مارقین: تفاوت میان نسخه‌ها

[[اسلام]]، [[دین]] "وسط" است‌<ref>بقره، آیه ۱۴۳.</ref> و آموزه‌های آن سرشار از تأکید بر [[اعتدال]]، جامع‌نگری، همه سو اندیشی و [[لزوم]] به دور بودن از [[افراط]] ویکسویه‌نگری است. [[پیامبر خدا]] که [[آیین الهی]] [[اسلام]] را برنامه [[تکامل]] مادی و [[معنوی]] معرفی می‌کرد و بر [[جامعیت]] و کمال آن در اشتمال بر [[مصالح]] فردی و [[اجتماعی]] تأکید می‌ورزید، [[افراط]] و یکسویه‌نگری را بزرگ‌ترین خطر [[امت]] و آیینش تلقی می‌کرد و بر این [[حقیقت]]، بارها در طول حیات پربارش تأکید ورزید. [[خوارج]]، در [[حوزه]] [[فرهنگ اسلامی]]، جریانی است افراطی با مواضعی تند و به دور از [[اعتدال]]. این ویژگی [[خوارج]] در [[احادیث نبوی]] با عنوان "تعمق" آمده است. اکنون و پیش‌تر از آن که به ریشه‌های جریان [[خوارج]] بپردازیم، اندکی این اصطلاح را بکاویم<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۴۷۳-۴۷۸.</ref>.

==تندروی [[دینی]] (تعمق) در اصطلاح احادیث‌==

==نقطه آغازین انحراف‌==

شماری از [[مسلمانان]] [[صدر اسلام]] به جهاتی که پس از این و به هنگام سخن از ریشه‌یابی تعمق خواهیم آورد، هشدارهای [[پیامبر]]{{صل}} را در این زمینه جدی نگرفتند، از [[سنت نبوی]] [[تجاوز]] کردند و با تندروی و گرایش‌های افراطی، گاه بر [[پیامبر]]{{صل}} نیز خرده گرفتند. شگفتا که اینان جامه [[زهد]] به تن دارند و ظاهری عبادتگرانه یا قیافه‌ای زاهدانه؛ اما از نگاه [[پیامبر]]{{صل}} از [[دین]] به دَر هستند و از [[حقیقت]] به دور. اینان عنوان "قاری" را نیز یدک می‌کشیدند. طُرفه آن که این ویژگی آنان را نیز [[پیامبر]]{{صل}} بر نموده و چگونگی‌اش را روشن کرده است: {{متن حدیث|"یقرَؤونَ القُرآنَ لا یجاوِزُ حَناجِرَهُم!"}}<ref>صحیح مسلم، ج ۲، ص ۷۴۰، ح ۱۴۲.</ref> [[قرآن]] می‌خوانند و [[قرآن]] از حنجرهایشان فراتر نمی‌رود. عنوان "قاری"، از آن روی که در [[تاریخ اسلام]] زمینه‌ای [[اجتماعی]] یافته، [[شایسته]] است که به اجمالْ [[تبیین]] شود: