علم شأنی معصوم: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت' به 'اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت'
جز (جایگزینی متن - '==منابع== {{پرسشهای وابسته}}' به '==منابع== {{فهرست اثر}}') |
جز (جایگزینی متن - 'اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت' به 'اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت') |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==معصوم و علم غیب شأنی== | ==معصوم و علم غیب شأنی== | ||
*امامان{{عم}} هر وقت میخواستند چیزی از غیب بدانند به مقام نورانیّت<ref>[[محمد باقر مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱، ح ۱</ref> (مقام باطنی) خود توجّه نموده و آنرا میدانستند، ولی همیشه به آن مقام توجّه نداشتند، مانند فقیهی که تمام مسائل نزد او حاضر نیست، ولی ملکه اجتهاد را دارد که هرگاه مسئلهای از او میپرسند، به مَأخذِ حُکم رجوع نموده و آن را میداند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، [[علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء (مقاله)|علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء]] ص ۳۲۶</ref> علم به همه چیز در دسترس امامان است، اما اگر مصلحت در ندانستن امری باشد اراده نمیکنند که آنرا بدانند<ref>ر.ک. [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، شرح دعای ۴۵ صحیفه سجادیه، وبگاه پدیدآورنده </ref> و اگر ارادۀ دانستن کرده باشند، خداوند ایشان را آگاه میکرد، این آگاهی حتی اموری که در پارهای روایات نفی شده مانند: خبر از زمان و مکان مرگ افراد و نزول باران را نیز شامل میشود، اگر آنها میخواستند به اذن الهی به همه این امور آگاه میشدند و از آن خبر میدادند گر چه در محورهایی مانند علم به وقوع قیامت هرگز وارد نشدند.<ref>ر.ک. [[ناصر رفیعی|رفیعی، ناصر]]، [[علم غیب ائمه (مقاله)|علم غیب ائمه]]، ص دو فصلنامۀ مطالعات اهل بیت شناسی، ص ۱۷ و ۱۸</ref> | *امامان{{عم}} هر وقت میخواستند چیزی از غیب بدانند به مقام نورانیّت<ref>[[محمد باقر مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱، ح ۱</ref> (مقام باطنی) خود توجّه نموده و آنرا میدانستند، ولی همیشه به آن مقام توجّه نداشتند، مانند فقیهی که تمام مسائل نزد او حاضر نیست، ولی ملکه اجتهاد را دارد که هرگاه مسئلهای از او میپرسند، به مَأخذِ حُکم رجوع نموده و آن را میداند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، [[علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء (مقاله)|علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء]] ص ۳۲۶</ref> علم به همه چیز در دسترس امامان است، اما اگر مصلحت در ندانستن امری باشد اراده نمیکنند که آنرا بدانند<ref>ر.ک. [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، شرح دعای ۴۵ صحیفه سجادیه، وبگاه پدیدآورنده </ref> و اگر ارادۀ دانستن کرده باشند، خداوند ایشان را آگاه میکرد، این آگاهی حتی اموری که در پارهای روایات نفی شده مانند: خبر از زمان و مکان مرگ افراد و نزول باران را نیز شامل میشود، اگر آنها میخواستند به اذن الهی به همه این امور آگاه میشدند و از آن خبر میدادند گر چه در محورهایی مانند علم به وقوع قیامت هرگز وارد نشدند.<ref>ر.ک. [[ناصر رفیعی|رفیعی، ناصر]]، [[علم غیب ائمه (مقاله)|علم غیب ائمه]]، ص دو فصلنامۀ مطالعات اهل بیت شناسی، ص ۱۷ و ۱۸</ref> | ||
*ممکن است دلیل بالفعل نبودن همیشگی علم غیب برای آنان این باشد، باتوجه به اینکه [[اهل بیت]] {{عم}} لباس عالم مادی را پوشیدهاند و این عالم قابلیت نزول دفعی علم را ندارد لذا علوم به تدریج بر آنها نازل میشده است. تفاوت اهل بیت با سایر مردم در این مورد این است که ضعف قابلیت (ظرفیت دریافت علوم) در ایشان عرضی اختیاری است و در دیگران اضطراری ذاتی؛ یعنی هرگاه آنها اراده کنند خواهند دانست، البته اراده و مشیت آنها هم منوط به خواست خداوند است. امامان در حالت ظاهری مانند سایرین ممکن است به خیلی چیزها توجه نداشته باشند اما در حالت باطنی خود<ref>ر.ک. [[محمد حسن نادم|نادم، محمد حسن]]، [[علم امام ۱ (کتاب)|علم امام]]، ص ۳۰۶ و ۳۰۷؛ [[سید محمود جزایری|جزایری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایاننامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت</ref> {{عربی|"لا يَشْغَلُهُ شَأْنٌ عَنْ شَأْنٍ"}}<ref>ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج ۱، ص ۲۰۱</ref>.<ref>ر.ک. [[سید محمود جزایری|جزایری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایاننامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و | *ممکن است دلیل بالفعل نبودن همیشگی علم غیب برای آنان این باشد، باتوجه به اینکه [[اهل بیت]] {{عم}} لباس عالم مادی را پوشیدهاند و این عالم قابلیت نزول دفعی علم را ندارد لذا علوم به تدریج بر آنها نازل میشده است. تفاوت اهل بیت با سایر مردم در این مورد این است که ضعف قابلیت (ظرفیت دریافت علوم) در ایشان عرضی اختیاری است و در دیگران اضطراری ذاتی؛ یعنی هرگاه آنها اراده کنند خواهند دانست، البته اراده و مشیت آنها هم منوط به خواست خداوند است. امامان در حالت ظاهری مانند سایرین ممکن است به خیلی چیزها توجه نداشته باشند اما در حالت باطنی خود<ref>ر.ک. [[محمد حسن نادم|نادم، محمد حسن]]، [[علم امام ۱ (کتاب)|علم امام]]، ص ۳۰۶ و ۳۰۷؛ [[سید محمود جزایری|جزایری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایاننامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]</ref> {{عربی|"لا يَشْغَلُهُ شَأْنٌ عَنْ شَأْنٍ"}}<ref>ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج ۱، ص ۲۰۱</ref>.<ref>ر.ک. [[سید محمود جزایری|جزایری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایاننامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]؛ [[محمد حسن وکیلی|وکیلی، محمد حسن]]، علم غیب امام (تاریخچه و اقوال)، فصلنامه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام</ref> | ||
==نتیجه گیری== | ==نتیجه گیری== | ||
*در مجموع پیامبر و امامان دو جنبه داشتهاند، جنبۀ ظاهری و بشری و جنبۀ باطنی؛ در جنبۀ ظاهری مانند سایر مردم بودند<ref>آیۀ ۱۱۰ سورۀ کهف: {{متن قرآن|قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ}}</ref> که از برخی امور اطلاع نداشتند، اما در جنبۀ باطنی و نوری، در موارد لازم و ضروری،<ref>ر.ک. [[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[بررسی مسائل کلی امامت (کتاب)|بررسی مسائل کلی امامت]]، ص ۲۹۵ ـ ۲۹۸</ref> اگر اراده میکردند با خواست خداوند از امور غیبی اطلاع پیدا میکردند،<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، [[علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء (مقاله)|علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء]] ص ۳۲۶</ref> و اگر مصلحت در ندانستن بوده ارادۀ آگاه شدن را نمی کردند.<ref>ر.ک. [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، شرح دعای ۴۵ صحیفه سجادیه، وبگاه پدیدآورنده </ref> | *در مجموع پیامبر و امامان دو جنبه داشتهاند، جنبۀ ظاهری و بشری و جنبۀ باطنی؛ در جنبۀ ظاهری مانند سایر مردم بودند<ref>آیۀ ۱۱۰ سورۀ کهف: {{متن قرآن|قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ}}</ref> که از برخی امور اطلاع نداشتند، اما در جنبۀ باطنی و نوری، در موارد لازم و ضروری،<ref>ر.ک. [[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[بررسی مسائل کلی امامت (کتاب)|بررسی مسائل کلی امامت]]، ص ۲۹۵ ـ ۲۹۸</ref> اگر اراده میکردند با خواست خداوند از امور غیبی اطلاع پیدا میکردند،<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، [[علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء (مقاله)|علم امام و عصمت انبیاء و اوصیاء]] ص ۳۲۶</ref> و اگر مصلحت در ندانستن بوده ارادۀ آگاه شدن را نمی کردند.<ref>ر.ک. [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، شرح دعای ۴۵ صحیفه سجادیه، وبگاه پدیدآورنده </ref> |