آمده است که چون [[پیامبر]] به امام باقر{{ع}} میرسد، به [[جابر]] [[فرمان]] میدهد که [[سلام]] مرا بدو برسان<ref>حلیة الابرار، ۳/ ۳۶۱.</ref>. | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
*[[امامت]] امام باقر{{ع}} را میتوان به [[نص پیامبر]]{{صل}} و [[وصیت امام]] پیشین ثابت کرد. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در روایتی، نام [[مبارک]] او را به عنوان پنجمین [[خلیفه]] و [[وصی]] خویش آورده و فرمانبرداری او را بر [[مسلمانان]] [[واجب]] دانسته است<ref>ینابیع المودة، ۵۵۴.</ref>. [[نقل]] است که [[حضرت زین العابدین]]{{ع}} پیش از [[شهادت]]، [[فرزندان]] خویش را گرد آورد و [[حضرت باقر]]{{ع}} را [[وصی]] خود خواند و امر دیگر [[فرزندان]] را نیز بدو سپرد<ref>بحارالانوار، ۴۶/ ۲۳۰.</ref>. افزون بر این، [[برتری]] و کمال آن [[امام همام]]{{ع}} بر دیگران، دلیلی دیگر بر [[امامت]] او است. شکی در این نیست که همه اهل آن روزگار، آن [[حضرت]] را [[اعلم]] و [[افضل]] میدانستهاند<ref>الصواعق المحرقة، ۲۰۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 108.</ref>. | *[[امامت]] امام باقر{{ع}} را میتوان به [[نص پیامبر]]{{صل}} و [[وصیت امام]] پیشین ثابت کرد. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در روایتی، نام [[مبارک]] او را به عنوان پنجمین [[خلیفه]] و [[وصی]] خویش آورده و فرمانبرداری او را بر [[مسلمانان]] [[واجب]] دانسته است<ref>ینابیع المودة، ۵۵۴.</ref>. [[نقل]] است که [[حضرت زین العابدین]]{{ع}} پیش از [[شهادت]]، [[فرزندان]] خویش را گرد آورد و [[حضرت باقر]]{{ع}} را [[وصی]] خود خواند و امر دیگر [[فرزندان]] را نیز بدو سپرد<ref>بحارالانوار، ۴۶/ ۲۳۰.</ref>. افزون بر این، [[برتری]] و کمال آن [[امام همام]]{{ع}} بر دیگران، دلیلی دیگر بر [[امامت]] او است. شکی در این نیست که همه اهل آن روزگار، آن [[حضرت]] را [[اعلم]] و [[افضل]] میدانستهاند<ref>الصواعق المحرقة، ۲۰۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 108.</ref>. | ||
==روزگار [[امامت]]== | ==روزگار [[امامت]]== | ||
*امام باقر{{ع}} در روزگار [[طفولیت]] بود که همراه کاروان جد گرامیاش، [[حضرت]] [[حسین بن علی]]{{ع}}، به [[کربلا]] رفت. آن [[امام]] ارجمند{{ع}} چهار سال با [[امام حسین]]{{ع}} و سی و چهار سال با [[پدر]] گرامیاش زیست و به سال | *امام باقر{{ع}} در روزگار [[طفولیت]] بود که همراه کاروان جد گرامیاش، [[حضرت]] [[حسین بن علی]]{{ع}}، به [[کربلا]] رفت. آن [[امام]] ارجمند{{ع}} چهار سال با [[امام حسین]]{{ع}} و سی و چهار سال با [[پدر]] گرامیاش زیست و به سال ۹۵ﻫ. به [[امامت]] رسید و حدود بیست سال [[امامت]] کرد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 108.</ref>. | ||
*[[حاکمان]] معاصر [[امامت]] او عبارتاند از: [[ولید بن عبدالملک]]، [[سلیمان بن عبدالملک]]، [[عمر بن عبدالعزیز]]، [[یزید بن عبدالملک]] و [[هشام بن عبدالملک]]<ref>اعلام الوری، ۲۵۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 108.</ref>. | *[[حاکمان]] معاصر [[امامت]] او عبارتاند از: [[ولید بن عبدالملک]]، [[سلیمان بن عبدالملک]]، [[عمر بن عبدالعزیز]]، [[یزید بن عبدالملک]] و [[هشام بن عبدالملک]]<ref>اعلام الوری، ۲۵۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 108.</ref>. | ||
*مهمترین ویژگی روزگار [[امامت]] امام باقر{{ع}} آن بود که فرصتی برای راه انداختن نهضتی [[علمی]] و [[فکری]] پیش آمد. [[امام]] از این [[فرصت]] بهره جست و [[شاگردان]] برجستهای [[تربیت]] کرد و [[فرهنگ شیعی]] و آموزههای [[راستین]] [[اسلام]] را گسترانید. پیش از آن، دیگر [[امامان]] تنها مجال یافتند از [[کیان اسلام]] به [[دفاع]] برخیزند و بقای [[دین]] را پی جویند؛ زیرا بنیان [[دین]] آسمانی با خطری جدی رو به رو گشته بود. در روزگار امام باقر{{ع}} میباید آنچه [[امامان]] پیشین حفظ کرده بودند، به میان [[جامعه]] میرفت و گسترش مییافت<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 108.</ref>. | *مهمترین ویژگی روزگار [[امامت]] امام باقر{{ع}} آن بود که فرصتی برای راه انداختن نهضتی [[علمی]] و [[فکری]] پیش آمد. [[امام]] از این [[فرصت]] بهره جست و [[شاگردان]] برجستهای [[تربیت]] کرد و [[فرهنگ شیعی]] و آموزههای [[راستین]] [[اسلام]] را گسترانید. پیش از آن، دیگر [[امامان]] تنها مجال یافتند از [[کیان اسلام]] به [[دفاع]] برخیزند و بقای [[دین]] را پی جویند؛ زیرا بنیان [[دین]] آسمانی با خطری جدی رو به رو گشته بود. در روزگار امام باقر{{ع}} میباید آنچه [[امامان]] پیشین حفظ کرده بودند، به میان [[جامعه]] میرفت و گسترش مییافت<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 108.</ref>. | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
*امام باقر{{ع}} برای بهره بردن از [[فرصت]] پیش آمده، دو شیوه برگزید: الف. [[آموزش و پرورش]] [[شاگردان]] مستعد و تشکیل [[حوزه]] [[علمی]]؛ ب. آشنا ساختن عموم [[مردم]] با [[تعالیم]] [[راستین]] [[دینی]] از گذر [[سخنرانی]]، جلسههای [[علمی]]- [[دینی]]، مباحثه با اهل فِرَق و اعزام مبلغ به میان [[مردم]]<ref>پیشوایان ما، ۱۷۳ و ۱۷۴.</ref>. [[حکومت اموی]] از عصر [[عبدالملک مروان]] به بعد به ظاهر، سیاستِ مماشات با آل [[ابیطالب]] را در پیش گرفت و این از مهمترین [[علل]] شدت یافتن فعالیتهای [[علمی]]- [[فرهنگی]] [[امام]] بود<ref>عوالم العلوم، ۱۸/ ۱۷۱.</ref>. افزون بر این، نحلههای کژاندیش [[فقهی]] و [[کلامی]] نیز در این روزگار [[ظهور]] و بروز یافته بودند و از این رو، لازم مینمود برای مقابله با [[انحرافات فکری]] جدید، حرکت [[علمی]] نظاممندی راه افتد و مرکزیت و [[مرجعیت]] [[فکری]] [[جامعه]] را در دست گیرد. بر جای ماندن صدها [[روایت]] از امام باقر{{ع}} درباره مسائل [[فکری]] و [[دینی]] نشان میدهد که امام باقر{{ع}} برای از میان بردن بیراهههای [[فکری]] و [[دینی]] بسیار کوشیده است<ref>سیره چهارده معصوم، ۴۸۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 109.</ref>. | *امام باقر{{ع}} برای بهره بردن از [[فرصت]] پیش آمده، دو شیوه برگزید: الف. [[آموزش و پرورش]] [[شاگردان]] مستعد و تشکیل [[حوزه]] [[علمی]]؛ ب. آشنا ساختن عموم [[مردم]] با [[تعالیم]] [[راستین]] [[دینی]] از گذر [[سخنرانی]]، جلسههای [[علمی]]- [[دینی]]، مباحثه با اهل فِرَق و اعزام مبلغ به میان [[مردم]]<ref>پیشوایان ما، ۱۷۳ و ۱۷۴.</ref>. [[حکومت اموی]] از عصر [[عبدالملک مروان]] به بعد به ظاهر، سیاستِ مماشات با آل [[ابیطالب]] را در پیش گرفت و این از مهمترین [[علل]] شدت یافتن فعالیتهای [[علمی]]- [[فرهنگی]] [[امام]] بود<ref>عوالم العلوم، ۱۸/ ۱۷۱.</ref>. افزون بر این، نحلههای کژاندیش [[فقهی]] و [[کلامی]] نیز در این روزگار [[ظهور]] و بروز یافته بودند و از این رو، لازم مینمود برای مقابله با [[انحرافات فکری]] جدید، حرکت [[علمی]] نظاممندی راه افتد و مرکزیت و [[مرجعیت]] [[فکری]] [[جامعه]] را در دست گیرد. بر جای ماندن صدها [[روایت]] از امام باقر{{ع}} درباره مسائل [[فکری]] و [[دینی]] نشان میدهد که امام باقر{{ع}} برای از میان بردن بیراهههای [[فکری]] و [[دینی]] بسیار کوشیده است<ref>سیره چهارده معصوم، ۴۸۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 109.</ref>. | ||
==[[شهادت]]== | ==[[شهادت]]== | ||
*[[حکام]] [[اموی]]، سرانجام از فعالیتهای [[امام]]{{ع}} به [[بیم]] افتادند و هشام بن [[عبدالملک]]، دهمین [[حاکم]] [[اموی]] [[فرمان]] داد تا [[ابراهیم]] بن [[ولید]]، با [[زهری]] کشنده امام باقر{{ع}} را [[مسموم]] کند. [[امام]] در ماه ذیالحجه | *[[حکام]] [[اموی]]، سرانجام از فعالیتهای [[امام]]{{ع}} به [[بیم]] افتادند و هشام بن [[عبدالملک]]، دهمین [[حاکم]] [[اموی]] [[فرمان]] داد تا [[ابراهیم]] بن [[ولید]]، با [[زهری]] کشنده امام باقر{{ع}} را [[مسموم]] کند. [[امام]] در ماه ذیالحجه ۱۱۴ﻫ. در ۵۷ سالگی به [[شهادت]] رسید و پیکر پاکش در [[قبرستان بقیع]] [[مدینه]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>مناقب آل ابی طالب، ۴/ ۲۲۷ و ۲۲۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 109.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |