پرش به محتوا

اهل کتاب در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
===تعریف [[اهل کتاب]]===
*اصطلاحی است [[فقهی]] که برای نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است. بنابر [[آیات قرآنی]]، [[اهل کتاب]]، همان [[یهودیان]]، [[مسیحیان]] و صابئیان‌اند. [[پیروان]] برخی [[مذاهب]] همانند [[زرتشتیان]] را نیز به [[اهل کتاب]] ملحق کرده‌اند<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۱۶.</ref>. در اینکه آیا صابئیان همان‌اند که هم اکنون در جنوب غربی [[ایران]] و [[شرق]] [[عراق]] [[زندگی]] می‌کنند، [[تردید]] است<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۱۷.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
[[اهل کتاب]]، اصطلاحی [[فقهی]] است که برای نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته و به [[پیروان]] [[دین یهود]] و [[مسیحیّت]] و [[مجوس]] اطلاق می‌‌شود که [[صاحب]] کتاب آسمانی‌اند، امّا دینشان [[نسخ]] شده و کتابشان [[تحریف]] و تغییر یافته است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۴۵.</ref>.
*[[قرآن کریم]] با تعابیر دیگر نیز از [[اهل کتاب]] یاد کرده است<ref>{{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۰۱ و {{متن قرآن| الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُوْلَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}}؛ آیه ۱۲۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
در [[قرآن کریم]] از [[اهل کتاب]] [[دعوت]] شده [[دین]] [[حضرت محمّد]] {{صل}} و [[قرآن]] را بپذیرند و از آنانی که آگاهانه [[دین الهی]] و [[نبوّت]] آن [[حضرت]] را [[تکذیب]] می‌کنند، [[نکوهش]] شده است، چون ویژگی‌های [[پیامبر آخرالزمان]] و توصیه به [[ایمان]] به او هنگام [[مبعوث]] شدنش در کتاب‌های آنان آمده بود<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۵.</ref>.
==[[احکام شرعی]] [[اهل کتاب]]==
===[[حکم]] [[فقهی]] [[اهل کتاب]]===
*[[فقه امامیه]] درباره [[اهل کتاب]] مسائلی را مطرح ساخته است؛ از جمله اینکه آیا آنان پاک‌اند یا نجس. فقهای [[امامیه]] در این باره دو دسته‌اند: دسته‌ای بر آن‌اند که [[اهل کتاب]] همانند [[کفار]]، نجس‌اند. دسته دوم، به [[پاکی]] آنان [[حکم]] کرده‌اند<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۱۷.</ref>. بیش‌تر [[فقها]] در شمار دسته نخست جای دارند. [[فتوا]] به نجاست [[اهل کتاب]] میان فقهای [[امامیه]] چنان مشهور است که برخی مدعی [[اجماع]] بر آن شده‌اند و برخی دیگر گفته‌اند این [[فتوا]] مبدل به یکی از ویژگی‌های [[فقه]] [[شیعی]] شده است و [[شیعه]] را بدان می‌شناسند<ref>طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان‌، ۲۲۲ و ۲۳۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 85-86.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
[[اهل کتاب]]، [[احکام]] خاصّی دارند از جمله اینکه آیا آنان پاک‌اند یا نجس؟ [[فقها]] در این باره دو دسته‌اند: دسته‌ای قائلند [[اهل کتاب]] همانند [[کفار]] نجس‌اند اما دسته دوم به [[پاکی]] آنان [[حکم]] کرده‌اند. چون [[خدا]] و اصل [[دین]] را قبول دارند.
از طرف [[حکومت اسلامی]] با [[اهل کتاب]] قرارداد بسته می‌شود تا مبلغی به عنوان "جِزیه" بپردازند و [[مال]] و جانشان محفوظ باشد و از [[حقوق شهروندی]] در جامعۀ [[اسلامی]] برخوردار باشند. به آنان "اهل ذِمّه" هم می‌گویند، چون در ذّمه و [[پناه]] [[حکومت]] [[مسلمین]] به سر می‌برند<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۵؛ فرهنگ شیعه، ص ۸۵-۸۶ و ۱۴۵.</ref>.
===[[مهدویت]] و [[اهل کتاب]]===
از [[روایات]] فهمیده می‌شود رویارویی [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[اهل کتاب]]، یکسان نخواهد بود، بلکه در مواردی با دریافت [[جزیه]] به آنان اجازه می‌دهد به [[دین]] خودشان برجای بمانند و با گروهی به بحث و [[مناظره]] می‌پردازد و آنان را با این روش، به [[اسلام]] [[دعوت]] می‌کند و ممکن است بگوییم در آغاز [[قیام]]، با آنان به بحث می‌پردازد و با کسانی که [[حق]] را [[پنهان]] سازند، می‌جنگد. چنانچه [[امام کاظم]] {{ع}} درباره [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا}}<ref>«آیا جز دین خداوند را باز می‌جویند با آنکه آنان که در آسمان‌ها و زمینند خواه‌ناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده می‌شوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.</ref> فرمود: «هنگامی که [[قائم]] {{ع}} علیه [[یهود]]، [[نصارا]]، صائبیان، مادی‌گرایان و برگشتگان از [[اسلام]] و [[کافران]] در [[شرق]] و [[غرب]] کرۀ [[زمین]] [[قیام]] می‌کند و [[اسلام]] را به آنان پیشنهاد می‌نماید، هرکس پذیرفت، [[دستور]] می‌دهد [[نماز]] بخواند و [[زکات]] بدهد و برطبق آنچه فرد [[مسلمان]]، [[مأمور]] به انجام آن است، [[رفتار]] نماید و هرکس [[مسلمان]] نشود گردنش را می‌زند تا آنکه در [[شرق]] و [[غرب]] [[جهان]]، یک [[کافر]] بر جای نمی‌ماند»<ref>{{متن حدیث|إِذَا خَرَجَ بِالْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ الصَّابِئِینَ وَ الزَّنَادِقَةِ وَ أَهْلِ الرِّدَّةِ وَ الْکُفَّارِ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا فَعَرَضَ عَلَیْهِمُ الْإِسْلَامَ فَمَنْ أَسْلَمَ طَوْعاً أَمَرَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ مَا یُؤْمَرُ بِهِ الْمُسْلِمُ وَ یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یُسْلِمْ ضَرَبَ عُنُقَهُ حَتَّی لَا یَبْقَی فِی الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ أَحَدٌ إِلَّا وَحَّدَ اللَّه‏}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۴۵.</ref>


==منابع==
==منابع==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش