تربت: تفاوت میان نسخهها
←تربت در فرهنگ شیعی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
===تربت در [[فرهنگ شیعی]]=== | ===تربت در [[فرهنگ شیعی]]=== | ||
*در [[فرهنگ شیعه]] کلمه تربت، بار محتوایی [[غنی]] و [[تاریخی]] داشته است، چه به صورتِ مهر [[نماز]]، یا خاکِ تیمّم، یا [[تسبیح]] سجاده، یا [[خاک]] [[شفابخش]] و متبرّک<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۲۱-۲۲۴.</ref>. تربت یادآور [[حماسه]] و [[جهاد]] و [[شهادت]] در [[راه خدا]] و الهامبخش [[ایثار]] و [[فداکاری]] است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۲۱-۲۲۴.</ref>. | *در [[فرهنگ شیعه]] کلمه تربت، بار محتوایی [[غنی]] و [[تاریخی]] داشته است، چه به صورتِ مهر [[نماز]]، یا خاکِ تیمّم، یا [[تسبیح]] سجاده، یا [[خاک]] [[شفابخش]] و متبرّک<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۲۱-۲۲۴.</ref>. تربت یادآور [[حماسه]] و [[جهاد]] و [[شهادت]] در [[راه خدا]] و الهامبخش [[ایثار]] و [[فداکاری]] است<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۲۲۱-۲۲۴.</ref>. | ||
[[شیعیان]] معتقدند تربت در شفای [[بیمار]] مؤثر است، از [[ترس]] ایمنی میبخشد، [[آدمی]] را از [[عذاب]] [[قبر]] میرهاند، روزی را [[برکت]] میدهد، مایۀ [[علم]] [[نافع]] و [[عزت]] است، [[فقر]] را میزداید، آبرو را پاس میدارد و [[آرامش]] خاطر میآفریند<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۳ ص ۲۰۵؛ دانشنامه جهان اسلام، ج ۶ ص ۸۲۶؛ صدری، مهدی، خاک بهشت، ۷۶.</ref>. [[شیعیان]]، بنابر [[احادیث]] [[امامان معصوم]] {{ع}} کام نوزادان خویش را با ترتب میگشایند، [[ارزش]] [[نماز]] بر تربت را بسی بیشتر از غیر آن میدانند و چون از [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} باز میگردند، تربت به سوغات میآورند. در [[فقه]] [[شیعه]]، نگاشتن [[شهادتین]] و نام [[امامان معصوم]] {{ع}} بر [[کفن]] میت با تربت، [[مستحب]] است و مایۀ ایمنی از [[عذاب]] [[قبر]] است<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۳ ص ۲۰۵؛ صدری، مهدی، خاک بهشت، ۷۶.</ref>. | *[[شیعیان]] معتقدند تربت در شفای [[بیمار]] مؤثر است، از [[ترس]] ایمنی میبخشد، [[آدمی]] را از [[عذاب]] [[قبر]] میرهاند، روزی را [[برکت]] میدهد، مایۀ [[علم]] [[نافع]] و [[عزت]] است، [[فقر]] را میزداید، آبرو را پاس میدارد و [[آرامش]] خاطر میآفریند<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۳ ص ۲۰۵؛ دانشنامه جهان اسلام، ج ۶ ص ۸۲۶؛ صدری، مهدی، خاک بهشت، ۷۶.</ref>. [[شیعیان]]، بنابر [[احادیث]] [[امامان معصوم]] {{ع}} کام نوزادان خویش را با ترتب میگشایند، [[ارزش]] [[نماز]] بر تربت را بسی بیشتر از غیر آن میدانند و چون از [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}} باز میگردند، تربت به سوغات میآورند. در [[فقه]] [[شیعه]]، نگاشتن [[شهادتین]] و نام [[امامان معصوم]] {{ع}} بر [[کفن]] میت با تربت، [[مستحب]] است و مایۀ ایمنی از [[عذاب]] [[قبر]] است<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۳ ص ۲۰۵؛ صدری، مهدی، خاک بهشت، ۷۶.</ref>. | ||
===[[سجده بر تربت]]=== | ===[[سجده بر تربت]]=== | ||
*یکی از کاربردهای مهم تربت نزد [[شیعیان]]، سجدۀ بر آن هنگام [[نماز]] است. استفاده از تربت برای [[سجده]]، از قرن ۴ ق. پس از مکاتبه حِمیری با [[امام زمان]] {{ع}} به صورت سنتی فراگیر نزد [[شیعه]] در آمد<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۳ ص ۲۰۵؛ صدری، مهدی، خاک بهشت، ۷۶.</ref>. از آنجا که آمیختن تربت با [[آب]] و سپس، حرارت دادن و خشکاندن آن، بر ماندگاریاش میافزاید، مسئلهای [[فقهی]] بدین موضوع میپردازد و از [[سجده]] بر "تربت پخته" سخن میگوید<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۸۱.</ref>. چنانچه برخی از [[فقها]] آن را جایز و برخی دیگر آن را [[مکروه]] دانستهاند<ref>من لایحضره الفقیه، ج ۱ ص ۱۸۹.</ref>. همۀ [[مسلمانان]] معتقدند هنگام [[نماز]] میتوان بر [[زمین]] و آنچه از آن میروید، [[سجده]] کرد؛ ولی دربارۀ مفهوم [[زمین]] و آنچه از آن میروید، به [[اختلاف]] افتادهاند. این نیز محل [[اتفاق مسلمانان]] است که [[سجده]] بر [[خاک]]، [[برترین]] مصداق [[سجده]] است و اگر [[خاک]] با [[آب]] بیامیزد و سپس خشک شود، [[سجده]] بر آن صحیح است. در نظر [[شیعه]] بنابر [[قول و فعل]] [[امامان معصوم]] {{ع}} [[برترین]] خاکی که میتوان بر آن [[سجده]] کرد، تربت [[حسینی]] {{ع}} است<ref>امینی، عبدالحسین، السجود علی الترتبة الحسینیه، ۹۷- ۱۲۰.</ref>. [[شیعه]]، [[سجده]] بر پشم و کرک و ابریشم را روا نمیشمارد و بر [[خاک]] [[سجده]] میکند و از میان خاکها [[تربت امام حسین]] {{ع}} را [[برگزیده]] است<ref>ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ۷۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ۴/ ۲۹۵.</ref>.<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۸۱.</ref> | *یکی از کاربردهای مهم تربت نزد [[شیعیان]]، سجدۀ بر آن هنگام [[نماز]] است. استفاده از تربت برای [[سجده]]، از قرن ۴ ق. پس از مکاتبه حِمیری با [[امام زمان]] {{ع}} به صورت سنتی فراگیر نزد [[شیعه]] در آمد<ref>دائرة المعارف تشیع، ج ۳ ص ۲۰۵؛ صدری، مهدی، خاک بهشت، ۷۶.</ref>. از آنجا که آمیختن تربت با [[آب]] و سپس، حرارت دادن و خشکاندن آن، بر ماندگاریاش میافزاید، مسئلهای [[فقهی]] بدین موضوع میپردازد و از [[سجده]] بر "تربت پخته" سخن میگوید<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۸۱.</ref>. چنانچه برخی از [[فقها]] آن را جایز و برخی دیگر آن را [[مکروه]] دانستهاند<ref>من لایحضره الفقیه، ج ۱ ص ۱۸۹.</ref>. همۀ [[مسلمانان]] معتقدند هنگام [[نماز]] میتوان بر [[زمین]] و آنچه از آن میروید، [[سجده]] کرد؛ ولی دربارۀ مفهوم [[زمین]] و آنچه از آن میروید، به [[اختلاف]] افتادهاند. این نیز محل [[اتفاق مسلمانان]] است که [[سجده]] بر [[خاک]]، [[برترین]] مصداق [[سجده]] است و اگر [[خاک]] با [[آب]] بیامیزد و سپس خشک شود، [[سجده]] بر آن صحیح است. در نظر [[شیعه]] بنابر [[قول و فعل]] [[امامان معصوم]] {{ع}} [[برترین]] خاکی که میتوان بر آن [[سجده]] کرد، تربت [[حسینی]] {{ع}} است<ref>امینی، عبدالحسین، السجود علی الترتبة الحسینیه، ۹۷- ۱۲۰.</ref>. [[شیعه]]، [[سجده]] بر پشم و کرک و ابریشم را روا نمیشمارد و بر [[خاک]] [[سجده]] میکند و از میان خاکها [[تربت امام حسین]] {{ع}} را [[برگزیده]] است<ref>ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ۷۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ۴/ ۲۹۵.</ref>.<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۸۱.</ref> |