پرش به محتوا

موسی (پیامبر): تفاوت میان نسخه‌ها

۸۴۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یأتی: ص' به 'سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{نبوت}}
{{نبوت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون موسی{{ع}} است. "'''موسی{{ع}}'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[موسی در قرآن]] | [[موسی در حدیث]] | [[موسی در نهج البلاغه]]| [[موسی در تاریخ اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[موسی در قرآن]] | [[موسی در حدیث]] | [[موسی در نهج البلاغه]]| [[موسی در تاریخ اسلامی]]| [[موسی در معارف مهدویت]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[موسی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[موسی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
[[حضرت موسی]]{{ع}} [[فرزند]] [[عمران]]، یکی از [[پیامبران]] بزرگ و اوالعزم است که در سرزمین [[مصر]] و در میان [[بنی اسرائیل]] به [[دنیا]] آمد. چون [[فرعون]] که [[طاغوت]] زمان او بود، پسران را می‌‌کشت تا مبادا آن موسای [[موعود]] که زوال حکومتش به دست او خواهد بود به [[دنیا]] آید، [[مادر موسی]] [[فرزند]] خود را در صندوقی نهاد و به [[دستور خدا]] به [[رود نیل]] افکند. درباریان [[فرعون]] آن را از [[آب]] گرفتند. [[موسی]] در دربار [[فرعون]] بزرگ شد، ولی [[هجرت]] کرد و چند سالی به خدمتکاری نزد [[حضرت شعیب]] پرداخت، با یکی از [[دختران شعیب]] [[ازدواج]] کرد، سپس در [[چهل سالگی]] در کوه طور به [[پیامبری]] [[مبعوث]] شد و [[مردم]] و [[فرعون]] و درباریان را به خدای یگانه [[دعوت]] کرد. [[معجزه]] او عصای او بود و کتاب آسمانی‌اش [[تورات]] نام داشت. [[بنی اسرائیل]] را از چنک [[فرعون]] [[نجات]] داد و به سرزمین [[موعود]] برد. [[دین]] او را "[[یهودیت]]" گویند. چون از لقب‌های او کلیم بود (موسای [[کلیم الله]]) [[پیروان]] او را کلیمی و [[یهودی]] گویند. در [[قرآن کریم]]، داستان‌های متعددی از او در ارتباط با [[قوم بنی اسرائیل]]، [[فرعون]]، [[هامان]]، [[قارون]]، جادوگران، [[سامری]]، عبور از نیل، [[خضر]] و... آمده است. برادرش [[هارون]] در [[دعوت دینی]] او را [[کمک]] می‌کرد. سرانجام حدود ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد، در نزدیکی کوه‌های طور سینا در [[مصر]] درگذشت و همان جا به [[خاک]] سپرده شد. برخی هم معتقدند [[قبر]] او در [[فلسطین]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)| فرهنگ‌نامه دینی]]، ص:۲۰۷.</ref>.


==مقدمه==
==مقدمه==
خط ۱۵: خط ۱۸:
*موسی بنا بر جبلت خویش مردی ظلم‌ستیز بود. روزی در [[دفاع]] از یکی از بنی‌اسرائیلیان یکی از قبطیان ([[کارگزاران]] [[فرعون]]) را به ضربت مشتی هلاک ساخت. پس از [[مصر]] بیرون رفت و به [[شهر]] [[مدین]] نزد [[شعیب]] [[پناه]] آورد و مدت ده سال به [[خدمت]] او پرداخت و یکی از [[دختران شعیب]]، به‌نام [[صفورا]]، را به همسری [[اختیار]] کرد. موسی{{ع}} هنگام بازگشت به همراه خانواده‌اش به [[مصر]] در شبی سرد و تاریک راه راگ گم کرد و در وادی طُوبی با مشاهده [[نور]] [[تجلی]] [[الهی]] به [[مقام نبوت]] [[منصوب]] شد.
*موسی بنا بر جبلت خویش مردی ظلم‌ستیز بود. روزی در [[دفاع]] از یکی از بنی‌اسرائیلیان یکی از قبطیان ([[کارگزاران]] [[فرعون]]) را به ضربت مشتی هلاک ساخت. پس از [[مصر]] بیرون رفت و به [[شهر]] [[مدین]] نزد [[شعیب]] [[پناه]] آورد و مدت ده سال به [[خدمت]] او پرداخت و یکی از [[دختران شعیب]]، به‌نام [[صفورا]]، را به همسری [[اختیار]] کرد. موسی{{ع}} هنگام بازگشت به همراه خانواده‌اش به [[مصر]] در شبی سرد و تاریک راه راگ گم کرد و در وادی طُوبی با مشاهده [[نور]] [[تجلی]] [[الهی]] به [[مقام نبوت]] [[منصوب]] شد.
*[[قرآن کریم]] واقعه را این‌گونه بیان می‌دارد: و چون موسی آن مدت را به پایان رسانید و همسرش را همراه برد، آتشی را از دور در کنار طور مشاهده کرد و به [[خانواده]] خود گفت: " اینجا بمانید که من آتشی از دور دیدم، شاید خبری از آن یا شعله‌ای [[آتش]] برایتان بیاورم، باشد که خود را گرم کنید پس چون به آن [[آتش]] رسید، از [[جانب راست وادی]]، در آن [[جایگاه مبارک]]، از آن درخت ندا آمد که: "ای موسی، منم، من، [[خداوند]]، [[پروردگار]] جهانیان<ref>{{متن قرآن| إِذْ رَأَى نَارًا فَقَالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّي آتِيكُم مِّنْهَا بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدًى فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِي يَا مُوسَى إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى }}؛ سوره طه، آیه ۱۰-۱۲</ref>. [[خداوند]] به موسی امر کرد نزد [[فرعون]] برود و او را به [[یکتاپرستی]] و [[ایمان به خدا]] [[دعوت]] کند<ref>{{متن قرآن|اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى }}؛ سوره طه، آیه۲۴</ref>. [[خداوند]] برای اثبات [[حقانیت]] موسی، معجزاتی به او [[عنایت]] کرد، از جمله [[عصای موسی]] که به اژدها تبدیل شد و دستش که از گریبان بیرون می‌آورد و فروغی [[آشکار]] چون [[خورشید]] تابان می‌یافت<ref>{{متن قرآن|فَأَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاء لِلنَّاظِرِينَ}}؛ سوره اعراف، آیه ۱۰۷ – ۱۰۸ و {{متن قرآن|وَاضْمُمْ يَدَكَ إِلَى جَنَاحِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاء مِنْ غَيْرِ سُوءٍ آيَةً أُخْرَى  لِنُرِيَكَ مِنْ آيَاتِنَا الْكُبْرَى}}؛ سوره طه، آیه ۲۲– ۲۳</ref>. اما [[فرعون]] با دیدن این [[معجزات]] حاضر به پذیرش سخن [[حق]] نشد و آن را [[جادو]] و ساحری برشمرد، حتی آنجا که ساحران [[قوم]] نیز از موسی [[شکست]] خوردند و در برابر [[معجزات الهی]] سر به [[خشوع]] فرو آوردند و موسی را [[تصدیق]] کردند<ref>{{متن قرآن|فَغُلِبُواْ هُنَالِكَ وَانقَلَبُواْ صَاغِرِينَ وَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ قَالُواْ آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ }}؛ سوره اعراف، آیه ۱۱۹ – ۱۲۲</ref> [[فرعون]] حاضر به پذیرش [[حق]] نشد. سرانجام [[قوم]] [[بنی‌اسرائیل]] تصمیم به [[مهاجرت]] به سرزمین [[شام]] گرفتند و [[فرعونیان]] به تعقیب آنها پرداختند. به [[اذن الهی]] رود نیل برای گذر آنان به کناری رفت و پس از [[خروج]] [[بنی‌اسرائیل]] از نیل به [[فرمان الهی]]، [[فرعونیان]] همگی در [[آب]] [[غرق]] شدند و از بین رفتند. موسی بن عمران{{ع}} در زمان خویش، مصداق [[مبارزه]] با سه [[طاغوت]] بزرگ، [[فرعون]] ([[طاغوت]] [[سیاسی]])، [[هامان]] ([[طاغوت]] [[فرهنگی]]) و [[قارون]] ([[طاغوت]] [[اقتصادی]]) شد. [[قرآن کریم]] در فرازهای بسیاری وقایع مربوط به موسی را برای [[پندآموزی]] و بیان حقایق [[نقل]] کرده است.
*[[قرآن کریم]] واقعه را این‌گونه بیان می‌دارد: و چون موسی آن مدت را به پایان رسانید و همسرش را همراه برد، آتشی را از دور در کنار طور مشاهده کرد و به [[خانواده]] خود گفت: " اینجا بمانید که من آتشی از دور دیدم، شاید خبری از آن یا شعله‌ای [[آتش]] برایتان بیاورم، باشد که خود را گرم کنید پس چون به آن [[آتش]] رسید، از [[جانب راست وادی]]، در آن [[جایگاه مبارک]]، از آن درخت ندا آمد که: "ای موسی، منم، من، [[خداوند]]، [[پروردگار]] جهانیان<ref>{{متن قرآن| إِذْ رَأَى نَارًا فَقَالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارًا لَّعَلِّي آتِيكُم مِّنْهَا بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدًى فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِي يَا مُوسَى إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى }}؛ سوره طه، آیه ۱۰-۱۲</ref>. [[خداوند]] به موسی امر کرد نزد [[فرعون]] برود و او را به [[یکتاپرستی]] و [[ایمان به خدا]] [[دعوت]] کند<ref>{{متن قرآن|اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى }}؛ سوره طه، آیه۲۴</ref>. [[خداوند]] برای اثبات [[حقانیت]] موسی، معجزاتی به او [[عنایت]] کرد، از جمله [[عصای موسی]] که به اژدها تبدیل شد و دستش که از گریبان بیرون می‌آورد و فروغی [[آشکار]] چون [[خورشید]] تابان می‌یافت<ref>{{متن قرآن|فَأَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِيَ بَيْضَاء لِلنَّاظِرِينَ}}؛ سوره اعراف، آیه ۱۰۷ – ۱۰۸ و {{متن قرآن|وَاضْمُمْ يَدَكَ إِلَى جَنَاحِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاء مِنْ غَيْرِ سُوءٍ آيَةً أُخْرَى  لِنُرِيَكَ مِنْ آيَاتِنَا الْكُبْرَى}}؛ سوره طه، آیه ۲۲– ۲۳</ref>. اما [[فرعون]] با دیدن این [[معجزات]] حاضر به پذیرش سخن [[حق]] نشد و آن را [[جادو]] و ساحری برشمرد، حتی آنجا که ساحران [[قوم]] نیز از موسی [[شکست]] خوردند و در برابر [[معجزات الهی]] سر به [[خشوع]] فرو آوردند و موسی را [[تصدیق]] کردند<ref>{{متن قرآن|فَغُلِبُواْ هُنَالِكَ وَانقَلَبُواْ صَاغِرِينَ وَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ قَالُواْ آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ }}؛ سوره اعراف، آیه ۱۱۹ – ۱۲۲</ref> [[فرعون]] حاضر به پذیرش [[حق]] نشد. سرانجام [[قوم]] [[بنی‌اسرائیل]] تصمیم به [[مهاجرت]] به سرزمین [[شام]] گرفتند و [[فرعونیان]] به تعقیب آنها پرداختند. به [[اذن الهی]] رود نیل برای گذر آنان به کناری رفت و پس از [[خروج]] [[بنی‌اسرائیل]] از نیل به [[فرمان الهی]]، [[فرعونیان]] همگی در [[آب]] [[غرق]] شدند و از بین رفتند. موسی بن عمران{{ع}} در زمان خویش، مصداق [[مبارزه]] با سه [[طاغوت]] بزرگ، [[فرعون]] ([[طاغوت]] [[سیاسی]])، [[هامان]] ([[طاغوت]] [[فرهنگی]]) و [[قارون]] ([[طاغوت]] [[اقتصادی]]) شد. [[قرآن کریم]] در فرازهای بسیاری وقایع مربوط به موسی را برای [[پندآموزی]] و بیان حقایق [[نقل]] کرده است.
*[[امام]]{{ع}} نیز در [[نهج البلاغه]] به داستان موسی و [[هارون]] اشارت دارد که بدون [[تکبر]] و با ظاهری ساده نزد [[فرعون]] آمدند. [[امام]]{{ع}} در نفی [[رذیلت]] [[تکبر]] به [[بی‌آلایشی]] و [[تکبر]] نداشتن آنها اشارت دارد، زیرا اگر [[تکبر]] امری [[پسندیده]] بود، [[خداوند]] بر [[پیامبران]] خویش می‌پسندید: چنان‌که موسی بن عمران با برادرش [[هارون]] بر [[فرعون]] داخل شدند. آن دو جامه پشمین بر تن داشتند و هر یک را عصایی در مشت بود. به [[فرعون]] گفتند که اگر [[اسلام]] آورد [[عزت]] و پادشاهی‌اش باقی خواهد ماند. [[فرعون]] گفت: آیا از این دو در شگفت نیستید که با من در باب بقای [[عزت]] و سلطنتم شرط می‌کنند و خود، چنان‌که می‌بینید، در عین [[بینوایی]] و [[خواری]] هستند<ref>نهج البلاغه، خطبه  ۲۳۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 748-749.</ref>.
*[[امام]]{{ع}} نیز در [[نهج البلاغه]] به داستان موسی و [[هارون]] اشارت دارد که بدون [[تکبر]] و با ظاهری ساده نزد [[فرعون]] آمدند. [[امام]]{{ع}} در نفی [[رذیلت]] [[تکبر]] به [[بی‌آلایشی]] و [[تکبر]] نداشتن آنها اشارت دارد، زیرا اگر [[تکبر]] امری [[پسندیده]] بود، [[خداوند]] بر [[پیامبران]] خویش می‌پسندید: چنان‌که موسی بن عمران با برادرش [[هارون]] بر [[فرعون]] داخل شدند. آن دو جامه پشمین بر تن داشتند و هر یک را عصایی در مشت بود. به [[فرعون]] گفتند که اگر [[اسلام]] آورد [[عزت]] و پادشاهی‌اش باقی خواهد ماند. [[فرعون]] گفت: آیا از این دو در شگفت نیستید که با من در باب بقای [[عزت]] و سلطنتم شرط می‌کنند و خود، چنان‌که می‌بینید، در عین [[بینوایی]] و [[خواری]] هستند<ref>نهج البلاغه، خطبه  ۲۳۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۷۴۸-۷۴۹.</ref>.


==موسی در فرهنگنامه آخرالزمان==
*موسی{{ع}} یکی از [[انبیای الهی]] است که [[کتاب آسمانی]] [[تورات]] بر او نازل شد و [[هدایت]] [[بنی‌اسرائیل]] را بر عهده داشت. از [[معجزات]] او عصا و سنگی بود که با آن [[برهان]] [[نبوت]] خویش را برای [[مردم]] ثابت می‌‌کرد. این عصا و سنگ عجائب زیادی را در بر دارد و اکنون جزء [[میراث ائمه]]{{ع}} نزد [[حضرت مهدی]]{{ع}} است. [[حضرت موسی]]{{ع}} با آن عصا بر نیل زد و آن را شکافت و از میان [[آب]] راهی خشک برای [[بنی‌اسرائیل]] فراهم کرد تا از گزند [[فرعونیان]] رهایی یابند و عصا بر آن سنگ می‌‌کوبید و از آن چشمه [[آب]] و [[غذا]] بیرون می‌‌آمد و [[بنی‌اسرائیل]] از آن استفاده می‌‌کردند.
*[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: وقتی [[حضرت قائم]]{{ع}} [[ظهور]] فرماید [[پرچم]] [[رسول خدا]] را به همراه دارد و [[انگشتر سلیمان]] و [[عصای موسی]] و سنگ او نیز با وی خواهد بود. منادی [[حضرت]] در میان [[اصحاب]] می‌‌گوید: در سفر هیچ کس [[آب]] و [[غذا]] برای خود و مرکب خویش [[ذخیره]] نکند. [[اصحاب]] می‌‌گویند: با این کار او ما و حیوانات‌مان را از [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] تلف خواهد نمود! سپس حرکت می‌‌کنند و در اولین مکانی که اتراق می‌‌کنند، [[حضرت]] بر [[سنگ موسی]] می‌‌زند و از آن [[آب]] و [[غذا]] برای آنها و مرکب‌هایشان می‌‌جوشد و [[لشکر]] به همراه مرکب‌هایشان می‌‌خورند و می‌‌آشامند تا اینکه به [[شهر]] [[نجف]] وارد می‌‌شوند<ref>غیبت: ص ۲۳۸.</ref>. در [[حدیث]] دیگری نیز به همین مضمون فرمودند: این سنگ به اندازه بار یک شتر وزن دارد و در هر مکانی که [[لشکریان]] [[حضرت]] پیاده می‌‌شوند، آن سنگ چنان جوشش کند که هر گرسنه و هر تشنه‌ای از آن [[بهره]] برد و سیر شود و سیراب گردد. و این برنامه همین طور خواهد بود تا اینکه [[لشکریان]] [[حضرت]] به [[نجف اشرف]] برسند<ref>وافی، ج ۲، ص ۱۱۲. ر.ک: تورات.</ref>. و در [[روایت]] دیگری می‌‌فرماید: آن سنگ را چون بر [[زمین]] می‌‌نهد، [[زمین]] یکسره سبز خواهد شد<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۵۴۸.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]] صفحه ۵۶۳.</ref>.
== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==


خط ۲۷: خط ۲۶:
==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
* [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
* [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
* [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]


==پانویس==
==پانویس==
۱۱۵٬۱۶۹

ویرایش