|
|
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین سبحانینیا؛}}
| |
| [[پرونده:11386.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد سبحانینیا]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[محمد سبحانینیا]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«یکی از کارکردهای فردی [[انتظار]]، [[معرفت]]، [[محبت]] و علاقهمندی [[انسان]] به [[حضرت]] [[حق]] است؛ زیرا اگر [[انسان]] [[چشم به راه]] کسی باشد و نتواند حضور او را [[درک]] کند، به کسی که بتواند برای او تکیهگاهی محکم و مطلق باشد، [[پناه]] میبرد و او، جز [[خدای سبحان]] نیست؛ چنانکه [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} از قول [[خداوند]] میفرماید: "هرگاه اشتغال من برجان [[بنده]] غالب آید، خواهش ولذت او را در یاد خود قرار دهم و چون خواهش و لذتش را در یاد خویش قرار دهم، [[عاشق]] میگردد و من نیز [[عاشق]] او میشوم و چون [[عاشق]] یکدیگر شدیم، پرده میان خود و او را بالا میزنم و مشاهد جلال و [[جمال]] خود را بر [[جان]] او مسلط میکنم؛ طوریکه وقتی [[مردم]] دچار [[سهو]] و اشتباه میشوند، او دستخوش [[سهو]] نمیشود<ref>{{متن حدیث|إذا کان الغالب علی العبد الاشتغال بی جعلت بغیته و لذته فی ذکری، فإذا جعلت بغیته و لذته فی ذکری، عشقنی وعشقته، فإذا عشقنی وعشقته رفعت الحجاب فیما بینی وبینه و صیرت ذلک تغالبا علیه، لا یسهو إذاسها الناس}}؛ متقی هندی، کنزالعمال، ج۱، ص۴۳۳، ح۱۸۷۲.</ref>؛ [[امام سجاد]]{{ع}} میفرماید: "کسانی که قائل به [[امامت]] و [[منتظر ظهور]] [[حضرت]] ([[مهدی]]) باشند، [[بهترین]] انسانهای هر زماناند و [[خداوند]] به آنان [[عقل]]، [[معرفت]] و [[فهم]] میدهد که [[غیبت]] نزد آنها، مانند حضورشان نزد ما باشد"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ}}؛ کمال الدین، ج۱، ص۲۹۹ و ۳۰۰، ح۲.</ref>؛ و بدیهی است این [[عشق]] و معرفت، در [[خودسازی]] [[انسان]] مؤثر است»<ref>[[محمد سبحانینیا|سبحانینیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۶۹-۷۰.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
|
| |
| ==نویسنده: آقای ظرافتی. تکمیل کننده: بهمنی== | | ==نویسنده: آقای ظرافتی. تکمیل کننده: بهمنی== |
| ==پاسخ اجمالی==
| |
| ==[[اهمیت انتظار]]==
| |
| *[[اعتقاد]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} باعث میشود [[انسان]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] خود از [[نعمت]] [[انتظار]] بهرهمند شود که اگر از آن تهی شود و به [[آینده]] [[امید]] نداشته باشد، [[زندگی]] برایش مفهومی نخواهد داشت و شاید از این جهت است که {{متن حدیث|افضل اعمال امتی انتظار الفرج}}<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.</ref> بیان شده است<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>.
| |
| ==[[آثار فردی انتظار]]==
| |
| *[[آثار فردی انتظار]] همانند [[آثار انتظار]] به طور عام دارای مصادیق زیر است:
| |
| ===آثار [[فکری]] و [[اعتقادی]] یا [[علمی]] و معرفتی===
| |
| *[[فکر]]، زیربنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است و [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ میکند. [[رسالت]] [[انبیاء]] و [[اولیاء]] [[تربیت]] [[انسان]] و رها ساختن او از [[جهل]] و عرضه حقایق امور است در جریان [[انتظار]]، [[انسان]] با قرار گرفتن تحت [[تربیت]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} و [[طهارت]] [[فکری]] و [[عقلی]] رشد میکند<ref>ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث.</ref>. آنچه [[قیام]] و [[انقلاب جهانی امام زمان]] را از دیگر [[انقلابها]] متمایز و ممتاز میسازد، دگرگونیهای [[اعتقادی]] و [[باور]] انسانهاست، که در پرتو تلاشهای او و یارانش پدید خواهد آمد<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.</ref>.
| |
| برخی از آثار [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]] عبارتند از: [[دینشناسی]] و [[شناخت]] مفاهیم [[دینی]]<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر.</ref>؛ [[شناخت امام زمان]]<ref>ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث؛ مهدویفرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>، حفظ و نگهبانی از مرزهای [[اعتقادی]]<ref>ر.ک. مهدویفرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>.
| |
| *باید توجه داشت [[انسان]] [[منتظر]] در [[معارف مهدوی]] [[بصیرت]] دارد، یعنی [[انتظار فرج]] باعث میشود فرد [[مسلمان]] آنچه در [[توان]] دارد، به کار گیرد تا سطح [[اندیشه]] و [[آگاهی]] خود را بالا ببرد<ref>ر.ک. انصاری، عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.</ref> چون: اولاً: [[معرفت]] اساس [[اعتقاد صحیح]] است و [[اعتقاد صحیح]]، بدون [[شناخت]] [[حضرت حجت]] {{ع}} امکان ندارد<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>، ثانیاً: محبتی [[ارزش]] دارد که با [[معرفت]] همراه باشد، تا با [[شبهات]] [[دشمنان]] آفت نزند و پراستحکام بماند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در این باره فرمود: «کسی که بمیرد و [[امام زمان]] خود را بشناسد، همانند کسی است که در [[خیمه]] [[حضرت قائم]] {{ع}} نزد آن [[حضرت]] باشد»<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲: {{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ}}</ref>.<ref>ر.ک. انصاری، عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.</ref> در کنار این [[آمادگی فکری]] شخصی، توجیهگری نظری و تئوریپردازی دقیق در [[تبیین]] اندیشۀ [[مهدویت]] در سطح جهانی و [[دفاع]] [[فکری]] و نظری از اندیشۀ [[مهدویت]] و [[پاسخ به شبهات]] مطرح شده و جلوگیری از کوتهفکری و [[کجاندیشی]] و رفتارهای نابخردانه گوشهای دیگر از تأثیرات [[اعتقاد]] به [[انتظار]] است<ref>ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.</ref>.
| |
| ===آثار روحی و روانی===
| |
| *برای [[درک]] [[زمان ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}، اساسیترین ویژگی در بخش [[رفتار]]، ایجاد [[آمادگی روحی]] و روانی در خود است<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>. [[آمادگی]] در حوزۀ [[محبت]]، پالایش [[روح]] و تصفیۀ [[باطن]] و [[تطهیر]] درون و نیز انس منطقی با [[ادعیه]] و اذکاری است که از ناحیۀ [[معصومان]]{{ع}} رسیده و رمز ارتباط حبی و [[باطنی]] میان [[شیعه]] و [[امام]] خود است<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر، ص؟؟؟.</ref>، لذا بیشترین آثاری که در زمینۀ [[انتظار]] وجود دارد در بخش [[رفتار]] ایجاد "[[آمادگی روحی]] و روانی" است<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ج۳، ص۵۴ ـ ۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref>. کسانی که [[صاحب]] [[آمادگی روحی]] و روانی بالایی نشوند، هرگز نمیتوانند [[یار]] و [[یاور]] خوبی برای [[امام مهدی]]{{ع}} باشند؛ چرا که آنان با کمترین فشاری که به آنها وارد شود، عرصه را خالی میکنند<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ج۳، ص۵۴ ـ ۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref>. بنابراین فردی که [[منتظر ظهور]] [[حضرت]] است، این [[انتظار]] در تمام ابعاد روحی و روانی او نیز تأثیرگذار است. لذا از طریق ارتباط [[معنوی]] که فرد با یک [[انسان کامل]] [[الهی]] برقرار میسازد، حسی در او به وجود میآید که او را در مقابل بسیاری از [[افکار]] رنجآور، [[گرفتاریها]] و بیماریهای روحی رایج در جامعۀ امروزی مقاوم میسازد<ref>ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث، ص؟؟؟.</ref>.
| |
| *یکی از نکات در زمینۀ آثار روحی ایجاد [[امید]] در شخص [[منتظر]] است. [[انسان]] به [[امید]] زنده است و بدون [[امید]] نمیتوان آیندهنگر بود و به تحولات [[آینده]] نظر انداخت<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[امید]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} و نصرت و [[پیروزی]] [[حق]] و [[عدالت]] با [[اعتقاد]] به [[آمادگی]] مادی و [[معنوی]] برای [[ظهور]] آن [[حضرت]]، زایندۀ [[امید]] است<ref>ر.ک. انصاری، عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref> و حیات فردی [[منتظران]] را متحول و پویا میسازد<ref>ر.ک. فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref>.
| |
| *همچنین [[انتظار]] از لحاظ فردی، موجب تمرکز [[افکار]] و نیروهای [[آدمی]] میشود؛ زیرا همۀ آنها، ناظر به یک [[هدف]]، یعنی [[انتظار ظهور]] میشوند و این امر موجب [[وحدت]] شخصیت او میگردد و این [[وحدت]] شخصیت، از هرز رفتن تواناییها و قابلیتها، جلوگیری میکند و زمینۀ رشد و [[ظهور]] قدرتی شگرف و فوق العاده را فراهم میکند<ref>ر.ک. شرفی، محمد رضا، مقدمهای بر آثار تربیتی و روانشناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانیهای گفتمان سوم، ص ۱۳۴.</ref> و [[اعتقاد]] به اینکه سرانجام، کرۀ [[زمین]] از [[شر]] [[مستکبران]] و [[ظالمان]] [[نجات]] یافته و [[اصلاح]] خواهد شد و به تمام [[تبعیضها]] و نابسامانیها خاتمه داده میشود، [[انسان]] را وادار میکند خود [[ظلم]] نکند و دنبال [[فساد]] و بی بند و باری نرود<ref>ر.ک. انصاری، عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.</ref> و در [[فساد محیط]] منحل نشود<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>، در برابر انواع آلودگی رایج [[جامعه]] و لغزشهای محیطی [[مقاومت]] کند و به یک [[مصونیت]] [[اخلاقی]] و [[اجتماعی]] در برابر هر کجروی و [[ناهنجاری]] دست یابد<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی، ص ۲۹۴-۲۹۶.</ref> و در برابر [[ظالمان]] [[پایداری]] بورزد چراکه بزرگترین پیامد [[انتظار]]، [[صبر]] و [[مقاومت]] است. اگر بخواهیم جامعهای مقاوم و پایدار داشته باشیم، ابتدا لازم است افراد آن به چنین [[صبر]] و مقاومتی دست یابند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>.
| |
|
| |
| ===آثار [[اخلاقی]] و [[رفتاری]]===
| |
| *[[انسان]] [[منتظر]] دارای [[اخلاقی]] [[اسلامی]] است و [[جامعۀ منتظر]] [[مظهر]] [[اخلاق اسلامی]] است<ref>ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴ـ۸۸.</ref>. [[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] و [[توانایی]] نگهداری و انتقال تجربهها همواره میتواند در مسیر رشد [[فکری]] و تعالی [[معنوی]] و اخلاقی گام بردارد و گاه این طی طریق، جهشی و باشتاب باشد. با این حال، به [[دلیل]] ظرفیتهای بسیار فراوان انسانی میتوان توقع داشت روزگاری بیابد که با توجه به فراهم بودن زمینه، با امدادهای [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، این تعالی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد. در [[انتظار]] این وضعیت به سر بردن، خود عاملی است برای تلاش مضاعف در جهت رسیدن به آن. ارتقای [[عقلانیت]]، [[حکمت]] و [[معرفت]]، بسط و کمال [[علم]]، توسعه دیانت، [[معنویت]] و [[اخلاق]] از جمله شاخصهای جامعۀ [[موعود]] است<ref>{{متن حدیث|إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَکْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ}}؛ الخرائج و الجرائج، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱.</ref>.<ref>ر.ک. دیرباز، عسکر، روشهای اثرگذاری انتظار در جامعۀ منتظر، ص ۱۱۸.</ref>
| |
| *[[انتظار فرج]] و [[ظهور]] در [[حقیقت]] به معنای آماده باش کامل [[فکری]]، عملی، مادی و [[معنوی]] است<ref>ر.ک. انصاری، عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.</ref> و [[منتظر واقعی]] کسی است که آلودگیهای درون را پالایش کند و خانۀ [[دل]] را از زنگار [[گناه]] و ناپاکیها [[پاک]] کند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref> و خود را به [[صفات ]][[پسندیده]] آراسته و از [[گناه]] و [[دنیاطلبی]] و تجمّل اجتناب ورزد. [[امام صادق]] {{ع}} در این زمینه فرمود: «کسی که علاقه دارد از [[یاران]] و [[اصحاب حضرت قائم]] {{ع}} باشد، باید [[تقوا]] در خود ایجاد کند و خود را به صفات [[نیک]] و [[محاسن اخلاق]] مزین سازد و سپس در [[انتظار]] آن [[حضرت]] باشد. هر کس این [[آمادگی]] را به دست آورد و [[پیش از ظهور]] از [[دنیا]] برود، به اجر و [[پاداش]] [[یاران]] آن [[حضرت]] نایل خواهد شد. کوشش کنید و [[منتظر فرج]] و موفقیت باشید، ای جماعتی که مورد توجه [[خدا]] هستید، [[پیروزی]] گوارایتان [[باد]]!»<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰: {{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}</ref>.<ref>ر.ک. انصاری، عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ هدایتنیا، فرجالله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۰؛ عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.</ref> [[منتظر]] باید خود را در منظر [[خدا]] و [[امام]] زمانش میبیند<ref>ر.ک. هدایتنیا، فرجالله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> و بیمبالاتی نکرده و با [[پرهیزگاری]] به مرزهای [[گناه]] و [[حرام]]، نزدیک نشود<ref>ر.ک. عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.</ref>. از طرفی دیگر باید دانست [[امام مهدی]] {{ع}} مصداق بارز زهدورزی و دوری از [[تجملات]] است، کسانی که ادعای [[پیروی]] از این [[امام]] بزرگ را میکنند نباید حریصانه به دنبال [[دنیا]] باشند و [[همت]] خود را در [[نیکو]] پوشیدن و خوردن و [[لذت]] بردن، خلاصه کنند<ref>ر.ک. عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.</ref>.
| |
| ===آثار [[سیاسی]]===
| |
| *[[انسانها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند و حاکمی را میطلبند که بتواند ارزشهای انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]]، اختناق، [[استکبار]] و استبعاد را نفی کند. [[انسانها]] خواستار سیاستی [[الهی]] و [[حکومتی]] [[واحد]] هستند که مرز جغرافیایی نشناسد، [[رهبر]] و راهنمایشان [[قانون]] واحدی باشد، ضعیف و [[قوی]]، سیاه و سفید، در آن یکی باشد و سخن از رجزخوانیها و حملههای [[نظامی]] ابرقدرتها به میان نیاید<ref>ر.ک. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۸۱-۸۶.</ref>. بدون [[شک]] با توجه به جهانی بودن [[حکومت حضرت مهدی]] {{ع}}، [[نیازمند]] بازشناسی و بازنمایی آثار و ابعاد [[سیاسی]] [[حکومت جهانی]] آن [[حضرت]] به جهانیان هستیم و [[مشتاقان]] برپایی [[حکومت عدل جهانی]] باید در دو محور زمینههای [[سیاسی]] این اتفاق بزرگ را فراهم نمایند: آشنا شدن با روشهای [[سیاسی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} و آشنا کردن دیگران با این اندیشۀ بلند [[سیاسی]]<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدی{{ع}}، ص۸۴ - ۷۹.</ref>.
| |
| ===آثار [[اقتصادی]]===
| |
| *از جملۀ [[وظایف منتظران]] حراست از [[فرهنگ دینی]] و [[اسلامی]] و [[مرزبانی]] اندیشۀ [[اسلامی]] و زنده نگه داشتن آن است. بدون تردید، [[تبلیغ]] این [[فرهنگ]] پویا بدون پشتوانۀ [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکانپذیر نیست و به همین جهت [[منتظران]] باید با سعی و تلاش در عرصههای مختلف [[صنعت]]، [[کشاورزی]] و غیره این [[آرزو]] و خواست را تحقق بخشند<ref>ر.ک. فلاحی، صفر، امام مهدی{{ع}} ذخیرۀ امامت، ص ۱۷ ـ ۱۹.</ref>. کسانی که در اندیشۀ [[زمینهسازی برای دوران ظهور]] هستند، میبایست در [[عصر غیبت]] نیز با تلاش فراوان، مواهب [[الهی]] را برای [[خدمت]] به [[بندگان خدا]] به استخدام در آورند<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref>.
| |
| ===آثار [[نظامی]] و انتظامی===
| |
| *از مهمترین [[وظایف]] [[دوران غیبت]] به عنوان [[زمینهسازی]]، [[آمادگی]] پیوسته و [[راستین]] از جهت [[توانمندی]] [[نظامی]] و جسمانی است. در اینباره [[روایات]] فراوانی وجود دارد<ref>ر.ک. سلیمیان، خدا مراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref> مانند اینکه [[امام باقر]]{{ع}} ذیل آیۀ شریفۀ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمودند: «بر انجام [[واجبات]] [[شکیبایی]] کنید و برابر [[دشمنان]]، یک دیگر را [[یاری]] نمایید و برای [[یاری]] پیشوای [[منتظَر]]، همواره [[آمادگی]] خود را حفظ کنید»<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۱۹۹.</ref>.<ref>ر.ک. سلیمیان، خدا مراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref>
| |
|
| |
|
| ==پاسخ تفصیلی== | | ==پاسخ تفصیلی== |