اخلاص: تفاوت میان نسخه‌ها

در این [[آیات]] و نمونه‌های بسیار دیگرش، نکته‌ای است که نظر [[انسان]] را به [[سختی]] به خود جلب می‌نماید. آن نکته یادکردنی، این است که به‌دست آوردن [[خلوص]]، تنها از راه عمل میسر نمی‌گردد؛ بلکه [[خلوص]] آنگاه به‌دست می‌آید، که در [[دین]] به‌کار [[رود]]، و [[دین]] مجموعه‌ای است که از [[اعتقاد]]، [[اقرار زبانی]] و عمل با اعضاء [[بدن]]، تشکیل شده است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۳، ص ۲۱۲.</ref>.

*کوتاه سخن آنکه [[قرآن کریم]] دلالت می‌نماید، که [[مخلص]] کسی است که از اخلاصی [[راسخ]] و [[استوار]] در اعتقاداتش بهره‌مند است، به‌گونه‌ای که هیچ جزئی از [[اعتقادات]] او از عناصر غیر [[اسلامی]] سرچشمه نمی‌گیرد. در سخنانش نیز همین‌گونه است، بنابراین سخنانش از شائبه اوهام و [[خرافات]] پیراسته است؛ او چون عبارت [[شریف]] {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref> را بر زبان آورَد، [[حقیقت]] این سخن را در می‌یابد، و نه آنکه تنها زبانش به حرکت درآید، امّا معنای آن بر جانش ننشسته باشد. در کارهای گوناگونش نیز همین‌گونه است، چه هیچ چیزی از [[منافع]] مادّی و یا حتّی [[منافع]] [[معنوی]] در کنار [[حضرت حق]] [[هدف]] [[افعال]] او نخواهد بود، از این رو عنوان مخلَص به خوبی بر او [[صادق]] می‌آید. [[راغب اصفهانی]] به درستی در "مفردات ألفاظ القرآن الکریم" می‌آورد: {{عربی|الْإِخْلَاصِ‌: التّبرّي‌ عن‌ كلّ‌ ما دون‌ اللّه‌ تعالى}}<ref>مفردات الفاظ القرآن الکریم، ص۱۵۵.</ref>: "اخلاص [[بیزاری جستن]] است از هر آنچه غیر [[خداوند متعال]] می‌باشد"؛ [[حضرت حق]] خود می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا}}<ref>«و بهدین‌تر از آن کس که روی (دل) خویش به (سوی) خداوند نهد در حالی که نکوکار باشد و از آیین ابراهیم درست‌آیین پیروی کند، کیست؟ و خداوند، ابراهیم را دوست (خود) گرفت» سوره نساء، آیه ۱۲۵.</ref>؛ و می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref>«من با درستی آیین روی خویش به سوی کسی آورده‌ام که آسمان‌ها و زمین را آفریده است و من از مشرکان نیستم» سوره انعام، آیه ۷۹.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۳، ص ۲۱۴.</ref>.

*از همین [[آیات]]، استفاده می‌شود که [[حقیقت]] و واقعیّت عمل و حتّی [[قلب]] [[آدمی]]، همان [[خلوص]] است و بس. از این رو عملی که از [[خلوص]] تهی است، عمل نیست؛ بلکه همچون جسمی است که از [[روح]] بی‌بهره است. بالاتر از این، خود در شمار [[گناهان]] و بلکه [[گناهان کبیره]] است، که به [[کفر]] پهلو می‌زند!. [[قلب]] بی‌اخلاص نیز [[قلب]] نیست، بلکه محلّ آلودگی‌ها و [[ظلمت]] است که ظلماتی چند در آن متراکم شده لایه لایه بر هم فروافتاده است. این [[قلب]] سرانجام همچون سنگ می‌شود، که نه امّید خیری بر آن می‌روَد، و نه نجاتی برای آن حاصل می‌شود؛ چه [[نجات]] تنها از کسب [[کمالات]] حاصل می‌شود، و کسب کمال نیز برای سنگ سخت محال است!: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَالْأَذَى كَالَّذِي يُنْفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لَا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ *وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِيتًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِنْ لَمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ}}<ref>«ای مؤمنان! صدقه‌های خود را با منّت نهادن و آزردن تباه نسازید، همچون کسی که از سر نمایش دادن به مردم، دارایی خود را می‌بخشد و به خداوند و روز واپسین ایمان ندارد، پس داستان وی چون داستان سنگی صاف است که بر آن گرد و خاکی نشسته باشد آنگاه بارانی تند بدان برسد (و آن خاک را بشوید) و آن را همچنان سنگ سختی درخشان (و بی‌رویش گیاهی بر آن) وا نهد؛ (اینان نیز) از آنچه انجام می‌دهند هیچ (بهره) نمی‌توانند گرفت و خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند * و داستان (بخشش) کسانی که دارایی‌های خود را در جست و جوی خشنودی خداوند و برای استواری (نیّت خالصانه) خودشان می‌بخشند، همچون باغساری بر پشته‌واره‌ای است که بارانی تند- و اگر نه بارانی تند، بارانی نرمریز- بدان برسد و میوه‌هایش را دوچندان کند و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره بقره، آیه ۲۶۴-۲۶۵.</ref>؛

{{متن قرآن|مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَدْحُورًا * وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا}}<ref>«هر کس این جهان زودگذر را بخواهد، آنچه در آن بخواهیم برای هر کس اراده کنیم زود بدو می‌دهیم سپس برای او دوزخ را می‌گماریم که در آن نکوهیده رانده درآید * و از کوشش آنانکه جهان واپسین را بخواهند و فراخور آن بکوشند و مؤمن باشند؛ سپاسگزاری خواهد شد» سوره اسراء، آیه ۱۸-۱۹.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۳ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۳، ص ۲۱۶-۲۱۷.</ref>.

به تعبیر [[قرآن کریم]]، اگر کسی در عمل خود غیر از [[خداوند متعال]] چیز دیگری را در نظر آورد، تنها جهنّم را نصیب می‌برَد، و جز از آن هیچ بهره‌ای دیگر به‌دست نخواهد آورد.