پرش به محتوا

بحث:دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۰
خط ۲۳: خط ۲۳:
#[[روایات]] [[انتظار]] در منابع [[اهل سنت]]: قندوزی از [[پیامبر]] {{صل}} [[نقل]] می‌کند که فرموده است: {{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}} سپس در توضیح آن اضافه می‌کند: {{عربی|أَی انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِظُهُورِ الْمَهْدِیِّ{{ع}}}}<ref>قندوزی حنفی، سلیمان‌بن‌ابراهیم، ینابیع المودة، ج۳، ص۳۷۹؛ ابن جوزی، فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۳۵. </ref>. <ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>[[ اخبار متواتر]] و [[مستفیض]] از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} دربارۀ [[مهدی]]{{ع}} رسیده که او از [[اهل بیت]] [[حضرت]] بود و هفتاد سال [[حکومت]] خواهد کرد و در [[زمین]] [[عدالت]] را می‌‌گستراند<ref>ر.ک: فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>. در [[حدیثی]] مشهور [[پیامبر اسلام]] {{صل}} فرمود: «اگر از [[عمر]] [[جهان]] جز یک روز [[باقی]] نماند، [[خداوند]] حتماً در آن روز شخصی از [[خاندان]] ما  را بر می‌انگیزد و او [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند؛ هم چنانکه پر از [[ظلم]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً}}؛ الفتوحات المکیه، ج۳، ص ۳۲۷.</ref>.<ref>ر.ک: ابراهیمی، ابراهیم، انتظار و امید، ص ۴۳-۴۴.</ref>
#[[روایات]] [[انتظار]] در منابع [[اهل سنت]]: قندوزی از [[پیامبر]] {{صل}} [[نقل]] می‌کند که فرموده است: {{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}} سپس در توضیح آن اضافه می‌کند: {{عربی|أَی انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِظُهُورِ الْمَهْدِیِّ{{ع}}}}<ref>قندوزی حنفی، سلیمان‌بن‌ابراهیم، ینابیع المودة، ج۳، ص۳۷۹؛ ابن جوزی، فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۳۵. </ref>. <ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>[[ اخبار متواتر]] و [[مستفیض]] از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} دربارۀ [[مهدی]]{{ع}} رسیده که او از [[اهل بیت]] [[حضرت]] بود و هفتاد سال [[حکومت]] خواهد کرد و در [[زمین]] [[عدالت]] را می‌‌گستراند<ref>ر.ک: فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>. در [[حدیثی]] مشهور [[پیامبر اسلام]] {{صل}} فرمود: «اگر از [[عمر]] [[جهان]] جز یک روز [[باقی]] نماند، [[خداوند]] حتماً در آن روز شخصی از [[خاندان]] ما  را بر می‌انگیزد و او [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند؛ هم چنانکه پر از [[ظلم]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً}}؛ الفتوحات المکیه، ج۳، ص ۳۲۷.</ref>.<ref>ر.ک: ابراهیمی، ابراهیم، انتظار و امید، ص ۴۳-۴۴.</ref>
#تأکید علمای [[اهل سنت]] بر مسألۀ [[انتظار]]: عدّه‌ای از علمای [[اهل سنت]] تصریح به وجود [[انتظار]] در میان [[مسلمانان]] نموده و حتی [[فتوا]] بر [[وجوب]] [[عقیده]] به [[انتظار]] داده‌اند:
#تأکید علمای [[اهل سنت]] بر مسألۀ [[انتظار]]: عدّه‌ای از علمای [[اهل سنت]] تصریح به وجود [[انتظار]] در میان [[مسلمانان]] نموده و حتی [[فتوا]] بر [[وجوب]] [[عقیده]] به [[انتظار]] داده‌اند:
##[[مالک بن انس ]]([[امام]] مالکی‌ها) در جواب شخصی به نام [[محمد بن جعفر]] که شرح گرفتاری‌های خود را برای وی [[نقل]] کرد گفت: "[[صبر]] کنید تا [[تأویل]] [[آیه]]: {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}<ref>«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند  منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref> [[آشکار]] گردد". در این گفتار مالک بن انس شخص یاد شده را به [[صبر]] و [[انتظار ظهور]] [[دولت حق]] توصیه می‌نماید<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>.
##[[مالک بن انس ]]([[امام]] مالکی‌ها) در جواب شخصی به نام [[محمد بن جعفر]] که شرح گرفتاری‌های خود را برای وی [[نقل]] کرد گفت: "[[صبر]] کنید تا [[تأویل]] [[آیه]]: {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}<ref>«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند  منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref> [[آشکار]] گردد". در این گفتار مالک بن انس شخص یاد شده را به [[صبر]] و [[انتظار ظهور]] [[دولت حق]] توصیه می‌نماید<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>.
##ابن القیم در کتاب "اغاثة اللهفان من مصائد الشیطان" می‌نویسد: "[[یهودیان]] [[منتظر]] قائمی از [[اولاد]] [[داوود]] هستند که وقتی [[ظهور]] کند دعایی می‌خواند که همۀ [[مردم]] [[جهان]] می‌میرند ولی این [[قائم]] [[موعود]] ظاهراً همان [[دجال]] [[موعود]] است که [[یهودیان]] در [[انتظار ظهور]] آن هستند وگرنه [[مسیح]] بن [[مریم]] [[مسیح]] [[هدایت]] است که [[مسلمانان]] در [[انتظار]] [[نزول]] وی در کنار [[مهدی منتظر]] هستند که از [[اهل بیت]] [[نبوت]] است و پس از [[قیام]] [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] می‌سازد پس از آن که پر از [[ظلم]] و [[بیداد]] شده باشد". چنانکه ملاحظه می‌شود در [[کلام]] ابن قیّم، دو نکته به چشم می‌خورد که بر وجود مسأله "[[انتظار]]" در میان [[اهل سنت]] دلالت می‌کند، نخست آنکه [[انتظار]] [[مسیح]] {{ع}} در کنار [[حضرت مهدی]] {{ع}} را به همه [[مسلمانان]] نسبت می‌دهد و دیگر آنکه [[حضرت مهدی]] {{ع}} را با [[لقب]] "[[منتظر]]" یاد می‌کند و لازمه "[[منتظر]]" وجود "[[منتظِر]]" است<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶.</ref>.
##ابن القیم در کتاب "اغاثة اللهفان من مصائد الشیطان" می‌نویسد: "[[یهودیان]] [[منتظر]] قائمی از [[اولاد]] [[داوود]] هستند که وقتی [[ظهور]] کند دعایی می‌خواند که همۀ [[مردم]] [[جهان]] می‌میرند ولی این [[قائم]] [[موعود]] ظاهراً همان [[دجال]] [[موعود]] است که [[یهودیان]] در [[انتظار ظهور]] آن هستند وگرنه [[مسیح]] بن [[مریم]] [[مسیح]] [[هدایت]] است که [[مسلمانان]] در [[انتظار]] [[نزول]] وی در کنار [[مهدی منتظر]] هستند که از [[اهل بیت]] [[نبوت]] است و پس از [[قیام]] [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] می‌سازد پس از آن که پر از [[ظلم]] و [[بیداد]] شده باشد". چنانکه ملاحظه می‌شود در [[کلام]] ابن قیّم، دو نکته به چشم می‌خورد که بر وجود مسأله "[[انتظار]]" در میان [[اهل سنت]] دلالت می‌کند، نخست آنکه [[انتظار]] [[مسیح]] {{ع}} در کنار [[حضرت مهدی]] {{ع}} را به همه [[مسلمانان]] نسبت می‌دهد و دیگر آنکه [[حضرت مهدی]] {{ع}} را با [[لقب]] "[[منتظر]]" یاد می‌کند و لازمه "[[منتظر]]" وجود "[[منتظِر]]" است<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶.</ref>.
##[[شیخ]] [[محمد]] سفارینی می‌نویسد: "[[حق]] این است که مهدی غیر از [[عیسی]] است و قبل از او [[خروج]] خواهد کرد و در این زمینه [[روایات]] به [[حد ]][[تواتر]] رسیده به نحوی که [[عقیده]] به [[مهدی]] یکی از معتقدات علمای [[اهل سنت]] شمرده می‌‌شود... بنابراین [[ایمان]] به [[خروج مهدی]] [[واجب]] است همان طوری که در نظر اهل [[علم]] مقدر شده و در [[عقاید]] [[اهل سنت و جماعت]] تدوین یافته است"<ref>المهدی المنتظر، ج۱، ص ۴۰ الی ۴۶.</ref>.<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref> ابن‌قیم در جای دیگری می‌‌گوید: "مسلمون (یعنی همۀ گروه‌های [[اسلامی]]) در [[انتظار]] فردی به سر می‌برند به نام مهدیان که از [[اهل بیت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} بوده است و [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند<ref>{{عربی|وَ یَنْتَظِرُونَ خُرُوجَ الْمَهْدِیِّ مِنْ أَهْلِ بَیتِ النُّبُوَّةِ یَملَأُ الْأَرْضَ عَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً}}؛ ابن قیم الجوزی؛ اغاثة اللهفان من مصائد الشیطان؛ ج ۲، ص ۳۳۸.</ref>.<ref>ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۵۹-۶۱؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟؟</ref>  
##[[شیخ]] [[محمد]] سفارینی می‌نویسد: "[[حق]] این است که مهدی غیر از [[عیسی]] است و قبل از او [[خروج]] خواهد کرد و در این زمینه [[روایات]] به [[حد ]][[تواتر]] رسیده به نحوی که [[عقیده]] به [[مهدی]] یکی از معتقدات علمای [[اهل سنت]] شمرده می‌‌شود... بنابراین [[ایمان]] به [[خروج مهدی]] [[واجب]] است همان طوری که در نظر اهل [[علم]] مقدر شده و در [[عقاید]] [[اهل سنت و جماعت]] تدوین یافته است"<ref>المهدی المنتظر، ج۱، ص ۴۰ الی ۴۶.</ref>.<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref> ابن‌قیم در جای دیگری می‌‌گوید: "مسلمون (یعنی همۀ گروه‌های [[اسلامی]]) در [[انتظار]] فردی به سر می‌برند به نام مهدیان که از [[اهل بیت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} بوده است و [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند<ref>{{عربی|وَ یَنْتَظِرُونَ خُرُوجَ الْمَهْدِیِّ مِنْ أَهْلِ بَیتِ النُّبُوَّةِ یَملَأُ الْأَرْضَ عَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً}}؛ ابن قیم الجوزی؛ اغاثة اللهفان من مصائد الشیطان؛ ج ۲، ص ۳۳۸.</ref>.<ref>ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۵۹-۶۱؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟؟</ref>  
خط ۳۳: خط ۳۳:
#[[انتظار]] در [[ادعیه]] [[اهل سنت]]: بعضی از علمای [[اهل سنت]] اندیشۀ [[انتظار]] را در قالب [[دعا]] بیان داشته‌اند چنانکه [[محمد]] بدرالدین چنین اظهار می‌دارد: "[[خداوند]] این همه [[پریشانی]] و گرفتاری را از این [[امت]] به [[برکت ظهور]] و حضور او ([[حضرت ولی عصر]]) برطرف فرما {{متن حدیث|إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً}} کسانی [[ظهور]] او را بعید و ناشدنی می‌پندارند، اما ما آن را شدنی و نزدیک می‌دانیم"<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶.</ref>.
#[[انتظار]] در [[ادعیه]] [[اهل سنت]]: بعضی از علمای [[اهل سنت]] اندیشۀ [[انتظار]] را در قالب [[دعا]] بیان داشته‌اند چنانکه [[محمد]] بدرالدین چنین اظهار می‌دارد: "[[خداوند]] این همه [[پریشانی]] و گرفتاری را از این [[امت]] به [[برکت ظهور]] و حضور او ([[حضرت ولی عصر]]) برطرف فرما {{متن حدیث|إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً}} کسانی [[ظهور]] او را بعید و ناشدنی می‌پندارند، اما ما آن را شدنی و نزدیک می‌دانیم"<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶.</ref>.
#[[انتظار]] در اشعار [[اهل سنت]]: بعضی از بزرگان [[اهل تسنن]] در ضمن اشعار و ابیاتی [[انتظار]] خود نسبت به [[ظهور حضرت حجت]] {{ع}} را بیان داشته‌اند، [[سید]] جمال‌الدین [[حسینی]] چنین می‌سراید: بیا‌ای [[امام]] [[هدایت]] [[شعار]] *** که بگذشت از حد [[غم]] [[انتظار]]. [[شیخ]] فریدالدین [[عطار نیشابوری]] بعد از ذکر نام [[ائمه]]{{ع}} می‌گوید: صد هزاران [[اولیا]] روی [[زمین]] *** از [[خدا]] خواهند [[مهدی]] را [[یقین]]؛ یا [[الهی]] [[مهدیه]] از [[غیبت]] آر *** تا [[جهان]] [[عدل]] گردد [[آشکار]]<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶.</ref>.
#[[انتظار]] در اشعار [[اهل سنت]]: بعضی از بزرگان [[اهل تسنن]] در ضمن اشعار و ابیاتی [[انتظار]] خود نسبت به [[ظهور حضرت حجت]] {{ع}} را بیان داشته‌اند، [[سید]] جمال‌الدین [[حسینی]] چنین می‌سراید: بیا‌ای [[امام]] [[هدایت]] [[شعار]] *** که بگذشت از حد [[غم]] [[انتظار]]. [[شیخ]] فریدالدین [[عطار نیشابوری]] بعد از ذکر نام [[ائمه]]{{ع}} می‌گوید: صد هزاران [[اولیا]] روی [[زمین]] *** از [[خدا]] خواهند [[مهدی]] را [[یقین]]؛ یا [[الهی]] [[مهدیه]] از [[غیبت]] آر *** تا [[جهان]] [[عدل]] گردد [[آشکار]]<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶.</ref>.
==نتیجه گیری==
==نتیجه گیری==
*بنابراین موضوع [[مهدی]] {{ع}} و [[انتظار]] در نزد [[عالمان دینی]] و [[محدثان]] [[اهل سنت]] نیز مطرح است. البته جا داشت آنان این مسألۀ [[اعتقادی]] و [[اسلامی]] و [[سیاسی]] [[اجتماعی]] را در میان توده‌های [[اهل سنت]] رواج بیشتری می‌دادند و تلاش می‌کردند تا دست رد گذاشتن به سینه حکومت‌های [[جابر]] و طاغوتی و اندیشیدن به [[حکومت عدل]] و [[قسط]] [[الهی]] و [[آمادگی برای ظهور]] "[[مصلح]] فاطمی" در توده‌های وسیع [[جهان]] تسنّن نیز حضور فعال داشته باشد تا این [[اعتقاد]] چونان خونی زنده و هیجانی برای مقابله با [[ستم و ستمگری]] در همه [[سرزمین‌های اسلامی]] جاری باشد و همچنین [[توسل]] و توجه به [[حقیقت]] اعلای "[[ولایت]] الاهیۀ مهدویه" همواره مددکار [[روح]] و [[جان]] و روشن کننده [[عقل]] و روان و [[پشتیبان]] [[دل]] و [[ایمان]] آنان گردد<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>.
*بنابراین موضوع [[مهدی]] {{ع}} و [[انتظار]] در نزد [[عالمان دینی]] و [[محدثان]] [[اهل سنت]] نیز مطرح است. البته جا داشت آنان این مسألۀ [[اعتقادی]] و [[اسلامی]] و [[سیاسی]] [[اجتماعی]] را در میان توده‌های [[اهل سنت]] رواج بیشتری می‌دادند و تلاش می‌کردند تا دست رد گذاشتن به سینه حکومت‌های [[جابر]] و طاغوتی و اندیشیدن به [[حکومت عدل]] و [[قسط]] [[الهی]] و [[آمادگی برای ظهور]] "[[مصلح]] فاطمی" در توده‌های وسیع [[جهان]] تسنّن نیز حضور فعال داشته باشد تا این [[اعتقاد]] چونان خونی زنده و هیجانی برای مقابله با [[ستم و ستمگری]] در همه [[سرزمین‌های اسلامی]] جاری باشد و همچنین [[توسل]] و توجه به [[حقیقت]] اعلای "[[ولایت]] الاهیۀ مهدویه" همواره مددکار [[روح]] و [[جان]] و روشن کننده [[عقل]] و روان و [[پشتیبان]] [[دل]] و [[ایمان]] آنان گردد<ref>ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟؟.</ref>.
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش