صبر در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخهها
←صبر همراه دین داری
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
#[[صبر]] فقط مربوط به [[عصر غیبت]] نیست چنانکه [[خداوند]] به طور کلی [[مسلمانان]] را به [[صبر]] [[دعوت]] میکند از جمله: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از شکیبایی و نماز یاری بجویید که خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۱۵۳.</ref>. در آیۀ دیگر [[رستگاری]] را منوط به [[صبر]] کردن میداند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]. </ref> | #[[صبر]] فقط مربوط به [[عصر غیبت]] نیست چنانکه [[خداوند]] به طور کلی [[مسلمانان]] را به [[صبر]] [[دعوت]] میکند از جمله: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از شکیبایی و نماز یاری بجویید که خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۱۵۳.</ref>. در آیۀ دیگر [[رستگاری]] را منوط به [[صبر]] کردن میداند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]. </ref> | ||
#[[صبر]] فقط مربوط به [[آیین اسلام]] و [[مسلمانان]] نیست، بلکه شامل [[انبیاء]] و پیروانشان هم میشود، چنانکه [[حضرت موسی]] {{ع}} یارانش را به [[صبر]] [[دعوت]] میکند: {{متن قرآن|قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ}}<ref>«موسی به قوم خود گفت: از خداوند یاری بخواهید و شکیبا باشید، بیگمان زمین از آن خداوند است، به هر کس از بندگان خویش که بخواهد به میراث میدهد و سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره اعراف، آیه ۱۲۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۳۴. </ref>. | #[[صبر]] فقط مربوط به [[آیین اسلام]] و [[مسلمانان]] نیست، بلکه شامل [[انبیاء]] و پیروانشان هم میشود، چنانکه [[حضرت موسی]] {{ع}} یارانش را به [[صبر]] [[دعوت]] میکند: {{متن قرآن|قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ}}<ref>«موسی به قوم خود گفت: از خداوند یاری بخواهید و شکیبا باشید، بیگمان زمین از آن خداوند است، به هر کس از بندگان خویش که بخواهد به میراث میدهد و سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره اعراف، آیه ۱۲۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۳۴. </ref>. | ||
==[[صبر]] همراه [[ | ==[[صبر]] همراه [[دینداری]]== | ||
*اما در [[زمان غیبت]] [[صبر]] به تنهایی نمیتواند اثر گذار باشد بلکه باید [[دین]] داری در آن لحاظ شده باشد. چنانکه: [[امام باقر]]{{ع}} در [[تبیین]] [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> میفرماید: «[[صبر]] کنید بر انجام [[واجبات الهی]] و [[پایداری]] کنید در برابر [[دشمنان]] و مراقب [[امام]] تان (که به انتظارش هستید) باشید»<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۹۹. </ref>.<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینهسازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینهسازی ظهور]]، ص ۳۱۰-۳۱۱. </ref> همچنین در روایتی [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، به متقینِ [[زمان غیبت]] [[امام]] [[بشارت]] میدهد میفرماید: «ای جندب در [[زمان غیبت]]، هر [[پادشاهی]] که بر [[مردم]] مسلط میشود به [[مردم]] [[ظلم]] میکند، پس چون [[خداوند]] [[خروج قائم]] ما را برساند [[زمین]] سرشار از [[عدل و داد]] میشود آنچنان که آکنده از [[ظلم و ستم]] شده است سپس فرمودند: خوشا به حال کسانی که در زمان غیبتش [[بردباری]] میورزند، خوشا به حال آنان که بر طریق آنان [[تقوا]] پیشه میکنند»<ref>{{متن حدیث|یَا جُنْدَبُ فِی زَمَنِ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ سُلْطَانٌ یَعْتَرِیهِ وَ یُؤْذِیهِ فَإِذَا عَجَّلَ اللَّهُ خُرُوجَ قَائِمِنَا یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً ثُمَّ قَالَ{{ع}}طُوبَی لِلصَّابِرِینَ فِی غَیْبَتِهِ طُوبَی لِلْمُتَّقِینَ عَلَی مَحَجَّتِهِمْ}}؛ الخزاز القمی، کفایة الأثر، ص۶۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[نصرتالله آیتی|آیتی، نصرتالله]]، [[آیینه انتظار یاوران مهدی (مقاله)|آیینه انتظار یاوران مهدی]]، ص ۱۶۵-۱۶۶.</ref> [[صبر]] [[مقید]] به [[دینداری]] بدان جهت است که اگر [[دینداری]] با [[صبر]] و شکیبائی همراه نباشد<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref>، [[صلح]] و [[امنیت جامعه]] از بین میرود<ref>ر.ک: [[محمد باقر بابایی طلاتپه|بابایی طلاتپه، محمد باقر]]، [[مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار (مقاله)|مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار]]، ص:۱۲۲-۱۲۳. </ref> و به تدریج [[ناامیدی]] بر [[مردم]] [[غلبه]] میکند<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref>. | *اما در [[زمان غیبت]] [[صبر]] به تنهایی نمیتواند اثر گذار باشد بلکه باید [[دین]] داری در آن لحاظ شده باشد. چنانکه: [[امام باقر]]{{ع}} در [[تبیین]] [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> میفرماید: «[[صبر]] کنید بر انجام [[واجبات الهی]] و [[پایداری]] کنید در برابر [[دشمنان]] و مراقب [[امام]] تان (که به انتظارش هستید) باشید»<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۹۹. </ref>.<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینهسازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینهسازی ظهور]]، ص ۳۱۰-۳۱۱. </ref> همچنین در روایتی [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، به متقینِ [[زمان غیبت]] [[امام]] [[بشارت]] میدهد میفرماید: «ای جندب در [[زمان غیبت]]، هر [[پادشاهی]] که بر [[مردم]] مسلط میشود به [[مردم]] [[ظلم]] میکند، پس چون [[خداوند]] [[خروج قائم]] ما را برساند [[زمین]] سرشار از [[عدل و داد]] میشود آنچنان که آکنده از [[ظلم و ستم]] شده است سپس فرمودند: خوشا به حال کسانی که در زمان غیبتش [[بردباری]] میورزند، خوشا به حال آنان که بر طریق آنان [[تقوا]] پیشه میکنند»<ref>{{متن حدیث|یَا جُنْدَبُ فِی زَمَنِ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ سُلْطَانٌ یَعْتَرِیهِ وَ یُؤْذِیهِ فَإِذَا عَجَّلَ اللَّهُ خُرُوجَ قَائِمِنَا یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً ثُمَّ قَالَ{{ع}}طُوبَی لِلصَّابِرِینَ فِی غَیْبَتِهِ طُوبَی لِلْمُتَّقِینَ عَلَی مَحَجَّتِهِمْ}}؛ الخزاز القمی، کفایة الأثر، ص۶۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[نصرتالله آیتی|آیتی، نصرتالله]]، [[آیینه انتظار یاوران مهدی (مقاله)|آیینه انتظار یاوران مهدی]]، ص ۱۶۵-۱۶۶.</ref> [[صبر]] [[مقید]] به [[دینداری]] بدان جهت است که اگر [[دینداری]] با [[صبر]] و شکیبائی همراه نباشد<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref>، [[صلح]] و [[امنیت جامعه]] از بین میرود<ref>ر.ک: [[محمد باقر بابایی طلاتپه|بابایی طلاتپه، محمد باقر]]، [[مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار (مقاله)|مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار]]، ص:۱۲۲-۱۲۳. </ref> و به تدریج [[ناامیدی]] بر [[مردم]] [[غلبه]] میکند<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref>. | ||
*در هر صورت شرایط بسیار دشوار و ویژه ای که در [[عصر غیبت]] وجود دارد ایجاب میکند هر شیعۀ منتظری با [[استقامت]] و [[صبر]] در برابر مشکلات و [[گرفتاریها]] بایستد و از موجودیت و [[هویت]] خویش [[دفاع]] کند، زیرا [[منتظر]] کسی است که مشکلات دوران [[انتظار]] را [[پیش بینی]] کرده و در نتیجه از بحران [[هجوم]] مشکلات بکاهد و صبرش مغلوب حوادث نشود<ref>ر.ک: [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۶۵ ـ ۶۹.</ref>؛ چنانکه برخی از [[روایات]] مصادیقی که [[منتظر]] باید در آن [[صبر]] کند را ذکرکردهاند؛ از جمله [[امام حسین]]{{ع}} فرمودند: «کسانی که در [[زمان غیبت]] [[امام]] در مقابل [[آزار]] و [[تکذیب]]، [[استقامت]] میکنند، مانند کسانیاند که در حضور [[رسول خدا]] [[شمشیر]] زدهاند»<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳؛ {{متن حدیث|امّا الصابر فی غیبته علی الاذی و التکذیب، بمنزلة المجاهد بالسیف بین یدی رسول اللّه}}</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۲۲۱- ۲۱۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ [[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]، ص ۲۰۹-۲۱۳؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۰؛ [[محمد سبحانینیا|سبحانینیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۷۵-۷۶؛ پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، [[شیعه در عصر غیبت (کتاب)|شیعه در عصر غیبت]]، ص ۴۳-۴۹.</ref> همچنین [[منتظر]] هم [[صابر]] است و هم شاکر. از طرفی بر ناملایمات روزگار، [[آزار]] و طعنههای [[مخالفان]]، طولانی شدن [[زمان غیبت]] و [[فراق]] و هجران مولای خویش [[شکیبایی]] پیشه میسازد و از درگاه [[پروردگار]] [[ثبات]] قدم طلب میکند و از طرف دیگر [[خداوند]] را به خاطر نعمتی که به او عطا فرموده است ([[نعمت]] [[عظیم]] [[انتظار]]) [[سپاس]] میگوید<ref>ر.ک: [[علی هراتیان|هراتیان، علی]]، [[انتظار فریضهای فراموششده (کتاب)|انتظار فریضهای فراموششده]]، ص؟؟؟ </ref>. | *در هر صورت شرایط بسیار دشوار و ویژه ای که در [[عصر غیبت]] وجود دارد ایجاب میکند هر شیعۀ منتظری با [[استقامت]] و [[صبر]] در برابر مشکلات و [[گرفتاریها]] بایستد و از موجودیت و [[هویت]] خویش [[دفاع]] کند، زیرا [[منتظر]] کسی است که مشکلات دوران [[انتظار]] را [[پیش بینی]] کرده و در نتیجه از بحران [[هجوم]] مشکلات بکاهد و صبرش مغلوب حوادث نشود<ref>ر.ک: [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۶۵ ـ ۶۹.</ref>؛ چنانکه برخی از [[روایات]] مصادیقی که [[منتظر]] باید در آن [[صبر]] کند را ذکرکردهاند؛ از جمله [[امام حسین]]{{ع}} فرمودند: «کسانی که در [[زمان غیبت]] [[امام]] در مقابل [[آزار]] و [[تکذیب]]، [[استقامت]] میکنند، مانند کسانیاند که در حضور [[رسول خدا]] [[شمشیر]] زدهاند»<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳؛ {{متن حدیث|امّا الصابر فی غیبته علی الاذی و التکذیب، بمنزلة المجاهد بالسیف بین یدی رسول اللّه}}</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۲۲۱- ۲۱۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ [[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]، ص ۲۰۹-۲۱۳؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۰؛ [[محمد سبحانینیا|سبحانینیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۷۵-۷۶؛ پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، [[شیعه در عصر غیبت (کتاب)|شیعه در عصر غیبت]]، ص ۴۳-۴۹.</ref> همچنین [[منتظر]] هم [[صابر]] است و هم شاکر. از طرفی بر ناملایمات روزگار، [[آزار]] و طعنههای [[مخالفان]]، طولانی شدن [[زمان غیبت]] و [[فراق]] و هجران مولای خویش [[شکیبایی]] پیشه میسازد و از درگاه [[پروردگار]] [[ثبات]] قدم طلب میکند و از طرف دیگر [[خداوند]] را به خاطر نعمتی که به او عطا فرموده است ([[نعمت]] [[عظیم]] [[انتظار]]) [[سپاس]] میگوید<ref>ر.ک: [[علی هراتیان|هراتیان، علی]]، [[انتظار فریضهای فراموششده (کتاب)|انتظار فریضهای فراموششده]]، ص؟؟؟ </ref>. | ||
==[[صبر]] عبادی برجسته ترین [[صبر]] در [[زمان غیبت]]== | ==[[صبر]] عبادی برجسته ترین [[صبر]] در [[زمان غیبت]]== | ||
*می [[توان]] گفت مهمترین صبری که از [[مسلمان]] [[منتظر]] در [[زمان غیبت]] میتوان متصور شد، [[صبر]] نسبت به [[اعمال عبادی]] است زیرا احادیثی که [[مسلمین]] را [[تشویق]] به [[انتظار]] کردهاند در واقع از [[نیت]] و [[پایداری]] [[منتظر]] در [[اعمال]] عبادیش سخن گفتهاند، چنانکه در [[روایت]] «با فضیلتترین [[عبادت]]، [[انتظار فرج]] است»<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَج}}؛ معجم احادیث الامام المهدی{{ع}}، ج ۱، ص ۲۸۶. </ref> [[نیّت]] و [[پایداری]] [[اعمال عبادی]] [[منتظر]] در جهت [[رضایت خداوند]]، مورد نظر است<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>. [[سختیها]] و دشواریهایی که در راه [[اعمال عبادی]] و به بیان بهتر در راه [[عقائد]] فرد [[منتظر]] به وجود میآید دشواریهایی است که در زمان [[پیامبر]]{{صل}} وجود نداشت و در [[دوران ظهور]] هم پدید نخواهد آمد، زیرا سختیهایی که در راه [[عقیده]] به وجود میآید، به دو نوع تقسیم میشوند: | *می [[توان]] گفت مهمترین صبری که از [[مسلمان]] [[منتظر]] در [[زمان غیبت]] میتوان متصور شد، [[صبر]] نسبت به [[اعمال عبادی]] است زیرا احادیثی که [[مسلمین]] را [[تشویق]] به [[انتظار]] کردهاند در واقع از [[نیت]] و [[پایداری]] [[منتظر]] در [[اعمال]] عبادیش سخن گفتهاند، چنانکه در [[روایت]] «با فضیلتترین [[عبادت]]، [[انتظار فرج]] است»<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَج}}؛ معجم احادیث الامام المهدی{{ع}}، ج ۱، ص ۲۸۶. </ref> [[نیّت]] و [[پایداری]] [[اعمال عبادی]] [[منتظر]] در جهت [[رضایت خداوند]]، مورد نظر است<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>. [[سختیها]] و دشواریهایی که در راه [[اعمال عبادی]] و به بیان بهتر در راه [[عقائد]] فرد [[منتظر]] به وجود میآید دشواریهایی است که در زمان [[پیامبر]]{{صل}} وجود نداشت و در [[دوران ظهور]] هم پدید نخواهد آمد، زیرا سختیهایی که در راه [[عقیده]] به وجود میآید، به دو نوع تقسیم میشوند: |