|
|
خط ۲۶: |
خط ۲۶: |
| *'''[[انتظار]]، عامل [[پویایی]] و [[سازندگی]] فرد و اجتماع''': [[انتظار]] در [[سازندگی]]، [[پویایی]] و [[اصلاح]] فرد و [[جامعه]] در [[زمان غیبت]]، نقش مهمی دارد. اگر [[انسان]] [[منتظر]] به وظایفی که برای او شمرده شده است، عمل کند، به الگوی مطلوب [[انسان]] [[دیندار]] دست مییابد و از [[جایگاه]] و مرتبه والایی برخوردار میشود. به عبارت دیگر، [[انسان]] [[منتظر]] با رعایت همه شرایط [[انتظار]] به [[شأن]] و [[منزلت]] مورد [[انتظار]] [[دین اسلام]] میرسد و به بالاترین نقطه کمال دست مییابد. | | *'''[[انتظار]]، عامل [[پویایی]] و [[سازندگی]] فرد و اجتماع''': [[انتظار]] در [[سازندگی]]، [[پویایی]] و [[اصلاح]] فرد و [[جامعه]] در [[زمان غیبت]]، نقش مهمی دارد. اگر [[انسان]] [[منتظر]] به وظایفی که برای او شمرده شده است، عمل کند، به الگوی مطلوب [[انسان]] [[دیندار]] دست مییابد و از [[جایگاه]] و مرتبه والایی برخوردار میشود. به عبارت دیگر، [[انسان]] [[منتظر]] با رعایت همه شرایط [[انتظار]] به [[شأن]] و [[منزلت]] مورد [[انتظار]] [[دین اسلام]] میرسد و به بالاترین نقطه کمال دست مییابد. |
| با توجه به آنچه گفته شد، به رمز برشمردن [[فضایل]] بیشمار برای [[منتظران]] پی میبریم و درمییابیم که چرا از نظر [[اسلام]]، [[انسان]] [[منتظر]] از چنین [[مقام]] و مرتبه بلندی برخوردار است<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۵۱-۵۵.</ref>. | | با توجه به آنچه گفته شد، به رمز برشمردن [[فضایل]] بیشمار برای [[منتظران]] پی میبریم و درمییابیم که چرا از نظر [[اسلام]]، [[انسان]] [[منتظر]] از چنین [[مقام]] و مرتبه بلندی برخوردار است<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۵۱-۵۵.</ref>. |
|
| |
| ==فضیلت منتظران==
| |
| *از نگاه [[آیات]] و [[روایات]] [[برترین]] انسانها کسانی هستند که با [[رفتار]] خود اسباب [[رضایت]] و خشنودی [[پروردگار]] جهانیان را فراهم میآورند.
| |
| *از پارهای [[روایات]] استفاده میشود به سبب شرایط ویژهای که بر مردمان عصر [[انتظار]] [[حاکم]] است، اگر آنها [[منتظر راستین]] باشند، مورد خشنودی [[خداوند]] بوده [[جایگاه]] بسیار ارزشمندی خواهند داشت. [[امام سجاد]]{{ع}} در این باره فرمود: "[[مردم]] [[زمان غیبت]] آن [[امام]] که به [[امامت]] و [[منتظر ظهور]] او [[معتقد]] هستند، از [[مردم]] هر زمانی برترند؛ زیرا [[خداوند]] سبحانه و تعالی، [[عقل]] و [[فهم]] و معرفتی به آنها داده است که [[غیبت]] نزد آنان به منزله مشاهده است"<ref>{{عربی|" إِنَ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ وَ الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ {{ع }}أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عَنْهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَة"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۳۱۹، ح ۲</ref>
| |
| * از مهمترین آرزوهای تمام [[نیکان]] عالم، حضور در دورانی است که در آن، اثری از [[فساد]]، [[بیداد]] و [[تباهی]] نباشد. این [[فضیلت]]، آنگاه به کمال خود میرسد که در [[زمان ظهور]] در نزدیکترین موضع به [[رهبر]] [[قیام]]، یعنی در [[جایگاه]] [[فرماندهی]] که همانا [[خیمه]] آن حضرت است، حاضر باشد.
| |
| *[[امام صادق]]{{ع}} در [[وصف]] [[منتظران]] راستینی که [[زمان ظهور]] را [[درک]] نمیکنند، فرمود: "هرکس از شما از [[دنیا]] برود، در حالی که بر [[منتظر]] این امر است، مانند کسی است که در خیمهگاه آن حضرت است"<ref>{{عربی|" مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً كَانَ كَمَنْ هُوَ فِي الْفُسْطَاطِ الَّذِي لِلْقَائِمِ"}}، ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۲۲، ح ۲؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۳۵۷؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۰۰، ح ۱۵</ref>.
| |
| *از [[برترین]] عبادتها، [[نماز]] و [[روزه]] است. از [[روایات]] استفاده میشود آنگاه که شخصی به [[انتظار]] روزگار سپری میکنند، بسان کسی است که در حال [[نماز]] و [[روزه]] است<ref>{{عربی|" وَ اعْلَمُوا أَنَ الْمُنْتَظِرَ لِهَذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۲۲، ح ۴</ref>.
| |
| *از توفیقهای بیمانند آن است که کسی در جایگاهی نزدیک [[برترین]] انسانها قرار گیرد. در میان انسانها چه کسی شریفتر از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} که اشرف [[پیامبران الهی]] و محبوبترین موجودات نزد [[خداوند]] سبحانه و تعالی است. حال، کسی که در عصر [[انتظار]]، آنگونه که بایسته و [[شایسته]] است زندگی کند، گرامیترین از [[امت]] [[پیامبر]] و در جوار آن بزرگوار خواهد بود<ref> {{عربی|" أُولَئِكَ رُفَقَائِي وَ أَكْرَمُ أُمَّتِي عَلَيَ "}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۳</ref>.
| |
| *همچنین از فضیلتهایی که برای [[منتظران]] شمرده شده، این است که ایشان را مانند کسانی دانسته است که به همراه [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در [[راه خدا]] به [[جهاد]] برخاستهاند<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۱، ص ۶۸، ۳۶؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۳۱۷، ح ۳؛ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۲</ref>.
| |
| *سرانجام آنچه شگفتی را به اوج میرساند، آن است که در [[برتری]] [[منتظران راستین]] و ثابت قدمان بر [[ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} سخن از پاداشی افزون بر هزار [[شهید]] از [[شهیدان]] [[صدر اسلام]] به میان آمده است. [[امام سجاد]]{{ع}} در این باره فرمود: "هرکس بر [[دوستی]] ما در [[دوران غیبت]] [[قائم]] ما ثابت و استوار بماند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی [[پاداش]] هزار [[شهید]] از [[شهیدان]] [[بدر]] و احد به او ارزانی میدارد"<ref> {{عربی|" مَنْ ثَبَتَ عَلَى مُوَالاتِنَا فِي غَيْبَةِ قَائِمِنَا أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ أَلْفِ شَهِيدٍ مِنْ شُهَدَاءِ بَدْرٍ وَ أُحُدٍ "}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۳۲۳، ح ۶</ref>. برخی از این [[فضایل]] در [[حدیث لوح]] [[حضرت زهرا]]{{س}} نیز به بیانی زیبا یاد شده است<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، باب ۲۸، ح ۱</ref>.
| |
| *برخی [[فضایل]] و برتریهای [[منتظران]] عبارتاند از:
| |
| :۱. '''[[منتظران راستین]]، [[برترین]] [[مردم]] همه روزگاران''': شخصیت [[انسانها]] از [[رفتاری]] متأثر است که در [[زندگی]] انجام میدهند. این رفتارها بر اساس [[آموزههای دینی]]، دارای اعتبار و [[ارزش]] متفاوتی خواهند بود. از نگاه [[آیات]] و [[روایات]] [[معصومان]]{{عم}} [[برترین]] [[انسانها]] کسانی هستند که با [[رفتار]] خود اسباب [[رضایت]] و خوشنودی [[پروردگار]] جهانیان را فراهم میآورند. از پارهای [[روایات]] استفاده میشود به سبب شرایط ویژهای که بر [[مردمان]] [[عصر انتظار]] [[حاکم]] است، اگر آنها [[منتظر راستین]] باشند، [[جایگاه]] بسیار ارزشمندی خواهند داشت. [[امام سجاد]]{{ع}} در اینباره فرمود: {{متن حدیث|"... إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ وَ اَلْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ اَلْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ اَلْعُقُولِ وَ اَلْأَفْهَامِ وَ اَلْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ اَلْغَيْبَةُ عَنْهُمْ بِمَنْزِلَةِ اَلْمُشَاهَدَةِ..."}}<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۹، ح ۲.</ref>؛ [[مردم]] [[زمان غیبت]] آن [[امام]] که به [[امامت]] و [[منتظر ظهور]] او [[معتقد]] هستند، از [[مردم]] هر زمانی برترند؛ زیرا [[خداوند]]، [[عقل]] و [[فهم]] و معرفتی به آنها داده است که [[غیبت]] نزد آنان به منزله مشاهده است....
| |
| :۲. '''بسان حاضران در [[خیمه]] آن [[حضرت]] [[هنگام ظهور]]''': از مهمترین آرزوهای تمام [[نیکان]] عالم، حضور در دورانی است که در آن اثری از [[فساد]]، [[بیداد]] و [[تباهی]] نباشد. این [[فضیلت]]، آنگاه به کمال خود میرسد که در [[زمان ظهور]] در نزدیکترین موضع به [[رهبر]] [[قیام]]، یعنی در [[جایگاه]] [[فرماندهی]] که همانا [[خیمه]] آن [[حضرت]] است، حاضر باشد. [[امام صادق]]{{ع}} در [[وصف]] [[منتظران]] راستینی که [[زمان ظهور]] را [[درک]] نمیکنند، فرمود: {{متن حدیث"مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا اَلْأَمْرِ مُنْتَظِراً كَانَ كَمَنْ هُوَ فِي اَلْفُسْطَاطِ اَلَّذِي لِلْقَائِمِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ"}}<ref>ر.ک: شیخ کلینی، کافی، ج ۵، ص ۲۲، ح ۲؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۵۷؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۰۰، ح ۱۵.</ref>؛ هرکس از شما از [[دنیا]] برود، در حالیکه بر [[منتظر]] این امر است، مانند کسی است که در [[خیمهگاه]] آن [[حضرت]] است.
| |
| :۳. '''[[ثواب]] ایشان مانند [[پاداش]] [[نمازگزار]] و [[روزهدار]]''': از [[برترین]] عبادتها، [[نماز]] و [[روزه]] است. از [[روایات]] استفاده میشود آنگاه که شخصی به [[انتظار]] روزگار سپری میکنند، بسان کسی است که در حال [[نماز]] و [[روزه]] است. [[امام باقر]]{{ع}} در اینباره میفرماید: {{متن حدیث|"وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَلْمُنْتَظِرَ لِهَذَا اَلْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ اَلصَّائِمِ اَلْقَائِمِ..."}}<ref>شیخ کلینی، کافی، ج ۲، ص ۲۲۲، ح ۴.</ref>؛ و [[آگاه]] باشید همانا [[پاداش]] [[منتظر]] این امر، مانند [[پاداش]] [[روزهدار]] [[شبزندهدار]] است....
| |
| :۴. '''[[گرامیترین امت]] و [[رفیق پیامبر]]''': از توفیقهای بیمانند آن است که کسی در جایگاهی نزدیک [[برترین]] [[انسانها]] قرار گیرد. در میان [[انسانها]] چه کسی شریفتر از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} که اشرف [[پیامبران الهی]] و محبوبترین موجودات نزد [[خداوند]] است. حال، کسیکه در [[عصر انتظار]]، آنگونه که بایسته و [[شایسته]] است [[زندگی]] کند، گرامیترین از [[امت پیامبر]] و در جوار آن بزرگوار خواهد بود. که خود آن [[حضرت]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"... أُولَئِكَ رُفَقَائِي وَ أَكْرَمُ أُمَّتِي عَلَيَّ"}}<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۳.</ref>؛ ایشان رفقای من و [[گرامیترین امت]] من هستند.
| |
| :۵. '''بسان [[مجاهدان در راه خدا]] در رکاب [[حضرت رسول]]''': از شریفترین [[انسانها]] میتوان به [[مجاهدان]] در راه [[خداوند]] اشاره کرد. این [[فضیلت]]، آنگاه به کمال میرسد که این [[مجاهدت]] در جوار [[انسان کامل]] و [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} باشد. از فضیلتهایی که برای [[منتظران]] شمرده شده، این است که ایشان را مانند کسانی دانسته که به همراه [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در [[راه خدا]] به [[جهاد]] برخاستهاند<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۶۸، ۳۶؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۷، ح ۳؛ ر.ک: شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۲.</ref>.
| |
| :۶. '''[[پاداش]] هریک از آنها برابر هزار [[شهید]] از [[شهیدان]] صدر اسلام''': و سرانجام آنچه شگفتی را به اوج میرساند، آن است که در [[برتری]] [[منتظران راستین]] و ثابتقدمان بر [[ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} سخن از پاداشی افزون بر هزار [[شهید]] از [[شهیدان صدر اسلام]] به میان آمده است. [[امام سجاد]]{{ع}} در اینباره فرمود: {{متن حدیث|"مَنْ ثَبَتَ عَلَى مُوَالاَتِنَا فِي غَيْبَةِ قَائِمِنَا أَعْطَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ أَلْفِ شَهِيدٍ مِنْ شُهَدَاءِ بَدْرٍ وَ أُحُدٍ"}}<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۳، ح ۶.</ref>؛ هرکس بر [[دوستی]] ما در [[دوران غیبت]] [[قائم]] ما ثابت و [[استوار]] بماند، [[خداوند]] [[پاداش]] هزار [[شهید]] از [[شهیدان]] [[بدر]] و [[احد]] به او ارزانی میدارد. برخی از این [[فضایل]] در [[حدیث لوح حضرت زهرا]]{{س}} نیز به بیانی زیبا یاد شده است<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۸، ح ۱.</ref>.
| |
| *اما در پاسخ به این پرسش که "چرا این همه [[فضیلت]] و [[پاداش]] قرار داده شده است؟" چند نکته اساسی را باید مورد توجه قرار داد.
| |
| **[[انتظار]]، حلقه اتصال [[شیعه]] با [[امام]] [[معصوم]]{{ع}}: چنانکه میدانید "[[ولایت]]" و "[[امامت]]" رکن اساسی [[مکتب]] [[تشیع]] است و [[اعتقاد]] به [[ضرورت وجود حجت خدا]] در هر عصر و زمان، از مهمترین نقاط تمایز این [[مکتب]] از دیگر مکتبها است. از دیدگاه [[شیعه]]، [[پذیرش ولایت]] [[معصومان]]{{عم}} و به طور کلی [[تسلیم]] برابر [[امام]] و [[حجت]] عصر، سرآمد همه [[فضیلتها]] و شرط اساسی قبولی همه [[اعمال عبادی]] است. با توجه به این نکات درمییابیم که "[[انتظار]]" در [[زمان غیبت]] و عدم [[حضور ظاهری امام]] در [[جامعه]] به نوعی اعلام [[پذیرش ولایت]] و [[امامت]] واپسین [[امام]] از سلسله [[امامان شیعه]] است و همین [[انتظار]] سبب میشود [[ارتباط قلبی]] و [[معنوی]]، حفظ شود و آنها در همه اعصار از [[فیض]] وجود امامشان برخوردار باشند.
| |
| **[[انتظار]]، معیار [[ارزش]] [[انسانها]]: امیدها و [[آرزوها]] واقعی [[انسانها]] معیار خوبی برای سنجش [[میزان]] رشد، کمال و تعالی آنها است؛ تا آنجا که برخی میگویند: "بگو چه آرزویی داری تا بگویم کیستی". آرزوهای بلند، متعالی و ارزشمند از [[کمال روح]] و [[رشد شخصیت]] [[انسانها]] و بلندای [[همت]] آنها حکایت میکند. به عکس آرزوهای [[خرد]]، حقیر و بیارزش که از بیهمتی و رشد نیافتگی افراد نشان دارد. بنابراین چون [[انسان]] [[منتظر]] [[برترین]] و ارزشمندترین امیدها و آرزوهای ممکن را داراست، به طور طبیعی از [[بهترین]] و والاترین [[ارزشها]] نیز برخوردار است.
| |
| **[[انتظار]] عامل [[پویایی]] و [[سازندگی]] فرد و [[جامعه]]: چنانکه از مطالب بعدی (بایستههای [[انتظار]]) روشن خواهد شد، [[انتظار]]، نقش مهمی در [[سازندگی]]، [[پویایی]] و [[اصلاح]] فرد و [[جامعه]] در [[زمان غیبت]] دارد. اگر [[انسان]] [[منتظر]]، به وظایفی که برای او شمرده شده است عمل کند، به الگوی مطلوب [[انسان]] دیندار دست یافته و از [[جایگاه]] و مرتبه والایی برخوردار میشود. به عبارت دیگر، [[انسان]] [[منتظر]] با رعایت همه شرایط [[انتظار]] به همان [[شأن]] و منزلتی که مورد [[انتظار]] [[دین اسلام]] است، رسیده و به بالاترین نقطه کمال میرسد<ref>شفیعی سروستانی، ابراهیم، انتظار، باید و نبایدها، ص ۲۴- ۲۱(با تصرف).</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۱۸-۲۲۲.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==پرسشهای وابسته== | | ==پرسشهای وابسته== |