روزه در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '''']]؛' به '''']]') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*روزه یکی از [[فروع دین اسلام]] و از مهمترین مصادیق عبادتها و [[واجبات]] است. این [[عمل صالح]] که شامل اجتناب از مفطرات مذکور در کتب [[فقهی]] است، آثار و [[برکات معنوی]] و روحی فراوان برای [[انسان]] دارد. با استفاده از [[قرآن کریم]] و [[نهج البلاغه]] برخی از این نکات بهدست میآید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، | *روزه یکی از [[فروع دین اسلام]] و از مهمترین مصادیق عبادتها و [[واجبات]] است. این [[عمل صالح]] که شامل اجتناب از مفطرات مذکور در کتب [[فقهی]] است، آثار و [[برکات معنوی]] و روحی فراوان برای [[انسان]] دارد. با استفاده از [[قرآن کریم]] و [[نهج البلاغه]] برخی از این نکات بهدست میآید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۱.</ref>. | ||
==[[تقوا]]، محصول روزه== | ==[[تقوا]]، محصول روزه== | ||
*به تعبیر [[قرآن کریم]]، محصول روزه [[تقوا]] و [[دوری از گناهان]] است: ای اهل [[ایمان]] روزه ([[ماه رمضان]]) بر شما [[واجب]] شد... شاید که متقی شوید<ref>{{متن قرآن| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۸۳</ref>. [[انسان]] با روزهداری میتواند با ایجاد حصن و پوششی مناسب در برابر [[گناهان]]، خود را از آسیبهای آنها سالم نگه دارد. در اینصورت فرد روزهدار در پایان [[ماه رمضان]]، بهمعنای واقعی به [[فطرت]] [[پاک]] و [[الهی]] خویش بازمیگردد و تنها عایدی او از روزه [[تحمل]] [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] نبوده است. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: امروز تنها برای کسانی عید است که [[خداوند]] [[نماز]] و روزه آنان را پذیرفته باشد و هر روزی که در آن [[مخالفت]] [[الهی]] نشود، آن روز عید است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۲۰</ref>. و نیز میفرماید: چه بسیار روزهداری که از روزهاش جز [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] سودی [[نبرد]]... آفرین بر [[خواب]] و [[خوراک]] زیرکان<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، | *به تعبیر [[قرآن کریم]]، محصول روزه [[تقوا]] و [[دوری از گناهان]] است: ای اهل [[ایمان]] روزه ([[ماه رمضان]]) بر شما [[واجب]] شد... شاید که متقی شوید<ref>{{متن قرآن| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۸۳</ref>. [[انسان]] با روزهداری میتواند با ایجاد حصن و پوششی مناسب در برابر [[گناهان]]، خود را از آسیبهای آنها سالم نگه دارد. در اینصورت فرد روزهدار در پایان [[ماه رمضان]]، بهمعنای واقعی به [[فطرت]] [[پاک]] و [[الهی]] خویش بازمیگردد و تنها عایدی او از روزه [[تحمل]] [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] نبوده است. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: امروز تنها برای کسانی عید است که [[خداوند]] [[نماز]] و روزه آنان را پذیرفته باشد و هر روزی که در آن [[مخالفت]] [[الهی]] نشود، آن روز عید است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۲۰: {{متن حدیث|"إِنَّمَا هُوَ عِيدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِيَامَهُ وَ شَكَرَ قِيَامَهُ؛ وَ كُلُّ يَوْمٍ لَا يُعْصَى اللَّهُ فِيهِ فَهُوَ عِيدٌ"}}</ref>. و نیز میفرماید: چه بسیار روزهداری که از روزهاش جز [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] سودی [[نبرد]]... آفرین بر [[خواب]] و [[خوراک]] زیرکان<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۷: {{متن حدیث|"كَمْ مِنْ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ،..... حَبَّذَا نَوْمُ الْأَكْيَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۲.</ref>. | ||
==[[خضوع]] و [[خشوع]]، رهاورد روزه== | ==[[خضوع]] و [[خشوع]]، رهاورد روزه== | ||
*[[فروتنی]] به درگاه [[الهی]] از دیگر فلسفههای وجودی [[عبادات]] از جمله روزه بیان شده است. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: و از اینجاست که [[خدا]] [[بندگان]] [[مؤمن]] خود را با [[نماز]] و [[زکات]] و سختکوشی ایام روزهداری حفظ فرماید تا اندامشان از [[گناه]] بیمه شود و چشمهاشان [[فروتنی]] آموزد و جانشان خاکساری گیرد و دلهاشان فروهشتگی پذیرد و [[خودپسندی]] از آن به کلی رخت بربندد... و از سر [[فروتنی]] در روزه، پرواری و شکمبارگی فراموش شود... به [[اسرار]] آنچه در این کارهاست با همه وجود بنگرید، از سرکوبی جوانههای [[نازیدن]] و ریشهکن کردن درخت [[کبر]] ورزیدن<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، | *[[فروتنی]] به درگاه [[الهی]] از دیگر فلسفههای وجودی [[عبادات]] از جمله روزه بیان شده است. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: و از اینجاست که [[خدا]] [[بندگان]] [[مؤمن]] خود را با [[نماز]] و [[زکات]] و سختکوشی ایام روزهداری حفظ فرماید تا اندامشان از [[گناه]] بیمه شود و چشمهاشان [[فروتنی]] آموزد و جانشان خاکساری گیرد و دلهاشان فروهشتگی پذیرد و [[خودپسندی]] از آن به کلی رخت بربندد... و از سر [[فروتنی]] در روزه، پرواری و شکمبارگی فراموش شود... به [[اسرار]] آنچه در این کارهاست با همه وجود بنگرید، از سرکوبی جوانههای [[نازیدن]] و ریشهکن کردن درخت [[کبر]] ورزیدن<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴: {{متن حدیث|"وَ عَنْ ذَلِكَ مَا حَرَسَ اللَّهُ عِبَادَهُ الْمُؤْمِنِينَ بِالصَّلَوَاتِ وَ الزَّكَوَاتِ وَ مُجَاهَدَةِ الصِّيَامِ فِي الْأَيَّامِ الْمَفْرُوضَاتِ تَسْكِيناً لِأَطْرَافِهِمْ وَ تَخْشِيعاً لِأَبْصَارِهِمْ وَ تَذْلِيلًا لِنُفُوسِهِمْ وَ تَخْفِيضاً لِقُلُوبِهِمْ وَ إِذْهَاباً لِلْخُيَلَاءِ عَنْهُمْ،... انْظُرُوا إِلَى مَا فِي هَذِهِ الْأَفْعَالِ مِنْ قَمْعِ نَوَاجِمِ الْفَخْرِ وَ قَدْعِ طَوَالِعِ الْكِبْرِ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۲.</ref>. | ||
==روزه، آزمونی برای [[اخلاص]] [[بندگان]]== | ==روزه، آزمونی برای [[اخلاص]] [[بندگان]]== | ||
*یکی از آفات و آسیبهای [[عبادات]]، ریا و خودنمایی است که باعث بطلان عمل میشود. برخی از عبادتها بهدلیل ویژگیهایی که دارند کمتر در معرض این آسیب قرار میگیرند. روزه از جمله اعمالی است که تا [[انسان]] خود در آن ریا نکند برای کسی معلوم نیست که آن شخص روزه گرفته است یا نه و از اینرو میتواند از آفت ریا و خودنمایی معصون باشد. [[امام علی]] {{ع}} میفرمید: و ([[خداوند]]) روزه را برای [[آزمایش]] [[خلوص]] [[بندگان]] قرار داد<ref> | *یکی از آفات و آسیبهای [[عبادات]]، ریا و خودنمایی است که باعث بطلان عمل میشود. برخی از عبادتها بهدلیل ویژگیهایی که دارند کمتر در معرض این آسیب قرار میگیرند. روزه از جمله اعمالی است که تا [[انسان]] خود در آن ریا نکند برای کسی معلوم نیست که آن شخص روزه گرفته است یا نه و از اینرو میتواند از آفت ریا و خودنمایی معصون باشد. [[امام علی]] {{ع}} میفرمید: و ([[خداوند]]) روزه را برای [[آزمایش]] [[خلوص]] [[بندگان]] قرار داد<ref> {{متن حدیث|وَ الصِّيَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْقِ}}؛نهج البلاغه، حکمت ۲۴۴.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۲.</ref>. | ||
==روزه و [[سلامتی بدن]]== | ==روزه و [[سلامتی بدن]]== | ||
*[[امام]] {{ع}} در دو [[حکمت]] از [[حکمتهای نهج البلاغه]]، پرداخت [[زکات]] را مایه حفظ و [[فزونی اموال]] بیان میدارد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۴۴</ref>. همچنین [[زکات]] اشیای مختلف در [[روایات]] بیان شده است، از جمله [[زکات]] [[بدن]] که روزه است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص | *[[امام]] {{ع}} در دو [[حکمت]] از [[حکمتهای نهج البلاغه]]، پرداخت [[زکات]] را مایه حفظ و [[فزونی اموال]] بیان میدارد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۴۴: {{متن حدیث|"وَ الزَّكَاةَ تَسْبِيباً لِلرِّزْقِ"}}</ref>. همچنین [[زکات]] اشیای مختلف در [[روایات]] بیان شده است، از جمله [[زکات]] [[بدن]] که روزه است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۱: {{متن حدیث|"وَ زَكَاةُ الْبَدَنِ [الصَّوْمُ] الصِّيَامُ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۳۳.</ref>. | ||
==[[مصونیت]] از [[عذاب]] [[جهنم]]، ثمره اخروی روزه== | ==[[مصونیت]] از [[عذاب]] [[جهنم]]، ثمره اخروی روزه== | ||
*همان طور که ثمره روزه تقواست، نتیجه [[تقوا]] و دوری جستن از [[گناهان]] نیز [[مصونیت]] از [[عذاب]] است.[[امام]] {{ع}} روزه [[ماه مبارک رمضان]] را سپری در برابر [[عذاب الهی]] میداند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹</ref>. [[امام]] {{ع}} در لحظات پایان [[عمر]] خویش در [[وصیّت]] به فرزندانش چنین سفارش میفرماید: [[خدا]] را [[خدا]] را درباره روزه [[ماه رمضان]]، همانا روزه آن سپری است از [[آتش]]<ref>نهج البلاغه، نامه | *همان طور که ثمره روزه تقواست، نتیجه [[تقوا]] و دوری جستن از [[گناهان]] نیز [[مصونیت]] از [[عذاب]] است.[[امام]] {{ع}} روزه [[ماه مبارک رمضان]] را سپری در برابر [[عذاب الهی]] میداند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹: {{متن حدیث|"وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّةٌ مِنَ الْعِقَابِ"}}</ref>. [[امام]] {{ع}} در لحظات پایان [[عمر]] خویش در [[وصیّت]] به فرزندانش چنین سفارش میفرماید: [[خدا]] را [[خدا]] را درباره روزه [[ماه رمضان]]، همانا روزه آن سپری است از [[آتش]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷: {{متن حدیث|"اللَّهَ اللَّهَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ، فَإِنَّ صِيَامَهُ جُنَّةٌ مِنَ النَّار"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 433.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == | ||