پرش به محتوا

آثار شناخت و اعتقاد به امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
==عبارت‌های دیگری از این پرسش==


== پاسخ نخست==
==پاسخ جامع اجمالی==
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:</sub>''</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
{| style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
|-
 
|[[پرونده:13681056.jpg|75px|link=سید جعفر موسوی‌نسب]]||[[پرونده:136863.JPG|75px|link=خدامراد سلیمیان]]||[[پرونده:783993038.jpg|75px|link=قنبر علی صمدی]]||[[پرونده:11282.jpg|75px|link=جواد محدثی]]||[[پرونده:Imamat.jpg|70px|link=اسحاق عارفی]]||[[پرونده:137952.jpg|75px|link=رضا علی کرمی]]||[[پرونده:152277.jpg|75px|link=محمود ملکی راد]]||[[پرونده:13681078.jpg|75px|link=مجتبی تونه‌ای]]||[[پرونده:1403.jpg|70px|link=نویسندگان کتاب آفتاب مهر]]
|-
|<sub>[[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب]]</sub>||<sub>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان]]</sub>||<sub>[[قنبر علی صمدی|صمدی]]</sub>||<sub>[[جواد محدثی|محدثی]]</sub>||<sub>[[اسحاق عارفی|عارفی]]</sub>||<sub>[[رضا علی کرمی|کرمی]]</sub>||<sub>[[محمود ملکی راد|ملکی راد]]</sub>||<sub>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای]]</sub>||<sub>نویسندگان کتاب آفتاب مهر</sub>
|-
|}
===[[ضرورت شناخت امام]]===
*از مهم‌ترین [[تکالیف مؤمنان]]، پس از [[معرفت به خدا]] و [[رسول]] او، [[معرفت]] و [[شناخت]] [[ولی امر]] و [[امام زمان]] {{ع}} است. [[احادیث]] متعدّدی بر این مضمون وارد شده است که «هرکه بمیرد و [[امام زمان]] خود را نشناسد به [[مرگ جاهلی]] مرده است»<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّة}}؛ کمال الدین، ج۲، ص ۴۰۹.</ref>. عدم [[شناخت امام]] موجب [[گمراهی]] است<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلِلْتُ عَنْ دِینِی}}؛ خدایا! حجّتت را به من بشناسان وگرنه از دین خود گمراه خواهم شد؛ مصباح الزّائر، ص ۳۱۲؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۴۲.</ref> و مهمترین [[نیاز]] هر [[مسلمان]] [[شناخت امام]] و [[رهبر دینی]] است چنانچه در [[روایت]] آمده است: «[[بنده]] [[خدا]] [[مؤمن]] نخواهد بود، مگر اینکه [[خدا]] و [[رسول]] و همه [[امامان]] را بشناسد و نیز [[امام]] زمانش را بشناسد و در تمام امور خود به او مراجعه کند و [[تسلیم]] امر وی باشد»<ref>{{متن حدیث|لَا یَکُونُ الْعَبْدُ مُؤْمِناً حَتَّی یَعْرِفَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الْأَئِمَّةَ کُلَّهُمْ وَ إِمَامَ زَمَانِهِ وَ یَرُدَّ إِلَیْهِ وَ یُسَلِّمَ لَهُ}}؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۱۸۰.</ref>. به همین لحاظ [[معرفت به امام زمان]] {{ع}} موجب رهایی [[جامعه]] از [[مشکلات]] ناشی از [[غیبت]] آن [[حضرت]] خواهد بود؛ زیرا [[شناخت امام]] در اندیشۀ [[اسلامی]]، جدا کنندۀ [[حق]] از [[باطل]] است و این [[شناخت]] و [[آگاهی]] به ما [[کمک]] می‌‌کند [[وظایف دینی]] و [[شرعی]] خود در [[زمان غیبت]] را بدانیم و [[مسئولیت‌ها]] و [[وظایف]] خویش را به درستی انجام دهیم<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۶۲-۶۵؛ عارفی، اسحاق، امامت‌پژوهی، ص۹۴ – ۹۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۲۲-۱۲۵؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[بایسته‌های ظهور (مقاله)|بایسته‌های ظهور]]، ص ۱۲۵-۱۲۷؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۹۶؛ [[رضا علی کرمی|کرمی؛ رضا علی]]، [[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]، ص ۷۶-۷۷؛ [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۳-۱۶۴؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۷۴؛ نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۸۶ - ۸۸.</ref>.
===آثار [[شناخت امام مهدی]]{{ع}}===
*[[معرفت]] و [[شناخت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}، آثار و فوایدی دارد که این آثار را می‌توان بر چند دسته تقسیم کرد:
====آثار [[معرفتی]]====
*برخی از آثار [[اعتقاد به امام]] در امور شناختی و [[معرفتی]] است. مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
#[[زندگی]] با [[یاد امام]] {{ع}}: [[شناخت امامت]]، [[اعتقاد]] به [[حضور امام]] را در همۀ عرصه‌ها به دنبال دارد و به تبع آن [[زندگی]] را با یاد او رقم می‌زند. وقتی [[منتظر]] از چنین بینشی برخوردار باشد، [[حضور امام]] را در همۀ لحظه‌های [[زندگی]] احساس خواهد کرد. [[منتظر واقعی]]  همواره به یاد [[حضرت]] بوده و هر روز برای [[سلامتی]] و [[فرج]] او [[دعا]] می‌‌کند و یاد و نام [[حضرت]] را در هر محفل و [[مجلسی]] زنده نگه می‌‌دارد همانطور که [[حضرت]] می‌‌فرماید: «برای [[تعجیل]] در امر [[فرج]]، بسیار [[دعا]] کنید زیرا [[گشایش]] شما در آن است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}؛ الاحتجاج طبرسی، ج۲، ص۲۸۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۹۲.</ref>. در این زمینه، دعاهای متعددی وارد شده است نظیر: دعای: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفسُک...‏}}، [[دعای ندبه]]، دعای: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ...}}، [[دعای عهد]]، دعای [[صاحب الامر]]، [[زیارت آل یاسین]]، [[زیارت جامعه]] و...<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[بایسته‌های ظهور (مقاله)|بایسته‌های ظهور]]، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>.
#احساس [[نظارت]] دائمی [[امام]] {{ع}} در [[زندگی]]: یکی از آثار [[معرفت]] و [[شناخت امام]]، احساس [[نظارت]] [[امام]] بر [[زندگی]] است که  باعث می‌‌شود [[منتظر]] هیچ گاه از او [[غفلت]] نکرده و در تمام مراحل [[زندگی]] با او و در حضور او قرار داشته باشد و به [[زندگی]] [[منتظر]]، معنا و مفهومی قدسی می‌‌دهد و جامعه‌ای که از چنین بینشی برخوردار باشد، روابط مختلف [[سیاسی]]، [[فرهنگی]] و [[اجتماعی]] را با شاخص و معیار [[الهی]] تنظیم می‌کند، همچنین خطر [[انحرافات]] و [[شبهات]] او را مورد تهدید قرار نمی‌دهد<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۴؛ [[رضا علی کرمی|کرمی؛ رضا علی]]، [[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]، ص ۷۶-۷۷.</ref>.
#احساس [[حضور امام]] در میان [[مردم]]: [[امام]] زین‌العابدین{{ع}} می‌فرماید: «ما [[پیشوایان]] [[مسلمانان]] و [[حجت‌های خداوند]] بر اهل عالمیم. از زمانی که [[خداوند]] [[حضرت آدم]] {{ع}} را خلق کرده، [[زمین]] هرگز خالی از [[حجت الهی]] نبوده است. یا این [[حجت ظاهر]] و مشهور بوده و یا [[غایب]] و مستور و همچنین تا [[قیامت]] نیز خالی از [[حجت]] نخواهد بود»<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَا مَا فِی الْأَرْضِ مِنَّا لَسَاخَتِ الْأَرْضُ بِأَهْلِهَا ثُمَّ قَالَ وَ لَمْ تَخْلُ الْأَرْضُ مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ فِیهَا ظَاهِرٍ مَشْهُورٍ أَوْ غَائِبٍ مَسْتُورٍ وَ لَا تَخْلُو إِلَی أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ مِنْ حُجَّةِ اللَّهِ}}؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۲، ص۳۱۷.</ref>. این [[اعتقاد]] موجب می‌شود تا [[حضور امام]] در همۀ عرصه‌ها به خوبی احساس شود<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۴.</ref>.
#پذیرش استمرار [[وجود امام]] در [[جهان هستی]]: [[وجود امام]] بر روی [[زمین]] لازم و ضروری است. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: «آخرین فردی که از [[دنیا]] می‌رود، [[امام]] خواهد بود»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ آخِرَ مَنْ یَمُوتُ الْإِمَام}}؛ ‏کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۱۸۰.</ref>. مادامی که موجودی به نام [[انسان]] در [[زمین]] است، ممکن نیست [[زمین]] از [[وجود امام]] خالی شود<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۴. </ref>.
#[[پذیرش ولایت]] [[امام]] بر [[باطن]] افراد: [[امام]] علاوه بر ارائۀ طریق از راه نصحیت و موعظۀ [[حسنه]]، [[هدایت باطنی]] نیز دارد که یک نحوه [[ولایتی]] است که [[امام]] دست خلق را گرفته و به راه [[حق]] می‌‌رساند<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۴.</ref>.
 
====آثار [[عاطفی]] و انگیزشی====
*برخی دیگر از آثار [[شناخت امام]]، [[عاطفی]] و انگیزشی است. مهم‌ترین این آثار عبارت‌اند از:
#[[محبت]] و [[عشق]] به [[امام]]: زمانی که [[امام]] را درست بشناسیم و به نقش او در [[هدایت باطنی]] پی ببریم، خودبه‌خود [[عشق]] و [[محبت]] او در [[دل]] ما زنده خواهد شد؛ زیرا امام در [[محبت]] [[خداوند]] کامل شده است و کسی که در [[محبت]] [[خداوند]] کامل شده باشد، مورد [[محبت]] [[مردم]] است. این [[شناخت]] به هر [[میزان]] بیشتر باشد، [[محبت]] آنان فزون‌تر می‌شود و هرقدر [[محبت]] بیشتر شد، نشان از وجود سنخیت با آن [[انوار]] [[مقدس]] است. در دعایی خطاب به [[ائمه]] {{ع}} می‌خوانیم: «هر که شما را [[دوست]] بدارد، [[خدا]] را [[دوست]] داشته و هر که با شما [[کینه]] ورزد، با [[خدا]] [[کینه]] ورزیده است»<ref>{{متن حدیث|وَ مَنْ أَحَبَّکُمْ فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ وَ مَنْ أَبْغَضَکُمْ فَقَدْ أَبْغَضَ اللَّهَ...}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص ۱۲۲-۱۲۵.</ref> این [[محبوبیت]] و [[مقبولیت]] به خاطر آن است که [[مردم]] [[جهان]] [[دولت مهدی]] {{ع}} را نماد تحقق آرزو‌های خود می‌دانند و لذا با میل و رغبت به سوی او روی می‌آورند. در [[روایت]] آمده است: «شور و علاقه و [[دلبستگی]] [[مردم]] به [[رهبر]] [[حکومت جهانی امام مهدی]] {{ع}} به گونه‌ای است که [[مردم]] همانند [[زنبور عسل]] نسبت به ملکۀ آن، علاقه‌مند‌ند و به او [[پناه]] می‌آورند»<ref>{{متن حدیث|تَأْوِی إِلَیْهِ أَمَتَهُ کَمَا تَأْوِی النِّحْلَةُ إِلَی یعسوبها}}؛ حقیقة الاعتقاد بالامام المهدی المنتظر، فصل هشتم، ص ۱۷۵.</ref>. [[محبوبیت]] مردمی، یکی از [[ویژگی‌های حکومت]] [[مهدوی]] است که در هیچ دولتی، مشابه آن دیده نمی‌شود<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[بایسته‌های ظهور (مقاله)|بایسته‌های ظهور]]، ص۱۲۴.</ref>.
#ایجاد حالت انگیزشی [[قوی]] برای [[پیروی از امام]]: [[شناخت امام]]، [[محبت]] وی را به دنبال دارد و [[محبت به امام زمان]] {{ع}} موجب می‌شود انگیزۀ لازم در افراد برای [[پیروی]] از آن [[حضرت]] به وجود آید؛ زیرا بر اثر [[دوستی]] و [[محبت]]، ارتباط عمیق و صمیمی با [[امام زمان]] {{ع}} برقرار می‌شود و با ایجاد چنین ارتباطی، فرد به [[وجود امام]] {{ع}} احساس [[نیاز]] بیشتری می‌کند<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۸.</ref>.
#[[محبت]] به [[دوستان]] و [[پیروان]] [[امام]]: در روایتی [[امام]] {{ع}} معیار [[دشمنی]] با خود را [[دشمنی]] با [[دوستان]] خود می‌داند. [[راوی]] می‌پرسد چگونه با شما [[دشمنی]] می‌ورزیم، بعد از اینکه [[مقام]] و [[منزلت]] شما را نزد [[خدا]] شناخته‌ایم؟ [[امام]] {{ع}} فرمودند: «این‌گونه که [[دشمنی]] کنید با [[دوستان]] ما و [[دوست]] بدارید [[دشمنان]] ما را. به [[خدا]] [[پناه]] برید از [[دوست داشتن]] دشمنانمان و [[دشمنی]] دوستانمان..».<ref>{{متن حدیث|وَ کَیْفَ نُبْغِضُکُمْ بَعْدَ مَا عَرَفْنَا مَحَلَّکُمْ مِنَ اللَّهِ وَ مَنْزِلَتَکُمْ قَالَ {{صل}} بِأَنْ تُبْغِضُوا أَوْلِیَاءَنَا وَ تُحِبُّوا أَعْدَاءَنَا فَاسْتَعِیذُوا بِاللَّهِ مِنَ مَحَبَّةِ أَعْدَائِنَا وَ عَدَاوَةِ أَوْلِیَائِنَا...}}؛ مجلسی، محمدباقر، ج۲۷، ص۵۹، ح۲۰.</ref>. در دعایی خطاب به [[ائمه]] {{ع}} می‌خوانیم: «با شما و [[دوستان]] شما دوستم..».<ref>{{متن حدیث|مُوَالٍ لَکُمْ وَ لِأَوْلِیَائِکُمْ...}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۴.</ref>.
#[[بغض]] و نفرت از [[دشمنان]] [[امام]]: [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: «[[دروغ]] می‌گوید کسی که مدعی است ما را [[دوست]] دارد، ولی از [[دشمنان]] ما [[بیزاری]] نمی‌جوید»<ref>{{متن حدیث|کَذَبَ مَنِ ادَّعَی مَحَبَّتَنَا وَ لَمْ یَتَبَرَّأْ مِنْ عَدُوِّنَا}}؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۷، ص۵۸، ح۱۸.</ref>. از [[حضرت رضا]] {{ع}} [[روایت]] شده است: «[[کمال دین]] با [[ولایت]] ما و [[بیزاری از دشمنان]] ماست»<ref>{{متن حدیث|کَمَالُ الدِّینِ وَلَایَتُنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ عَدُوِّنَا}}؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۷، ص۵۸، ح۱۹.</ref>. همچنین در [[دعا]] خطاب به [[ائمه]] {{ع}} می‌خوانیم: «با [[دشمنان]] شما دشمنم و معاند ایشانم. با هر که با شما بر سر [[آشتی]] باشد، در [[آشتی]] به سر می‌برم و با هر که با شما سر [[جنگ]] دارد در حال جنگم..».<ref>{{متن حدیث|مُبْغِضٌ لِأَعْدَائِکُمْ وَ مُعَادٍ لَهُمْ سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ...}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۸.</ref>
====آثار [[رفتاری]]====
*یکی دیگر از آثار [[شناخت امام]]، آثار [[رفتاری]] است. مهم‌ترین این آثار عبارت‌اند از:
#[[الگو]] گرفتن از [[امام]]: [[معرفت به امام]] موجب می‌شود فرد به متعالی و بزرگ بودن [[امام]] بیشتر پی ببرد. از طرفی [[الگو]] قرار دادن انسان‌های متعالی و اسوه‌پذیری از جمله ویژگی‌های مشترک میان همۀ انسان‌هاست. این نکته در [[حقیقت]] از معنای واژۀ "[[امام]]" نیز به دست می‌آید؛ زیرا [[امام]] باید به گونه‌ای باشد که دیگران بتوانند به او [[اقتدا]] و از او متابعت کنند و گفتار و [[کردار]] خود را مطابق [[کردار]] او بیاورند<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۶۱.</ref>. [[امامان]] {{ع}} الگوهای [[هدایت]] و رشد هستند که [[پیروان]] خویش را از سراب [[حیرت]] و [[گمراهی]] رهانیده و به بزرگراه [[هدایت]] می‌کشانند. [[امام صادق]]{{ع}} در [[بیان]] آیۀ {{متن قرآن|فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى}}<ref>«هر که از رهنمود من پیروی کند نه گمراه می‌گردد و نه در رنج می‌افتد» سوره طه، آیه ۱۲۳.</ref> [[هدایت]] ویژه‌ای که [[گمراهی]] و [[رنج]] در آن راه ندارد را [[هدایت]] ناشی از [[پیروی از امامان]] {{ع}} معرفی کرده و کسانی را شامل این [[هدایت]] دانسته که با [[معرفت قلبی]] و عمل به [[فرمان]] [[پیشوایان الهی]]، هرگز از [[پیروی]] آنان کوتاهی نمی‌کنند<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[بایسته‌های ظهور (مقاله)|بایسته‌های ظهور]]، ص۵۹-۶۲.</ref>.
#عمل به [[دستورهای امام]] در [[زندگی]]: [[معرفت به امام]] موجب می‌شود [[امام]] را مصداق اتم [[انسان کامل]] و [[مظهر]] اسماء و [[صفات الهی]] بدانیم. به دنبال همین [[شناخت]] است که [[مردم]] [[اطمینان]] می‌یابند [[رفتار]] و [[منش]] و [[دستورهای امام]] غیر از [[دستور خداوند]] نیست. در نتیجه تلاش خواهند کرد [[دستورهای امام]] را با [[جان]] و [[دل]] بپذیرند. در [[دعا]] خطاب به [[امام]] {{ع}} می‌خوانیم: «من به شما و آنچه شما به آن [[ایمان]] دارید [[ایمان]] دارم»<ref>{{متن حدیث|أَنِّی مُؤْمِنٌ بِکُمْ وَ بِمَا آمَنْتُمْ بِهِ...}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۶۱.</ref> [[تاریخ]] [[شهادت]] می‌دهد انسان‌هایی که [[امام]] خود را شناختند و دست در دست او قرار دادند و سرسپرده [[اوامر و نواهی]] ایشان شدند به خیر و [[سعادت]] نایل گشته و کسانی که از [[امام نور]] فاصله گرفتند، گرفتار [[امام نار]] شدند<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۶۲-۶۵.</ref>. در [[نامه]] [[حضرت صاحب الامر]] {{ع}} به [[شیخ مفید]] آمده است: «تنها چیزی که میان ما و [[شیعیان]] فاصله انداخته است، همانا [[اعمال]] و [[رفتار]] ناخوشایندی که از آنان [[انتظار]] نمی‌رود، از آنان سر می‌زند و ما آن را نمی‌پسندیم»<ref>{{متن حدیث|فَمَا یَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ}}؛ الاحتجاج، ج۲، ص۳۲۳.</ref>؛ ازاین‌رو، [[پیروی]] از خواسته‌های [[امام]] {{ع}} و دوری گزیدن از [[گناهان]] و [[اعمال ناشایست]]، لازمۀ [[معرفت]] و [[محبت]] صادقانه نسبت به [[امام]] {{ع}} است<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[بایسته‌های ظهور (مقاله)|بایسته‌های ظهور]]، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>.
#[[یاری امام]] و [[پیروان]] [[امام]]: [[منتظر]] با [[آگاهی]] از [[مقام]] و [[منزلت]] [[ائمه]] {{ع}}، [[دوستدار]] [[امام]] و راه [[امام]] می‌شود. سپس در راه [[حفظ دین]] و [[مکتب]] به آنان [[یاری]] می‌رساند و با دشمنانشان [[دشمنی]] خواهد کرد. در [[دعا]] می‌خوانیم: «قلبم [[تسلیم]] [[اراده]] شما و رأیم تابع [[رأی]] شما و یاری‌ام برای شما آماده است، تا آنکه [[خدا]] دینش را به وسیله شما زنده سازد..».<ref>{{متن حدیث|وَ قَلْبِی لَکُمْ سِلْمٌ وَ رَأْیِی لَکُمْ تَبَعٌ وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّی یُحْیِیَ اللَّهُ دِینَهُ بِکُمْ...}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۶۱.</ref>
 
==پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه==
{{یادآوری پاسخ}}
{{جمع شدن|۱. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛}}
[[پرونده:13681056.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید جعفر موسوی‌نسب]]]]
[[پرونده:13681056.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید جعفر موسوی‌نسب]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۲۶: خط ۶۴:
::::::در همین راستا [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|"مَنْ أَنْكَرَ الْقَائِمَ مِنْ وُلْدِي فِي زَمَانِ غَيْبَتِهِ فَمَاتَ فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً"}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۱۲.</ref>؛ هرکسی منکر [[قائم]] از فرزندانم شود در زمان غیبتش و در همان حال بمیرد، قطعاً به [[مرگ جاهلیت]] مرده است.
::::::در همین راستا [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|"مَنْ أَنْكَرَ الْقَائِمَ مِنْ وُلْدِي فِي زَمَانِ غَيْبَتِهِ فَمَاتَ فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً"}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۱۲.</ref>؛ هرکسی منکر [[قائم]] از فرزندانم شود در زمان غیبتش و در همان حال بمیرد، قطعاً به [[مرگ جاهلیت]] مرده است.
::::::خداوندا! [[توفیق]] [[شناخت]] [[امام مهدی|یوسف زهرا]] {{س}} را به همه ما [[عنایت]] بفرما.»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۶۲-۶۵.</ref>.
::::::خداوندا! [[توفیق]] [[شناخت]] [[امام مهدی|یوسف زهرا]] {{س}} را به همه ما [[عنایت]] بفرما.»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۶۲-۶۵.</ref>.
 
{{پایان جمع شدن}}
==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه==
{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}}
{{یادآوری پاسخ}}
{{جمع شدن|۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}}
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۴۹: خط ۸۵:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛}}
{{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛}}
[[پرونده:783993038.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[قنبر علی صمدی]]]]
[[پرونده:783993038.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[قنبر علی صمدی]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۶۵: خط ۱۰۱:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین محدثی؛}}
{{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین محدثی؛}}
[[پرونده:11282.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[جواد محدثی]]]]
[[پرونده:11282.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[جواد محدثی]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[جواد محدثی]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[جواد محدثی]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۷۲: خط ۱۰۸:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین عارفی؛}}
{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین عارفی؛}}
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[اسحاق عارفی]]]]
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[اسحاق عارفی]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[اسحاق عارفی]]'''، در کتاب ''«[[امامت‌پژوهی (کتاب)|امامت‌پژوهی]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[اسحاق عارفی]]'''، در کتاب ''«[[امامت‌پژوهی (کتاب)|امامت‌پژوهی]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۷۹: خط ۱۱۵:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین کرمی؛}}
{{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین کرمی؛}}
[[پرونده:137952.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[رضا علی کرمی]]]]
[[پرونده:137952.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[رضا علی کرمی]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[رضا علی کرمی]]'''، در کتاب ''«[[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[رضا علی کرمی]]'''، در کتاب ''«[[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«این [[شناخت]] و [[آگاهی]] به ما [[کمک]] می‌‌کند تا در انجام [[وظایف دینی]] و شرعی خود [[زمان غیبت]] کوتاهی نکنیم و در عرصه [[اجتماعی]] و [[خانوادگی]] نیز [[مسئولیت‌ها]] و [[وظایف]] خویش را به درستی انجام دهیم. [[شناخت امام زمان]] در شرایط کنونی [[وظیفه]] تمام [[مسلمانان]] است، زیرا [[شناخت]] و [[آگاهی]] باعث می‌‌شود که ما از افتادن در گرداب [[شبهات]] در [[امان]] بمانیم و از هرگونه تبلیغات و گفتارهای دروغین درباره آن [[حضرت]] رهایی یابیم. در شرایط کنونی علاوه بر هجمه‌ها و تبلیغات [[مسموم]] و [[گمراه کننده]] که از جانب [[دشمنان]] و [[معاندان]] در میان [[مردم]] گسترش می‌‌یابد، خطر دیگری نیز [[عقاید]] و [[باور]] [[مسلمانان]] را [[هدف]] قرار داده است و آن وجود [[مدعیان دروغین]] است که با رفتارها و [[اعمال]] خویش چهره آن [[حضرت]] و شخصیت او را در اذهان [[مردم]] مخدوش می‌‌سازند. این خطر بسیار خطرناک‌تر از خطر نخستین و تبلیغات [[دشمنان دین]] است، به این جهت که [[مردم]] آنان را مشاهده کرده و از نزدیک [[شاهد]] [[اعمال]] و [[رفتار]] آنان هستند. از این رو [[شناخت امام زمان]] هم در شرایط کنونی و هم در تمام شرایط و دوران دارای اهمیت فراوان است و افزون بر فرمایشات و [[دستورات]] [[پیشوایان دینی]] درباره اهمیت این [[شناخت]]، [[علما]] و بزرگان [[شیعی]] نیز در سفارش‌ها و گفتارهای خود بر این امر تأکید می‌‌کنند و خطر شیوع [[شبهات]] و وقوع [[انحرافات]] را به [[مسلمانان]] و [[شیعیان]] گوشزد می‌‌نمایند. کسب [[شناخت]] و [[معرفت]] پیرامون [[شخصیت امام]] زمان{{ع}} باعث می‌‌شود که هیچ گاه از او [[غفلت]] نکرده و در تمام مراحل [[زندگی]] با او و در حضور او قرار داشته باشیم. یاد و [[ذکر امام]] در [[حقیقت]] امر، در تماس بودن با اوست. وقتی [[شناخت]] و [[آگاهی]] حاصل شود همواره در محضر او قرار داشته و به یاد او هستیم. این گونه [[شناخت]] سبب می‌‌گردد که دیگر خطر [[انحرافات]] و [[شبهات]] ما را مورد تهدید قرار ندهد. کسب [[شناخت]] تنها به دانستن نام و [[القاب]] و [[شناخت]] ویژگی‌ها و خصوصیات محدود نمی‌شود، بلکه آشنایی با [[فرهنگ مهدویت]] است؛ [[فرهنگی]] که بر پایه‌های [[اعتقادی]] و [[ایمان راسخ]] [[استوار]] گشته و هیچ تندبادی نمی‌تواند شاخه‌ها و برگ‌های او را [[هدف]] تبلیغات خود قرار دهد. در [[دعا]] و [[نیایش]] نیز [[معرفت]] و [[شناخت]] [[حضرت حجت]] خواسته بر [[حق]] [[مؤمنان]] است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي}}؛ "خدایا به ما [[معرفت]] و [[شناخت]] [[حجت]] خود را ارزانی دار و اگر ما [[حجت]] خودمان را نشناسیم در [[دین]] و [[ایمان]] خویش دچار خلل و [[کاستی]] خواهیم شد"<ref>کافی، ج۵، ص۳۳۷.</ref>. در روایتی [[نقل]] شده است: فردی به نام [[ابوبصیر]] پیش از [[غیبت امام زمان]]{{ع}} به محضر [[امام]] مشرف شد. [[امام زمان]]{{ع}} از او پرسید: آیا مرا می‌‌شناسی؟ [[ابوبصیر]] پاسخ داد: آری سرور و مولای من! شما سرور من و [[فرزند]] سرور من هستید! [[امام زمان]]{{ع}} فرمودند: مقصود از این [[شناخت]] این گونه [[شناخت]] نبود! [[ابوبصیر]] عرض کرد: خودتان بفرمایید: مرادتان از [[شناخت]] چیست؟ [[امام زمان]]{{ع}} فرمودند: "من آخرین [[جانشین پیامبر خدا]] هستم و [[خداوند]] به [[برکت]] وجود من، [[بلا]] را از [[خاندان]] و شیعیانم دور می‌‌سازد"<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۲.</ref>»<ref>[[رضا علی کرمی|کرمی؛ رضا علی]]، [[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]، ص ۷۶-۷۷.</ref>.
::::::«این [[شناخت]] و [[آگاهی]] به ما [[کمک]] می‌‌کند تا در انجام [[وظایف دینی]] و شرعی خود [[زمان غیبت]] کوتاهی نکنیم و در عرصه [[اجتماعی]] و [[خانوادگی]] نیز [[مسئولیت‌ها]] و [[وظایف]] خویش را به درستی انجام دهیم. [[شناخت امام زمان]] در شرایط کنونی [[وظیفه]] تمام [[مسلمانان]] است، زیرا [[شناخت]] و [[آگاهی]] باعث می‌‌شود که ما از افتادن در گرداب [[شبهات]] در [[امان]] بمانیم و از هرگونه تبلیغات و گفتارهای دروغین درباره آن [[حضرت]] رهایی یابیم. در شرایط کنونی علاوه بر هجمه‌ها و تبلیغات [[مسموم]] و [[گمراه کننده]] که از جانب [[دشمنان]] و [[معاندان]] در میان [[مردم]] گسترش می‌‌یابد، خطر دیگری نیز [[عقاید]] و [[باور]] [[مسلمانان]] را [[هدف]] قرار داده است و آن وجود [[مدعیان دروغین]] است که با رفتارها و [[اعمال]] خویش چهره آن [[حضرت]] و شخصیت او را در اذهان [[مردم]] مخدوش می‌‌سازند. این خطر بسیار خطرناک‌تر از خطر نخستین و تبلیغات [[دشمنان دین]] است، به این جهت که [[مردم]] آنان را مشاهده کرده و از نزدیک [[شاهد]] [[اعمال]] و [[رفتار]] آنان هستند. از این رو [[شناخت امام زمان]] هم در شرایط کنونی و هم در تمام شرایط و دوران دارای اهمیت فراوان است و افزون بر فرمایشات و [[دستورات]] [[پیشوایان دینی]] درباره اهمیت این [[شناخت]]، [[علما]] و بزرگان [[شیعی]] نیز در سفارش‌ها و گفتارهای خود بر این امر تأکید می‌‌کنند و خطر شیوع [[شبهات]] و وقوع [[انحرافات]] را به [[مسلمانان]] و [[شیعیان]] گوشزد می‌‌نمایند. کسب [[شناخت]] و [[معرفت]] پیرامون [[شخصیت امام]] زمان{{ع}} باعث می‌‌شود که هیچ گاه از او [[غفلت]] نکرده و در تمام مراحل [[زندگی]] با او و در حضور او قرار داشته باشیم. یاد و [[ذکر امام]] در [[حقیقت]] امر، در تماس بودن با اوست. وقتی [[شناخت]] و [[آگاهی]] حاصل شود همواره در محضر او قرار داشته و به یاد او هستیم. این گونه [[شناخت]] سبب می‌‌گردد که دیگر خطر [[انحرافات]] و [[شبهات]] ما را مورد تهدید قرار ندهد. کسب [[شناخت]] تنها به دانستن نام و [[القاب]] و [[شناخت]] ویژگی‌ها و خصوصیات محدود نمی‌شود، بلکه آشنایی با [[فرهنگ مهدویت]] است؛ [[فرهنگی]] که بر پایه‌های [[اعتقادی]] و [[ایمان راسخ]] [[استوار]] گشته و هیچ تندبادی نمی‌تواند شاخه‌ها و برگ‌های او را [[هدف]] تبلیغات خود قرار دهد. در [[دعا]] و [[نیایش]] نیز [[معرفت]] و [[شناخت]] [[حضرت حجت]] خواسته بر [[حق]] [[مؤمنان]] است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي}}؛ "خدایا به ما [[معرفت]] و [[شناخت]] [[حجت]] خود را ارزانی دار و اگر ما [[حجت]] خودمان را نشناسیم در [[دین]] و [[ایمان]] خویش دچار خلل و [[کاستی]] خواهیم شد"<ref>کافی، ج۵، ص۳۳۷.</ref>. در روایتی [[نقل]] شده است: فردی به نام [[ابوبصیر]] پیش از [[غیبت امام زمان]]{{ع}} به محضر [[امام]] مشرف شد. [[امام زمان]]{{ع}} از او پرسید: آیا مرا می‌‌شناسی؟ [[ابوبصیر]] پاسخ داد: آری سرور و مولای من! شما سرور من و [[فرزند]] سرور من هستید! [[امام زمان]]{{ع}} فرمودند: مقصود از این [[شناخت]] این گونه [[شناخت]] نبود! [[ابوبصیر]] عرض کرد: خودتان بفرمایید: مرادتان از [[شناخت]] چیست؟ [[امام زمان]]{{ع}} فرمودند: "من آخرین [[جانشین پیامبر خدا]] هستم و [[خداوند]] به [[برکت]] وجود من، [[بلا]] را از [[خاندان]] و شیعیانم دور می‌‌سازد"<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۲.</ref>»<ref>[[رضا علی کرمی|کرمی؛ رضا علی]]، [[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]، ص ۷۶-۷۷.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین ملکی راد؛}}
{{جمع شدن|۷. حجت الاسلام و المسلمین ملکی راد؛}}
[[پرونده:152277.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمود ملکی راد]]]]
[[پرونده:152277.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمود ملکی راد]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمود ملکی راد]]'''، در کتاب ''«[[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمود ملکی راد]]'''، در کتاب ''«[[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۱۰۴: خط ۱۴۰:
:::::#[[یاری امام]] و [[پیروان]] [[امام]]»<ref>[[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۳-۱۶۴</ref>.
:::::#[[یاری امام]] و [[پیروان]] [[امام]]»<ref>[[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۵۳-۱۶۴</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۷. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}}
{{جمع شدن|۸. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}}
[[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونه‌ای]]]]
[[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونه‌ای]]]]
::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۱۱۲: خط ۱۴۸:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۸. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛}}
{{جمع شدن|۹. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛}}
[[پرونده:1403.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:1403.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
::::::نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
۷۳٬۰۱۲

ویرایش