پرش به محتوا

حنین: تفاوت میان نسخه‌ها

۶٬۰۷۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==جستارهای وابسته == {{' به '{{')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[جنگ حنین]] است. "'''جنگ حنین'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[جنگ حنین]] است. "'''جنگ حنین'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[جنگ حنین در قرآن]] | [[جنگ حنین در حدیث]] | [[جنگ حنین در کلام اسلامی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[جنگ حنین در قرآن]] |[[جنگ حنین در حدیث]] | [[جنگ حنین در نهج البلاغه]]| [[جنگ حنین در تاریخ اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام علی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[جنگ حنین (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
==مقدمه==
[[فتح مکه]] [[دل‌ها]] را لرزاند و [[هول و هراس]] را در جان‌های [[مشرکان]] افکند. دو [[قبیله]] مهم [[طائف]]: "هَوازِن" و "ثقیف"، پس از [[گفتگو]] و [[رایزنی]] با برخی قبیله‌های دیگر، به این نتیجه رسیدند که پیش از آن که [[سپاه اسلام]] به سوی آنان روی آورد، آنان [برای [[نبرد]]] به استقبال [[ارتش]] [[اسلام]] بروند. بدین سبب، سپاهی گران گرد آوردند و به [[فرماندهی]] [[جوانی]] سلحشور و بی‌پروا به نام مالک بن عوف نصری، به سوی [[سپاه اسلام]]، حرکت کردند. [[پیامبر]] {{صل}} با [[لشکر]] عظیم [[دوازده]] هزار نفری متشکل از ده هزار تن از [[مردم]] یثرب و دو هزار نفر از تازه‌مسلمانان [[قریش]]، به رویارویی با آنان شتافت. [[عظمت]] [[سپاه اسلام]]، برخی را به غروری کاذب، دچار ساخت و از این رو، گفتند: "ما هرگز از کمی تعداد، [[شکست]] نخواهیم خورد"<ref>الطبقات الکبری، ج ۲، ص ۱۵۰.</ref>. مالک، [[دستور]] داد که سپاهش در انتهای دره‌ای که گذرگاهی به سوی منطقه "حنین" بود، در پشت سنگ‌ها و صخره‌ها و در شکاف کوه‌ها و نقاط مرتفع، [[پنهان]] شوند و چون [[سپاه اسلام]] بدان‌جا رسید، آن را تیرباران و سنگ‌باران کنند و [[سپاه اسلام]] را به هزیمت و [[شکست]] بکشانند.
*نبردی که در [[سال هشتم هجری]] پس از [[فتح مکه]] میان [[مسلمانان]] و [[مشرکین]] [[قبایل]] [[هوازن]] و ثقیف اتفّاق افتاد. حُنین محلّ درگیری دو [[سپاه]] بود، [[مسلمانان]] که ۱۲ هزار نفر بودند، ابتدا غافلگیر شدند و [[سپاه اسلام]] گریخت و متفرّق شد، ولی در مرحله بعد، با [[مقاومت]] [[پیامبر خدا]]، [[عباس]]، [[علی]]{{ع}} و عده‌ای، فراریان برگشتند و درگیری شدیدی شد و سرانجام کفّار [[شکست]] [[سختی]] خوردند و [[غنایم]] بسیاری به دست [[مسلمانان]] افتاد.
چنین شد و بسیاری از [[سپاه اسلام]]، پا به فرار نهادند تا آن‌جا که [[ابو سفیان]] از سَرِ [[استهزا]] گفت: "[[مسلمانان]] تا لب دریا خواهند دوید!"<ref>تاریخ الطبری، ج ۳، ص ۷۴.</ref>. در این هنگامه دشوار، تعدادی اندک (حدود ده نفر) در کنار [[پیامبر خدا]] ماندند و [[دفاع]] از آن بزرگوار را به [[جان]] خریدند که [[علی]] {{ع}} از آنان بود و پروانه‌وار بر گِرد شمع وجود [[پیامبر خدا]] می‌گشت و کسانی را که قصد [[جان]] [[پیامبر خدا]] را کرده بودند، فراری می‌داد. [[پیامبر]] {{صل}} با ندایی بلند در اوج دشواری‌ها و شکست‌ها فریاد زد: ای [[یاران]] [[خدا]] و [[یاران]] پیامبرش! من [[بنده]] [[خدا]] و [[پیامبر]] او هستم.
*[[قرآن کریم]] از این واقعه یاد می‌کند و [[شکست]] اوّلیه [[مسلمانان]] را به خاطر [[غرور]] می‌داند{{متن قرآن|لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ}}<ref>بی‌گمان خداوند در نبردهایی بسیار و در روز (جنگ) «حنین» شما را یاری کرده است؛ هنگامی که فزونیتان شما را به غرور واداشت اما هیچ سودی برای شما نداشت و زمین با گستردگیش بر شما تنگ شد سپس با پشت کردن (به دشمن) واپس گریختید؛ سوره توبه، آیه ۲۵.</ref>.
و آن گاه، استرش را به سوی [[دشمن]] راند. یارانِ همراه آن بزرگوار نیز در کنار وی حرکت کردند و [[عباس]]، [[عموی پیامبر]] [[خدا]]، به [[فرمان]] وی با فریادی بلند، [[مسلمانان]] را به [[یاری]] فراخواند و بدین‌سان، [[لشکر]] [[اسلام]]، دوباره سامان یافت<ref>تاریخ الطبری، ج ۳، ص ۷۵.</ref>.
استوارْ گامی و [[نبرد]] بی‌امان [[علی]] {{ع}} در این [[جنگ]] نیز چشمگیر بود. آن بزرگوار، [[چهل]] نفر از هوازن را کشت که یکی از آنان، ابو جرول، از دلاوران هوازن بود و [[مرگ]] او مقدمه [[فروپاشی]] [[سپاه]] هوازن شد. [[پیامبر]] {{صل}}، فراریان را تعقیب کرد و دژ آنان را در [[طائف]]، محاصره کرد. در این محاصره، [[علی]] {{ع}} با نافع بن غیلان جنگید و او را از پای درآورد. چون نافع کشته شد، گروهی از [[مشرکان]] فرار کردند و برخی [[اسلام]] آوردند. افزون بر این، [[علی]] {{ع}} در هنگام محاصره دژ، [[مأموریت]] یافت تا بت‌های اطراف [[طائف]] را نابود کند که این [[مأموریت]] را نیز به گونه‌ای [[شایسته]] انجام داد. [[شیخ مفید]] رحمه [[الله]]، درباره حضور مؤثر [[علی]] {{ع}} در این [[نبرد]]، نوشته است: به فضیلت‌های [[امیر مؤمنان]] در این [[پیکار]] بنگر و در [[حقیقت]] آن، تأمل و [[اندیشه]] کن. می‌یابی که در این ([[پیکار]])، به همه [[فضیلت‌ها]] دست یافت و هیچ کس از [[امت]] در آنها با وی شریک نیست<ref>الإرشاد، ج ۱، ص ۱۴۹.</ref>.
 
اکنون، بر اساس وقایع [[تاریخی]] و آنچه آوردیم، جلوه‌های والای [[علی]] {{ع}} را در این [[نبرد]]، بدین‌گونه برمی‌شمریم:
#پرچمداری [[مهاجران]]؛
#حضور شکوهمند در اوج [[نبرد]] و در هنگامه [[هجوم]] بی‌امان [[دشمن]]، و دفع خطر از [[جان]] [[پیامبر خدا]] در لحظاتی که بسیاری گریخته بودند؛
#کشتن ابو جرول، که موجب [[فروپاشی]] [[سپاه]] هوازن شد؛
#کشتن [[چهل]] نفر از رزم‌آوران هوازن؛
#[[فرماندهی]] گروهی که برای از بین بردن بت‌های منطقه [[بسیج]] شده بودند؛
#هماوردی با "شهاب" از [[قبیله]] "خَثعَم" که هیچ کس از [[مسلمانان]]، هماورد جویی او را در میدان [[نبرد]]، پاسخ نگفت و [[علی]] {{ع}} او را از پای درآورد؛
#کشتن "نافع" که‌تسلیم شدن بسیاری را در پی داشت.
 
[[الإرشاد]]: مردی از هوازن، سوار بر شتر سرخ مویش پیش آمد. در دستش [[پرچم]] سیاهی آویخته بر سر نیزه بلندی داشت و پیشاپیش [[دشمن]] می‌آمد و چون به [[مسلمانان]] دست می‌یافت، کار آنها را می‌ساخت و چون از جلویش می‌گریختند، [[پرچم]] را برای مشرکانی که پشت سرش بودند، می‌افراشت و آنان به دنبالش می‌آمدند، و رَجَز می‌خواند و می‌گفت: من ابو جرولم! [[استوار]] ایستاده‌ام‌ تا این [[قوم]] را [[شکست]] دهیم یا [[شکست]] بخوریم.
پس [[امیر مؤمنان]]، آهنگ او کرد و ضربتی بر پشت شترش زد و او را به [[خاک]] افکند و سپس خودِ او را زد و سخت به [[زمین]] انداخت و فرمود: [[مردم]] به هنگام صبح دانستند، که من در [[جنگ]]، شکارچی‌ام. پس [[مشرکان]] با کشته شدن ابو جرول- که خداوندْ لعنتش‌کند-، پراکنده شدند<ref>الإرشاد، ج ۱، ص ۱۴۲.</ref>.
 
[[الإرشاد]]: چون [[امیر مؤمنان]] ابو جرول را کشت و [[دشمن]] با کشته شدن او بی‌یاور شد، [[مسلمانان]]، تیغ در میان آنان نهادند و [[امیر مؤمنان]]، پیشاپیش آنان می‌رفت تا آن که [[چهل]] تن از آنان را کشت و پس از آن بود که فرار کردن و به [[اسارت]] درآمدن [[دشمن]]، آغاز شد<ref>الإرشاد، ج ۱، ص ۱۴۴.</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۰.</ref>.


{{مدخل امام علی}}
{{مدخل امام علی}}
خط ۳۴: خط ۱۸:


==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
* [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]


==پانویس==
==پانویس==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش