پرش به محتوا

حدیث سفینه نوح در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{خرد}} {{نبوت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
===سفینه [[نوح]] و [[اهل بیت]]{{ع}}===
*[[حدیثی]] مشهور است از [[پیامبر]] {{صل}} که نقش خاندانش را در [[هدایت مردم]] بیان می‌فرماید<ref>بحارالانوار، ۲۳/ ۱۰۵؛ الجامع الصغیر، ۲/ ۵۳۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 226.</ref>.
*[[حدیث]] سفینۀ [[نوح]] [[حدیث]] مشهوری از [[پیامبر]]{{صل}} است که نقش خاندانش را در [[هدایت مردم]] مانند [[کشتی]] [[حضرت نوح]] {{ع}} [[بیان]] می‌فرماید<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۲۲۶.</ref>. [[پیامبر خدا]]{{صل}} به روزها و روزگاری می‌اندیشد که مشعل فروزان حیاتش خاموش می‌شود، اما [[امت]] باید راه را ادامۀ دهند. در سخنی که به "[[حدیث سفینه]]" [[معروف]] است، می‌‌فرماید: {{متن حدیث|مَثَلُ أَهلِ بَیتِی فیکم مَثلُ سَفِینَةِ نُوحٍ}}؛ مَن رَکبَها نَجَا، وَمَن تَخَلفَ عَنها هَلَک؛ مَثَل اهل بیتم در میان شما، همچون [[کشتی نوح]] است هر کس به آن در آید، [[نجات]] یابد و هر کس از آن بازماند، هلاک گردد»<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۸۷؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، امالی طوسی، احتجاج طبرسی.</ref>. پس [[امت]] باید هشیار و بیدار باشد که تنها راه [[نجات]]، در آمدن به "سفینه" [[اهل بیت]]{{ع}} است و چنگ زدن به آموزه‌های آنان<ref>ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیدۀ دانشنامۀ امیرالمؤمنین، ص ۱۰۹.</ref>.  
*[[شیعیان]] این [[حدیث]] را کنار [[احادیث غدیر]]، [[ثقلین]]، [[منزلت]] و مانند آن جای می‌دهند و از [[اخبار]] [[متواتر]] و قطعی می‌شمارند. بنابر [[اعتقاد]] [[شیعه]]، [[حدیث سفینه]]، [[گواهی]] می‌دهد که [[پیامبر]] {{صل}} [[جانشینان]] خود را معرفی و تعیین کرده است<ref>شیعه در اسلام، ۱۷۶.</ref>.
===سفینه [[نوح]] عامل [[نجات]] در هر زمانی===
*این [[حدیث]] را همه علمای [[اسلام]] پذیرفته‌اند و [[محدثین]] ثقه با اسناد و طرق معتبر آن را [[روایت]] کرده‌اند<ref>اعیان الشیعة، ۱/ ۳۷۰ و ۳۷۱؛ دائرة المعارف تشیع‌، ۶/ ۱۷۴.</ref>. [[حدیث سفینه]] با الفاظی گوناگون از [[پیامبر]] {{صل}} [[نقل]] شده است؛ اما از همه آنها معنای [[وجوب اطاعت]] از [[امامان معصوم]] {{عم}} برمی‌آید. [[پیامبر]] {{صل}} در [[حدیث سفینه]] از [[شمار امامان]] {{عم}} سخن نگفته؛ ولی در احادیثی دیگر، شمار آنان را [[دوازده نفر]] دانسته است. [[حدیث سفینه]]، از گذر [[تمثیل]]، بیان می‌کند که [[پیروی]] از [[اهل بیت]] {{ع}} [[واجب]] است و رها ساختن آنها موجب [[گمراهی]] و [[تباهی]]. مراد از "سفینة [[نوح]]" همان [[کشتی]] مشهور [[حضرت نوح]] {{ع}} است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 226.</ref>.
*مراد از "سفینة [[نوح]]" همان [[کشتی]] مشهور [[حضرت نوح]]{{ع}} است<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۲۲۶.</ref>. [[قرآن کریم]] فرموده است در زمان [[نوح]]{{ع}} طوفانی [[عظیم]] به پا شد و [[جهان]] را [[آب]] فرا گرفت و تنها کسانی [[جان]] به در بردند که به او [[ایمان]] آوردند و در [[کشتی]] نشستند<ref>سورۀ هود، آیات ۴۸ـ ۳۲.</ref>. در [[طوفان نوح]]، هرکس از [[مؤمنان]] و نیز از حیوانات که سوار [[کشتی نوح]] شدند از آن [[طوفان]] عالمگیر که [[عذاب الهی]] بود [[نجات]] یافتند و هرکس که از آن جدا ماند حتّی پسر [[نوح]] [[غرق]] شد. [[کشتی نوح]]، سمبل [[نجات]] از گرداب‌ها و ایمنی در تلاطم طوفان‌هاست و گویا [[پیامبر]] از ورای حوادث، امواج مهلک و طوفان‌های سهمگین را می‌دید که [[امت اسلامی]] را دستخوش امواج و گرداب‌ها خواهد ساخت و بسیاری دچار این موج‌ها شده، [[غرق]] و [[گمراه]] خواهند گشت. بنابراین [[اهل بیت]] خویش را به عنوان [[کشتی]] نجات‌بخشی معرفی کرد تا [[امّت]] با تمسّک به [[ولایت]] و [[امامت]] آنان، تباه و [[گمراه]] نشوند<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۱۴.</ref>. اینکه [[پیامبر]]{{صل}} [[نجات]] پناهندگان به [[اهل بیت]]{{ع}} را قطعی دانسته است، نشان از [[عصمت]] آنان دارد<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۲۲۶.</ref>. این [[حدیث]] از بزرگترین منقبت‌های [[اهل بیت]] به شمار می‌رود که در [[کتب حدیث]] آمده است<ref>نفحات الازهار (خلاصۀ عبقات)، ج ۴، ص؟؟؛ احقاق الحق، ج ۸، ص ۲۶۹؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۲۰؛ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۸۷.</ref>.<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۱۴.</ref>
*[[قرآن کریم]] فرموده است که در زمان [[نوح]] [[پیامبر]] {{ع}} طوفانی [[عظیم]] به پا شد و [[جهان]] را [[آب]] فرا گرفت و تنها کسانی [[جان]] به در بردند که به او [[ایمان]] آوردند و در [[کشتی]] نشستند<ref>هود/ ۴۸- ۳۲.</ref>. اینکه [[پیامبر]] {{صل}} [[نجات]] پناهندگان به [[اهل بیت]] {{ع}} را قطعی دانسته است، نشان از [[عصمت]] آنان نیز دارد<ref>اعیان الشیعة، ۳۷۰ و ۳۷۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 226.</ref>.
===نشان دادن راه صحیح توسط [[حدیث]]===
*[[روایت]] از یک‌سو [[گمراه]] بودن خطوط و [[افکار]] و راه‌های غیر [[اهل بیت]] را می‌رساند و از سویی دیگر راه درست و منتهی به ساحل امن و [[ایمان]] را؛ پس [[واجب]] است از این [[خاندان]] [[اطاعت]] شود و [[رهبری]] آنان پذیرفته گردد تا [[امت]] به [[سعادت]] برسد. مضمون [[حدیث]] در [[احادیث]] [[پیامبر]] و أئمه [[معصومین]] با عبارت‌های مختلف غیر از واژۀ سفینه با "فلک" هم که به همان معنی است ذکر شده است و از همۀ آنها معنای [[وجوب اطاعت]] از [[امامان معصوم]]{{ع}} و رها ساختن آنها موجب [[گمراهی]] و [[تباهی]] برمی‌آید. مثل فرمایش [[امام سجاد]]{{ع}} که فرمود: «ما کشتی‌های جاری در دریاهای طوفانی و امواج شدیدیم، هرکس بر این کشتی‌ها سوار شود آسوده گردد و هرکه آنها را ترک کند [[غرق]] می‌شود»<ref>{{متن حدیث|الْفُلْکِ الْجارِیَةِ فِی اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَها وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَها}}؛ ر.ک: اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۸۸.</ref> و [[حدیث]] [[معروف]] {{متن حدیث|إِنَّ الْحُسَیْنَ مِصْبَاحُ الْهُدَی وَ سَفِینَةِ النَّجَاةِ}} که به [[نجات‌بخش]] بودن [[کشتی]] [[حسینی]] در امواج حوادث و [[فتنه‌ها]] اشاره کرده است. این مضمون حتی در [[ادبیات]] نیز فراوان مطرح شده است. مثل:
«چه [[غم]]، دیوار [[امّت]] را که باشد چون تو [[پشتیبان]]                        چه [[بیم]] از موج بحر آن را که باشد [[نوح]]، کشتیبان»
===[[سند]] [[حدیث سفینه]]===
این [[حدیث]] را همه علمای [[اسلام]] پذیرفته‌اند و [[محدثین]] [[ثقه]] با اسناد و طرق معتبر آن را [[روایت]] کرده‌اند<ref>اعیان الشیعة، ج۱، ص ۳۷۰ ـ ۳۷۱؛ دائرة المعارف تشیع‌، ج۶، ص۱۷۴.</ref>. [[شیعیان]] این [[حدیث]] را کنار [[احادیث غدیر]]، [[ثقلین]]، [[منزلت]] و مانند آن جای می‌دهند و از [[اخبار]] [[متواتر]] و قطعی می‌شمارند. بنابر [[اعتقاد]] [[شیعه]]، [[حدیث سفینه]]، [[گواهی]] می‌دهد [[پیامبر]]{{صل}} [[جانشینان]] خود را معرفی و تعیین کرده است<ref>ر.ک: شیعه در اسلام، ص۱۷۶.</ref>. [[پیامبر]]{{صل}} در این [[حدیث]] از [[شمار امامان]]{{ع}} سخن نگفته است؛ ولی در احادیثی دیگر، شمار آنان را [[دوازده نفر]] دانسته است<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۲۲۶.</ref>.
 


==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
* [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]


۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش