پرش به محتوا

یأجوج و مأجوج: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۶۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ اکتبر ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== پرسش‌های وابسته == {{پرسمان' به '{{پرسمان')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:


==مقدمه==
==مقدمه==
*در دو سوره [[قرآن مجید]]، از [[یأجوج و مأجوج]] سخن به میان آمده است؛ یکی در [[آیات]] ۹۲ تا ۹۸ [[سوره کهف]] و دیگر در [[آیه]] ۹۶ سوره [[انبیاء]]. [[آیات]] [[قرآن]] به روشنی گواهی می‌‏دهد که این دو نام، متعلق به دو قبیله وحشی خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشتند. در [[تورات]]، در کتاب حزقیل "فصل ۳۸ و ۳۹" و در کتاب رؤیای [[یوحنا]] "فصل ۲۰" از آن‏ها به گوگ و مأگوگ یاد شده است که معرّب آن [[یأجوج و مأجوج]] است. به گفته [[صاحب]] [[المیزان]]، از مجموع گفته‌‏های [[تورات]] استفاده می‌‏شود که مأجوج یا [[یأجوج و مأجوج]]، گروه یا گروه‏‌های بزرگی بودند که در دوردست‌‏ترین نقطه شمال آسیا زندگی می‌‏کردند. آنان مردمی جنگجو و غارتگر بودند<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ج ۱۳، ص ۴۱۱.</ref>.  
*در دو سوره [[قرآن مجید]]، از یأجوج و مأجوج سخن به میان آمده است؛ یکی در [[آیات]] ۹۲ تا ۹۸ [[سوره کهف]] و دیگر در [[آیه]] ۹۶ سوره [[انبیاء]]. [[آیات]] [[قرآن]] به روشنی گواهی می‌‏دهد که این دو نام، متعلق به دو قبیله وحشی خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشتند. در [[تورات]]، در کتاب حزقیل "فصل ۳۸ و ۳۹" و در کتاب رؤیای [[یوحنا]] "فصل ۲۰" از آن‏ها به گوگ و مأگوگ یاد شده است که معرّب آن یأجوج و مأجوج است. به گفته [[صاحب]] [[المیزان]]، از مجموع گفته‌‏های [[تورات]] استفاده می‌‏شود که مأجوج یا یأجوج و مأجوج، گروه یا گروه‏‌های بزرگی بودند که در دوردست‌‏ترین نقطه شمال آسیا زندگی می‌‏کردند. آنان مردمی جنگجو و غارتگر بودند<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ج ۱۳، ص ۴۱۱.</ref>.  
*دلیل‏‌های فراوانی از [[تاریخ]] در دست است که در منطقه شمال شرقی [[زمین]]، در نواحی مغولستان در زمان‏‌های گذشته، گویی چشمه‏ جوشانی از [[انسان]] وجود داشته است.
*دلیل‏‌های فراوانی از [[تاریخ]] در دست است که در منطقه شمال شرقی [[زمین]]، در نواحی مغولستان در زمان‏‌های گذشته، گویی چشمه‏ جوشانی از [[انسان]] وجود داشته است.
*[[مردم]] این منطقه به سرعت زادوولد می‏‌کردند و پس از کثرت و فزونی به سمت شرق، یا جنوب سرازیر می‏‌شدند و همچون سیل روانی این سرزمین‏‌ها را زیر پوشش خود قرار می‏دادند، و به تدریج در آن‏جا ساکن می‏‌گشتند.
*[[مردم]] این منطقه به سرعت زادوولد می‏‌کردند و پس از کثرت و فزونی به سمت شرق، یا جنوب سرازیر می‏‌شدند و همچون سیل روانی این سرزمین‏‌ها را زیر پوشش خود قرار می‏دادند، و به تدریج در آن‏جا ساکن می‏‌گشتند.
*به نظر می‏رسد [[یأجوج و مأجوج]] از همین قبایل وحشی بوده‌‏اند که [[مردم]] قفقاز، هنگام سفر کورش به آن منطقه، تقاضا کردند از آنان جلوگیری کند. او نیز به کشیدن سدّ معروف [[ذو القرنین]] [[اقدام]] کرد<ref>  ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۵۵۱- ۵۵۲</ref>.  
*به نظر می‏رسد یأجوج و مأجوج از همین قبایل وحشی بوده‌‏اند که [[مردم]] قفقاز، هنگام سفر کورش به آن منطقه، تقاضا کردند از آنان جلوگیری کند. او نیز به کشیدن سدّ معروف [[ذو القرنین]] [[اقدام]] کرد<ref>  ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۵۵۱- ۵۵۲</ref>.  
*امّا ارتباط این‏ها با [[مهدویت]] از روایاتی به دست می‌‏آید که آن‏ها را یکی از [[اشراط الساعه]] دانسته است<ref>  شیخ صدوق، الخصال، ج ۲، ص ۴۳۱، ۴۴۶، ۴۴۹؛ همچنین ر.ک: سیوطی، الدرالمنثور، ج ۳، ص ۵۹، ج ۴، ص ۲۵</ref>.
*امّا ارتباط این‏ها با [[مهدویت]] از روایاتی به دست می‌‏آید که آن‏ها را یکی از [[اشراط الساعه]] دانسته است<ref>  شیخ صدوق، الخصال، ج ۲، ص ۴۳۱، ۴۴۶، ۴۴۹؛ همچنین ر.ک: سیوطی، الدرالمنثور، ج ۳، ص ۵۹، ج ۴، ص ۲۵</ref>.
*البته برخی درباره [[حقیقت]] وجودی آن‏ها، خواسته‏‌اند با استفاده از [[روایات]]، در [[انسان]] بودن آن‏ها [[تردید]] کنند!<ref>  ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۱۲، ص ۱۸۷</ref>.  
*البته برخی درباره [[حقیقت]] وجودی آن‏ها، خواسته‏‌اند با استفاده از [[روایات]]، در [[انسان]] بودن آن‏ها [[تردید]] کنند!<ref>  ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۱۲، ص ۱۸۷</ref>.  
*در روایاتی چند پراکنده شدن [[یأجوج و مأجوج]] بر روی [[زمین]]، در کنار [[خروج دجال]] و [[نزول]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} ذکر شده است<ref>  [[پیامبر اکرم]]{{صل}}:{{عربی|" لَا تَقُومُ‏ السَّاعَةُ حَتَّى‏ تَكُونَ‏ عَشْرُ آيَاتٍ‏ الدَّجَّالُ‏ وَ الدُّخَانُ‏ وَ طُلُوعُ‏ الشَّمْسِ‏ مِنْ‏ مَغْرِبِهَا وَ دَابَّةُ الْأَرْضِ‏ وَ يَأْجُوجُ‏ وَ مَأْجُوجُ‏ وَ ثَلَاثَةُ خُسُوفٍ‏ خَسْفٌ‏ بِالْمَشْرِقِ‏ وَ خَسْفٌ‏ بِالْمَغْرِبِ‏ وَ خَسْفٌ‏ بِجَزِيرَةِ الْعَرَبِ وَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ قَعْرِ عَدَنٍ تَسُوقُ النَّاسَ إِلَى الْمَحْشَر‏‏ ‏‏"}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۶، ص ۳۰۳؛ حسن بن ابی الحسن دیلمی، ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۶۶</ref>؛ بنابراین می‏‌توان این احتمال را مطرح کرد که این رخداد در [[عصر ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ یا در [[آستانه قیامت]]، رخ خواهد داد<ref>ر.ک: [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۳۹۹</ref>.  
*در روایاتی چند پراکنده شدن یأجوج و مأجوج بر روی [[زمین]]، در کنار [[خروج دجال]] و [[نزول]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} ذکر شده است<ref>  [[پیامبر اکرم]]{{صل}}:{{عربی|" لَا تَقُومُ‏ السَّاعَةُ حَتَّى‏ تَكُونَ‏ عَشْرُ آيَاتٍ‏ الدَّجَّالُ‏ وَ الدُّخَانُ‏ وَ طُلُوعُ‏ الشَّمْسِ‏ مِنْ‏ مَغْرِبِهَا وَ دَابَّةُ الْأَرْضِ‏ وَ يَأْجُوجُ‏ وَ مَأْجُوجُ‏ وَ ثَلَاثَةُ خُسُوفٍ‏ خَسْفٌ‏ بِالْمَشْرِقِ‏ وَ خَسْفٌ‏ بِالْمَغْرِبِ‏ وَ خَسْفٌ‏ بِجَزِيرَةِ الْعَرَبِ وَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ قَعْرِ عَدَنٍ تَسُوقُ النَّاسَ إِلَى الْمَحْشَر‏‏ ‏‏"}}، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۶، ص ۳۰۳؛ حسن بن ابی الحسن دیلمی، ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۶۶</ref>؛ بنابراین می‏‌توان این احتمال را مطرح کرد که این رخداد در [[عصر ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ یا در [[آستانه قیامت]]، رخ خواهد داد<ref>ر.ک: [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۳۹۹</ref>.  
*ممکن است گفته شود: مقصود از [[یأجوج و مأجوج]]، افراد شرور با ویژگی خاص نیست؛ بلکه می‌‏تواند این [[حقیقت]] در هر گروهی باشد که در [[آخر الزمان]] مقابل [[حق]] می‌‏ایستند و [[اقدام]] به شرارت می‌‏کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۴۹۱ -۴۹۲.</ref>.
*ممکن است گفته شود: مقصود از یأجوج و مأجوج، افراد شرور با ویژگی خاص نیست؛ بلکه می‌‏تواند این [[حقیقت]] در هر گروهی باشد که در [[آخر الزمان]] مقابل [[حق]] می‌‏ایستند و [[اقدام]] به شرارت می‌‏کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۴۹۱ -۴۹۲.</ref>.
==خروج یأجوج و مأجوج در موعودنامه==
==خروج یأجوج و مأجوج در موعودنامه==
*در برخی [[روایات]]، از نشانه‌های [[ظهور]] دانسته شده<ref>منتخب الاثر، ص ۴۶۱؛ سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۱۳۵۳؛ کنز العمال، ج ۱۴، ص ۳۳۸.</ref>، که با دقت در آن‌ها روشن می‌شود که ارتباطی با مسأله [[ظهور]] ندارند، بلکه بیشتر آن‌ها، ناظر به برپایی [[قیامت]] هستند. مواردی هم که در [[قرآن]] از [[خروج یأجوج و مأجوج]] یاد شده<ref>سوره کهف، ۹۴؛ سوره انبیاء، ۹۶.</ref>، هیچ دلالتی بر این قضیه ندارد<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۹۶.</ref>.
*در برخی [[روایات]]، از نشانه‌های [[ظهور]] دانسته شده<ref>منتخب الاثر، ص ۴۶۱؛ سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۱۳۵۳؛ کنز العمال، ج ۱۴، ص ۳۳۸.</ref>، که با دقت در آن‌ها روشن می‌شود که ارتباطی با مسأله [[ظهور]] ندارند، بلکه بیشتر آن‌ها، ناظر به برپایی [[قیامت]] هستند. مواردی هم که در [[قرآن]] از [[خروج یأجوج و مأجوج]] یاد شده<ref>سوره کهف، ۹۴؛ سوره انبیاء، ۹۶.</ref>، هیچ دلالتی بر این قضیه ندارد<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۹۶.</ref>.
==یأجوج و مأجوج در موعودنامه==
==یأجوج و مأجوج در موعودنامه==
*دو [[امت]] وسیع که به گفته بیشتر [[دانشمندان]]، از نسل [[آدم]] و [[حوا]] و به نقلی از نسل آدمند، ولی مادرشان [[حوا]] نبوده و می‌گویند آنان به یافث بن [[نوح]] منتهی می‌شوند و زجاج گفته آن‌ها تیره‌ای از ترک‌اند<ref>معارف و معاریف، ج ۱۰، ص ۵۷۱.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}}، [[خروج یأجوج و مأجوج]] را [[نشانه‌های قیامت]] برشمرده است<ref>بحار الانوار، ج ۶، ص ۳۰۳.</ref>.  
*دو [[امت]] وسیع که به گفته بیشتر [[دانشمندان]]، از نسل [[آدم]] و [[حوا]] و به نقلی از نسل آدمند، ولی مادرشان [[حوا]] نبوده و می‌گویند آنان به یافث بن [[نوح]] منتهی می‌شوند و زجاج گفته آن‌ها تیره‌ای از ترک‌اند<ref>معارف و معاریف، ج ۱۰، ص ۵۷۱.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}}، [[خروج یأجوج و مأجوج]] را [[نشانه‌های قیامت]] برشمرده است<ref>بحار الانوار، ج ۶، ص ۳۰۳.</ref>.  
*در [[قرآن کریم]] از [[یأجوج و مأجوج]] در سوره‌های کهف ([[آیات]] ۹۲ تا ۹۸) و [[انبیاء]] ([[آیه]] ۹۶) سخن به میان آمده است. در [[تورات]] در کتاب حزقیل (فصل ۳۸ و ۳۹) و در کتاب رؤیای [[یوحنا]] (فصل ۲۰) از آن‌ها به‌عنوان "گوگ" و "مأگوگ" یاد شده است که معرب آن [[یأجوج و مأجوج]] است. [[آیات قرآن کریم]] گواهی می‌دهد که این دو نام، متعلق به دو قبیله وحشی خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشتند. [[علامه]] در [[تفسیر]] [[المیزان]] از مجموع گفته‌های [[تورات]] استفاده می‌کند که [[یأجوج و مأجوج]] گروه یا گروه‌های بزرگی بودند که در دوردست‌ترین نقطه شمال آسیا زندگی می‌کردند. آنان مردمی جنگجو و غارتگر بودند<ref>المیزان، علامه طباطبایی، ج ۱۳، ص ۴۱۱.</ref>. برخی معتقدند: این دو کلمه عبری است؛ ولی در اصل از زبان یونانی به عبری منتقل شده است و در زبان یونانی "گاگ" و "ماگاگ" تلفظ‍‌ می‌شده که در سایر لغات اروپایی نیز به همین صورت انتقال یافته است. برخی نیز گفته‌اند: آن‌ها از قبایل وحشی نواحی مغولستان بوده‌اند که [[مردم]] قفقاز به هنگام سفر کورش به آن منطقه، تقاضای جلوگیری از آن‌ها را کردند و او نیز [[اقدام]] به کشیدن سد معروف [[ذو القرنین]] نمود<ref>تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۵۵۱.</ref>.
*در [[قرآن کریم]] از یأجوج و مأجوج در سوره‌های کهف ([[آیات]] ۹۲ تا ۹۸) و [[انبیاء]] ([[آیه]] ۹۶) سخن به میان آمده است. در [[تورات]] در کتاب حزقیل (فصل ۳۸ و ۳۹) و در کتاب رؤیای [[یوحنا]] (فصل ۲۰) از آن‌ها به‌عنوان "گوگ" و "مأگوگ" یاد شده است که معرب آن یأجوج و مأجوج است. [[آیات قرآن کریم]] گواهی می‌دهد که این دو نام، متعلق به دو قبیله وحشی خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشتند. [[علامه]] در [[تفسیر]] [[المیزان]] از مجموع گفته‌های [[تورات]] استفاده می‌کند که یأجوج و مأجوج گروه یا گروه‌های بزرگی بودند که در دوردست‌ترین نقطه شمال آسیا زندگی می‌کردند. آنان مردمی جنگجو و غارتگر بودند<ref>المیزان، علامه طباطبایی، ج ۱۳، ص ۴۱۱.</ref>. برخی معتقدند: این دو کلمه عبری است؛ ولی در اصل از زبان یونانی به عبری منتقل شده است و در زبان یونانی "گاگ" و "ماگاگ" تلفظ‍‌ می‌شده که در سایر لغات اروپایی نیز به همین صورت انتقال یافته است. برخی نیز گفته‌اند: آن‌ها از قبایل وحشی نواحی مغولستان بوده‌اند که [[مردم]] قفقاز به هنگام سفر کورش به آن منطقه، تقاضای جلوگیری از آن‌ها را کردند و او نیز [[اقدام]] به کشیدن سد معروف [[ذو القرنین]] نمود<ref>تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۵۵۱.</ref>.
*در روایاتی چند پراکنده شدن [[یأجوج و مأجوج]]، بر روی [[زمین]]، در کنار [[خروج]] [[دجال]] و [[نزول]] [[حضرت عیسی]] {{ع}} ذکر شده است<ref>ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۶۶.</ref>. نیز ممکن است گفته شود: مقصود از پراکنده شدن [[یأجوج و مأجوج]]، افراد شرور با ویژگی خاص نیست، بلکه می‌تواند این [[حقیقت]] در هرگروهی باشد که در مقابل [[حق]] در [[آخر الزمان]] می‌ایستند و [[اقدام]] به شرارت می‌کنند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۸۲.</ref>.
*در روایاتی چند پراکنده شدن یأجوج و مأجوج، بر روی [[زمین]]، در کنار [[خروج]] [[دجال]] و [[نزول]] [[حضرت عیسی]] {{ع}} ذکر شده است<ref>ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۶۶.</ref>. نیز ممکن است گفته شود: مقصود از پراکنده شدن یأجوج و مأجوج، افراد شرور با ویژگی خاص نیست، بلکه می‌تواند این [[حقیقت]] در هرگروهی باشد که در مقابل [[حق]] در [[آخر الزمان]] می‌ایستند و [[اقدام]] به شرارت می‌کنند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۸۲.</ref>.
==یأجوج و مأجوج در فرهنگنامه آخرالزمان==
*یأجوج و مأجوج نژادی از مخلوقات هستند که بر روی [[زمین]] [[زندگی]] می‌کنند. در [[قرآن]] از این گروه یاد شده است. [[ذوالقرنین]] به مقابله با این گروه [[فاسد]] می‌پردازد و عصیانگری آنان را مهار می‌کند.
*در [[روایات]] بسیاری برای این گروه توصیفات گوناگونی بیان شده است. اکنون به طور مختصر این ویژگی‌ها را یاد می‌کنیم: یأجوج نام جنس نر و مأجوج نام جنس ماده این نژاد است. آنان دسته‌ای از نژاد [[آدمیان]] هستند و هر روز سعی می‌کنند زندانی را که [[ذوالقرنین]] برای‌شان ساخته خراب کنند. نزدیک [[ظهور]] [[حضرت قائم]]{{ع}} از سوی سرزمین [[فلسطین]] [[خروج]] می‌کنند. آنان از لشکری بسیار بزرگ و بی‌شمار برخوردارند و با قیافه‌های عجیب، به خراب کردن [[دنیا]] می‌پردازند و هر آبی را که می‌یابند تباه می‌کنند، آنان عمرهایی طولانی دارند و با [[خدا]] نیز سر [[جنگ]] دارند. [[خروج]] این [[قوم]] در زمانی است که [[حضرت مسیح]]{{ع}} نیز در [[فلسطین]] به سر می‌برد و در رویارویی یأجوج و مأجوج با [[لشکر]] [[حضرت عیسی]]{{ع}}، [[سپاه]] [[حضرت عیسی]] در محاصره واقع می‌شود و عرصه بر آنان تنگ می‌شود. سپس دست به [[دعا]] بر می‌دارند و برای نابودی یأجوج و مأجوج و رهایی خود [[دعا]] می‌کنند. [[خداوند]] نیز عذابی می‌فرستد و همه آنان را هلاک می‌کند و [[زمین]] از بوی لاشه‌های آنان پر می‌شود. سپس پرندگانی شکاری می‌آیند و [[بدن]] متعفن یأجوج و مأجوج را برداشته و نابود می‌کنند و بارانی [[زمین]] را از لوث آنان [[پاک]] می‌کند<ref>یأتی، ص ۷۶۵.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]. ص ۶۱۰.</ref>.
==پرسش مستقیم==
==پرسش مستقیم==
* [[آیا یأجوج و مأجوج از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)]]
* [[آیا یأجوج و مأجوج از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)]]
خط ۲۷: خط ۳۱:
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
* [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۳: خط ۳۸:


{{امام مهدی}}
{{امام مهدی}}
 
[[رده:مدخل]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:یأجوج و مأجوج]]
[[رده:یأجوج و مأجوج]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]
۲۴٬۴۱۴

ویرایش