صبر بر سختی‌های دوران غیبت امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

==[[صبر]] بر [[سختی]] از [[وظایف مسلمانان]]==

*[[صبر]] یعنی [[خودداری]] در حال شدت، بر همین اساس، از جمله وظایفی که [[مسلمین]] به طور خاص در [[دوران غیبت]] برعهدۀ دارند [[صبر در سختی]] هاست که می‌‏بایست در [[مصائب]] به دامن [[اسلام]] چنگ بزنند<ref>ر.ک: [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۴۵۳، ۴۵۵؛ [[علی هراتیان|هراتیان، علی]]، [[انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده (کتاب)|انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده]]، ص؟؟؟؛ [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۵۱.</ref>؛ یعنی در برابر [[سختی‌ها]] به [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان معصوم]]{{ع}} و همۀ انبیای عظام تأسّی کنند<ref>ر.ک: [[سید یحیی فاضل همدانی|فاضل همدانی، سید یحیی]]، [[نشانه‌های قائم آل محمد (کتاب)|نشانه‌های قائم آل محمد]]، ص ۷۹. </ref>؛ سختی‌هایی که برای [[پاک]] سازی [[منتظران]] نهادینه شده به طوری که [[امام باقر]]{{ع}} در این زمینه فرمودند:.«ای [[شیعه]] آل [[پیامبر]]، آنقدر پاک‌سازی می‌‌شوید، مانند پاک‌سازی [[سرمه در چشم]]»<ref>{{متن حدیث|لَتُمَحَّصُنَّ یَا شِیعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ تَمْحِیصَ الْکُحْلِ فِی الْعَیْنِ}}؛ غیبت نعمانی، ص ۲۰۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود (مقاله)|بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود]]، ص ۱۷۲-۱۷۳.</ref>  همچنین [[امام صادق]]{{ع}} دراین باب فرمودند: «امر [[فرج]] بر شما نمی‌رسد، مگر پس از نابودی! نه به [[خدا]] [[سوگند]] نمی‌رسد، مگر پس از آنکه در اثر آزمایش‌های گوناگون، [[خالص]] و [[پاک]] شوید»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ لَا یَأْتِیکُمْ إِلَّا بَعْدَ إِیَاسٍ لَا وَ اللَّهِ حَتَّی تُمَیَّزُوا لَا وَ اللَّهِ حَتَّی تُمَحَّصُوا}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۱۱.  </ref>.<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۷۵-۷۶. </ref> مشکلات فراوان و فشارهای گوناگونی که از سوی مخالفین [[اسلام]] و [[ولایت]] بر شیعیانِ چشم [[انتظار]] وارد می‌‌شود به قدری زیاد و [[عظیم]] است که [[مسلمان]] [[منتظر]] برای [[منحرف]] نشدن و [[ناامید]] نگشتن و از [[انتظار]] دست برنداشتن، استقامتی چون کوه و صبری همچون ایوب باید داشته باشند<ref>ر.ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، [[انتظار بهار و باران (کتاب)|انتظار بهار و باران]]، ص ۸۵- ۸۸. </ref>، صبری که [[قرآن]] نیز دربارۀ آن فرموده است: {{متن قرآن|ِ وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ}}<ref>«سوگند به روزگار، که آدمی در زیانمندی است. جز آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و یکدیگر را به راستی پند داده‌اند و همدیگر را به شکیبایی اندرز داده‌اند» سوره عصر، آیه ۱ ـ ۳</ref>. برخی از [[مفسران]]، این [[سوره]] را به [[دوران غیبت امام عصر]] [[تفسیر]] کرده‌اند که در آن زمان همۀ انسان‌ها‌ در خسرانند و سرمایۀ انسانیشان را از دست داده‌اند، به جز مؤمنانی که برای چنین روزی آماده شده‌اند، اینان‌ کسانی‌ هستند که یکدیگر را به [[استقامت]] در راه [[حق]] و صبوری سفارش می‌‌کنند<ref>ر.ک: [[محمد مهدی گرجیان|گرجیان، محمد مهدی]]، [[تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه (مقاله)|تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه]]، ص ۲۱.</ref>. حتی در [[روایات]] اشاره شده [[صبر در سختی]] ها، حقی است از [[امامان معصوم]] برگردن [[شیعیان]]، چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی به [[مؤمن الطاق]] فرمودند: «ای پسر نعمان، هیچ بنده‌ای [[مؤمن]] نخواهد بود تا اینکه بر گردن او سه [[حق]] وجود دارد حقی از [[خداوند]] و حقی از رسولش و حقی از [[امام]]... اما حقی که از [[امام]] بر گردن اوست [[صبر]] در [[سختی‌ها]] و [[ناراحتی‌ها]] است، تا اینکه [[خداوند]] برای او [[فَرَج]] را برساند»<ref>{{متن حدیث|یَا ابْنَ النُّعْمَانِ لَا یَکُونُ الْعَبْدُ مُؤْمِناً حَتَّی یَکُونَ فِیهِ ثَلَاثُ سُنَنٍ سُنَّةٌ مِنَ اللَّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ رَسُولِهِ وَ سُنَّةٌ مِنَ الْإِمَامِ... أَمَّا الَّتِی مِنَ الْإِمَامِ فَالصَّبْرُ فِی الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاءِ حَتَّی یَأْتِیَهُ اللَّهُ بِالْفَرَجِ}}؛ تحف العقول، ص ۲۳۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]، ص۳۳۶-۳۳۹. </ref>

 

==عمومی بودن [[صبر]] نسبت به تمام زمان‌ها و همه [[مردم]]==

#[[صبر]] فقط مربوط به [[عصر غیبت]] نیست چنانکه [[خداوند]] به طور کلی [[مسلمانان]] را به [[صبر]] [[دعوت]] می‌‌کند از جمله: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از شکیبایی  و نماز یاری بجویید که خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۱۵۳.</ref>. در آیۀ دیگر [[رستگاری]] را منوط به [[صبر]] کردن می‌‌داند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید  و از مرزها نگهبانی کنید  و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]. </ref>

#[[صبر]] فقط مربوط به [[آیین اسلام]] و [[مسلمانان]] نیست، بلکه شامل [[انبیاء]] و پیروانشان هم می‌‌شود، چنانکه [[حضرت موسی]] {{ع}} یارانش را به [[صبر]] [[دعوت]] می‌‌کند: {{متن قرآن|قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ}}<ref>«موسی به قوم خود گفت: از خداوند یاری بخواهید و شکیبا باشید، بی‌گمان زمین از آن خداوند است، به هر کس از بندگان خویش که بخواهد به میراث می‌دهد و سرانجام (نیکو) از آن پرهیزگاران است» سوره اعراف، آیه ۱۲۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۳۴. </ref>.

==[[صبر]] همراه [[دین]] داری==

*اما در [[زمان غیبت]] [[صبر]] به تنهایی نمی‌تواند اثر گذار باشد بلکه باید [[دین]] داری در آن لحاظ شده باشد. چنانکه: [[امام باقر]]{{ع}} در [[تبیین]] [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید  و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> می‌‌فرماید: «[[صبر]] کنید بر انجام [[واجبات الهی]] و [[پایداری]] کنید در برابر [[دشمنان]] و مراقب [[امام]] تان (که به انتظارش هستید) باشید»<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۹۹. </ref>.<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۳۱۰-۳۱۱. </ref> همچنین در روایتی [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، به متقینِ [[زمان غیبت]] [[امام]] [[بشارت]] می‌‌دهد می‌‌فرماید: «ای جندب در [[زمان غیبت]]، هر [[پادشاهی]] که بر [[مردم]] مسلط می‌‌شود به [[مردم]] [[ظلم]] می‌‌کند، پس چون [[خداوند]] [[خروج قائم]] ما را برساند [[زمین]] سرشار از [[عدل و داد]] می‌‌شود آنچنان که آکنده از [[ظلم و ستم]] شده است سپس فرمودند: خوشا به حال کسانی که در زمان غیبتش [[بردباری]] می‌‌ورزند، خوشا به حال آنان که بر طریق آنان [[تقوا]] پیشه می‌‌کنند»<ref>{{متن حدیث|یَا جُنْدَبُ فِی زَمَنِ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ سُلْطَانٌ یَعْتَرِیهِ وَ یُؤْذِیهِ فَإِذَا عَجَّلَ اللَّهُ خُرُوجَ قَائِمِنَا یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً ثُمَّ قَالَ{{ع}}طُوبَی لِلصَّابِرِینَ فِی غَیْبَتِهِ طُوبَی لِلْمُتَّقِینَ عَلَی مَحَجَّتِهِمْ}}؛  الخزاز القمی، کفایة الأثر، ص۶۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[نصرت‌‏الله آیتی|آیتی، نصرت‌‏الله]]، [[آیینه انتظار یاوران مهدی (مقاله)|آیینه انتظار یاوران مهدی]]، ص ۱۶۵-۱۶۶.</ref> [[صبر]] [[مقید]] به [[دینداری]] بدان جهت است که اگر [[دینداری]] با [[صبر]] و شکیبائی همراه نباشد<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref>، [[صلح]] و [[امنیت جامعه]] از بین می‌‌رود<ref>ر.ک: [[محمد باقر بابایی طلاتپه|بابایی طلاتپه، محمد باقر]]، [[مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار (مقاله)|مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار]]، ص:۱۲۲-۱۲۳. </ref> و به تدریج [[ناامیدی]] بر [[مردم]] [[غلبه]] می‌‌کند<ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref>.

 

 

*نتیجه اینکه از جمله وظایفی که [[مسلمین]] به طور خاص در [[دوران غیبت]] بر عهده شان است [[تحمل]] مشکلات و [[سختی]] هاست<ref>ر.ک: [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۴۵۳- ۴۵۵.</ref> و بزرگترین عامل ایجاد [[صبر]] در برابر [[سختی‌ها]] و [[مصیبت‌ها]] برای [[مسلمانان]]، [[انتظار]] [[مسلمین]] برای [[ظهور امام]] [[غائب]] است<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>.