|
|
خط ۱۴: |
خط ۱۴: |
|
| |
|
| ==عبارتهای دیگری از این پرسش== | | ==عبارتهای دیگری از این پرسش== |
| == پاسخ جامع اجمالی==
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| <div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخها ودیدگاههای متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:</sub>''</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| {|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
| |
| |-
| |
| |[[پرونده:1368171.jpg|75px]]||[[پرونده:11736.jpg|75px]]||[[پرونده:Pic557.jpg|75px]]||[[پرونده:Pic434.jpg|75px]]||[[پرونده:13681165.jpg|75px]]||[[پرونده:152266.jpg|75px]]||[[پرونده:1100130.jpg|70px]]||[[پرونده:1368303.jpg|70px]]
| |
| |-
| |
| |<sub>[[سید محمد صدر|صدر]]</sub>||<sub>[[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]</sub>||<sub>[[عبدالرحمن انصاری|انصاری]]</sub>||<sub>[[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد]]</sub>||<sub>[[امیر مهدی حکیمی|حکیمی]]</sub>||<sub>[[علی اصغر احمدی|احمدی]]</sub>||<sub>[[سکینه طاووسی|طاووسی]]</sub>||<sub>پژوهشگران مؤسسه آینده روشن</sub>
| |
| |-
| |
| |}
| |
|
| |
| ===[[انتظار]]؛ حرکت و [[حماسه]]===
| |
| *یکی از عناوین مهم معرفتی در [[فرهنگ دینی]]، مسألۀ [[انتظار]] است؛ همانطور که در [[روایات]] از قول [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آمده است: {{متن حدیث|«اَفْضَلُ جِهَادِ أُمتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ»}}<ref>«بالاترین جهاد امت من، انتظار فرج است». تحف العقول، حرانی، ابن شعبه، ص۳۳؛ بحارالأنوار، مجلسی، محمد باقر، ج۵۱، ص۱۵۶.</ref> و مقصود از آن انتظاری است که [[انسان]] را به حرکت و [[حماسه]] در [[راه خدا]] وادار میکند<ref>ر.ک. [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۵۱ ـ ۱۶۰.</ref>. [[امام مهدی]]{{ع}} سفیر [[الهی]] برای [[نجات]] جامعۀ بشری است. ارمغان ظهورش، [[عدالت گستری]] در همۀ [[شئون]] [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]]، ایجاد حیات خردمندانه، [[هدایت]] [[انسان]] به مسیر [[فطرت]] [[پاک]] خدایی و رها شدن از زنجیرهای [[بندگی]] غیر خداست. [[منتظر واقعی]] نیز باید در جهت تحقق اهداف و آرمانهای او حرکت کند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۹۸.</ref> و بر این اساس دارای ویژگی هایی است که میتوان آنها را در دو بخش [[روایی]] و اقوال و آثار [[علما]] بررسی کرد.
| |
| ===[[ویژگیهای منتظران]] واقعی از دیدگاه [[روایی]]===
| |
| #[[منتظران واقعی]] کسانی هستند که آغاز و شروع تحقق [[عدالت کامل]] جهانی و دمیدن سپیدۀ [[فجر]] [[ظهور]] را در هر لحظه و ساعتی منتظراند<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۶-۳۵۹.</ref>. چنانکه [[امام سجاد]]{{ع}} میفرماید:<ref>{{متن حدیث|«إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِینَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ (ص) بِالسَّیْفِ أُولَئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً وَ قَالَ{{ع}}انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَجِ»}} مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.</ref> «همانا کسانی که در [[زمان غیبت]] به سر میبرند و به [[امامت حضرت مهدی]]{{ع}} [[ایمان]] دارند و [[انتظار]] ظهورش را میکشند، [[بهترین]] [[مردم]] تمام زمانها هستند، زیرا خدای بلند مرتبه، چنان [[عقل]] و [[فهم]] و معرفتی به آنها عطا کرده که گویا [[امام زمان]] خود را مشاهده میکنند».<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص۱۲۶.</ref> به عبارتی دیگر یکی از ویژگیهای [[انسان]] [[منتظر]] این است که به واقعهای که در [[آینده]] اتفاق خواهد افتاد، [[ایمان]] دارد<ref>ر.ک. [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم]]، ص ۱۴۹ ـ ۱۵۳.</ref>.
| |
| #شخص [[منتظر]] [[مهدی موعود]]{{ع}} را [[دوست]] داشته<ref>ر.ک. [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۱ و ۲۲۲.</ref> و در [[فراق]] [[محبوب]] خویش [[غمگین]] است، همانگونه که در [[دعای ندبه]] میخوانیم:<ref>«برای من دیدار مردم بدون دیدن تو گران است». قمی، عباس، منتهی الامال، ج ۲، ص ۱۵۲، تا ص ۸۷۲.</ref> {{متن حدیث|«عَزِیزٌ عَلَیَّ أَنْ أَرَی الْخَلْقَ وَ لَا تُرَی»}}<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref> شخص [[منتظر]] [[دوست]] دارد [[توفیق]] [[زیارت]] [[امام]] حاصل شده و چگونه زیستن و چگونه مردن را از او بپرسد<ref>ر.ک. [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم]]، ص ۱۴۹ ـ ۱۵۳.</ref>.
| |
| #[[تولی]] و [[تبری]]: یکی از ویژگیهای برجسته در [[تشیع]] و [[انتظار]] [[شیعه]]، [[مقید]] بودن به [[مکتب]] و خط [[مکتب]] است. در مکتبی که با [[خون]] سرخ [[شهیدان]] [[استوار]] گشته است، [[دوست]] داشتن [[امامان]] ([[تولی]]) و دوری جستن از [[دشمنان]] آنان ([[تبری]])، چیزی جُز متابعت عاشقانه از [[حق]] و [[رهبر]] [[حق]] و [[مخالفت]] خصمانه با ناحق و [[رهبر]] ناحق نیست<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵. فصل نخست (مفهوم انتظار)، سخن پیامبر اکرم(ص).</ref>.
| |
| #[[قدرت جسمانی]] و [[آمادگی نظامی]] نیز از محورهای قابل توجه در بحث [[انتظار]] است. انسانی که [[منتظر]] قیامی خونین و انقلابی بزرگ است، باید همیشه [[آمادگی نظامی]] داشته باشد تا در آن هنگام که نخستین درخشش [[حق]] آغاز شد به صف [[یاران]] [[حق]] بپیوندد<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: «باید هر یک از شما برای [[خروج قائم]] اسلحه تهیه کند، هر چند یک نیزه. چون وقتی [[خداوند]] ببیند کسی به [[نیت]] [[یاری]] [[مهدی]] اسلحه تهیه کرده است، [[امید]] است [[عمر]] او را دراز کند تا [[ظهور]] را [[درک]] نماید و از [[یاوران مهدی]] باشد [یا برای این [[آمادگی]]، به [[ثواب]] [[درک]] [[ظهور]] [[یاوران]] برسد]».<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>
| |
|
| |
| ===[[ویژگیهای منتظران]] واقعی در بررسی اقوال و آثار [[علما]]===
| |
| *هیچ فردی به حد مطلوب از [[انتظار]] نمیرسد، مگر اینکه دارای سه ویژگی همراه با هم باشد، که عبارتند از: عناصر [[عقیدتی]] و روحی و [[رفتاری]]،<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۶-۳۵۹.</ref>
| |
| #جنبۀ [[عقیدتی]]:
| |
| ##[[خداجویی]] و [[توحید]]: [[منتظران]] باید [[خدا]] را به نحو مطلوبی شناخته و نمودِ [[جمال]] [[حق]] در [[روح]] و روانشان، جلوۀ خاصی داشته باشد<ref>ر.ک. هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۴۶ ـ ۶۳. </ref>.
| |
| ##[[نبوت]]: از خصوصیات [[یاران امام زمان]]{{ع}}، توجه به [[پیامبران]] و [[مکتب]] آنها و [[تجدید عهد]] با آنان است<ref>ر.ک. هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۴۶ ـ ۶۳. </ref>.
| |
| ##[[امامت]]، [[عدل]] و [[معاد]]: از دیگر [[ویژگیهای منتظران]] واقعی [[اعتقاد]] [[راسخ]] به [[اصول دین]] مانند [[امامت]] و [[عدل]] و [[معاد]] است<ref>ر.ک. هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۴۶ ـ ۶۳. </ref>.
| |
| ##[[اعتقاد]] داشتن به اینکه در [[آینده]]، [[عدل مطلق]] سراسر [[زندگی]] [[بشر]] را فرا خواهد گرفت<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۶-۳۵۹؛ [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم]]، ص ۱۴۹ ـ ۱۵۳؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۱ و ۲۲۲.</ref>.
| |
| ##[[اعتقاد]] به اینکه [[رهبر]] پیروز در آن روز [[موعود]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} است و [[اعتقاد]] به او از ضروریات [[مذهب امامیه]] است<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۶-۳۵۹.</ref>.
| |
| #جنبه روحی و نفسانی [[انتظار]]: استعداد و [[آمادگی]] کامل برای تحقق یافتن و پیاده شدن [[عدالت کامل]] را در خود پرورش میدهند<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۶-۳۵۹؛ [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|شیوههای ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم]]، ص ۱۴۹ ـ ۱۵۳.</ref>.
| |
| #جنبۀ [[رفتاری]] و عملی [[انتظار]]:
| |
| ##اگر کسی بخواهد نمونۀ یک [[منتظر راستین]] باشد، باید پیوسته خود را پایبند [[احکام الهی]] نموده و [[دستورات]] [[خداوند]] را بر دیگر علاقههای فردی و [[کارها]] و گفتارهای شخصی ترجیح دهد<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۶-۳۵۹.</ref>.
| |
| ##علاوه بر آنکه آماده روز [[ظهور]] میشود، خود را در محضر آن [[حضرت]] دیده و در حضور او [[مسئولیت]] دارد<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۳۵۶-۳۵۹.</ref>.
| |
| ##در برابر نابسامانیهای [[اجتماعی]] [[ایستادگی]] میکنند و به امر معروف و [[نهی از منکر]] به عنوان یک فریضۀ مهم [[الهی]] که تحقق [[سایر]] [[دستورات]] [[خدا]] به آن بستگی دارد، مینگرند<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص۱۲۶؛ [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۳۷-۱۳۸؛ [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۹۸؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۴۶ ـ ۶۳.</ref>.
| |
| ##دو جنبۀ [[امر به معروف و نهی از منکر]]، اگر در عمق [[جان]] [[انسان]] [[رسوخ]] کند، منشأ دو رشته [[اعمال]] خواهد شد: [[خودسازی]] و [[تزکیه نفس]] و ایجاد [[آمادگی]] جسمی و روحی جهت تحقق آن تحول بزرگ و فراگیر از یکسو و [[مبارزه]] با عوامل [[فساد]] و [[ظلم]] و [[گناه]] و آلودگی از سوی دیگر<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص۱۲۶؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۹۸.</ref>.
| |
| ##[[بصیرت]] و [[آگاهی]]: از ویژگیهای همراهان [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} داشتن چراغ [[بصیرت]] و [[شناخت]] مقصد است. [[بصیرت]] و [[آگاهی]] راه را برای روندۀ راه [[آشکار]] و آسان میسازد<ref>ر.ک. هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۴۶ ـ ۶۳.</ref> و... <ref>ر.ک. هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۴۶ ـ ۶۳.</ref>.
| |
|
| |
| ===معیارهای فردی و [[اجتماعی]] [[منتظران]]===
| |
| *در تقسیمی دیگر میتوان [[ویژگیهای منتظران]] واقعی را در دو بخش معیارهای فردی و [[اجتماعی]] بررسی کرد:
| |
| #معیارهای فردی:
| |
| ##[[منتظر]] در همه حال متوجه [[خداوند متعال]] است و این معیارِ توحیدیِ [[انتظار]] است که در درون و اندیشۀ [[انسان]] [[منتظر]] نفوذ کرده است<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>.
| |
| ##معیار دیگر [[انتظار]]، معیار نبوتیِ آن و توجه به [[پیامبران]] و [[مکتب]] آنان است. [[انسان]] [[منتظر]] همیشه چشم به [[قیام]] و [[ظهور]] [[پیشوایی]] دوخته است که دارای [[صفات پیامبران]] است و در ژرفنگری، [[استواری]]، نستوهی، [[خستگیناپذیری]]، هدفگرایی، دینباوری، انساندوستی، [[ایثار]] و [[فداکاری]] چون آنان است<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>.
| |
| ##محور مهم دیگر [[انتظار]]، توجه به [[کتاب خداوند]]، [[قرآن]] است. زیرا که [[مهدی]]{{ع}} [[دانا]] به [[اسرار]] و رموز [[قرآن]] و زنده کنندۀ همۀ [[احکام]] و برنامههای آن است و انسانی که [[منتظر ظهور]] او هست، [[منتظر]] روزی است که [[احکام]] [[قرآن]] جهانگیر شود<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>.
| |
| ##محور دیگر [[انتظار]]، بُعد [[عدل]] و [[دادگری]] است. انسانی که چشم به [[راه مهدی]]{{ع}} است، [[منتظر ظهور]] [[عدل]]، عدلی فراگیر و جهانی است. نتیجۀ اصولی و بنیادیِ این [[اندیشه]]، رویکرد جدی به اصول [[عدالت اجتماعی]] است برای [[زمینهسازی]] [[عدالت]] مطلقِ [[مهدوی]]<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>.
| |
| #معیارهای [[اجتماعی]]:
| |
| ##از ویژگیهای [[انسان]] [[منتظر]]، گرایش اصولی به [[دینداری]] و دینباوری است؛ حل همۀ مشکلات را از [[دین]] میجوید و راه و روش زیست فردی و [[خانوادگی]] و گروهی را از مرام و [[مکتب]] خود میطلبد<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>.
| |
| ##انسانِ [[منتظر]] به [[حاکمیت]] اصل [[دین]] و اجرای یکایک [[تعالیم]] آن نیز چشم دوخته است، [[دوست]] دارد هر چه [[اسلامی]] است تحقق یابد و هر چه غیر [[اسلامی]] است زوال پذیرد و نابود گردد<ref>ر.ک. [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۳۵.</ref>.
| |
| *عوامل یاد شده باعث ایجاد حالت [[انتظار]] در فرد بوده و نبود و یا کمبود این عوامل در [[ضعف]] [[انتظار]] مؤثر است و فرد [[مقید]] به انجام وظیفۀ [[انتظار]]، با تقویت این مقدمات به عنوان یک [[منتظر واقعی]] محسوب میشود<ref>ر.ک. [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۱ و ۲۲۲.</ref>.
| |
|
| |
| ==پاسخها و دیدگاههای متفرقه== | | ==پاسخها و دیدگاههای متفرقه== |
| {{یادآوری پاسخ}} | | {{یادآوری پاسخ}} |